تفاوت خط فقر 6 میلیونی دولتی ها با کارگران
مهناز اصغری
بر اساس محاسبات، خط فقر برای یک خانواده قریب به 10میلیون تومان است. چراکه برآوردها نشان‌دهنده آن است که خط فقر از ۹۵۰ هزار تومان در سال ۹۰ به ۱۰ میلیون تومان در سال ۹۹ و سال جاری رسیده است. در این خصوص نیز می‌توان به صحبت‌های سیدمرتضی بختیاری، رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) رجوع کرد که گفته است: « نتایج به دست آمده در مطالعه حوزه فقر از سال ۸۰ تا ۹۸ نشان می‌دهد هزینه خانوار در طول این ۱۸ سال ۲۲ برابر شده است. در این دوره نرخ تورم به عنوان عامل فزاینده فقر و کاهش قدرت خرید تا سال ۹۸ به ۴۱ درصد رسیده است. همچنین سرعت متوسط سالانه خط فقر مطلق در کل کشور برابر با ۲۰ درصد بوده است و مقدار این شاخص در طول دوره مورد بررسی بیش از ۲۷ برابر شده است.»
خط فقر 4میلیون تومانی معاون رفاه وزیر کار
در مقابل اما اخیرا معاون رفاه وزیر کار در یک برنامه تلویزیونی در اظهار نظری عجیب گفته است: «خط فقر به طور میانگین در کشور برای خانوار ۴ نفره حدود ۴ میلیون تومان و برای شهر تهران کمی بیشتر و نزدیک به ۵ میلیون است.» استناد او بر این صحبت‌ها نیز بر این اساس است که «خط فقر برمبنای حداقل کالری مورد نیاز افراد در ماه براساس یک استاندارد بین‌المللی تعریف می‌شود که ۲ هزار و ۱۰۰ کالری برای هر فرد است.». داریوش ابوحمزه معتقد است: « حقوق کمتر از ۱۰ میلیون تومان زیر خط فقر نیست؛ متاسفانه نهادهای مختلفی شروع کردند عددهایی را حالا با انگیزه‌های مختلف برای خط فقر مطرح می‌کنند.»
به گزارش روزنامه «صبح امروز» بر اساس گزارش «پایش فقر» وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که مردادماه سال جاری منتشر کرد، از هر سه ایرانی، یک نفر در فقر مطلق زندگی می‌کند. همچنین بد نیست به بخشی از صحبت‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص خط فقر نیز اشاره‌ای داشته باشیم. به طور نمونه مهدی عسگری در نشست علنی یکشنبه، 19 دی ماه مجلس شورای اسلامی گغت: «بیش از 10میلیون خانوار زیر خط فقر هستند». همچنین روح اله ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفته است: « در حال حاضر 25 میلیون نفر زیر خط فقر هستند»
تنها مرجع رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار است
با وجود اعلام خط فقر ۴ میلیون تومانی توسط معاون رفاه وزیر کار، محاسبات فعالان کارگری نشان می‌دهد که خط فقر بالای ۱۰ میلیون تومان است.
در این خصوص، یک عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور در گفتگو با «صبح امروز» مطرح می‌کند: با توجه اینکه اخیرا در خصوص اختلاف آمار از دستگاه مختلف در خصوص شاخص فقر در رسانه مطرح شده است ضمن احترام به اظهار نظرات شخصی که برخی پایه علمی دارد و برخی تحلیل شخصی می‌باشد باید اعلام کنم که به عقیده بنده تنها مرجع رسمی که باید کلیه آحاد مردم بالاخص دستگاه بر مبنا وشاخص‌های آن عمل و به آن اعتماد کنند، بانک مرکزی و مرکز آمار ایران است .
احسان سهرابی بیان می‌کند: بانک مرکزی و مرکز آمار ایران در اعلام شاخص با توجه به گروه‌های مختلف از خوراکیها گرفته تا گروه‌های غیر خوراکی که شامل تفریحات و امور فرهنگی، بهداشت درمان، مسکن، اموزش، لوازم واثاث خانه، پوشاک و کفش، حمل و نقل، ارتباطات و… است، آمار اعلام می‌کنند.
۲۳۴۶ کالری صرفا برای زنده ماندن
وی با اشاره به اینکه « باید ببینیم اینگونه اظهار نظرات برچه مبنایی است؟» می‌گوید: شاخص خانواده بر مبنای ماده ۴۱ قانون کار ۳.۳ نفر می‌باشد، اما در پایش اعلام شده توسط معاون وزیر کار 4 نفر ملاک قرار گرفته است که همین موضوع، بیانگر نقد به ارزیابی شاخص است.
این فعال کارگری تصریح می‌کند: برمبنای ۱۵ کالای اساسی و برمبنای شاخص انستیتو تغدیه ۲۳۴۶ کالری صرفا برای زنده ماندن لحاظ شده است که برای کارگران که فعالیت جسمانی دارند، باید ملاک ۲۶۰۰ کالری را مد نظر داشت .
وی می‌افزاید: برآورد تقویمی کالاهای اساسی برای خانواده ۴ نفره، حدودا ۵ میلیون 254هزار و ۸۶۰ تومان تقویم شده است .
سهرابی تاکید می‌کند: شاخص غیر خوراکیها، قصه‌ای دیگر دارد و رقم 5.254.860 تومان تنها کالاهای خوراکی اساسی برای زنده ماندن اعضای یک خانواده 4 نفره در یک ماه بر اساس حداقل میزان کالری مورد نیاز را برآورد می‌کند!
بهترین ملاک قضاوت واقعیت‌های جامعه و بازار است
وی با اشاره به اینکه « فارغ از اینگونه نظرات و بازی با اعداد باید گفت، واقعیت‌های جامعه و بازار بهترین ملاک قضاوت است» می‌گوید: واقعیت‌های جامعه و بازار در کلان شهرها و روستاها تفاوت‌های فاحشی دارد، چراکه الویت‌ها و سبک زندگی در این موقوله تاثیر گذار است .
این عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور با اشاره به صحبت‌های عبداللهیان، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در خصوص کم رنگ شدن پروتئین‌ها و لبنیات در سفره کارگران و همچنین مناطق محروم اذعان می‌کند: باید هشدارها را در خصوص لزوم بهبود تغذیه مردم جدی گرفت، چرا که سلامت مردم در موج‌های ویروس‌های منحوس به خطر می‌افتد .
وی با اشاره به صحبت‌های معاون وزیر کار تصریح می‌کند: اعلام اینگونه نظرات شخصی، صرفا فضای جامعه را ملتهب خواهد کرد و به عقیده من این افراد در صدد هستند تا با این اظهار نظرات در نرخ اعلامی دستمزد در سال ۱۴۰۱ تاثیر گذار باشد .
سهرابی در پایان‌بندی صحبت‌های خود تاکید می‌کند: بدون تردید در خصوص تصمیم‌گیری برای تحقق قدرت خرید مردم بلاخص کارگران، شورای عالی کار که ملاک آن بر مبنای دو مولفه استاندارد شاخص تورم و سبد معیشتی خانوار است، تصمیم گیری می‌نمایند .
خطا میان خط گرسنگی و خط فقر
همچنین علی خدایی، نماینده کارگران در شورای عالی کار نیز در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره خط فقر گفت: اگر به موضوع به حالت خوشبینانه نگاه کنیم، به نظر می‌رسد ایشان دچار خطا میان خط گرسنگی و خط فقر شده است.
وی افزود: عدد ۴ میلیون تومان به عنوان حداقل هزینه خوراکیها و آشامیدنی‌های ضروری، عددی نزدیک به واقعی است. ولی برای تعریف خط فقر و حداقل‌های زندگی، براساس مطالعاتی که ما در شورای عالی کار داریم، در سال ۹۹ عددی در حدود ۸ میلیون تومان را داشتیم.
خط فقر کمتر از ۱۰ میلیون تومان نخواهد بود
نماینده کارگران در شورای عالی کار عنوان کرد: برای سال ۱۴۰۰ با توجه به تورم بیش از ۴۰ درصدی که اتفاق افتاده، قطعا عدد به مراتب بالاتر از این است.
خدایی متذکر شد: من فکر می‌کنم اعلام آمار ۴ میلیون تومانی خط فقر، یا براساس عدم اطلاع بوده است. این عدد برای تمامی شهرهای کشور به مراتب بالاتر است و حتی عددی که تا امروز اعلام شده، خط فقری در محدوده ۱۰ میلیون تومان را نشان می‌دهد.
وی تصریح کرد: مطالعات گروه کارگری نشان می‌دهد که خط فقر کمتر از ۱۰ میلیون تومان نخواهد بود. از سوی دیگر، اطلاعاتی که در رابطه با خط فقر میانگین کشور و تهران اعلام می‌شود، خطا در اطلاعات را کاملا نشان می‌دهد.