بیم و امیدهای گردشگری در پسا کرونا
گردشگری در کشور و به ویژه خراسان رضوی روند رو به رشدی را طی می‌کرد و پیشرفت‌های آن چشمگیر بود، اما کرونا که به بحش‌های و اصناف و مشاغل مختلف آسیب زیادی وارد کرد بیشترین آسیب را به این حوزه وارد کرد، تعداد زیادی از شرکت‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی تعطیل شدند و با گذشت حدود دو سال از پاندمی کرونا و واکسنیه شدن حدود 50 درصد از مردم ایران، بسیاری از اصناف و مشاغل فعالیت عادی را آغاز کرده یا با رعایت پروتکل‌هیا بهداشتی فعالیت می‌کنند اما به گفته دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی آژانس‌های مسافرتی به دلیل افزایش چشمگیر هزینه‌ها توانایی بازگشایی ندارند. گزارشی از بیم وامیدهای گردشگری در پسا کرونا را می‌خوانید.
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی گفت: در حال حاضر ۴۰ درصد از آژانس‌های مسافرتی تعطیل است و به دلیل افزایش هزینه‌های اجاره، ادراه دارایی و بیمه توانایی بازگشایی هم ندارند.
فرهاد دوایی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص استقبال شهروندان مشهدی و خراسانی از اکسپو ۲۰۲۰ دبی اظهار کرد: با توجه به مدت زمان طولانی اکسپو هنوز هیچ درخواستی به دفاتر آژانس‌های مسافرتی در این خصوص نرسیده و برای اکسپو مراجعه‌کننده به خصوصی نداریم. البته تمام سفرها با توجه به افزایش نرخ ارز و بلیط ایرلاین‌ها با رکود شدیدی همراه شده و فقط سفرهای داخلی رونق دارد.
وی افزود: در سفرهای خارجی فقط مسیر ترکیه رونق دارد که آن هم به دلیل متعادل بودن قیمت هتل‌ها و پروازهای ترکیه است. میزان سفرهای ترکیه نسبت به مدت مشابه در سال ۹۸ تغییری نداشته و تقریبا به روال سابق خود بازگشته است. با توجه به اینکه شهرهای ازمیر و استانبول مستقیم از مشهد پرواز دارد، اکثر سفرهای ترکیه به قصد تجارت و بازرگانی انجام می‌شود اما از آنجا که دبی یک شهر لوکس محسوب می‌شود و هزینه‌های بالایی دارد، این اقبال به سفر به دبی به چشم نمی‌خورد.
حداقل هزینه سفر به دبی و ترکیه از مشهد چقدر است؟
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی در خصوص میزان قیمت سفرهای دبی و ترکیه از مشهد خاطرنشان کرد: هر کس باید برای سفر به دبی حدود ۲۰ تا ۲۱ میلیون تومان برای چهار شب اقامت در یک هتل چهار ستاره هزینه کند که این قیمت برای هتل‌هایی با کیفیت پایین‌تر حدود ۱۶ تا ۱۷ میلیون تومان است.
دوایی اضافه کرد: با توجه به اینکه اکثر سفرها به ترکیه تجاری است و شهروندان به قصد خرید و تجارت به ترکیه سفر دارند، می‌توانند در هتل‌هایی با شبی هفت تا ۱۰ دلار اقامت داشته باشند. هزینه سفر گردشگری از مشهد به ترکیه نیز از هفت تا هشت میلیون تومان آغاز می‌شود. به غیر از دبی و ترکیه برای سایر مسیرها مانند روسیه و چین به سختی ویزا صادر می‌شود.
وی در خصوص وضعیت آژانس‌های مسافرتی بیان کرد: حدود ۴۰ درصد آژانس‌ها تعطیل کرده‌اند و ۲۰ درصد نیز به حالت نیمه تعطیل درآمده‌اند. البته مجوز برخی از آژانس‌ها به دلیل بدهکاری به مشتریان خود لغو شده است.
ارائه تسهیلات به آژانس‌های مسافرتی نمایشی بود و آنان را بدهکارتر کرد
دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی یادآور شد: در این مدت دولت هیچ حمایت ملموسی از مجموعه‌های گردشگری نکرده و هیچ تسهیلاتی به آنان ارائه نداده است. اگر هم حمایتی وجود دارد، تنها به صورت نمایشی بوده است. در حال حاضر یک ریال از تسهیلات مزبور به آژانس‌های مسافرتی نرسیده و نمی‌دانم این پول‌ها را چه کسی از دولت دریافت کرده است.
دوایی تاکید کرد: تسهیلاتی که برای آژانس‌های مسافرتی اختصاص دادند، باعث شد این مجموعه‌ها نسبت به گذشته بدهکارتر شوند. درواقع سود ۲۴ درصدی تسهیلات کرونایی وضعیت آژانس‌ها را بدتر کرد. دولت نیز در این میان منافع خود را برده است. تا زمانی که دولت پای کار نیایدت و با بخش خصوصی تعامل نداشته باشد، وضعیت گردشگری بهبود پیدا نخواهد کرد.
افزایش نرخ هتل‌ها با میزان تورم قابل مقایسه نیست
شرایط کرونایی و افزایش قیمت‌ها رد مواد اولیه مصرفی و خدمات در بخش‌های مختلف، هتلداران را در ناچار کرده است که برای تامین هزینه‌ها به افزایش تعرفه اقامت در هتل فکر کنند، رئیس هیأت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی در این باره گفت: در حال حاضر با افزایش نرخ هتل‌ها موافق هستم، اما این افزایش نرخ هتل‌ها باید به اندازه افزایش نرخ تورم کشور باشد.
امیر سزاوار در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص تغییر نرخ هتل‌ها اظهار کرد: هر ساله در ابتداء مهر ماه وزارت میراث فرهنگی افزایش نرخ هتل‌ها را تصویب کرده و به هتل‌های سراسر کشور ابلاغ می‌کند که تا حدی هتل‌ها اجازه دارند، نرخ خود را افزایش دهند. هر هتل و مدیری بر اساس موقعیت خود می‌تواند نرخش را افزایش دهد.
وی افزود: چندین سال است که افزایش ۳۰ درصدی نرخ هتل‌ها در ابتداء مهر ماه تصویب می‌شود. بنابراین هتل‌ها تا ۳۰ درصد مجوز افزایش ۳۰ درصدی نرخ دارند که تا مهر سال بعد همین نرخ باقی می‌ماند. مجددا در ابتداء مهر سال بعد برای افزایش نرخ هتل‌ها تصمیم‌گیری می‌شود. این اتفاق دقیقا مشابه افزایش حقوق کارکنان است که توسط شورای عالی کار در اسفند ماه انجام می‌شود، اما در اینجا هتل‌ها مختارند که نرخ خود را افزایش ندهند.
مدیران هتل‌ها مختارند افزایش نرخ نداشته باشند
رئیس هیأت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی خاطرنشان کرد: افزایش نرخ‌ها اجباری نیست. هر هتل شرایط خودش را می‌سنجد و سپس نرخ خود را افزایش می‌دهد. ایران کشوری چهار فصل است. در حالی‌که مشهد و شمال کشور در ایام غیرپیک خود به سر می‌برند، پیک ورود گردشگر و مسافر به جنوب کشور آغاز شده است. بنابراین طبیعی است که هتل‌های مشهد و شمال کشور نرخ خود را افزایش ندهند.
سزاوار در پاسخ به این سوال که آیا افزایش نرخ هتل‌ها عامل بازدارنده‌ای برای جذب گردشگر خواهد بود یا خیر، گفت: بنا به گفته مراکز رسمی کشور مانند بانک مرکزی، افزایش تورم کشور بیش از ۴۵ درصد بوده است، درحالی‌که همه می‌دانند تورم بیش از ۱۰۰ درصد است، با این وجود هتل‌ها چگونه می‌توانند افزایش نرخ نداشته باشند؟ به نسبت تورم کشور، باید افزایش نرخ نیز وجود داشته باشد. مگر می‌شود یک هتل مصارف خود را بر اساس تورم بازار خریداری کند و نرخ خود را بر اساس سال گذشته تعیین کند؟
وی در خصوص تفاوت افزایش نرخ تورم و نرخ هتل‌ها تاکید کرد: با افزایش نرخ هتل‌ها موافقم، منتها نمی‌دانم چرا افزایش نرخ هتل‌ها تنها ۳۰ درصد اعلام شده است. آیا نباید میزان افزایش آن برابر تورم اعلام می‌شد؟ افزایش نرخ هتل‌ها باید به اندازه افزایش نرخ تورم مجاز می‌شده است.
افزایش نرخ هتل‌ها باید بر اساس تورم گردشگری محاسبه شود
رئیس هیأت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی ادامه داد: بانک مرکزی زمانی میزان افزایش تورم را اعلام می‌کند که شاخص‌های مصرف خانوار مانند گوشت، مرغ، روغن، برنج، آب و برق را در نظر می‌گیرد؛ این در حالی است که گردشگری مصارف خاص دارد که همین مصارف خاص افزایشی ۳۰۰ درصدی داشته‌اند.
سزاوار ادامه داد: بنابراین تورم برای صنعت گردشگری را باید بر اساس مصارف گردشگری و هتلداری محاسبه کرده و بر همان اساس افزایش نرخ اعلام کرد. با وجود اینکه بازار کشش ندارد، بسیاری از مراکز اقامتی افزایش ۳۰ درصدی نرخ را نیز اعمال نکرده و نمی‌کنند، اما این مورد دلیل نمی‌شود که مخالف افزایش نرخ هتل‌ها باشند.
وی در خصوص نحوه و شکل اجرای ارزی شدن نرخ هتل‌ها بیان کرد: در این خصوص هنوز بخش‌نامه رسمی ابلاغ نشده است. آیین‌نامه‌ای تدوین شده که با حضور تمام استان‌ها و تشکل‌های گردشگری مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در آیین‌نامه‌ای که مشاهده کرده‌ام تغییر به خصوصی در این موضوع اعمال نخواهد شد. گردشگر خارجی پس از دریافت ویزا، تزریق دو دوز واکسن و تست پی‌سی‌آر منفی می‌تواند وارد کشور شود.
سزاوار اضافه کرد: در یکی از بندهای این آیین‌نامه ذکر شده همانند سایر کشورهای دیگر، گردشگری که می‌خواهد وارد ایران شود باید مرکز اقامتی خود را از مراکز رسمی انتخاب کند و در صورت استفاده از منزل اقوام به جای استفاده از مراکز اقامتی باید دعوت‌نامه داشته باشد تا در قبال آن ویزا دریافت کند. گردشگرانی که می‌خواهند از مراکز اقامتی استفاده کنند نیز باید برای صدور ویزا اتاق هتل مد نظرشان را رزرو کنند. در نهایت این موضوع که در آیین‌نامه دیده می‌شود نیز قابل اجرا نیست.
تحریم سفر گردشگران خارجی به ایران را با مشکل همراه کرده‌است
رئیس هیأت‌مدیره جامعه حرفه‌ای هتلداران خراسان رضوی تصریح کرد: گردشگر خارجی که اتاق خود را در یکی از هتل‌ها انتخاب و رزرو کرده است، چگونه می‌تواند با وجود تحریم‌ها پولش را پرداخت کند؟ یک گردشگر خارجی چگونه می‌تواند از قبل در کشوری اتاقی رزرو کند که آن کشور نمی‌تواند هیچ مبادله مالی انجام دهد و حساب ارزی ندارد؟
سزاوار افزود: وزارتخانه باید بررسی‌های لازم را انجام دهد و نخستین چالش اعمال این آیین‌نامه همین موضوع است. بسیاری از موارد که مربوط به ورود توریست به کشور است از حیطه وزارت میراث فرهنگی خارج است. وزارت خارجه، وزارت راه و سایر ارگان‌ها نیز باید همکاری کنند. موضوع ورود گردشگر خارجی به ایران با سفرهای داخلی متفاوت است. برای سفرهای داخلی می‌توانید بدون هیچ هماهنگی و تهیه ویزا از یک استان به استان دیگر سفر کنید، اما برای ورود توریست به ایران چندین وزارتخانه درگیر می‌شوند که باید هر کدام کار خود را به نحو احسن انجام دهند تا بتوانیم پذیرای توریسم باشیم.
وی گفت: نظرات خود را به وزارتخانه اعلام کرده‌ایم و امیدوایم هرچه سریع‌تر این اتفاق رخ دهد و ورود توریست همانند سایر کشورها به ایران نیز بدون مشکل انجام شود. با توجه به اینکه واکسیناسیون سرعت خوبی در کشور گرفته و مردم در جامعه به حد ایمنی مطلوبی دست پیدا کرده‌اند، امیدوارم شاهد حضور توریست از سایر کشورها به ایران باشیم.