تاثیری که تغذیه بر سلامت اجتماعی می‌گذارد
جعفر شاهرخی، جامعه‌شناس
یکی از مشکلات شایع که موجب آسیب‌پذیر شدن بدن در برابر خطرات بهداشتی می‌شود، تغییر سبک زندگی و نامنظم شدن روند تغذیه سالم است. معضلاتی که ریشه در بروز بسیاری از بیماری‌های رایج مانند انواع سرطان ها، بیماری های غیر واگیر، دیابت، فشار خون، چاقی، کم خونی و …. به شمار می‌رود. آنچه عملکرد بدن را منظم می‌کند، مصرف درست و متعادل مواد غذایی است. طبیعتا بدن انسان بدون وجود مواد مغذی مفید و مناسب در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر است.
بدیهی است یکی از شرایط ارتقاء سلامت عمومی جامعه، داشتن تغذیه سالم و به موازات آن فرهنگ‌سازی در حوزه مصرف مواد غذایی بسته به شرایط متنوع محیطی و جغرافیایی و ویژگی‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تاریخی هر منطقه است.
شرایط اقتصادی و میزان دسترسی به مراکز بهداشتی با سلامت جامعه رابطه مستقیم دارد. مردمی که در شرایط نامناسب اقتصادی و در معرض تهدیدهای زیست محیطی مختلف‌اند، در مقایسه با کسانی که از حیث موقعیت‌های درآمدی و محیط زیستی در سطوح بالاتری هستند، به لحاظ بهداشتی وضعیت آسیب‌پذیرتری دارند.
ناامنی غذایی، مصرف مواد مخدر، آلودگی هوا، کمبود بهداشت دهان و دندان، رشد بدنی کمتر، ضعف یادگیری، مشکلات رفتاری عمدتاً ویژه جامعه‌ای است که بیش از سایرین با فقر و شرایط وخیم اقتصادی دست به گریبان است.
ضمن اینکه نمی‌توان نقش اقتصاد سالم را در افزایش امید به زندگی و کیفیت زندگی نادیده گرفت . محدودیت‌های مالی و فقر، روز به روز بر تهدیدات ناشی از ناامنی غذایی و سوء تغذیه جامعه می‌افزاید، به بیان دیگر این افراد با مراجعه کمتر به پزشک، به تعویق انداختن اجباری مراقبت‌های بهداشتی، حذف برخی مواد غذایی مورد نیاز و …. هر لحظه در معرض آسیب‌های جدی تر قرار می‌گیرند.
واضح است که بالا رفتن مراتب سلامت هر جامعه به سه عامل چون آموزش سلامت، حفاظت از سلامت، پیشگیری از بیماری وابسته است که بخش اعظم آن که می‌تواند در شرایط سخت کنونی و معیشت دشوار اجتماعی، کمک کار مردم باشد، به میزان توجه متولیان حوزه بهداشت و سلامت جامعه بستگی دارد . چنانکه در کنار اقدامات جاری و اقداماتی که برای مواجهه با پاندومی کرونا به انجام می رسد، برنامه‌ریزی مدون، هماهنگ و عملیاتی در بخش یاد شده را با جدیت هرچه تمام تر دنبال کنند .
در اکثر قریب به اتفاق جوامع، بخش‌های «حمل و نقل، امنیت و بهداشت» با حمایت مستقیم دولت‌ها و پرداخت یارانه مدیریت می‌شوند. هرچه توجه و حمایت دولت‌ها به بخش‌های یاد شده بیشتر باشد می‌تواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی و رفتارهای مخاطره آمیز افراد بیانجامد و موجبات تغییر نگرش و رفتار جامعه به سمت جامعه ای سالم را فراهم نماید.
نتايج مثبت و قابل توجه تلاش در جهت تأمین کالاهای اساسی و کاهش و تثبیت قیمت اقلام به ویژه مواد غذایی مورد نیاز در سبد خانواده و ایجاد امنیت روانی ناشی از آن بر کسی پوشیده نیست.
انتظار می‌رود مدیران مربوطه با انسجام و وحدت و همدلی، عزم خود را بیش از گذشته در جهت برآورده کردن نیازهای ابتدایی جامعه و ارتقاء سواد بهداشتی، آموزش مهارتهای لازم و اقدامات پیشگیرانه جزم کنند و یقین داشته باشند مردم در کنار شایسته و سزاوار بودن دریافت شایسته ترین خدمات، بهترین قضاوت کنندگان و حمایت‌گران اند.