افزایش خشونت خانگی با آموزش آنلاین
با مطرح کردن واژه های مدرسه و آموزش در ذهن همه ما تصویری از تخته سیاه، گچ، میز و نیمکت های خشک و چوبی،ماه مهر و جشن الفبا،زنگ تفریح و بازی‌های کودکانه در حیاط مدرسه…..مجسم می شود، اما امروزه روند آموزش مدارس به دلیل توسعه یافتن تکنولوژی و شیوع ویروس منحوس کرونا تغییر کرده است.
خیلی از افراد فکر می کنند که کرونا باعث شده است کودکان راحت شوند و راحت تر بتوانند درس خود را بخوانند؛ اما باید بدانید که در کنار مزیت هایی که آموزش مجازی برای کودکان ایجاد کرده است، مشکلات زیادی هم در این زمینه به وجود آورده است که باعث سخت شدن درس خواندن به صورت مجازی شده است.
افزایش احساس تنهایی و بیهودگی در آموزش آنلاین
ندیدن معلم، توضیح نامناسب دروس توسط برخی معلمان، فشار والدین روی دانش آموز، مباحث پیچیده و غیرجذاب دروس و… از جمله مشکلاتی هستند که در دوران آموزش مجازی می توانند درس خواندن یک دانش آموز را مختل کنند و او را با مشکل مواجه کنند.
در آموزش مجازی کودک خودش به تنهایی پشت سیستم قرار می گیرد، معلم و همکلاسی هایش کنار وی حضور ندارند و خودش باید به تنهایی همه مراحل آموزش را هماهنگ کند که این ممکن است با حس ترس برای وی همراه باشد.
در اینجا والدین می توانند با گفتن جملاتی مثل اینکه تو تنها نیستی، من کنارت هستم، هر کجا متوجه نشدی کمکت می کنم، نگران نباش و با معلمت ارتباط می گیرم تا بار دیگر به تو آموزش دهد، به کودک خود قوت دهند و ترس و نگرانی را از آنها دور کنند
کودکان در محیط مدرسه، زندگی اجتماعی را تجربه می‌كنند، با همسالان ارتباط برقرار می‌كنند و بسیاری از آنها جامعه‌پذیر می‌شوند. اما در آموزش آنلاین، حتی اگر چند هفته یا چند ماه باشد، كودك انگار در زندان فرهنگی یا در محصور آموزشی و اجتماعی قرار می‌گیرد كه او را از زندگی در محیط واقعی دور می‌سازد و عواقب و تبعات ناخواسته و نامناسبی ایجاد می‌كند.
در شرایط آموزش انلاین و مجازی کودک دچار احساس بیکاری و بیهودگی می‌شود. به خصوص در سن دبستان فعالیت و مشارکت گروهی با همسالان برای کودک بسیار حیاتی است و نباید انتظار داشت که کودکان به راحتی از طریق یک دنیای مجازی ارتباط موثری با کلاس و معلم و مطالب درسی خود بگیرند، به خصوص برای کودکانی که از نظر سطح فعالیت بالا باشند یا آستانه توجه و تمرکز آنها پایین باشد این شرایط سخت تر می شود.
مزایا و معایب آموزش مجازی
مزایا و معایب آموزش مجازی نیز از جمله موضوعاتیست که این روزها مورد توجه زیادی قرار گرفته است. و بسیاری از والدین و دانش آموزان را سردرگم کرده است. والدین نگران از اینکه فرزندانشان با افت تحصیلی روبه رو خواهند شد و انگیزه یشان برای ادامه تحصیل به شدت کاهش می یابد و به بی نظمی و تن پروری عادت خواهند کرد و دانش آموزان نیز سردرگم از اینکه چگونه می توانند سال تحصیلی جدید را با موفقیت پشت سر بگذارند در صورتی که نمی توانند فکرشان را متمرکز کنند و حتی سر کلاس آنلاین هم به زحمت حاضر می شوند. به هر حال این یک تغییر بزرگ است و هر تغییر با مقاومت و اضطراب شدید همراه است
همه‌ی ما به آموزش حضوری عادت کرده‌ایم و وفق دادن خودمان با آموزش مجازی ,و شرایط جدید کمی زمان بر است. در آموزش حضوری ارتباط زیادی بین دانش آموز و معلم می‌باشد. معلمان سر ساعت در کلاس ها حضور دارند، و شروع به درس دادن می کنند. به علت تعامل زیادی که بین معلم و دانش آموزان است آنها می توانند بهفمند دانش آموزان در کدام درس مشکل داشته و به موقع به رفع آن بپردازند.
فایده دیگر آموزش حضوری تعامل میان دانش آموزان است. وقتی افراد با همسن و سالهای خودشان به طور مرتب در تماس باشند از نظر هیجانی و ارتباطات اجتماعی رشد چشمگیری خواهند داشت . آنها می آموزند چطور خود را سرگرم کنند، مهارت حل مسئله یاد خواهند گرفت حتی اعتماد بنفسشان نیز افزایش پیدا خواهد کرد . همچنین انگیزه یشان برای ادامه تحصیل بیشتر خواهد شد . ارتباطات دوستانه و تعامل با همکلاسان در خارج از ساعات درسی محیط مدرسه و کلاس را دوست داشتنی تر می کند . در نتیجه باعث می شود دانش آموزان به درس و مدرسه علاقه ی بیشتری نشان دهند .
البته آموزش آنلاین نیز خالی از لطف نخواهد بود. شاید بزرگ‌ترین مزیت آموزش آنلاین همین انعطاف‌پذیری بیشتر باشد. یعنی می‌توانید از هر جایی که هستید و هر طوری که می‌خواهید درس بخوانید. البته به این معنی نیست که دانش آموزان آنلاین کمتر از دانش آموزان حضوری درس می‌خوانند. بلکه انعطاف‌پذیری بیشتری در تعیین محل و نحوه‌ی درس خواندن دارند. تمام چیزی که دانش آموزان برای آنلاین درس خواندن نیاز دارید، یک گوشی یا تبلت است که به اینترنت دسترسی داشته باشد. سپس به راحتی تمام ابزاری که برای درس خواندن لازم دارند برایشان فرستاده می‌شود. آموزش ان لاین می تواند گام کوچکی در جهت عدالت آموزشی باشد . افراد می توانند در هر نقطه از کشور از تدریس بهترین معلمان و اساتید استفاده کنند. از سوی دیگر آنلاین درس خواندن بسیاری از خرج‌هایی که دانش‌آموزان در شرایط عادی متحمل می‌شوند را کاهش می‌دهد. هزینه‌های رفت و آمد، هزینه پوشاک و کیف و…. آموزش های مجازی فرصت خوبی برای دانش آموزان فعال ، خود کنترل و خود خوان است. که از تمامی ظرفیت ها و امکانات برای یادگیری بهتر استفاده نمایند. و بتوانند پله های موفقیت را زودتر از سایرین به پیمایند .
درد و دل معلمان و اولیای دانش آموزان از روند آموزش مجازی
ذبیحی یکی از معلمان در ناحیه ۱اموزش و پرورش در خصوص آموزش مجازی می‌گوید:برگزاری کلاس های درس به صورت مجازی با استفاده از رسانه های اجتماعی مزایای قابل تحسینی مثل آشنایی مردم به ویژه دانش آموزان با نت، در اختیار بودن تدریس معلم در هر ساعت از شبانه روز،افزایش سواد رسانه ای دانش آموزان، کم شدن هزینه‌های رفت امد و حذف سرویس ها از جدول مخارج خانواده‌ها، گسترش پهنای باند شبکه های اینترنتی و…را به ارمغان آورده است، اما این نوع آموزش فارغ از همه مزایایش، معایب و مشکلات زیادی را برای دانش آموزان و تک تک والدین در پی داشته است که واقعا در برخی موارد نگران کننده است.
محمدی یکی از اولیای دانش آموزان در خصوص معایب آموزش مجازی به خبرنگار ما می‌گوید:ما توان خرید گوشی یا تبلت را برای پسرم خود نداشتم و مجبور شدم تا درس و تحصیل فرزندم را برای وقت دیگری به امید باز شدن مدارس موکول کنم
فاطمی پدر یکی ازدانش آموزان از خرید های پی در پی بسته های اینترنت عاجز شده است می‌گوید:جدا از تمام مخارج، هزینه های میلیونی که برای معلم خصوصی و آموزش دانش آموزم پرداخت کرده ام ،فشار زیادی از نظر اقتصادی در این اوضاع سخت بر ایم تحمیل کرده است.
تعدادی از اولیا باتوجه به مجازی شدن کلاس‌ها از بابت سلامت دلبندان خودشان خیالشان راحت بود اما برخی ها هم برای تحصیل فرزندانشان دست روی دست نگذاشته بودند و جدا از تمام مخارج، هزینه های میلیونی برای معلم خصوصی و آموزش دانش‌آموزان‌شان پرداخت کرده بودند.
خشونت خانگی در دوران آموزش آنلاین افزایش یافته است
به گفته‌ی معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی، آموزش آنلاین، آسیب‌های حوزه كودكان و از جمله، خشونت خانگی علیه كودكان را افزایش داده است.
شهره شاهرودی می‌گوید: آموزش مجازی، آسیب‌های زیادی برای خانواده و كودكان در بر داشته كه خشونت علیه كودكان، كودك‌آزاری روانی و جسمی، كاهش بار علمی و ایجاد تناقض‌های محیطی از جمله‌ی این آسیب‌ها می‌باشد.
وی با بیان اینكه آموزش مجازی در محیط رشد بیماری كرونا و شرایط خاص دو سال گذشته، اجتناب‌ناپذیر بوده خاطر نشان می‌كند: ما به عنوان حافظ منافع حقوق كودكان، باید مسائل و حواشی آموزش مجازی را بیان كنیم تا مسؤولان و برنامه‌ریزان، راه حلی برای این مشكل بیابند.
شاهرودی با بیان اینکه مشكل كرونا كماكان ادامه دارد و سویه‌های جدید این ویروس به ما می‌گوید كه این اوضاع احتمالا در آینده نیز ادامه دارد اضافه می‌كند: باید راهكاری بیندیشیم كه هم آموزش حضوری باشد و هم ضوابط و پروتكل‌های بهداشتی در حداكثر ممكن رعایت گردد.
وی ادامه می‌دهد: پیش از این، مدارس كشور با 18 میلیون دانش‌آموز در سه شیفت اداره می‌شدند و امروز كه با كاهش جمعیت دانش‌آموزی، همان فضا و ظرفیت در اختیار كشور است می‌توان به گونه‌ای برنامه‌ریزی كرد كه آموزش در فضاهای خلوت مدرسه‌ای و با تعداد كم دانش‌آموز و در شیفت‌های جداگانه انجام شود.
شاهرودی تأكید می‌كند: آموزش مجازی و كشاندن محیط آموزشی به منزل و كنار والدین، آسیب‌هایی برای كودكان و برای خانواده دارد كه زیان این نوع آموزش را بیش از سود آن می‌كند.
وی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال، بعضی والدین به تصور اینكه نمره دانش‌آموز قدر و منزلت اجتماعی و جایگاه علمی را اضافه می‌كند خودشان به جای دانش‌آموز امتحان می‌دهند كه این مسئله، آسیب‌های زیادی به روح و روان كودك و میزان بار علمی و فكری او وارد می‌سازد.
معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی می‌گوید: همچنین مقایسه‌ای كه مادر بین كودك خود و سایر كودكان كه در آموزش آنلاین حضور دارند انجام می‌دهد رفتارهایی را بروز می‌دهد كه برای كودك آسیب دارد.
تبعات و عواقب گوشی پیشرفته برای كودكان
پیشنهاد این كارشناس كه سال‌ها با كودكان در حوزه‌های مختلف سر و كار داشته، می‌تواند یك راهكار ساده، عملیاتی و مناسب را برای كودكان و خانواده‌ها ارائه دهد كه با وجود ادامه سریال كرونا كه شواهد نیز نشان‌دهنده‌ی آن است، بتواند آسیب‌های این حوزه را به نحو چشمگیری كاهش دهد.
برقراری شیفت‌های متنوع درسی، راهی بود كه سال‌ها در مدارس آزموده شد و موفقیت در آن، خودش یك امتحان فراگیر در حوزه‌ی آموزش عمومی بود كه شاید سرمشق خیلی كشورها هم شد و از طرفی، مدارس بسیار زیاد دیگری ساخته شد كه حالا تبدیل به مدارس خصوصی شده و با شكل و شمایل مدل‌های اروپایی اداره می‌شود.