1

رهاورد فرهنگ سرمایه‌داری

کارشناسان و منتقدین سینما می‌گویند سریال زخم کاری به عنوان اولین ساخته سریالی محمد حسین مهدویان در شبکه نمایش خانگی، مجموعه‌ای نوآر و ملتهب با داستانی پر فراز و نشیب‌ است که توانسته مورد استقبال بسیاری از مخاطبین و منتقدین قرار گیرد.

تعلیق، ایجاد سوال، انتخاب نمای متناسب با آغاز روایت، و از همه مهمتر کلیشه شکنی از مهمترین ویژگی‌های سریال مهدویان است. البته تیم بازیگران بعد از سناریو نیز از مهمترین نقاط قوت این مجموعه به حساب می آید.

قتل، فریب و تجاوز، خیانت، زن بارگی و… موضوعاتی است که در این مجموعه به آهستگی و با گسترش تدریجی داستان به مخاطب نشان داده می‌شود و به عقیده منتقدین باورپذیری، عاملی است که زخم کاری را به اثری قابل قبول و جذاب تبدیل کرده است.

لزوم پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در تولیدات نمایشی

در این خصوص یک کارشناس فرهنگی با تاکید بر ضرورت پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در تولیدات نمایشی ولو با تصویرسازی‌های تلخ و خشن، معتقد است که سریال «زخم‌کاری» استیصال و سقوط انسان در نظام سرمایه‌داری را روایت می‌کند.

به گزارش روزنامه «صبح امروز»، سعید الهی در گفت و گو با ایرنا درباره استفاده از متون ادبی در ساخت فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌ها، اظهار داشت: یکی از علل ماندگاری متون ادبی و نمایشی در طول تاریخ، اتکا به موضوعات راهبردی و جامعیت آنها برای همه نسل ها در اعصار مختلف است و نمایشنامه مکبث ویلیام شکسپیر که این مجموعه با نگاهی به آن به نگارش در آمده نیز از این قاعده مستثنی نیست.

زیاده خواهی و ولع بی‌پایان، کوته فکری و حکمت زدایی، مسامحه گرایی در نگاه به شرافت انسان، شهوت و اصالت پول و شهرت و از همه مهمتر نداشتن اعتقاد و ایمان به ارزش‌های اخلاقی و تاثیر آنها در زندگی بشر از جمله موضوعات منفی است که بسیاری نویسندگان متعهد و بزرگ جهان گهگاه با طرح آنها در آثار خود قصد روشنگری و پرهیز انسان‌ها از این رذایل را داشته‌اند

مولفه‌های نظام لیبرالیسم

وی معتقد است: زیاده خواهی و ولع بی‌پایان،کوته فکری و حکمت زدایی، مسامحه گرایی در نگاه به شرافت انسان، شهوت و اصالت پول و شهرت و از همه مهمتر نداشتن اعتقاد و ایمان به ارزش‌های اخلاقی و تاثیر آنها در زندگی بشر از جمله موضوعات منفی است که بسیاری نویسندگان متعهد و بزرگ جهان گهگاه با طرح آنها در آثار خود قصد روشنگری و پرهیز انسان‌ها از این رذایل را داشته‌اند.

این کارشناس سینما و رسانه با ذکر برخی مولفه های نظام سرمایه داری و لیبرالیسم خاطرنشان کرد: زخم کاری فارغ از تحلیل های ساختاری و تکنیکی، با الگوبرداری از متن مکبث و البته اقتباس از کتاب  محمود حسینی زاد (بیست زخم‌کاری، چشمه، ۱۳۹۹)، در صدد تبیین همین موضوعات است که امروزه فرهنگ سرمایه داری با ظاهری بسیار مجلل و فریبکارانه برای مردم جهان به ارمغان آورده است و ما از آن غافلیم.

بی‌رحمی و خباثت؛ تبعات پیروی از تفکر سرمایه داری

الهی می‌گوید: شاید بسیاری دوستان منتقد به جهات مختلف از جمله اشکالات فرمی یا نقش آفرینی بازیگران و حتی خشونت و طرح نکات منفی در سریال، زخم کاری را در رده مطلوبی از کیفیت ارزیابی نکنند؛ اما به نظر من با وجود افراط در نمایش خباثت ها و رذیلت ها و برخی موارد در ارتباط شخصیت‌ها، موضوع مهمتری را باید در اثر جستجو کرد.

وی تصریح کرد: به زبان ساده و تصویری تبعات ترویج یا پیروی از تفکر لیبرال سرمایه داری در زندگی، همین بی‌رحمی‌ها و خباثت‌ها و بی‌توجهی به حیات و ممات انسان ها و نزاع و چنگ کشیدن به صورت همدیگر است که پایانی بر آن نمیتوان متصور بود و عینیت آن را در مواجهات شخصیت های سریال با همدیگر می‌بینیم.

لزوم مدیریت و کنترل سبد آثار نمایشی

این مدرس دانشگاه گفت: مسئولیت تنظیم و کنترل سبد آثار نمایشی و تصویری بر عهده مراجع نظارتی است، تا تعدد سوژه‌های مشابه که اتفاقا وجه منفی آنها زیاد است را به نحوی مدیریت کنند که مبادا تلخی ناشی از آثار اینچنینی موجب اثرگذاری سوء بر ذائقه مخاطب شود؛ اما ضرورت تولید و پرداختن به آسیب های مهم اجتماعی ولو با تصویرسازی های تلخ و خشن را نمی‌توان انکار کرد.

وی با اشاره به سابقه محمدحسین مهدویان در فیلمسازی خاطرنشان کرد: رعایت انصاف و پرهیز از نگاه مطلق و غیرمتعادل در سینما، در واقع نوعی مانع از القای سیاهی‌های حاکم بر فیلم به همه اقشار جامعه تلقی می‌شود و نسبی‌گرایی در اینجا روش بهتری ست.

تاثیرات فاصله طبقاتی بر خشونت در جامعه

الهی ادامه داد: با وجود ظرفیتی که در زخم کاری مبنی بر نقد نظام سرمایه داری و پول پرستی و تاثیرات فاصله طبقاتی و عقده های روانی بر بسط خشونت و فساد در کشور وجود دارد شایسته است که نویسنده و کارگردان اثر به نوعی از وجود برخی شخصیت های مثبت در فیلم هم بهره مند شود.

شایان ذکر است زخم کاری مجموعه نمایشی به کارگردانی محمدحسین مهدویان و تهیه‌کنندگی محمدرضا تخت کشیان و بازی سیاوش طهمورث، جواد عزتی، رعنا آزادی‌ور، سعید چنگیزیان، هانیه توسلی، مه‌لقا باقری، کاظم هژیرآزاد است که از خرداد ماه جاری در شبکه نمایش خانگی پخش و تاکنون ۱۲ قسمت از آن منتشر شده است. این مجموعه اقتباسی از رمان بیست زخم‌کاری نوشته محمود حسینی‌زاد است که با نگاهی از تراژدی مکبث نوشته ویلیام شکسپیر نگاشته شده‌است.