مُهر خشم و نزاع بر پیشانی خراسان شمالی
در میانه فریادها و عربده ها کسی چیزی نمی فهمد جز مشتی کلمات زشت و عبارات بی سرو ته و نامفهوم که از ته حنجره شان بر می آید و تبدیل به صداهای وحشتناکی می شود که هول و و هراس به دل می اندازد، این همه عصبانیت و خشونت از چیست؟ مبادا کاری دست خود دهند!
جمعیت دوره شان کرده و یکی دو نفر هم مداخله می کنند اما با خشونت و رفتار زشت دو طرف پا پس می کشند.
تصویری دیگر؛ نیمه شب است که با جیغ های ممتد زن و فحش هایی که نثار شوهر و خاندان او می کند، اهل محل بیرون می ریزند اما کسی جرات جلو رفتن ندارد تا اورژانس و پلیس می آید و مرد را به اتهام ضرب و جرح همسر بدزبان به پاسگاه می برد و اورژانس هم زن را به مرکز درمانی منتقل می کند.
در قابی دیگر؛ غروب یکی از روزهای اردیبهشت است و هوا رو به گرمی می رود جوانی که بر روی چمن های پارک قدم گذاشته و آنها را زیر پا له می کند با صدای مرد نگهبان به خود می آید، نگهبان معترضانه می گوید: چرا رفتی داخل چمن‌ها، زود خارج شو، این فضا برای استفاده شما و همه مردم است.
اما جوان واکنش تندی نشان می دهد و این بحث به دعوای لفظی و در نهایت منجر به خشم جوان شده و مرد نگهبان را به آنی در میان عصبانیتش چنان هول می دهد که بر زمین افتاده و سرش به جدول خیابان می خورد و در دم جان می سپارد.
تصویری دیگر و بدتر، مهر ماه بود که شاهد نزاع و درگیری میان چند خانواده در روستای بیدک در شهرستان بجنورد بودیم که تعدادی از افراد با سلاح سرد به جان هم افتادند که بر اثر آن چندین نفر بر اثر شکستگی در قسمت های مختلف راهی بیمارستان شدند.
اما آخرین آن که دلخراش و ترسناک می نماید آن است که در یکی از مناطق حواشی شهر بجنورد یک دعوای خانوادگی میان زن و شوهر به دعوای فامیلی کشیده شد و بدتر از آن که بر اثر این دعوا، جوانی که کمتر از ۲۵ سال داشت و مدت زیادی از ازدواج وی نگذشته بود جان خود را از دست داد.
اینها نمونه هایی از وقایع خشونت باری است که هر روز ما شاهد یا شنونده آنها هستیم، خشونت، تندخویی، پرخاشگری، غضب و از کوره در رفتن چه بسیار برایمان ملموس و آشناست.
اموری که تبدیل شده به بخشی از امور جاریه زندگی مان، عوارضی که پیامد کاهش آستانه تحمل و تاب آوری جامعه است و در بیشتر موارد منجر به درگیری های کلامی، رفتاری و در نتیجه نزاع و بروز حوادث جبران ناپذیر می شود.
جرائم مبتنی برخشونت، عصبانیت، تندخویی، خشم و برافروختگی شامل نزاع، توهین و ضرب و شتم این روزها در میان آمار جرائم نه تنها در خراسان شمالی که بالاترین است، بلکه در جامعه ما رقم قابل توجهی است.
شرایطی که نشان می دهد آستانه تحمل مردم و تاب آوری جامعه کاهش یافته و با کوچکترین تنش شاهد عکس العمل های کلامی و رفتاری خارج از عرف بین افراد هستیم.
حال اگر موضوع کرونا و استرس، دغدغه ها و تبعات ناشی از آن را هم به مسائل عادی بیافزاییم این وضعیت به اعتقاد کارشناسان و دست اندرکاران امر نسبت به قبل وخیم تر هم شده است.
بیشتر ما روزانه دور و برمان شاهد بی قراری ها، عصبانیت ها، از کوره دررفتن ها یا به عبارتی کاهش آستانه تحمل مردم و نیز خود هستیم، به طوری که با بی اهمیت ترین و کم جلوه ترین موضوع که می توان با صبر و بی اعتنایی و گذشت از کنار آن عبور کرد، بگو مگوها، کشمکش ها، جدال ها و دعواهای شدید شکل می گیرد و گاهی منجر به شرایط جبران ناپذیری می شود و اتفاق هایی رخ می دهد که زندگی افراد درگیر را نابود می کند.
خشم از آن دسته هیجان های منفی به شمار می رود که در بیشتر مواقع افراد به خاطر احساسات زودگذر و تحت تاثیر برخی محیط های اجتماعی دست به عملی می زنند که ممکن است در ادامه مشکلات فراوانی برای آنان ایجاد کند.
جامعه شناسان و روانپزشکان ارتباط کاهش آستانه تحمل با اتفاقات جامعه، بیکاری، بی عدالتی، مشکلات اقتصادی، فاصله و شکاف میان درآمدها و مخارج خانواده، فاصله طبقاتی، اضطراب و افسردگی را از دلایل خشونت در جامعه می دانند.
جایگاه چهارم خراسان شمالی در آمار پرونده‌های نزاع و درگیری
سرهنگ پاکدل معاون عملیات نیروی انتظامی خراسان شمالی با اشاره به اینکه آمار پرونده های نزاع و درگیری در این استان در سال های اخیر رو به رشد بوده است، گفت: در سال جاری آمار نزاع و درگیری در استان به نسبت مدت مشابه سال گذشته ۶ درصد رشد داشته است.
وی تصریح کرد: سال گذشته آمار بالای پرونده های نزاع در خراسان شمالی این استان را در رده ۶ استان کشور قرار داد اما امسال این جایگاه دو پله تغییر یافته و به جایگاه چهارم رسیده است.
سرهنگ پاکدل افزود: طی نیمه نخست امسال پنج هزار و ۷۱۰ فقره پرونده با موضوع نزاع و درگیری در استان ثبت شده که این رقم در نیمه نخست پارسال پنج هزار و ۴۰۷ فقره پرونده بوده است.
وی با اشاره به آسیب های نزاع و درگیری در جامعه گفت: از مردم انتظار می رود آستانه تحمل خود را بالا ببرند تا مشکلات در این زمینه کاسته شود.
مراجعه بیش از 6هزار مصدوم نزاع به پزشکی قانونی خراسان شمالی
دکتر نورس مدیرکل پزشکی قانونی خراسان شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا، از مراجعه ۶ هزار و ۵۱۶ مصدوم نزاع به پزشکی قانونی این استان طی امسال خبر داد.
وی اظهارکرد: تا پایان آبان ماه ۶ هزار و ۵۱۶ نفر مدعی مصدومیت در نزاع در مراکز پزشکی قانونی استان معاینه شده اند که ۶۸ درصد آنها مرد و ۳۲ درصد زن بوده‌اند.
به گفته وی بیشتر از ۳۸ درصد این آمار متعلق به شهرستان بجنورد است و شیروان با ۲۱ درصد دومین رتبه را دارد.
دکتر نورس افزود: نسبت به مدت مشابه سال گذشته شاهد افزایش هفت درصدی آمار مصدومین معاینه شده در نزاع هستیم.
وی در ارتباط با پیشگیری از نزاع افزود: بالا بردن دو ویژگی اخلاقی و رفتاری تحمل و مدارا با دیگران که از علل زیربنایی ثبات و آرامش روحی و روانی جامعه است، نقش مهمی در این امر دارد؛ مدارا، از مصادیق خوشخویی و ادب افراد از جلوه‌های خوش خلقی و پذیرش دیگران در مواردی همچون نزاع و پرخاشگری است.
افرادی که دچار افسردگی و اضطراب هستند بیشتر نزاع می‌کنند
مهدی نوری یک جامعه‌شناس در خراسان شمالی نیز، در ارتباط با چرایی گرایش مردم به نزاع و پرخاشگری بیان کرد: متاسفانه هر چه جلوتر می رویم شاهد افزایش نزاع و پرخاشگری افراد در جامعه هستیم و عوامل متعددی امروز دست به دست هم داده تا خشم مردم به سرعت به حالت نزاع، درگیری و استفاده از الفاظ رکیک بروز پیدا کند.
وی گفت: خشونت به صورت غریزی درون همه انسان ها وجود دارد و افراد باید مهارت کنترل خشم را داشته باشند، صبر مردم امروز خیلی زود لبریز می شود و به نوعی می توان گفت که آستانه تحمل آحاد مردم بسیار پایین آمده و همین موجب می شود تا در صورت کوچکترین مشکلی، نزاع رخ دهد.
نوری افزود: متأسفانه ضرب و جرح امروز بین پنج جرم اول کشور محسوب می‌شود و از همه بدتر اینکه بانوان نیز امروز در جامعه دست به نزاع می‌زنند، این در حالی است که در گذشته اصلاً شاهد چنین مواردی نبودیم.
وی با بیان اینکه خشونت، تظاهر بیرونی خشم محسوب می شود، ادامه داد: یکی از عواملی که مردم را به فکر نزاع می برد، وضعیت اعصاب و روان افراد است، افرادی که دچار افسردگی هستند و برای انجام هر کاری اضطراب دارند بیشتر به نزاع می پردازند و به نوعی از خود خشونت بیشتری نسبت به دیگران نشان می دهند و از طرفی پژوهش ها حاکی از آن است که افراد دارای اختلالات شخصیتی نیز در صورت بروز کوچکترین مشکل خیلی زود از کوره دَر رفته و دست به نزاع می زنند، بنابراین درمان این افراد نه تنها برای خودشان بلکه برای جامعه مفید خواهد بود و امنیت اجتماعی شهر را در پی خواهد داشت.
رفتن نشاط و شادابی از زندگی به علت تحمل فشار اقتصادی
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: یکی دیگر از عواملی که موجب افزایش نزاع در جامعه شده است، مشکلات اقتصادی و اختلاف طبقاتی است؛ تحمل فشار اقتصادی و روانی از سوی بخشی از مردم موجب این شده تا نشاط و شادابی از زندگی آن ها برود و دائم به فکر حل مشکلات اقتصادی باشند و در این صورت طبیعی است که با کوچکترین مشکل دست به نزاع بزنند و در واقع این افراد برای حل مشکلات جزئی خود با دیگران اصلاً به فکر گفت و گو نیستند.
وی اظهارکرد: بیکاری نیز عامل دیگری است که موجب بروز نزاع در جامعه می‌شود و همان اندازه که کار و شغل مناسب با درآمد پایدار می‌تواند موجب آرامش و شادابی افراد شود، نبود کار نیز می تواند آرامش را به هم ریخته و افراد را به فکر نزاع ببرد.
نوری گفت: بی‌عدالتی در تمام سطوح و فاصله و شکاف میان درآمدها و مخارج خانواده نیز از دیگر عواملی عنوان می شود که موجب افزایش مسئله اجتماعی نزاع در جامعه شده است.
وی افزود: البته که در زمینه افزایش روز افزون نزاع در جامعه نباید نقش فضای مجازی را نیز دست‌کم بگیریم چراکه اکثر جوانان و نوجوانان امروزی به راحتی به فضای مجازی دسترسی دارند و با الگوبرداری از رسانه های خارجی در تلاش هستند تا به روش آن ها و بعضاً شخصیت های خشنی که در فیلم های آن هاست، حق خود را از جامعه بگیرند و به این صورت است که نزاع در جامعه افزایش پیدا می کند.
فاروج و جاجرم بیشترین آمار نزاع و درگیری در استان
صادق اسپیدکار معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان شمالی همچنین در گفت و گو با ایسنا، از اختصاص بیشترین آمار نزاع و درگیری به شهرستان های فاروج و جاجرم خبر داد.
وی با بیان اینکه موقعیت های استرس زا، محیط های پرتنش و رفتارهای ناهنجار از دلایل عمده تحریک بروز خشم و عصبانیت است، ادامه داد: اولین روش برای کنترل خشم و پرخاشگری پیدا کردن ریشه بروز خشم در فرد است، این روش از جمله مهارت های کنترل خشم و پرخاشگری است که به نوبه خود می تواند به درمان کامل خشم نیز کمک کند، آگاهی داشتن هنگام بروز خشم می تواند از وقوع رفتارهای ناهنجار بعدی در فرد جلوگیری کند.
اسپیدکار اظهارکرد: معمولا اکثر افراد در هنگام بروز خشم صدای خود را بالا برده و فریاد می زنند و چهره‌ای برافروخته به خود گرفته و رنگشان سرخ می شود؛ در هنگام خشم معمولا عضلات بدن سفت شده و دمای بدن بالا می رود، البته هر یک از این علائم برای افراد مختلف می تواند متفاوت باشد.
وی گفت: تکنیک وقفه اندازی برای کنترل خشم و پرخاشگری می تواند راهکار مناسبی برای کنترل خشم باشد، در اولین فرصت پس از بروز علائم خشم و پرخاشگری کمی مکث کنید زیرا وقفه و مکث می تواند یک راه اعجاب انگیز در کنترل خشم و عصبانیت باشد.
این مقام مسئول افزود: در این موارد حتی پیشنهاد می شود، فرد نحوه قرارگیری خود را نیز تغییر دهد، این کار در کاهش شدت خشم تاثیر به سزایی دارد، اما وقفه در هنگام عصبانیت سبب می شود، شما لحظه ای به خود بیایید و از انجام حرکات یا رفتارهای غیر ارادی و ناهنجار اجتناب کنید و در این وقفه کشیدن یک نفس عمیق بسیار مفید است.
وی تاکید کرد: جایگزینی و تغییر افکار مرتبط با پرخاشگری و خشم نیز از دیگر راهکارهای موثر در کنترل عصبانیت است؛ این جایگزینی و تغییر رفتار در مرحله وقفه و مکث تاثیر بسزایی در کنترل رفتار فردی دارد.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری خراسان شمالی بیان کرد: سعی کنید ابتدا افکار منفی که نسبت به طرف مقابل دارید را کشف کرده و در طول زمان آن ها را با احساسات و افکار مثبت جایگزین کنید که این کار میزان آرامش شما را نیز افزایش داده و به مرور زمان حس رضایتمندی را در شما افزایش می دهد.
وی افزود: همه ما به یک روانپزشک یا مشاور خوب برای بهبود روابط و ادامه زندگی مان نیازمند هستیم، اگر خشم شما در هنگام عصبانیت به حدی زیاد است که دیگر قادر به کنترل آن نیستید، توصیه می شود هر چه سریع تر به یک روانپزشک حاذق مراجعه و با کمک روش های درمانی با این شرایط کنار آمده و در راستای اصلاح رفتار و خشم خود برآیید.
اسپیدکار خاطرنشان کرد: کنترل خشم به هیچ عنوان به معنای سرکوب خشم نیست در واقع باید مهارت های لازم در این خصوص را یاد گرفته شود تا در زمان ممکن بهترین واکنش نشان داده شود.
این مسئول در پایان از متولیان امر و مردم خواست تا در انتقال مسائل و سخنان خویش صبر پیشه کرده و احترام به همنوعان در برخوردها را مد نظر داشته و از حمل سلاح سرد و گرم با وجود داشتن مجوز حمل نیز جلوگیری کنند تا از عواقب جبران ناپذیر آن جلوگیری شود.
احترام گذاشتن به خود و دیگران را در خود نهادینه کنیم
دکتر علیرضا نیکزاد رئیس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا، گفت: نزاع‌های خیابانی نشان دهنده عدم کنترل بر گفتار و عملکرد است، وقتی گوشه کنار شهر نزاعی رخ می دهد جامعه‌ای از انسان ها که ناظر چنین منظره ای هستند تا ساعت ها تحت تاثیر آن قرار می گیرند.
وی تاکیدکرد: هر نزاع خیابانی، پیامدهای ناگواری دارد که مثل موج، بسیاری از انسان هایی را که ناخواسته ناظر آن بوده‌اند متأثر می کند، این پدیده پیامدهای دیگری در درجه دوم و چندم نیز دارد و می توان گفت اخلال در کسب و کار، اختلال در آرامش و امنیت محیط و ایجاد ترافیک، حاصل نزاع خیابانی است که همگی همراه با استرس بوده و از دید روانشناسی همه افرادی که خواسته یا ناخواسته در محیط مشرف به نزاع خیابانی قرار می گیرند تا ساعاتی بعد از نزاع بازدهی درستی از نظر کاری، رفتاری و گفتاری ندارند و موج منفی در روح و روان افراد جاری و ساری خواهد بود و چه بسا این موج عامل نزاعی دیگر در جایی دیگر شود.
دکتر نیکزاد ادامه داد: این فرایند در طول روز ادامه‌دار می شود و از برخورد مشتری و فروشنده گرفته تا ارباب رجوع و کارمند، والدین و فرزندان یا حتی فرزندان با هم تغییرات محسوس و غیر قابل انکاری دارد تا جایی که مغز همه افراد ناظر تا مدت ها حس تعادل ندارد و تا ساعت ها خاطره دیده ها و شنیده ها در مغز می ماند.
وی افزود: برای کم کردن چنین نزاع هایی علاوه بر رفع و کم کردن تنش ها، باید به فرهنگ‌سازی در جامعه توجه بیشتری شود، باید فرهنگ عذرخواهی و تشکر را ترویج داد و حس نوع دوستی، گذشت و فرهنگ فداکاری را در بین اقشار جامعه پرورش داد، البته این امر به همت عالی نیاز دارد و در وهله اول باید افراد جامعه به خود و دیگران علاقه مند شده و احترام گذاشتن به خود و دیگران را در خود نهادینه کنند.
این مقام مسئول تصریح کرد: در واقع یک از راه های جلوگیری از نزاع مدیریت خشم است و باید تلاش کرد تا احساس خشم تبدیل به پرخاشگری نشود.
وی گفت: در وهله نخست افراد باید خشم را بشناسند و بدانند که خشم یک احساس است و مشکا روانی نیست.
رئیس اداره مشاوره دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی ادامه داد: شناسایی افکار منفی و مدیریت آن و آموزش مدیریت خشم می تواند راه را برای ایجاد نزاع بگیرد.