جای خالی سرمایه‌گذاری در صنعت برق
ریحانه موسوی
در روز‌های جاری قطعی گسترده برق سراسر کشور را درگیر خود کرده است. در همین رابطه یکی از دلایل اساسی نارضایتی شکل گرفته پیرامون مسئله قطعی برق نحوه اطلاع‌رسانی ضعیف برنامه خاموشی‌ها تلقی می‌شود.
تعدادی از شهروندان از آسیب به وسایل برقی خود بر اثر قطعی برق گزارش می‌دهند، وسایلی که حالا با جهش قیمت‌ها، ارزش چند برابری پیدا کرده‌اند و تعمیر یا خرید مجدد آنها فشار سنگینی به خانوار وارد می‌کند.
قطعی همزمان برق، اینترنت و آنتن موبایل
از سوی دیگر گروهی اظهار دارند که قطعی برق طبق برنامه‌ریزی اعلام شده صورت نمی‌گیرد و مردم را غافلگیر می‌کند. همچنین با قطع شدن برق، اینترنت و آنتن موبایل نیز قطع می‌شود.
جبران خسارت مشترکان
چندی پیش سخنگوی صنعت برق درباره خسارات احتمالی که نوسانات برق به وسایل الکتریکی وارد می‌کند گفت: اگر اتفاقی برای تجهیزات داخلی هر بخش، به خصوص بخش خانگی افتاده باشد، بیمه این خسارت را پرداخت می‌کند.
مصطفی رجبی مشهدی ادامه داد : مشترکان خسارت‌دیده به نشانی https://bime.tavanir.org.ir مراجعه کنند و در آن سایت فرم پر کنند، کارشناسان بیمه خسارات را پیگیری می‌کنند و بعد از برآورد شدن خسارات، بیمه آن را پرداخت می‌کند.
وی توصیه کرد: مشترکان خسارت دیده، همچنین می‌توانند وارد اپلیکیشن برق من شوند و خسارات وارد شده را گزارش کنند تا اگر نیاز است اصلاح ولتاژ در منطقه انجام شود یا اگر احتمالا همسایه‌ها استفاده نادرست و غیرمجاز از وسایل برقی کرده باشند، اقدامات لازم انجام شود.
صنایع، سپر بلای قطعی برق
از سوی دیگر بیشترین خسارت ناشی از قطع برق را صنایع می‌بینند رئیس کمیسیون انرژی مجلس گفت: در ماده 25 قانون بهبود کسب و کار آمده است قطع آب، برق، گاز و مخابرات واحدهای صنعتی و تولیدی نباید بدون اطلاع قطع شود و حتی باید این موارد در قرارداد با شرکت های توزیع نیز ثبت شود، اما متاسفانه این قانون که در یکی دو سال اخیر ابلاغ شده است، اجرا نمی‌شود.
حمید‌رضا فولادگر در پاسخ به این سوال که آیا وزارت نیرو خسارت ناشی از قطع برق واحدهای صنعتی را پرداخت خواهد کرد گفت: شرکت های توزیع برق قرارداد این موضوع را با واحدهای صنعتی ننوشته‌اند در حالی که در قانون منابع خسارت پیش بینی شده و وجه التزام آن دیده شده است.
فولادگر افزود: براین اساس شرکت‌های صنعتی که در قرارداد آنها نوشته نشده نمی‌توانند خسارت را دریافت کنند.
وی افزود: قطع برق واحدهای تولیدی کوچک و متوسط موجب شد که خسارت های زیادی از قطع برق بدون اطلاع مانند کوره های ریختگری که نیاز ضروری به برق دارد، ببیند.
اهمیت برق اضطراری
وی با اشاره به اینکه واحدهای بزرگ صنعتی ملزم به داشتن برق اضطراری هستند گفت: قانون پیش‌بینی کرده بسیاری از شهرک‌های صنعتی و حتی مسکونی از نیروگاه‌های مقیاس کوچک، پراکنده و CHP ها استفاده کنند که بخش خصوصی سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده اما با مشکلاتی مواجه است که در جلسه امروز با کمیسیون صنایع جلسه مشترکی برگزار شد تا مشکلات تولیدات صنعتی و تولیدکنندگان برق بررسی و حل شود.
رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: برای سال آینده که احتمالا سال خشکی را در پیش داریم و نمی‌توانیم از تمام ظرفیت‌های نیروگاه‌های برق آبی استفاده کنیم باید برنامه‌ریزی شود.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 57 هزار مگاوات برق از 80 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی تولید می‌شود افزود: با اصلاح الگوی مصرف و استفاده از ظرفیت‌های قانونی مانند قانون رفع موانع تولید که در ماده 12 آن پیش بینی شده واحدهای صنعتی، تولیدی و حتی مسکونی، منابع حاصل از صرفه‌جویی به خودشان برگردد و این منابع باید از پرداخت جریمه مشترکان پرمصرف تامین شود.
مسئولان وزارت نیرو دستگاه‌های ماینر را مقصر خاموشی می‌دانند، اما مگر جمع ماینر‌ها چقدر است؟ میزان رسمی آن ۳۱۵ مگاوات و غیر رسمی آن دو برابر این میزان است، اما چندین برابر این مقدار خاموشی داریم در حالی که علت آن را نمی‌گوییم. علت آن چیزی جز عدم سرمایه‌گذاری در این حوزه نیست
صدمات خاموشی‌ها به اقتصاد
به طور کلی، خاموشی به هر دلیلی که باشد، صدمات جبران ناپذیری را به اقتصاد کشور و زندگی روزمره مردم وارد می‌کند. اکنون نیز با توجه به قرار گرفتن در گرم‌ترین فصل سال و شکستن رکورد مصرف برق در برخی مناطق، شاهد قطعی‌های بلند‌مدت و کوتاه‌مدت برق بوده‌ایم که مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کرده‌است.
با توجه به این موضوع که بسیاری از صنایع بزرگ نیازمند برق برای ادامه حیات هستند، خاموشی می‌تواند آسیب جبران‌ناپذیری به آن صنعت و در نهایت به اقتصاد کشور وارد کند.
خسارت قطعی برق به مشاغل خرد
علاوه بر این یکی دیگر از بخش‌هایی که شدیدا دچار ضرر و زیان‌های مالی می‌شوند، مشاغل خرد است که بدون برق فروش، تولید و یا ارائه خدمت آنها با مشکل مواجه شده و روند کارشان تا وصل شدن برق متوقف می‌شود که بعضا ضررهای بسیاری را در پی این اتفاق متحمل می‌شوند.
چالش‌های قطعی برق برای شهروندان
اما آنچه که شاید کمتر به آن توجه می‌شود، زندگی روزمره مردم است که خاموشی‌ها آن را با آشفتگی روبرو می‌کند. طاقت فرسا بودن گرما، خاموش شدن تلفن‌های همراه، عدم امکان استفاده از وسایل برقی در زمان خاموشی و یا آسیب دیدن آنها به علت خاموشی، کار نکردن آسانسورها و پمپ آب و…، قطع شدن دستگاه‌های پزشکی در خانه‌هایی که از بیمار مراقبت می‌شود و… از جمله مشکلاتی است که قطعی برق با خود به همراه می‌آورد.
مشکل برق یک شبه به‌وجود نیامده
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد و رئیس سندیکای صنعت برق خراسان می‌گوید: آیا مشکلی که با آن درگیر شده‌ایم یک‌شبه به وجود آمده؟ آیا اگر ما در سال گذشته خاموشی نداشتیم یا بسیار مختصر بود به این معنا است که مشکلی نداشته‌ایم و امسال مشکل دار شده‌ایم؟
شادمان در گفتگو با «صبح امروز» بیان می‌کند: تولید برق ما در سال گذشته ۶۰ هزار مگاوات بوده و امسال نیز همین میزان است وبه یاری خدا در سال گذشته توانستیم از پیک بار عبور کنیم.
اتفاقی بی‌سابقه در صنعت برق
وی ابراز می‌کند: از ابتدای سال جاری، به دلیل گرما اردیبهشت را خاموشی دادیم که این موضوع در صنعت برق بی سابقه بوده. بخشی از خاموشی را با کاهش فرکانس جبران می‌کنند اما اکنون بیش از ۵ هزار مگاوات کمبود برق داریم که به اندازه استان خراسان رضوی است.
عدم سرمایه‌گذاری در صنعت برق
شادمان با بیان اینکه در سال‌های گذشته هیچ گونه سرمایه‌گذاری در صنعت برق صورت نگرفته و یک روزه نیز انجام نخواهد شد. تصریح می‌کند: هیچ نیروگاه بزرگی در چند وقت اخیر راه‌اندازی نشده، با قبول اینکه دولت سرمایه ندارد تا نیروگاه ایجاد کنند، اما آیا نباید در این زمینه سرمایه‌گذاری نیز انجام شود؟
سرمایه‌گذارانی که حمایت نمی‌شوند
وی عنوان می‌کند: تمام صنعتگران در حوزه خود سرمایه‌گذاری می کنند، اما حاضر نیستند برای صنعت برق که صنعتی زیرساختی است هزینه کنند، زیرا متاسفانه هیچ گونه حمایتی از سرمایه‌گذاری در این حوزه وجود ندارد.
بی‌رغبتی به سرمایه‌گذاری در صنعت برق
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی مشهد و رئیس سندیکای صنعت برق خراسان خاطر‌نشان می‌کند: در هر صنعتی اولین دغدغه سرمایه‌گذاران مشتری است، اما در صنعت برق این دغدغه وجود ندارد و می‌دانیم که مشتریان وجود دارند، اما کسی حاضر نیست در این زمینه سرمایه‌گذاری کند.
لزوم خود‌کفایی در صنعت برق
وی تبیین می‌کند: تفکر ما در مورد صنعت برق یک تفکر اشتباه بوده. صنعت برق کالایی لوکس و خدماتی نیست، بلکه اقتصاد آن باید درست شود و تا زمانی که خودکفا نشود وضعیت آن به همین شکل خواهد بود.
دستگاه‌های ماینر مقصر نیستند
شادمان تشریح می‌کند: مسئولان وزارت نیرو دستگاه‌های ماینر را مقصر خاموشی می‌دانند، اما مگر جمع ماینر‌ها چقدر است؟ میزان رسمی آن ۳۱۵ مگاوات و غیر رسمی آن دو برابر این میزان است، اما چندین برابر این مقدار خاموشی داریم در حالی که علت آن را نمی‌گوییم. علت آن چیزی جز عدم سرمایه‌گذاری در این حوزه نیست.
ورشکستگی پیمانکاران حوزه برق
وی در ادامه می‌گوید: هیچ بستری برای این موضوع فراهم نشده و ما هشت سال فقط روزمره‌گی کردیم. در تمام این سالها به عنوان سندیکا در تهران عنوان کردیم که اقتصاد انرژی باید اصلاح شود، اما کسی گوش نکرد و اقدام نکرد. طلب پیمانکاران صنعت برق سر به فلک کشیده است و همه آنها ورشکست شده‌اند. از زمانی که افزایش نرخ ارز شروع شد قیمت برق افزایشی نداشت به همین دلیل است که هیچ سرمایه‌گذاری تمایل به فعالیت در این حوزه ندارد، در این صورت این صنعت چگونه می‌تواند بچرخد؟