زمین لرزه زیرپای خراسان شمالی
زمین لرزه یک بلای پنهان است که هیچ گاه آمدنش را خبر نمی دهد و خانه های نامقاوم با سقف های لرزان یک آسیب جدی در برابر این بلای طبیعی ناگهانی محسوب می شود.
هنوز شدت دو زلزله سال ۷۵ در شهرستان بجنورد و زلزله سال ۹۶ در شهرستان بجنورد و مانه و سملقان را از یاد نبرده ام که چگونه با لرزش خود، خانه بسیاری از روستاییان و مناطق شهری بر سر مردم آوار شد و مردم دچار خسارت های فراوانی شدند.
بعد از آن زلزله های دیگری نیز در خراسان شمالی همچون زلزله سنخواست و جاجرم اتفاق افتاد که سبب شد منازل مسکونی این مناطق هم دچار خسارت شود.
گذشته از آن که خراسان شمالی بر روی کمربند زلزله قرار دارد و هر چند وقت یک بار زلزله هایی با شدت کم و زیاد آن را می لرزاند، اما آن چیزی که در این میان نگران کننده و تبدیل به دغدغه شده است منازل غیرمقاومیست که ممکن است با زلزله ای شدید بر روی سر صاحب خانه آوار شود.
وجود ۸ گسل فعال در خراسان شمالی
جواد نظری مدیر کل دفتر بحران استانداری خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه خراسان شمالی یکی از استان های لرزه خیز کشور است، گفت: خراسان شمالی بر روی کمربند زلزله قرار دارد و همین امر نیز سبب شده تا متاسفانه شاهد بروز زلزله ای با قدرت بیش از پنج ریشتر در استان باشیم که خسارت های زیادی را نیز به همراه دارد.
وی با بیان اینکه در این استان هشت گسل فعال وجود دارد، افزود: یکی از مهمترین دغدغه های ما در این استان در ارتباط با وقوع زلزله و خانه های ناایمن در بخش روستایی و شهری است.
نظری ادامه داد: وجود خانه های خشتی و گلی در مناطق روستایی همیشه اولین بخش هایی بوده که با بروز زلزله دچار خسارت های فراوانی می شدند.
وی تصریح کرد: در همین راستا بعد از زلزله سال ۹۶، سه هزار و ۴۰۰ باب و در سیل سال ۹۸، شش هزار و ۴۵۰ باب واحد مسکونی دچار خسارت شدند که مورد بازسازی و بهسازی قرار گرفتند.
این مقام مسئول تاکید کرد: بعد از وقوع زلزله جاجرم طی امسال نیز ساخت ۷۹۵ باب منزل مسکونی آسیب دیده در دستور کار قرار گرفته که در حال ساخت است.
وی خاطرنشان کرد: اما هنوز تعداد زیادی از منازل غیرایمن در این استان وجود دارد که با وقوع زلزله های بالای پنج ریشتر به طور حتم دچار آسیب های فراوانی خواهند شد.
مخاطرات طبیعی به ۲۰ هزار واحد مسکونی در استان خسارت وارد کرده است
علی روحانی معاون امور بازسازی و مسکن بنیاد مسکن خراسان شمالی در ادامه در گفت و گو با ایسنا، گفت: حدود ۳۹ درصد از واحدهای مسکونی روستایی در خراسان شمالی از ایمنی کافی در برابر مخاطرات طبیعی همچون زلزله برخوردار نیستند.
وی افزود: براساس سرشماری های انجام شده ۱۰۰ هزار و ۲۲۱ واحد مسکونی روستایی در این استان وجود دارد که ۶۱ درصد آن ها مقاوم هستند.
روحانی ادامه داد: بیشترین واحدهای مسکونی ناایمن در شهرستان راز و جرگلان قرار گرفته و شهرستان بجنورد از لحاظ برخورداری از واحدهای مسکونی ایمن در وضعیت بهتری نسبت به سایر شهرستان های استان قرار دارد.
وی تصریح کرد: متاسفانه بر اثر وقوع حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله به حدود ۲۰ هزار واحد مسکونی خسارت وارد شده که این واحدها مورد بازسازی و بهسازی قرار گرفته اند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه تعدادی از افراد در روستاها خانه هایی با تیرچه بلوک و یا تیرآهن ساخته اند، گفت: این منازل از نظر آن افراد شاید ایمن باشد اما از آنجاییکه تحت نظارت بنیاد مسکن ساخته نشده شاید غیرایمن باشد و در نتیجه این افراد اقدام به بازسازی آن نمی کنند.
وی تاکیدکرد: از سوی دیگر تسهیلاتی که برای ساخت واحدهای مسکونی روستایی پرداخت می شود کفاف ساخت یک منزل را نمی دهد و این امر نیز یکی از دلایلی است که سبب شده تا برخی از افراد روستایی تمایلی به بازسازی آن نداشته باشند.
۵۸ درصد از واحدهای مسکونی شهری خراسان شمالی مقاوم نیستند
فخرانی معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا اظهار کرد: ۵۸ درصد از واحدهای مسکونی شهری در این استان مقاوم و پایدار نیستند.
وی اظهار کرد: ۲۳۷ هزار واحد مسکونی در مناطق شهری خراسان شمالی وجود دارد که ۵۸ درصد از این تعداد مقاوم نیستند.
فخرانی با اشاره به اینکه نرخ تراکم خانوار در واحدهای مسکونی این استان بالا است، افزود: این امر به معنای آن است که در این استان به اندازه تعداد خانوار، واحد مسکونی وجود ندارد.
وی در ارتباط با منازل مسکونی خالی (خالی از سکنه) بیان کرد: بنابراین، توضیحات ارائه شده نشان از آن دارد که هر چقدر در این استان واحد مسکونی ساخته شود، باز هم کم است.
این مقام مسئول ادامه داد: تعداد واحدهای مسکونی خالی در این استان چندان زیاد نیست اما آمار مشخصی نیز از تعداد این واحدها وجود ندارد.
وی تصریح کرد: علاوه بر آن بیش از ۳۰ درصد از واحدهای مسکونی در استان به صورت استیجاری هستند و نرخ اجاره بها از سال ۸۴ تا سال ۹۷، ۱۴ برابر شده است.
معاون مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی خاطرنشان کرد: همچنین متاسفانه طی یکی دو سال اخیر نیز با رشد نامتعارف اجاره بها به خصوص در شهر بجنورد مواجه بوده ایم.
وی گفت: از سال جاری تا سال ۱۴۰۵، با احتساب نرخ ازدواج و واحدهای فرسوده، کمبود ۱۳ هزار و ۸۰۰ واحد مسکونی به صورت سالانه در این استان وجود خواهد داشت.
فخرانی ادامه داد: در حال حاضر اختلاف میان تعداد خانوار و واحدهای مسکونی در این استان ۱۸ هزار واحد مسکونی است که با کمبود این تعداد واحد مسکونی مواجه هستیم.
به گفته وی از ۱۸ هزار واحد مسکونی ذکر شده ۱۱ هزار واحد مسکونی در مناطق روستایی و هفت هزار واحد مسکونی نیز در مناطق شهری وجود دارد.
این مقام مسئول تعداد واحدهای مسکونی موجود در استان را در حال حاضر ۲۵۳ هزار باب اعلام کرد.
آمار ساخت و ساز غیرمجاز منازل مسکونی در خراسان شمالی کم است
کیان حصاری رئیس نظام مهندسی ساختمان خراسان شمالی همچنین در گفت و گو با ایسنا، بیان کرد: آمار ساخت و ساز غیرمجاز منازل مسکونی در این استان بسیار کم است.
وی با اشاره به اینکه خراسان شمالی در پهنه ای قرار دارد که از لحاظ لرزه خیزی در مناطق با خطر خیلی زیاد قرار دارد، گفت: در سال ۱۳۰۸ بر اثر بروز زلزله بالای پنج ریشتر سه هزار و ۲۰۰ نفر، در سال ۷۵ با وقوع زلزله ۶.۱ ریشتری ۸۴ نفر و در سال ۹۶ دو نفر فوت شدند؛ در زلزله جاجرم امسال نیز خسارت های زیادی به منازل مسکونی وارد شد.
حصاری تاکید کرد: در ساخت و سازهایی که آیین نامه های مربوطه رعایت شده، منازل مسکونی از ایمنی و مقاومت کافی برخوردار هستند و با بروز زلزله های شدید متحمل خسارت های خیلی کمی می شوند.
نگرانی برای ساختمان های غیرمقاوم در ۳ شهرستان
علی اکبر رمضانی رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی ساختمان خراسان شمالی نیز در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه وضعیت بسیاری از ساختمان ها در خراسان شمالی در برابر زلزله هایی با شدت بالا مناسب نبوده و مقاوم نیستند، ادامه داد: بیشتر نگرانی ما برای شهرهای بجنورد، شیروان و اسفراین است که از بین آن ها نگرانی ما برای شیروان بیشتر است.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر وضعیت منازل مسکونی به خصوص در مناطق حواشی شهر، روستاهای الحاق شده به شهر و بافت فرسوده اصلا مناسب نیست.
این مقام مسئول بیان کرد: از سوی دیگر ساخت و ساز در مناطق بافت فرسوده در نقاطی که فریز و اختیار ساخت و ساز آن مناطق از مردم گرفته شده نیز نامناسب است.
به گفته وی در هر جایی که خود مردم برای ساخت و ساز اقدام کرده اند موفق عمل بوده اند؛ بنابراین برای جلوگیری از بروز هر گونه خسارت و یا اتفاق ناگوار در صورت بروز زلزله، ارائه امکانات و تسهیلات ارزان قیمت می تواند انگیزه ای به منظور ساخت و ساز در مردم ایجاد کند.