شوآف «رمزریال»
سرویس اقتصاد | موضوع جنجال‌ها درباره رمزارزها در ایران شاید بیش از همه چیز به دلیل ماهیت رمزی و پیچیده آنها باشد؛ هرچند در سال‌های اخیر هم از طرف مسئولان چندان روی خوشی به بیت‌کوین و سایر رقبایش نشان داده نشده است. در میان اما زمانی که صحبت از ارزهای دیجیتال در کشور ما هم داغ تر شد، مسوولان حوزه ارتباطات، از پیاده‌سازی آزمایشی نخستین ارز دیجیتالی کشور توسط پست‌بانک و عرضه به نظام بانکی برای تأیید خبر دادند.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» حوالی سال 98 بود که با ابلاغ مصوبه‌ای از سوی مرکز ملی فضای مجازی پروژه‌ای آغاز شد که به بررسی آینده‌پژوهی رمزارز با استفاده از ابزارهای سناریونگاری میپرداخت و در نهایت در این سناریونگاری دو پارامتر میزان اقبال مردم به رمزارزها و میزان اقبال حاکمیت به رمزارزها به استخراج رسید
در همان حدودا سه سال قبل مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک جزئیات این رمزارزملی را چنین بیان نمود که این ارز دیجیتال به درخواست بانک مرکزی توسط شرکت خدمات انفورماتیک طراحی شده تا در راستای توسعه خدمات نظام بانکی کشور و استفاده از فناوری های نوین بکار گرفته شود.
سیدابوطالب نجفی پشتوانه این ارز دیجیتال را ریال عنوان کرد که در واقع به ازای هر واحد ارزملی، معادل ریال آن در حساب بانک مرکزی بلوکه خواهد ماند و صدور آن نقدینگی جدید ایجاد نخواهد کرد.
وی در همان زمان در ارتباط با امکان استفاده از ارزهای دیجیتال در مبادلات نفتی و کالاهای صادراتی بیان نمود: مشکل اصلی در این زمینه در حوزه تعاملات سیاسی است ، هرچند که از نظر فنی این امکان برای انجام تبادلات وجود دارد اما باتوجه به قوانین و پروتکل های سخت گیرانه ی موجود که در صورت استفاده از ارزهای دیجیتال نمیتوان آن ها را در نظر گرفت برای مثال با بالا رفتن حجم مبادلات فرایند بایستی مشمول فرآیند های مدیریت ریسک پولشویی شود و لازمه آن شفافیت مبادلات بانکی یا همان KYC است که ارزهای دیجیتال این امکان را فراهم نمیکند.
انتشار رمزپول توسط بانک مرکزی
اکنون نیز مدیرعامل شرکت خدمات انفورماتیک پس از حدود دو سال کار بر روی پلتفرم و زیرساخت رمزپول بانک مرکزی، خبر از آماده سازی نمونه پایلوت این رمزپول داد. وی با بیان اینکه ۵۵ کشور روی مدل مفهومی (Proof of concept) و پایلوت رمزپول بانک مرکزی کار می کنند و این موضوع هنوز آنچنان که باید توسعه نیافته است، خاطرنشان کرد: در بانک مرکزی هم سندی در این خصوص تدوین شده و ما پلتفرم آن را به وجود آورده ایم که به نظر می رسد این پروژه سال آینده به بلوغ می رسد.
نجفی تاکید کرد: علاوه بر این شرکت و بانک مرکزی، بانک ها نیز باید در این زمینه فعال شوند؛ چرا که آنها لایه دوم این فرآیند محسوب می شوند.
وی توضیح داد: انتشار رمزپول توسط بانک مرکزی انجام می شود اما بانک مرکزی با جامعه و مشتریان بانکی طرف نیست و بانک ها به عنوان لایه میانی باید شروع به مشارکت کرده و با ایجاد کیف پول، به مشتریان سرویس دهند.
او با تاکید بر اینکه فضای بانکی با مفاهیمی از جمله بانکداری باز روبرو است، افزود: این مساله سبب شده تا بانک ها مجبور شوند که ارائه سرویس های خود را در اختیار شرکت های نوپا قرار دهند و شرکت های نوپا هم با ترکیب این سرویس ها، خدمات جدیدی به جامعه ارائه می دهند؛ در نهایت شاهد یک بازی برد- برد خواهیم بود.
واردات با رمزارزهای استخراج‌شده داخل کشور
همچنین در این خصوص رئیس کل بانک مرکزی نیز با اشاره به تصویب دستورالعمل «رمزریال» گفت: هفته گذشته در شورای پول و اعتبار دستورالعمل رمزریال تصویب و چارچوب‌های مرتبط با آن تعیین شد و به زودی نیز شاهد عملیاتی شدن و راه‌اندازی آن خواهیم بود. باید تاکید کنم که این موضوع بسیار مهم است و در ابعاد مختلف و به ویژه حوزه سیاست‌گذاری از دیدگاه‌های مختلف استقبال می‌کنیم.
در همین زمینه معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز از انتشار رمزپول ملی در آینده نزدیک خبر داد و با با بیان اینکه برای مدل جدید رمز ارزها باید به ابعاد نظارتی، فناوری، حقوقی و قانونی و فقهی، اقتصادی و ارزی توجه ویژه داشته باشیم، اظهارداشت: رمزارز پدیده‌ای است که مرزشناس نیست، اما فرض بر این است کسی که در خارج از کشور می‌خواهد برای واردات از رمزارزهای استخراج‌شده داخل کشور استفاده کند، منعی ندارد و مصوبه هیئت وزیران را هم دارد. بانک‌های مرکزی برای حل تناقض بین تمرکززدایی که در ذات رمزارزهاست و از طرف دیگر در بحث حاکمیت پولی کشورها، راهکار رمز پول ملی کشورهای مختلف را مطرح کردند که بیشتر بانک‌های مرکزی دنیا در حال بررسی این موضوع هستند.
محرمیان تاکید کرد: استفاده رمزریال برای عموم مردم خواهد بود و کارکرد آن مانند اسکناس است؛ اما در فضای دیجیتال منتشر خواهد شد.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود تصریح کرد: بنده هم در این باره معتقد هستم باتوجه به آنچه که در این روزها در این حوزه شاهد هستیم، به نظر من دنیا در حالت تعادلی بین تمرکز زدایی و وضعیت فعلی متوقف خواهد شد که این نقطه تعادلی می‌تواند پدیده‌ای مانند رمز پول بانک مرکزی‌هایی باشد که در ایران نیز کارهای خیلی خوبی برای آن انجام شده و مصوبه شورای پول و اعتبار دارد و امیدواریم به‌زودی بتوانیم آن را عملیاتی کنیم.
پول ریالی به صورت الکترونیکی
در این میان اما بانک مرکزی ایران در حالی از راه‌اندازی فاز آزمایشی رمزپول بانک مرکزی ایران با عنوان «رمزریال» خبر می‌دهد که برخی کارشناسان حوزه فناوری معتقدند دیجیتالی کردن ریال، با ارزش و پشتوانه فعلی، بی‌معنی است زیرا با گذشت سال‌ها از مطرح شدن موضوع ارزهای دیجیتالی در ایران، این حوزه هنوز مقررات‌گذاری نشده و بلاتکلیف مانده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر توکنی در اختیار مردم قرار گیرد که هر توکن معادل یک ریال باشد، درواقع دیگر ارزی نیست، بلکه همان پول ریالی به صورت الکترونیکی است که جذابیت فناوری و سرمایه‌گذاری ندارد و دیگر اینکه پول مجازی داخلی پایه ریال بر بستر بلاک‌چین به خاطر سهولت انتقال بین مردم، نه جایگاهی از نظر فناوری دارد و نه جایگاهی از نظر ارزش سرمایه‌گذاری دارد و از آن استقبال نمی‌شود.
بیت کوین بر مبنای دلار ارزشمند است
در این خصوص چندی پیش عماد ایرانی – کارشناس حوزه بانکداری الکترونیک- در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه جنبه فناورانه پول مجازی بومی آنقدر جذاب نیست که خدمت نوینی باشد، افزود: نکته دیگر اینکه ۹۰ درصد افرادی که در حال حاضر جذب بیت‌کوین شدند، مشکل تجارت خارجی نداشتند که به واسطه آن انتقال وجه خارجی دهند، بلکه بیت‌کوین را به عنوان عامل سرمایه‌گذاری خریدند که پولشان بی‌ارزش نشود و ریال‌هایشان از بین نرود و با توجه به اینکه بیت‌کوین بر مبنای دلار است، خریدند که اگر دلار رشد کرد برایشان سودآور باشد.
بی اثر بودن رمزارز ملی در توسعه فرهنگ کریپتو
همچنین رییس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در پاسخ به این پرسش که آیا رمزارز ملی می‌تواند منجر به توسعه فرهنگ حداقلی در حوزه رمزارز شود یا خیر، گفت: رمزارز ملی هیچ تاثیری در توسعه فرهنگ کریپتو نخواهد داشت. ما هر فعالیتی را که شروع می‌کنیم اولین سوال این است که چرا قصد انجام آن را داریم؟ آنها در پاسخ می‌گویند که قصد ایجاد ریال دیجیتالی دارند و این در حالی است که ریال دیجیتالی همین الان در کیف‌پول‌ها و کارت‌های بانکی افراد وجود دارد. این ریال قرار است چه تفاوتی داشته باشد؟
رضا قربانی همچنین با اشاره به اینکه در دنیا پشت ارزهای دیجیتال طلا، فلزات گرانبها، دلار یا ارزهای ارزشمند است، با بیان اینکه دیجیتال کردن ریال چه سودی دارد؟ این کار را شوآف دانسته و می‌گوید مشخص نیست چه مساله‌ای را قرار است حل کند.