افکارعمومی در انتظار برخورد قاطع
سرویس سیاسی
«غیرمحرمانه از اوین» تیتر گزارشی بود که چند روز پیش و بعد از انتشار تصاویری از زندان اوین در همین صفحه منتشر شد. تصاویری که با گذشت چند روز از انتشار آن هنوز بسیاری ابهامات و سوال‌های بی‌جواب برای ذهن افکارعمومی باقی‌گذاشته‌است. در این بین رسانه‌های آن‌ور آبی هم بیکار نبوده و در سکوت رسانه‌ای داخلی جریان افکار عمومی را در دست گرفتند و هر چه خواستند، از تحلیل تا برداشت‌های جانبدارانه بر سر ذهن پرسشگر مخاطب آوارکردند. البته این نکته را باید متذکر شد که اگر سرعت در پاسخگویی و اقناع ذهن مخاطب در زمان مناسب و شفاف انجام شود، اعتماد افکار عمومی که بزرگترین سرمایه رسانه است به خطر نمی‌افتد، همچنین با در اختیار گذاشتن اطلاعات شفاف و واکنش به موقع می‌توان جریان‌سازی کاذبی که با بمباران اطلاعاتی از سوی رسانه‌های معاند صورت می‌گیرد را خنثی کرد. باید این نکته را بدانیم ذهن پرسشگر مخاطب امروز، از هر مسیری برای رسیدن به جوابش تلاش می‌کند.
در همین رابطه و برای روشن شدن داستان اتفاقات اوین مروری می‌کنیم بر آخرین اخبار و واکنش‌های مسئولین:
مصدق: خیلی از این تصاویر پخش شده مونتاژ است و اصلا ربطی به زندان ندارد. برخی از جاهای دیگر اینها را گرفته‌اند- نمی‌گویم همه‌اش- و اصلا ربطی به قوه قضاییه ندارد
خیلی از تصاویر مونتاژ است
معاون اول قوه قضاییه روز گذشته در واکنش به تصاویر پخش زده از زندان اوین گفت: خیلی از تصاویر پخش شده مونتاژ است و اصلا ربطی به زندان ندارند.
حجت الاسلام والمسلمین محمد مصدق در پاسخ به سوال خبرنگاران تصریح کرد: درجلسه‌ای که با رییس قوه داشتیم، ایشان به دادستان کل کشور دستور دادند که با قید فوریت موضوع را بررسی کنند و پاسخ بدهند و هنوز دادستان کل کشور موعدش نرسیده که در این رابطه پاسخ دهد و فکرکنم تا فردا و پس فردا پاسخ دهند.
او افزود: خیلی از این تصاویر پخش شده مونتاژ است و اصلا ربطی به زندان ندارد. برخی از جاهای دیگر اینها را گرفته‌اند- نمی‌گویم همه‌اش- و اصلا ربطی به قوه قضاییه ندارد. رییس قوه قضاییه تاکید دارد و دیروز هم گفت که قوه قضاییه مصمم است اگر در داخل زندان توسط هر کسی اعم از کارمند و قاضی و مسئول و … تخلفی از مقررات نسبت به متهم و محکوم صورت گرفته باشد صدرصد قوه قضاییه برخورد خواهد کرد.
ابهامات نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس درباره تصاویر اوین
نوروزی: این ابهام برای من رفع نشده است که چرا در این تصاویر از زندان اوین، افرادی که مورد ضرب و شتم قرار می گیرند لباس زندانی بر تن ندارند
ابهام در پوشش زندانیان
نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با اشاره با ابهامی در تصاویر منتشر شده، گفت: این ابهام برای من رفع نشده است که چرا در این تصاویر از زندان اوین، افرادی که مورد ضرب و شتم قرار می گیرند لباس زندانی بر تن ندارند.
حجت الاسلام حسن نوروزی تاکید کرد: به عنوان شخصی که تجربه حضور در زندان های طاغوت و زندان های حزب بعث را داشته ام هنوز این ابهام برای من رفع نشده است که چرا در این تصاویر منتشر شده از زندان اوین، افرادی که مورد ضرب و شتم قرار می گیرند لباس زندانی بر تن ندارند و لباس شخصی بر تن دارند، در حالی که زندانی لباس مخصوص دارد.
وی افزود: این که رئیس دستگاه قضا دستور دادند تا موضوع پیگیری شود این از بزرگواری ایشان می باشد، اما برای من که سابقه حضور در زندان های طاغوت و بعث را داشته ام سوال است که چگونه امکان این وجود دارد که در جمهوری اسلامی شاهد این برخوردها باشیم؟ نسبت به این تصاویر منتشر شده ابهام دارم، چه دلیلی دارد که زندانی را مورد ضرب و شتم قرار بدهند؟ ممکن است برای مثال یک زندانی دعوا کند و قصد تعرض به دیگری یا زندان بان را داشته باشد که در این میان یک تماس فیزیکی جزئی مانند هل دادن رخ بدهد اما ضرب و شتم چرا؟ با چه دلیلی؟!
نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس بیان کرد: در زمان طاغوت اگر شخصی علیه شاه سخن می گفت او را شکنجه می دادند، اما در جمهوری اسلامی ایران، افرادی به توهین و اظهارات مختلف می پردازند و کاری به کار آن ها ندارند و با مشکلی روبرو نمی شوند، حتی شخصی هم که برای مثال اقدام تروریستی انجام داده باشد، بازداشت می شود، محاکمه می شود و مجازات خود را تحمل خواهد کرد ولی شکنجه در این میان معنایی ندارد.
نوروزی گفت: این موضوع اخیر برای من غیر قابل قبول است، در زمانی که قاضی بودم به هیچ عنوان موضوعاتی چون شکنجه و ضرب و شتم را شاهد نبودم و از خدا می خواستیم تحقیقات سریعا و در روند قانونی انجام شود.
نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس اضافه کرد: مثلا ممکن است در شرایطی برق زندان قطع شود و زندانی به دلیل گرما اذیت شود، اما اینکه شکنجه کنند و ضرب و شتم، خیر. این موارد در زندان های گوانتانامو و زندان های افغانستان و رژیم صهیونیستی انجام می شود، فکر می کنم در این شرایط افغانستان این اقدامات یک شانتاژ خبری بود تا افکار عمومی از زندان های مخوف آمریکا در افغانستان و شکست های اخیر آن ها در منطقه برداشته شود.
عباس‌زاده: باید مشخص شود که این پلشتی ها چه مدتی در زندان اوین در جریان بوده و چرا نظارت نکردند؟ کمیسیون اصل نود به طور جدی ورود کرده و ما منتظر نتایج بررسی ها در این کمیسیون هستیم
چرا در زندان اوین نظارتی وجود نداشته است
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم با تاکید بر لزوم روشن شدن تمام ابعاد قضیه زندان اوین گفت: باید مشخص شود چه مدتی پلشتی ها در زندان اوین در جریان بوده و چرا نظارت صورت نگرفته است.
محمود عباس زاده مشکینی درباره ورود این کمیسیون به موضوع تصاویر منتشر شده از زندان اوین تصریح کرد: این موضوع در حال بررسی در کمیسیون اصل نود است. ما نیز حساسیت داشته و معتقدیم که باید تمام ابعاد قضیه روشن شود.
وی افزود: باید مشخص شود که این پلشتی ها چه مدتی در زندان اوین در جریان بوده و چرا نظارت نکردند؟ کمیسیون اصل نود به طور جدی ورود کرده و ما منتظر نتایج بررسی ها در این کمیسیون هستیم. قرار شده که کمیسیون اصل نود همه ابعاد قضیه را بررسی کند، ما هم در کمیسیون امنیت ملی با حساسیت پیگیر هستم تا در صورت لزوم ورود کنیم.
تخلف در زندان اوین محرز شد
خضریان: تمامی فیلم‌ها مجددا با حضور نمایندگان مجلس، کارشناسان قوه قضاییه و دادستانی کل و مسئولان ذی‌ربط مورد بررسی قرار گرفت، تخلف برخی موارد برای ما محرز شد که حتما باید با خاطیان برخورد شود
در همین رابطه سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی از بازید اعضای این کمیسیون از زندان اوین به دنبال انتشار تصاویری از این زندان و ماموریت مجلس به این کمسیون خبر داد و گفت که بعد از بررسی مجدد تمامی فیلم‌ها با حضور نمایندگان مجلس، کارشناسان قوه قضاییه و دادستانی کل و مسئولان ذی‌ربط، تخلف برخی موارد برای ما محرز شد که حتما باید با خاطیان برخورد شود.
علی خضریان با اشاره به بازدید روزگذشته اعضای کمیسیون اصل نود از زندان اوین، گفت: در پی انتشار تصاویری از زندان اوین پرونده‌ای در کمیته قضایی و حقوقی کمیسیون اصل نود مجلس به عنوان نهاد نظارتی تشکیل شد و این فیلم‌ها مورد بازبینی دقیق صورت گرفت.
سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی افزود: در حاشیه‌ی این بازدید جلسه‌ای با مسئولان دستگاه قضایی، سازمان زندان‌ها و زندان اوین تشکیل شد و موضوع به دقت مورد بررسی قرار گرفت. مسلم این است که این اتفاقات تلخ است و کام همه مردم را تلخ کرده است؛ هرچند این واقعه کمک کرده که این اشکال بروز پیدا کند.
وی ادامه داد: آنچه مسلم است نقض کرامت انسانی گاهی ناشی از محدودیت‌ها است همچون تعداد بیش از استاندارد زندانیان در ندامتگاه‌ها که موجب بروز مشکلاتی جهت حفظ کرامت انسانی زندانیان می‌شود که در جای خود باید تمهیداتی اندیشید؛ اما گاهی این موضوع ناشی از رفتارهای غیرانسانی است که این بخش غیرقابل توجیه است لذا مردم باید اطمینان پیدا کنند که اراده‌ای برای نقض کرامت انسانی زندانیان وجود ندارد.
خضریان اضافه کرد: سوء استفاده مبنی بر اینکه اراده‌ای در نظام برای تضییع کرامت زندانی وجود دارد را به طور جدی مورد بررسی و بازرسی قرار دادیم. در این جلسه که در زندان اوین برگزار شد تمامی فیلم‌ها مجددا با حضور نمایندگان مجلس، کارشناسان قوه قضاییه و دادستانی کل و مسئولان ذی‌ربط مورد بررسی قرار گرفت، تخلف برخی موارد برای ما محرز شد که حتما باید با خاطیان برخورد شود.
وی با تاکید بر اینکه دفاع از حیثیت نظام جمهوری اسلامی برای ما یک امر ضروری است، گفت: بر همین اساس ترک فعل برخی از مسئولان برای ما مسلم است و به همین دلیل برخورد قانونی با مسئولان خاطی مورد انتظار است. مسئله بعدی این است که فیلم‌هایی که منتشر شده فیلم‌های آرشیوی بوده و ضمن اینکه به نظر می‌رسد دسترسی به اصل دوربین‌ها انجام نشده است، ما مطلع شدیم این تخلفات قبلا مورد توجه مسئولان مربوطه قرار گرفته و تعدادی از متخلفین به مراجع مربوطه منتقل شدند و با آنها نیز برخورد شده است، اما مواردی هم بود که یا به تازگی رخ داده بود و یا به دلایل مختلف مورد رسیدگی قرار نگرفته لذا تاکید شد این افراد به عنوان متخلف به مراجع مربوطه معرفی شوند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: نتایج جمع‌بندی کمیته قضایی و حقوقی کمیسیون و در نهایت کمیسیون اصل نود را خدمت مردم اعلام خواهیم کرد. البته شایان ذکر است آنچه که به شکل گسترده درباره تضییع حقوق زندانیان یا خدشه‌دار شدن کرامت زندانیان در حال انتشار است، طبق نظارت میدانی و بررسی صورت گرفته چنین نیست و اتفاقات موردی بوده و تجمیعی از تخلفات آرشیوی که از سال‌های گذشته در آرشیو زندان ذخیره شده منتشر گردیده و اینگونه در فضای اجتماعی قلمداد شده که همه این اتفاقات در یک زمان کوتاه صورت پذیرفته که خلاف واقعیت است.
وی گفت: البته این موضوع از مواردی است که با توجه به مبانی دینی و انقلابی ما حتی یک مورد آن هم زیاد است و همه کشور باید نسبت به آن حساس باشند.بر همین اساس تاکید کردیم برخورد نباید تنها با کسانی که این اقدامات را انجام دادند، معطوف شود و با مسئولانی که در زمینه اصلاح فرایندها و ساختارها کوتاهی داشتند نیز برخورد شود که ضعف آنها اجازه اتفاق این اقدامات را به صورت موردی داده است.
حجتی: عذرخواهی رئیس زندان اوین پس از انتشار تصاویر ناشی از هک دوربین های این زندان لازم بود اما کافی نیست و افکار عمومی به صرف عذر خواهی رئیس زندان و توبیخ چند مأمور جزء و کارمند پائین دستی نسبت به رفتار خشونت بار با زندانیان قانع نمی شود
افکار عمومی با عذرخواهی قانع نمی‌شود
یک کارشناس مسائل حقوقی در همین رابطه گفت: رفتاری که در زندان توسط زندانبانان و مأمورین مربوطه نسبت به زندانیان صورت گرفته، جرم است و باید دادستان نسبت به تعقیب کیفری افرادی که بالمباشره و بالتسبیب در ارتکاب این جرایم دخالت داشته اند، اقدام کند.
سیدمهدی حجتی درباره انتشار تصاویری از زندان اوین و عذرخواهی رییس سازمان زندان ها گفت: عذرخواهی رئیس زندان اوین پس از انتشار تصاویر ناشی از هک دوربین های این زندان لازم بود اما کافی نیست و افکار عمومی به صرف عذر خواهی رئیس زندان و توبیخ چند مأمور جزء و کارمند پائین دستی نسبت به رفتار خشونت بار با زندانیان قانع نمی شود و ضروری بود رئیس زندان اوین، از سمت خویش استعفا دهد و یا توسط مقامات ناصب، برکنار شود.
این وکیل دادگستری با اشاره به اینکه نمی توان پذیرفت که رئیس زندان تا قبل از انتشار این تصاویر از رفتار زندانبانان با زندانیان بی اطلاع بوده است، افزود: چنانچه چنین ادعایی نیز پذیرفتنی باشد، این امر دلالت بر ضعف شدید مدیریتی رئیس زندان اوین در اداره زیرمجموعه خویش و سوء مدیریت ایشان و عدم نظارت بر رفتار کارکنان زیرمجموعه خویش دارد و ضروری است که فردی اصلح که مسلط به آئین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور باشد، در این سمت نصب گردد.
حجتی گفت: هدف زندان بازپروری و بازاجتماعی کردن مجرمین است و در مورد متهمین نیز، بازداشت باید صرفآ به منظور دسترسی به متهم جهت جلوگیری از متواری شدن او باشد. هیچ تردیدی وجود ندارد که زندانی نیز یک شهروند است و از تمامی حقوق شهروندی برخوردار است و بازداشت بودن و یا در زندان بودن وی، سالب حقوق شهروندی و انسانی وی نیست و نوع جرم بازداشت شدگان به هیچ وجه نباید تاثیری در نحوه رفتار انسانی با آنان داشته باشد.
این وکیل دادگستری ادامه داد: در خصوص نحوه رفتار با بازداشت شدگان و زندانیان، قوانین متعددی وجود دارد ولی مشکل اساسی عدم اجرای قانون و یا عدم نظارت صحیح بر اجرای قانون در زندان ها و بازداشتگاه هاست.
وی یادآور شد: ماده ۱۳ قانون احترام به آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی به صراحت محاکم و دادسراها را مکلف کرده بر بازداشتگاههای نیروهای ضابط یا دستگاههایی که به موجب قوانین خاص وظایف آنان را انجام می‌دهند و نحوه رفتار مأموران و متصدیان مربوط با متهمان، نظارت جدی کنند و با متخلفان برخورد قانونی نمایند که در خصوص موضوع اخیر، دقیقاً شاهد عدم این نظارت توسط مقامات ذی صلاح هستیم.
این عضو هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز با اشاره به اینکه رفتاری که در زندان توسط زندانبانان و مأمورین مربوطه نسبت به زندانیان صورت گرفته جرم است و دادستان باید نسبت به تعقیب کیفری افرادی که بالمباشره و بالتسبیب در ارتکاب این جرایم دخالت داشته اند اقدام کند، افزود: اصل ۳۸ قانون اساسی هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع را ممنوع کرده و به موجب اصل ۳۹ قانون اساسی حتی هتک حرمت کسی که به حکم قانون دستگیر شده را به هر صورت ممنوع و موجب مجازات دانسته است و هرگونه ضرب و جرح عمدی و صدمه به زندانی و افراد بازداشت شده طبق مواد عمومی قانون مجازات اسلامی قابل تعقیب کیفری است.