چه کسانی پاسخگوی حوادث هر روزه جاده‌ها هستند؟
سال‌های بسیاری است که حوادث جاده‌ای جان می‌گیرد و خانواده‌های بسیاری را یتیم یا درگیر هزینه‌های ناشی از این اتفاق می‌کند. شاید هر یک از ما آشنایی داشته باشد که بر اثر تصادف جان باخته باشد و یا اینکه خوش‌شانس بوده و به معلولیت رسیده باشد. ایمنی جاده‌ها، وسایل نقلیه و مسیرها جمله مواردی است که تاکنون بدان اشاره شده است، اما این مسئله چطور در کشوری تصادف‌خیز حل خواهد شد؟
به گزارش روزنامه «صبح امروز» به نقل از برنا، با این شرایط طبق آخرین اعلام سازمان پزشکی قانونی، در حوادث رانندگی دو ماهه نخست امسال دو هزار و 596 نفر جان خود را از دست دادند که از این تعداد 2 هزار و 89 نفر مرد و 507 نفر زن بودند. عوامل موثری در بروز حوادث جاده‌ای و راه‌های کشور اثرگذار است که از مهم‌ترین آن می‌توان به انسان، وسایل نقلیه، وضعیت راه‌ها و حتی عوامل طبیعی اشاره کرد که البته هر کدام از این موارد می‌تواند زیرساخت‌ها و بخش‌های دیگری را تحت تأثیر قرار دهد. با بررسی اغلب تصادفات جاده‌ای در کشور می‌توان پی برد که عواملی چون وجود شیب زیاد و پیچ‌های زیاد، عرض کم جاده، کیفیت پایین جاده، ضعف موارد ایمنی و عدم رعایت اصول راهنمایی و رانندگی مواردی هستند که دست به دست هم می‌دهند تا حادثه‌ای در راه‌های زمینی رخ دهد .
بسیاری از این حوادث جاده‌ای، خبر می‌شوند و به گوش همه می‌رسد که در این شرایط یا باید اتوبوسی از خبرنگاران باشد، یا اتوبوسی از سرباز معلم‌ها و یا حتی سرویس رفت‌وآمد دانشجویان.
علت اغلب حوادث جاده‌ای در استان عامل انسانی است
اما همه این‌ها درحالی است که هر روز هزاران حوادث در جاده‌ها رخ می‌دهد و خانواده‌های زیادی را داغدار می‌کند، اما چون رسانه و صدایی ندارند، خبرشان کمتر به گوشمان می‌رسد. مثل تصادفات گسترده‌ای چون تصادف روز چهارشنبه یک دستگاه اتوبوس با یک خودروسواری لیفان در جاده نطنز به کاشان که منجر به کشته شدن پنج نفر و مصدومیت شدید هشت نفر شد.
مشاهده می‌شود ضوابط بین‌المللی راه و حمل‌ونقل جاده در کشور ما اجرا نمی‌شود. رعایت نکردن هر گونه ضوابط راهنمایی و رانندگی و جاده‌ای باعث می‌شود هر روزه شاهد حوادث باشیم. در دنیا اعلام می‌شود تاریخ انقضای خودرویی که ساخته می‌شود پنج سال است، اما ما در کشور می‌بینیم کامیونی که از جنگ جهانی دوم در ایران فعال بوده همچنان در جاده‌های کشور حرکت می‌کند
بنا بر آمار موجود در دو ماهه ابتدایی سال 1400، آمار تلفات تصادفات به ترتیب مربوط به استان‌های فارس با 240، سیستان‌وبلوچستان با 194 و تهران با 178 و کمترین آن مربوط به استان‌های ایلام با 17، کهگیلویه‌وبویراحمد با 31 و خراسان شمالی با 34 فوتی بوده است .
زیرساخت‌های جاده‌ای؛ رکن اصلی کاهش میزان حوادث رانندگی
سازمان پزشکی قانونی در این خصوص اعلام کرده است طی دو ماهه امسال، 46 هزار و 798 نفر در حوادث رانندگی مصدوم و به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کردند که از این تعداد نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 30.2 درصد بیشتر شده است.
اگر ممکن است بسیاری از حوادث جاده‌ای دارای مقصرهای انسانی باشد همه به نظر می‌رسد زیرساخت‌های جاده‌ای و وسایل حمل‌ونقل نیز رکن اصلی رخداد چنین حوادثی است که در این زمینه لازم است به منظور جلوگیری از ایجاد خسارت‌های تصادفات رانندگی و جاده راهکارهایی به صورت سخت‌گیرانه از طرف نهادهای ذی‌ربط و مردم اجرایی شود.
لزوم رعایت ضوابط بین‌المللی در جاده‌ها
علی دانشمند، کارشناس حوزه حمل‌ونقل و راه‌ها با اشاره به وضعیت تصادفات توضیح داد: وسایل حمل‌ونقل بار و مسافر را غربی‌ها اختراع و همراه با اختراع، قوانین ایمنی آن را نیز تدوین کردند.
او با بیان اینکه در حال حاضر «مشاهده می‌شود ضوابط بین‌المللی راه و حمل‌ونقل جاده در کشور ما اجرا نمی‌شود» افزود: رعایت نکردن هر گونه ضوابط راهنمایی و رانندگی و جاده‌ای باعث می‌شود هر روزه شاهد حوادث باشیم. در دنیا اعلام می‌شود تاریخ انقضای خودرویی که ساخته می‌شود پنج سال است، اما ما در کشور می‌بینیم کامیونی که از جنگ جهانی دوم در ایران فعال بوده همچنان در جاده‌های کشور حرکت می‌کند و در این حال یقینا این خودرو در زمان حرکت سیستمش دچار نقص می‌شود که مصداق بارز عنوان خستگی در علم متالوژی است که زمانی که خستگی رخ می‌دهد در یک لحظه فعالیت قطع می‌شود.
انجام معاینه فنی مستمر خودروهای جاده‌ای
به گفته وی، عمر بالای وسایل نقلیه در این شرایط باعث می‌شود فرمان، شاسی، ترمز و… در لحظه از حرکت بایستند، در این شرایط لازم است استاندارد وسایل نقلیه رعایت شود. اگر قرار است خودرویی که عمر 10 ساله دارد را استفاده کنیم، باید ضوابط فنی و معاینات فنی آن بررسی شود باید خودروها براساس اعلام زمان کارخانه تولید و بر اساس عمرشان هر سال و یا هر ماه معاینه شوند.
این کارشناس حوزه حمل‌و نقل و راه‌ها گفت: زمانی که تصادفات در جاده‌ها رخ می‌دهد باید افرادی وضعیت جاده را بررسی کنند و اشکالات آن را مرتفع کنند که در ایران این امر به وقوع نمی‌پیوندد و در نهایت پلیس راه با بررسی، نظری درباره اعلام مقصران حادثه ارائه می‌کند. حتی مواردی وجود داشته است که عنوان شده به دلیل اشکال پیچ جاده تصادف در منطقه‌ای رخ می‌دهد که برای بررسی و رفع پیچ این امر به وزارت راه ابلاغ می‌شود. وزارت راه نیز به دلیل عدم بودجه نمی‌تواند مشکل پیچ جاده را حل کند و جاده همچنان با همان مشکل می‌ماند و تصادفات بعدی در آن رخ می‌دهد.
او با بیان اینکه «در صورت بروز تصادفات گسترده شرکت‌های بیمه‌ای نیز متضرر می‌شوند؛ چرا که شرکت‌های بیمه‌ای باید خسارت‌های موجود را پرداخت کنند» گفت: شرکت‌های بیمه‌ای به جای آن که 15 درصد از حق بیمه ثالث را به دولت پرداخت کنند، می‌توانند تیم‌هایی را تشکیل دهند تا از طریق آن، نقاط حادثه‌خیز را پوشش دهند و معاینه فنی خودروها را پرداخت کنند.
لزوم کنترل و بررسی رفتارهای انسانی در حین رانندگی
البته ناهنجاری‌های رفتاری در رانندگی نیز می‌تواند به عنوان نکته‌ای مهم و حتی معضل جدی مورد ارزیابی قرار گیرد؛ چرا که کمبود مهارت در کنترل خودرو، خستگی و خواب‌آلودگی، تجاوز از سرعت مجاز، عدم توجه به قوانین و مقررات، سبقت‌های نابجا و هیجان‌طلبی در رانندگی از جمله بیشترین دلایل وقوع تصادفات در کشور است. همچنین مطالعه بر روی رفتارهای انسانی و یافتن روش‌های اصلاح آن از جمله عوامل موثر در بهبود عملکرد و کاهش تعداد تصادفات خودروها و وسایل نقلیه موتوری است. هر چند که تدوین نقشه‌ای در جهت ایمنی راه‌ها نیز بر حل بسیاری از مشکلات جاده‌ای و حوادث موثر باشد.