روزگار سخت کارگران!
مریم اصغری
زندگی و معیشت کارگران یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دائمی این صنف بوده و در سال‌های گذشته که گرانی کالاهای مصرفی و تورم و نیز افزایش بهای زندگی به این درصد نرسیده بود، معیشت کارگران با چالش‌هایی همراه بود؛ اما اکنون با تورم بالای ۵۰ درصدی عملا دیگر خرج کارگر با دخل او نمی‌خواند و با شرایط کرونایی و کسادی بازار و تعطیلی اصناف این مشکلات و چالش‌ها بیش از پیش شده است.
اگرچه کارگران مهم‌ترین عنصر در گردانندن چرخه اقتصاد کشور و رفع نیازهای اصلی و اولیه مردم دارند اما این قشر همیشه حتی برای نیازهای اولیه خود با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند.
این قشر مهم و زحمت‌کش و مظلوم جامعه در رفع اصلی‌ترین نیازهای خود از قبیل مسکن، پوشاک و خوراک خود با مشکل مواجه بوده که عدم تهیه این اصول اولیه زندگی قطعا مشکلات عدیده‌ای را به دنبال داشته و گذران زندگی را برای کارگران سخت و طاقت‌فرسا می‌کند.
امنیت و معیشت کارگران
وضعیت نا به سامان اقتصادی از یک طرف و مشکلاتی که کارگران با محیط کار، کارفرما، ساعات کاری طولانی، دستمزد پایین، حوادث کار و نبود امنیت شغلی دارند از طرف دیگر دستشان را بر گلوی کارگران گذاشته‌‌اند.
شاید در سال‌های گذشته یک کارگر جوان امکان برنامه‌ریزی برای آینده خود داشت؛ اما این روزها تنها دغدغه و چالش کارگران گذران زندگی با کمترین مشکل است چرا که با توجه به تعریف خط فقر و تورم موجود در جامعه و تعطیلی و کساد کرونایی و نبود وجه نقد تنها هدف و مشغله ذهنی کارگران رسیدن به آخر ماه است
قشر کارگر جامعه در هر مقطع سنی که باشند و بی توجه به مجرد یا متاهل بودن این قشر همیشه دغدغه‌های مهم و اساسی برای درگیر کردن کارگر با زندگی وجود دارد.
شاید در سال‌های گذشته یک کارگر جوان امکان برنامه‌ریزی برای آینده خود داشت؛ اما این روزها تنها دغدغه و چالش کارگران گذران زندگی با کمترین مشکل است چرا که با توجه به تعریف خط فقر و تورم موجود در جامعه و تعطیلی و کساد کرونایی و نبود وجه نقد تنها هدف و مشغله ذهنی کارگران رسیدن به آخر ماه و حقوق دیگر است.
دلهره اینکه نتواند فرد جدیدی که به زندگی‌اش می‌آید را خوشبخت کند و به آرزوهایش برساند، فکر اینکه شاید نتواند از پس هزینه‌های زندگی از قبیل عقد، عروسی، مسکن، سفر، مخارج روزمره، فرزند و تامین آینده آنها بربیاید و هزاران فکر و خیال دیگر به او فرمان عقب‌گرد می‌دهد.
برای درک بهتر پایین بودن دستمزد کارگران و بالا بودن هزینه‌های معیشت با فردی که در کارگاه کوچکی مشغول بود صحبت کردیم.
مرد جوان درباره زمان آغاز كارش گفت: من کار کردن را از سن پایین شروع کرده اما قبل از رفتن به خدمت سربازی در این کارگاه مشغول کار شده و دستمزدم بر اساس افزايش دستمزد كارگران سال به سال افزایش پیدا می‌کرد، اما تورم همیشه جلوتر از حقوق کارگران بود.
از ابتدای کرونا تا کنون، صدای ما برای حضور نمایندگانی از جنس کارگر در ستاد مقابله با کرونا و اتخاذ تصمیمات سرنوشت‌ساز به جایی نرسید و با توجه به تصمیماتی که فراتر از قانون در این ستاد گرفته شده و معیشت کارگر به طور کل تعطیل شده اما زندگی جریان داشته و کارگر بایستی سخت تر از قبل گذران زندگی کند و این تصمیمات یک جانبه تنها سفره کارگران را روزبروز کوچک‌تر و مختصر تر کرده است
امیدی که بر باد رفت
او با بیان اینکه برای پس‌انداز کردن از خیلی چیزها گذشتم افزود: تنها تفریح من در این سال‌ها رفتن به سالن فوتبال یک بار در هفته بود و هست البته از صبح تا شب سرکار هستم و فرصت چندانی برای کارهای دیگر نمی‌ماند که به لطف کرونا این تفریح نیز از من دریغ شده است.
این کارگر با اشاره به اینکه ۲۵ سالی از کار کردنش در این کارگاه می‌گذرد گفت: چون خانواده‌ام در شهر دیگری زندگی می‌کردند بعد از گذراندن دوران خدمت سربازی به فکر ازدواج افتادم تا هم از تنهایی در بیایم و هم زندگی‌ام را بسازم.
وی بیان کرد: از زمان شیوع ویروس کرونا کار و کاسبی رونق خود را از دست داده و دیگر مثل سابق نیست من ماهانه ۳۸۰۰ تا ۴۲۰۰ درآمد دارم که متغیر است و بستگی به میزان کاری است که انجام می‌دهم اما این مبلغ به زور جوابگوی نیازهای اولیه ما است.
در ادامه برای پیگیری مشکلات معیشتی کارگران با هادی ابوی رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران به گفت‌وگو نشسته که به شرح آن می‌پردازیم:
شکاف معنادار و گسترده بین معیشت و حقوق کارگر
رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران گفت: کارگران همچنان دو مقوله مهم امنیت و معیشت کارگری بر زمین مانده است و این دو مقوله به طور حتم با سرعت قابل حل نیست.
هادی ابوی در مصاحبه با خبرنگار «صبح امروز» پیرامون معیشت کارگران افزود: اختلاف معنادار و شکاف جدی و بزرگی میان دریافتی کارگر با هزینه‌های زندگی وجود دارد و این خلا بایستی هرچه زودتر با یک طرح ضربتی حل و فصل شود.
وی ادامه داد: چندی پیش این طرح برای احقاق حقوق کارگر پیشنهاد شد و بایستی در مقاطع مختلف رقم‌های خوبی جهت افزایش حقوق این قشر و صنف اعلام شده و مابقی عقب ماندگی حقوق از تورم را به صورت پلکانی جبران کنیم.
کارگران در پایین ترین سطح ممکن برای تهیه خوراک و تغذیه خانواده خود بایستی نان و برنج خارجی استفاده کنند؛ اکنون شما تورم حدود ۴۵ درصدی نان و قیمت کیسه‌های برنج را محاسبه کرده و اجاره‌بهای مسکن و هزینه رفت و آمد و وسایل بهداشتی اولیه برای گذران زندگی و معیشت را به آن افزوده و از حقوق کارگر کسر کنیم؛ آیا مبلغی برای تفریح کارگر و زندگی راحت تر او باقی می‌ماند؟
طرح افزایش حقوق سالیانه کارگران ؛ جبران مافات بی فایده
ابوی اظهار کرد: تصویب و اجرایی شدن این طرح تحت عنوان جبران عقب افتادگی معیشت کارگران از تورم موجود در جامعه ضروری بوده و بعد از اجرای این طرح بایستی درصد افزایش حقوق سالانه کارگران بر اساس واقعیات جامعه و بر مبنای تورم واقعی صورت بگیرد.
رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران بیان می‌کند: در صورت عدم اجرای این طرح و عدم کنترل بازار و اقتصاد کشور افزایش ۳۵ درصدی حقوق کارگران نهایتا در همان مرحله اول به اتمام رسیده و با توجه به افزایش روزانه تورم جامعه، این شکاف و خلا همچنان میان تورم و حقوق کارگر ادامه دارد.
وی ابراز کرد: کارگران در پایین ترین سطح ممکن برای تهیه خوراک و تغذیه خانواده خود بایستی نان و برنج خارجی استفاده کنند؛ اکنون شما تورم حدود ۴۵ درصدی نان و قیمت کیسه‌های برنج را محاسبه کرده و اجاره‌بهای مسکن و هزینه رفت و آمد و وسایل بهداشتی اولیه برای گذران زندگی و معیشت را به آن افزوده و از حقوق کارگر کسر کنیم؛ آیا مبلغی برای تفریح کارگر و زندگی راحت تر او باقی می‌ماند؟
سفره معیشت کارگران کوچک و کوچک‌تر می‌شود
ابوی اذعان کرد: این موارد نیز هرماه دستخوش افزایش قیمت شده در صورتی که دستمزد کارگران در برابر این افزایش به هیچ وجه پاسخ‌گو نبوده بدین معنا که با توجه به افزایش دستمزد کارگران در انتهای هر سال، از ماه دوم و سوم این افزایش هیچ شده و به کار نیامده و شکاف و فاصله روز بروز بیشتر می‌شود.
وی توضیح داد: کرونا در برخی از اقلام مصرفی افزایش قیمت‌ها و تورم‌هایی را ایجاد کرده و دست کارگران که مصرف کننده این اقلام هستند از این اقلام ضروری بهداشتی دور مانده است.
ابوی تبیین کرد: متاسفانه ستاد مقابله با کرونا در دولت قبل تصمیماتی اتخاذ کرده که این تصمیمات ارتباط مستقیمی با معیشت کارگر اما بی توجه به کارگر صورت می‌گرفت.
اخذ تصمیمات مهم برای کارگران بدون حضور آنها
رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ادامه داد: از ابتدای کرونا تا کنون، صدای ما برای حضور نمایندگانی از جنس کارگر در ستاد مقابله با کرونا و اتخاذ تصمیمات سرنوشت‌ساز به جایی نرسید و با توجه به تصمیماتی که فراتر از قانون در این ستاد گرفته شده و معیشت کارگر به طور کل تعطیل شده اما زندگی جریان داشته و کارگر بایستی سخت تر از قبل گذران زندگی کند و این تصمیمات یک جانبه تنها سفره کارگران را روزبروز کوچک‌تر و مختصر تر کرده است.
قانون استفاده از حقوق بیکاری بایدهایی از قبیل کار مداوم در یکسال گذشته و دیگر غول‌هایی داشته که کارگر برای دریافت این مبلغ بایستی شاخ‌هایی را بشکند که در توان او نیست
تعطیلی معیشت کارگر به دنبال پاساژهای سرپوشیده
وی گفت: در روز پنج‌شنبه اتاق اصناف و بازرگانی مشهد خبر تعطیلی کلیه پاساژها و مجتمع‌های سرپوشیده سطح شهر را منتشر کردند؛ کارگر خدماتی که در این مجموعه‌ها مشغول فعالیت بوده در صورت تعطیلی ده روزه حقوقی دریافت نکرده و بیمه او نیز رد نمی‌شود.
ابوی تشریح کرد: کارگران صنعتی و کارمندان دولتی در صورت تعطیلی حق و حقوقات خود را دریافت کرده اما کارگر خدماتی از این مزیت‌‌ها بی بهره بوده و با تعطیلی بی حساب و کتاب اصناف، معیشت او نیز به تعطیلی کشانده می‌شود.
کارگران خدماتی جامانده از معیشت
وی اضافه کرد: بیش از دو سومِ جامعه کارگری مارا کارگران خدماتی و صنفی تشکیل داده، و کارگران بخش صنعت مشکلات کمتری نسبت به این دو بخش داشته چرا که در کارخانه‌های صنعتی بزرگ مشغول کار بوده و با تقسیم کار و دورکاری مشکلات کمتری نسبت به کارگر صنفی دارند.
رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران گفت: بسیاری از کارگران تولیدی و صنفی بر اساس کار تولیدی مزد دریافت کرده و در شرایطی که کار نیست حقوق این افراد نیز صفر می‌شود و مشکلات مالی کارگران بیش از ده برابر از قبل شده اما متاسفانه مسئولین تصمیم‌ساز در ستاد مقابله با کرونا بدون حضور شخصی از این صنف تصمیماتی را اتخاذ می‌کنند.
تکلیف سفره خالی کارگران چه می‌شود؟
ابوی خطاب به ستاد مقابله با کرونا بیان کرد: آقایان مسئول تصمیم گیرنده، تکلیف نان کارگری که قطع کردید چه می‌شود؟ کارگری که حقوق ندارد چگونه بایستی روزهای خود را سپری کند؟ آیا معیشت و زندگی کارگر را در تصمیمات خود مورد توجه قرار دادید؟
رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران در خصوص اقدامات مثلا مفید ستاد برای معیشت کارگران توضیح داد: در سال گذشته با توجه به تعطیلی یک‌ماهه اصناف، دولت برای جبران ضرر و زیان به معیشت این صنف یک وام یک میلیونی در نظر گرفته شد که این افراد با چه زحمتی توانستند از این مبلغ بسیار ناچیز استفاده کنند؛ بماند که بسیاری از کارگران نیز از این قافله یک میلیون تومانی نیز جا ماندند.
شکست شاخ غول در توان کارگر نیست
وی گفت: در مواردی نیز کارگر را به استفاده از بیمه بیکاری ترغیب کرده، اگرچه این حق کارگر بوده اما در استفاده از این قانون اما و اگرهای بسیاری وجود دارد و بایستی به تامین اجتماعی ابلاغ شود که شرایط را برای کارگران در دریافت این حق و حقوقات تسهیل کنند.
ابوی تاکید کرد: قانون استفاده از حقوق بیکاری بایدهایی از قبیل کار مداوم در یکسال گذشته و دیگر غول‌هایی داشته که کارگر برای دریافت این مبلغ بایستی شاخ‌هایی را بشکند که در توان او نیست.