میوه می خوریم یا سم!؟
سرویس اجتماعی
چندی پیش اخباری مبنی بر بازگشت محموله‌های سیب زمینی از ازبکستان منتشر شد. پس از آن نیز روسیه به دلیل استفاده از چندین سم واردات فلفل را از ایران به کشورش ممنوع کرد. بعد از آن نیز اخباری مبنی بر برگشت خوردن محموله‌های کیوی ایران از هند به دلیل باقی مانده سموم کشاورزی منتشر شد. اخیرا هم گفته می‌شود که ترکمنستان هم واردات سیب زمینی ایران را ممنوع کرده است. این اخبار در روز و ماههای اخیر باعث شده این سوال پیش بیاید که در صورت غیر بهداشتی بودن وداشتن سم بالا در محصولات صادراتی چگونه این محصولات در داخل کشور مصرف می شوند؟
*محصولات كشاورزی ایران سالم هستند
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در خصوص اخبار منتشر شده گفت: به مردم اطمینان خاطر می‌دهم که محصولات کشاورزی ایران جزو سالم‌ترین محصولات هستند که اگر این گونه نبود صادرات چهار و نیم میلیون تنی محصولات محقق نمی‌شد.
شاپور علایی مقدم اظهار داشت: پست قرنطینه کشورمان بر اساس بررسی‌هایی که صورت داده، تشخیص داده که در محصول سیب زمینی شرایط قرنطینه‌ای کشور مقصد رعایت نشده و به همین دلیل اجازه صادرات این محصول را نداده و این موضوع وظیفه ذاتی پست‌های قرنطینه است.
وی گفت: این محموله سیب زمینی را پست قرنطینه کشور خودمان برگشت داده و نه ترکمنستان.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور افزود: وظیفه قانونی پست‌های قرنطینه است که سیب زمینی‌های خارج از استاندارد و بدون گواهی بهداشتی از ایران خارج نشود.
* کشاورزان از فضای مجازی سم خریداری نکنند
علایی مقدم گفت: تمامی سمومی که به صورت ماده موثر و نهایی وارد کشور می‌شود به طور دقیق و با آزمایش‌های گوناگون گام به گام مورد رصد قرار می‌گیرد و از استاندارد لازم برخوردار است.
وی ادامه داد: تمامی سموم در مرحله تولید و حتی توزیع به طور کامل تحت رصد و پایش سازمان حفظ نباتات قرار دارد و با هر گونه تخلف برخورد می‌شود.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: البته عرضه سموم تقلبی در اینترنت وجود دارد و با قوه قضاییه در این رابطه مکاتبه شده است که خرید و فروش سموم در فضای مجازی مموع شود.
علایی مقدم افزود: دادستانی هم در این راستا به شعب قضایی دستور داده است با این موارد برخورد کنند و از کشاورزان و بهره برداران می‌خواهیم که به هیچ وجه از فضای مجازی سم خریداری نکنند.
*علت بازگشت فلفل صادراتی از روسیه
البته رئیس پیشین سازمان حفظ نباتات کشور در آذرماه امسال گفت: علت استرداد محموله‌های فلفل ایران از روسیه، استفاده از چهار نوع سم برای پرورش این محصول است که این سموم در روسیه به ثبت نرسیده است.
کیخسرو چنگلوایی رئیس سابق سازمان حفظ نباتات کشور گفت: در نامه سرویس فدرال نظارت بر حقوق مصرف‌کنندگان روسیه آمده است که در محموله‌های فلفل از چهار نوع سمی استفاده شده که در کشور روسیه به ثبت نرسیده و از تاریخ ۸ آذر روسیه واردات این محصول به کشورش را ممنوع کرده است.
وی افزود: وظیفه سازمان حفظ نباتات بررسی آفت، بیماری و علف هرز است که در محموله مذکور مشکلی در این خصوص وجود نداشته و بحث بررسی میزان سم در محصولات به سازمان غذا و دارو باز می‌گردد که باید این بررسی‌ها به طور دقیق صورت پذیرد.
چنگلوایی بیان کرد: روسیه هیچ گاه در قالب نامه و شیوه‌نامه اعلام نکرده بود که این سموم در کشورش به ثبت نرسیده و اگر قرار به عدم استفاده از این سموم در محصولاتی که به این کشور صادر می‌شود بود باید این موضوع از سه ماه قبل به ایران اطلاع داده می‌شد و در این خصوص ایراد به طرف روسی وارد است که موضوع به شکل ضربتی اعلام شده است.
وی ادامه داد: به هر صورت سازمان غذا و دارو باید این موارد را به طور دقیق بررسی و اگر مشکلی بود از صادرات جلوگیری کند مکاتبه‌ای نیز با وزارت بهداشت انجام شده که نیرو‌های سازمان غذا و دارو باید در مبادی خروجی مستقر باشند و محصولات را مورد بررسی قرار دهند حتی بهتر است که این کار را در استان‌ها و پیش از آن که محصولات به مرز برسد انجام شود.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور گفت: برای مصرف این محصولات در داخل نیز باید بررسی‌های لازم توسط سازمان غذا و دارو انجام شود و اگر مشکلی نبود می‌توان این محصولات را در داخل به مصرف رساند.
چنگلوایی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان غذا و دارو در بررسی این محصولات کوتاهی داشته است؟ گفت: ما همه دولتی هستیم و نمی‌خواهیم این مسایل را عنوان کنیم، اما مهم از الان به بعد است که این بررسی‌ها به طور کامل و دقیق انجام شود تا مشکلی در این راستا به وجود نیاید.
رئیس سازمان حفظ نباتات کشور بیان کرد: به نظر می‌رسد این ممنوعیت که تنها شامل محصول فلفل است مقطعی باشد و با رایزنی‌هایی که انجام می‌شود مشکل برطرف شود.
* توقف صادرات کیوی به هند به دلیل وجود شپشک توت
سیدرضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران نیز در این باره گفت: ۹ کانتینر فلفل دلمه‌ای صادراتی ایران در مسکو مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفته و هیچ موردی از سموم در آنها مشاهده نشده است.
او افزود: درباره سیب زمینی هم موضوع وجود نوعی میکروب در خاک بود که در جلسات مشترک با طرف‌های ازبکستانی مشکل مرتفع شد.
سیدرضا نورانی در ادامه در خصوص توقف صادرات کیوی به هند هم توضیح داد: کشور هند وجود قارچی به نام شپشک توت در محموله‌های کیوی ایرانی را دلیل اصلی توقف صادرات به این کشور عنوان کرده است.
او افزود: حتما باید در جلسات مشترک با آنها برای اثبات وجود نداشتن این آفت شرکت می‌کردیم.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران تاکید کرد: با دست روی دست گذاشتن مشکل تولیدکنندگان سه استان شمالی کشور برطرف نمی‌شود.
* سوال از وزیر جهاد کشاورزی
یک عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح کرد: بدون شک بعضی محصولات کشاورزی مصرفی مردم استاندارد کافی نداشته و سالم نیست و این ماجرای برگشت خوردن محصولات کشاورزی ایران در آینده نزدیک باز هم تکرار خواهد شد.
ذبیح الله اعظمی در مورد اخباری مبنی بر سیب‌زمینی‌های برگشت خورده از ترکمنستان گفت: متأسفانه تولیدکنندگان عمده ما، اصول و اسلکت حرفه‌ای کاری را رعایت نمی‌کنند چرا که سازمان یا نهادی تا به حال از آنها نخواستند که این اصول را رعایت کنند. به عبارت دیگر فشاری از سوی وزارت جهاد کشاورزی یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روی آنها نبوده است؛ بنابراین، تولیدکنندگان به میزان دلخواهشان کود دادند. گویا سیب زمینی‌های برگشت خورده از ترکمنستان نیترات زیادی دارد.
این عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست مجلس گفت: ۱۵ یا ۲۰ سال پیش هم سیب زمینی‌هایی که به آذربایجان فرستادیم، برگشت خورد. تنها مسئله صادرات این محصولات نیست. بحث اصلی مردم خودمان هستند که باید این کالاها را مصرف کنند. ما باید دلمان برای خودمان بسوزد.
نماینده مردم جیرفت در مجلس از سخت‌گیری‌های جدید وزارت جهاد کشاورزی در مورد تولید استاندارد محصولات خبر داد و گفت: وزارت جهاد این روزها تولیدکنندگان را مجبور کرده که در استفاده از سموم و کودهای شیمیایی نهایت دقت را داشته باشند و علاوه بر صدور گواهی بهداشت و سلامت، گواهی قرنطینه هم داشته باشند. در عین حال باید صادقانه بگویم که ماجرای برگشت خوردن کالاهای ما قطعا در امسال باز هم تکرار خواهد شد؛ چرا که مثلا سیب زمینی که امروز برگشت خورده است، همراه با پیاز در تابستان تولید شده و استانداردهای لازم را ندارد.
اعظمی ضمن اشاره به نظارت و دقت جدید وزارت جهاد کشاورزی گفت: اگر در سال آینده این اتفاق تکرار شود، از وزیر جهاد سوال و موضوع را به دقت بررسی خواهیم کرد. همچنین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم طبق قانون وظیفه دارد که بر سلامت مواد غذایی پس از تولید نظارت کند. ممکن است در مواردی که محصولی ناسالم تشخیص داده شود، معدوم هم بشود. ما این اتفاقات را به فال نیک می‌گیریم چرا که مجبور شده‌ایم محصولات سالم‌تری تولید کنیم.
این عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس از برگشت خوردن کالاهای چند کشور دیگر خبر داد و گفت: این محدودیت‌ها و برگشت خوردن‌ها فقط محدود به کشور ما نیست. به عنوان مثال اتحادیه اوراسیا محصولاتی از چهار پنج کشور مثل آذربایجان و ترکیه را هم ممنوع کرده است. همچنین باید بگویم که چین در سال جدید استانداردهای واردات محصول به کشورش را افزایش خواهد داد و سخت‌گیری‌ها را چند برابر خواهد کرد. اگر فکری برای این موضوع نکنیم، کشاورزی ما با بحران شدیدی مواجه خواهد شد. ممکن است کشاورزان ما ورشکست شوند. این موضوع باید با شیبی ملایم حل شود تا به تولیدکنندگان آسیب نرسد.
وی در مورد میزان سلامتی یا استاندارد بودن محصولاتی مصرفی مردم اظهار کرد: بدون شک بعضی محصولات استاندارد کافی نداشته و سالم نبوده است، اما نمی‌توانیم این موضوع را به همه محصولات تعمیم دهیم؛ به عنوان مثال بعضی از محصولات ما مثل خرما و انجیر کاملا ارگانیک هستند چرا که نه کودی می‌خورند و نه سمی روی آنها پاشیده می‌شود اما باید قبول کرد که کشمش ما دچار این بحران بوده است. با توجه به این موارد باید استانداردهای بین المللی را افزایش دهیم تا سلامت مردم را تأمین کنیم.
اعظمی همچنین با اشاره به بحران آب در کشور گفت: با توجه به بحران آب اصلا تولید این کالاها با این میزان استفاده از سموم و کود شیمیایی و در نهایت هدررفت آب و محصول به هیچ وجه اقتصادی نیست و به کشور آسیب می‌زند.
وی در پاسخ به این پرسش که در مورد سیب زمینی دقیقا چه اتفاقی افتاده است، اظهار کرد: سمومی که کشاورزان استفاده کردند ممکن است برای سیب زمینی نباشد بلکه برای محصول گلخانه‌ای باشد. ما نیازمند ترویج و آموزش وزارت جهاد کشاورزی هستیم. کشاورزان دوره کارنس (مدت زمانی استاندارد از روز سم پاشی تا برداشت محصول که باید طی شود) را هم رعایت نکردند.