«متیلن‌بلو»، دارویی موثر در درمان کرونا است
مجری طرح تحقیقاتی درمان بیماران کرونای دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: افراد به محض اینکه علائمی از ویروس را مشاهده کردند، داروی متیلن‌بلو را مصرف کنند؛ زیرا این دارو از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند. در حقیقت به دلیل گسترش میزان تکثیر ویروس در بدن است که عوارض بیماری در طول مدت زمان ابتلاء فرد افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین اگر فرد با مصرف این دارو هرچه زودتر جلوی تکثیر ویروس را در بدن بگیرد، از عوارض وخیم آن نیز جلوگیری خواهد کرد.
ایسنا نوشت: داریوش حمیدی علمداری در خصوص داروی متیلن‌بلو اظهار کرد: متیلن‌بلو سال‌ها پیش برای درمان سربازان انگلیسی مبتلا به مالاریا در آفریقا تجویز می‌شده و در حقیقت اولین استفاده این دارو برای درمان مالاریا بوده است که بعدها داروهای دیگر جایگزین آن شدند. از طرفی این دارو تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را دارد که برای بیماران مبتلا به مت هموگلوبین به دنبال مسمومیت‌ها استفاده می‌شود.
وی افزود: در بیماران مبتلا به مت هموگلوبین میزان آهن سه ظرفیتی خون زیاد است و اکسیژن تنها می‌تواند به آهن دو ظرفیتی هموگلوبین متصل شود و در مجموع باعث کاهش اکسیژن در بدن می‌شود. این دارو به این دلیل مصرف می‌شود که آهن سه‌ظرفیتی را به دوظرفیتی تبدیل کرده و باعث افزایش اکسیژن‌رسانی در بدن می‌شود.
حمیدی با اشاره به اینکه که این دارو به دلیل داشتن تاییدیه سازمان غذا و دارو آمریکا، داروی امن و بی‌خطری است، گفت: در سازمان‌های انتقال خون اروپا نیز در هر کیسه خون اهدائی ۸۵ میکروگرم متیلن‌بلو ریخته می‌شود؛ زیرا باعث از بین رفتن ویروس‌های HPV، HIV و… می‌شود و بعد این خون را برای بیماران استفاده می‌کنند؛ بنابراین این دارو برای از بین بردن ویروس‌ها بسیار موثر است.
عضو هیات علمی گروه بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این پرسش که آیا این دارو بر سویه دلتا نیز موثر است یا خیر؟، گفت: ویروس کووید۱۹ همچون آنفلوآنزا، هاری، سرخک، فلج اطفال و… از انواع ویروس‌های RNA است و برخی داروهایی که بر روی این نوع از ویروس‌ها عمل می‌کنند، معمولا می‌توانند کرونا و جهش‌های آن از جمله سویه دلتا را نیز پوشش دهند.
توصیه ما این است که افراد به محض اینکه علائمی از ویروس را مشاهده کردند، داروی متیلن‌بلو را مصرف کنند؛ زیرا این دارو از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند
متیلن‌بلو از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند
وی در خصوص بهترین زمان مصرف این دارو بیان کرد: توصیه ما این است که افراد به محض اینکه علائمی از ویروس را مشاهده کردند، داروی متیلن‌بلو را مصرف کنند؛ زیرا این دارو از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند. در حقیقت به دلیل گسترش میزان تکثیر ویروس در بدن است که عوارض بیماری در طول مدت زمان ابتلاء فرد افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین اگر فرد با مصرف این دارو هرچه زودتر جلوی تکثیر ویروس را در بدن بگیرد، از عوارض وخیم آن نیز جلوگیری خواهد کرد.
مجری طرح تحقیقاتی درمان بیماران کرونای دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اظهار به اینکه «افرادی که در مراحل اولیه ابتلا به ویروس قرار دارند، با مصرف این دارو بسیار سریع بهبود پیدا می‌کنند»، گفت: مراحل ابتلاء فرد به ویروس کرونا به چهار مرحله خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید تقسیم‌بندی می‌شود که در آن عوارض به مرور زمان بیشتر و بیشتر می‌شود. مصرف دارو در مرحله خفیف و متوسط از تکثیر ویروس در بدن جلوگیری می‌کند و طبیعتا فرد به سرعت بهبود پیدا می‌کند که این بهترین حالت ابتلا است.
وی ادامه داد: در مراحل شدید و خیلی شدید که بیماران در بیمارستان بستری هستند نیز ما این دارو را تجویز کرده و تجربه خوبی در بهبود سریع آنها داشته‌ایم که به صورت معناداری مدت اقامت بیمار در بیمارستان و مرگ‌ومیر کاهش پیدا کرد. این مسئله برای سیستم بهداشت و درمان اهمیت زیادی دارد؛ چراکه تخت‌های بیمارستان خیلی سریع خالی می‌شود.
حمیدی تصریح کرد: این نتایج مثبت در بهبود بیماران وخیم مستند و ثبت شده‌اند. برای حدود ۲۰۰۰ بیمار این دارو تجویز شد که از این تعداد ۴۰۰ بیمار بستری در بیمارستان در مراحل وخیم و سایر آنها در مراحل خفیف و متوسط بودند که در خانه به سرمی‌بردند.
عضو هیات علمی گروه بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این سوال که آیا تمام این ۲۰۰۰ بیمار بعد از تجویز متیلن‌بلو بهبود پیدا کردند یا خیر؟، گفت: این جمله اشتباهی است که بخواهیم بگوییم صد درصد بیمارانی که برایشان متیلن‌بلو تجویز شد، بهبود پیدا کردند؛ چراکه تعداد اندکی از این بیماران به دلیل داشتن بیماری زمینه‌ای بستری شدند، اما افراد سالم که در مراحل اول ابتلا دو تا سه دوز از این دارو را مصرف کردند، بسیار سریع بهبود یافتند.
وی افزود: همچنین بیماران در شهرهایی همچون تهران، دامغان، شهر کرد، کیش و قشم این دارو را مصرف کردند و نتایج مثبتی حاصل شده و این دارو بیماران را واقعا از شرایط دشوار ابتلا نجات داد.
مجری طرح تحقیقاتی درمان بیماران کرونای دانشگاه علوم پزشکی مشهد درخصوص مراحل تحقیقاتی و تولیدی دارو توضیح داد: در آزمایش یک دارو، اگر داروی مربوطه سابقه مصرف در زمینه‌های دیگر پزشکی داشته باشد، نیاز نیست فاز ۱ که مربوط به ایمنی دارو است را انجام دهیم و تنها باید اثربخشی و قدرت درمان دارو در کارآزمایی‌های ۲ و ۳ ثابت شود. این مرحله از آزمایشات و تحقیقات این دارو به صورت کامل انجام شده و نتایج آن را در مقالات مختلف چاپ کردیم که به صورت عمیق بررسی شده و به تایید کمیته اخلاق و کمیته بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد رسیده است.
حمیدی افزود: در حال حاضر در حال اقدام به گرفتن اخذ مجوز دارو برای تولید عمده هستیم. اما باوجود اینکه هنوز مجوز تولید اخذ نشده است، پزشکان و بیمارستان‌های مختلف به دلیل نتایج مثبت دارو و اثربخشی آن در درمان بیماران کرونایی، درخواست دریافت این دارو را دارند. همچنین ستاد مقابله با کرونای خراسان رضوی نیز مجوز استفاده از متیلن‌بلو را در کلیه بیمارستان‌ها صادر کرده است.
وی خاطرنشان کرد: بنابراین متیلن‌بلو برای استفاده درمانی تایید شده و در حال حاضر باید مجوز ساخت آن را اخذ کنیم که فرآیندی زمان‌بر است، اما ما از افرادی که آگاه به میزان بالای اثربخشی این دارو هستند، درخواست کردیم که فرآیند اخذ مجوز سریع‌تر انجام شود.
عضو هیات علمی گروه بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه کارخانه داروسازی امید رجبی در مشهد در حال ساخت این دارو است، گفت: زمانی که یک پزشک معالج درخواست دارویی را داشته باشد، داروساز موظف به تایید و تهیه دارو است. همچنین این دارو در بیمارستان‌های شریعتی و امام‌رضا در حال استفاده است.
حمیدی در پاسخ به این پرسش که آیا بیماران بدون تجویز پزشک نیز می‌توانند از داروخانه‌ها متیلن‌بلو را تهیه و مصرف کنند، گفت: تجویز پزشک اهمیت زیادی دارد؛ زیرا علائم فرد طبیعتا پیش از مصرف باید چک شود، اما در حال حاضر با توجه به اینکه حجم بیمارانی که به پزشکان و بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند بسیار زیاد و دسترسی به پزشک سخت شده است، اگر فردی ناچار است، مانعی ندارد که بدون تجویز دکتر دارو را تهیه و مصرف کند.
مجری طرح تحقیقاتی درمان بیماران کرونای دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با محدودیت سنی مصرف داروی متیلن‌بلو گفت: تاکنون این دارو را تنها برای بزرگسالان تجویز کرده‌ایم؛ زیرا کودکان آنچنان درگیری جدی با ویروس کرونا پیدا نمی‌کردند و تعداد افراد درگیر اندک بود، اما درحال حاضر با توجه به اینکه گونه دلتا کودکان و نوجوانان را نیز در سطح وسیعی درگیر می‌کند، مصرف متیلن‌بلو را بااحتیاط و در شرایط بحرانی می‌توانند انجام دهند.
وی ضمن اشاره به اینکه بسته‌های این دارو حاوی ۶۰ الی ۷۰ میلی‌گرم متیلن‌بلو است، افزود: این میزان برای فرد ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرمی و برای مدت ۲۴ ساعت در نظر گرفته شده است؛ برای کودکان و نوجوانان نسبت به وزنی که دارند، این دارو را مصرف کنند. البته باز هم توصیه بر این است که در وضعیت بحرانی که چاره‌ای نیست برای این سنین استفاده شود.
حمیدی در پاسخ به این سوال که این دارو تاکنون چه عوارضی برای بیماران داشته است، تصریح کرد: تاکنون عوارض خاصی مشاهده نشده است و به همین دلیل است که سازمان‌های انتقال خون اروپا از این دارو برای از بین بردن ویروس استفاده می‌کنند، اما در هرحال همیشه امکان این هست که مصرف یک ترکیبی برای برخی از افراد عوارضی را به همراه داشته باشد؛ بنابراین اینکه بگوییم ترکیبی صد درصد بدون عوارض است، گفته اشتباهی است.
وی ادامه داد: مثلا یکی از عوارضی که به شخصه در برخی از افراد مشاهده کرده‌ام، حالت تهوع بوده است؛ البته این دارو سرعت جذب بالایی دارد و تا زمانی که فرد دارو را برگرداند، بخش اعظمی از آن جذب بدن می‌شود.
متیلن‌بلو از رمدسیویر و فاویپیراویر موثرتر است؟
عضو هیات علمی گروه بیوشیمی بالینی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص میزان موفقیت و اثربخشی متیلن‌بلو در مقایسه با داروهایی همچون رمدسیویر و فاویپیراویر اظهار کرد: تعداد ۸۷ بیماری که به درمان‌های متداول کرونا از جمله تجویز رمدسیویر، فاویپیراویر و هیچگونه درمان دیگری پاسخ ندادند، به عنوان آخرین خط درمان متیلن‌بلو را برای آنها تجویز کردیم و حدود ۷۲ نفر آنها نجات پیدا کردند.
حمیدی تاکید کرد: این خیلی مهم است که اگر این دارو در آخرین خط درمان استفاده شده و توانسته بیماری را نجات دهد، بنابراین می‌تواند در مراحل اول درمانی استفاده شده و از رسیدن بیماران به شرایط وخیم ابتلا به ویروس جلوگیری کند.
مجری طرح تحقیقاتی درمان بیماران کرونا در پاسخ به این پرسش که متیلن‌بلو برای درمان بیماران کرونایی با درگیری ریوی چگونه عمل می‌کند، گفت: ما تجربه تجویز متیلن‌بلو برای تعدادی از بیماران با درگیری زیاد ریوی را داریم؛ به طور مثال در تهران یکی از همکاران این دارو را برای دو بیمار خود با اکسیژن خون بسیار پایین ۸۰ تا ۸۲ تجویز کردند و گزارشش را برای من فرستادند. با مصرف این دارو در یک هفته، اکسیژن خون این بیماران به ۹۳ و ۹۴ رسید و سختی تنفسی در آنها کاملا برطرف شد.