ماشینی که در سرازیری ترمز بریده است!
ریحانه موسوی
به عقیده کارشناسان حوزه اقتصاد بهبود وضعیت اقتصادی کشور تنها به مسائل سیاسی و بین المللی مرتبط نیست و مشکلات ساختاری اقتصاد ایران را میتوان با مدیریت صحیح به سمت و سوی درست هدایت کرد.
هرچند آنچه که از شواهد امر پیداست در سال‌های اخیر موضوع تورم افسارگسیخته به دلیل شوک‌های ارزی و رشد نقدینگی بوده اما از تاثیر تورم بر تقاضا به شکل کاهش قدرت خرید مردم نمی‌توان چشم پوشید چراکه بی شک بخشی از آن از مدیریت اقتصادی کشور نشات می‌گیرد.
بدون تردید در شرایط فعلی مردم به دنبال دولتب هستند که در گام نخست وضعیت اقتصاد و بالتبع معیشت را سامان بخشد و به طور قطعی انضباط مالی و اصلاح نظام بودجه را مد نظر قرار دهد. در این خصوص به گفتگو با یک کارشناس اقتصادی پرداختیم تا وعده های اقتصادی کاندیداهای ریاست جمهوری دولت بعدی را مورد بررسی قرار دهیم.
تعرض قدرت‌ها عامل مشکلات اقتصادی
یک کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه می‌گوید: اشتباهات اقتصادی در کشور ما زیاد است، که عامل اصلی آن تعارض قدرت‌های سیاسی با یکدیگر است.
نیکواقبال در گفتگو با «صبح امروز» بیان می‌کند: اگر همبستگی مشترکی بین قوا ایجاد شود و درسایه آن تمام نیروها و قدرت‌های موجود کشورمان در راه رسیدن به اهداف آینده متحد شوند، می‌توانیم نتایج خوبی را به‌دست آوریم.
عدم موفقیت سیستم یارانه‌ای
وی در خصوص وعده اقتصادی محسن رضایی مبنی بر افزایش یارانه به ۴۵۰ هزارتومان ابراز می‌کند: در هیچ‌کجای علم اقتصاد، یارانه نمی‌تواند به صورت بلند‌مدت و حتی میان‌مدت موفقیت‌آمیز باشد، و شاید تنها در کوتاه‌مدت برای اصلاح وضعیت معیشتی گروه‌های به‌خصوص این کار را انجام دهند.
این مدرس دانشگاه در ادامه می‌گوید: وقتی که مشکلات به طور ریشه‌ای حل نشود، پرداخت یارانه راه‌حل اساسی نخواهد بود. قدرت خرید یارانه ۴۵۰ هزار تومانی با تورم ۵۰ درصدی نصف می‌شود، همچنین یارانه‌ای که به مرور زمان آب شود تنها یک راه حل موقت است.
وی تصریح می‌کند: زمانی یارانه به تمام افراد داده می‌شد، اما موضوع این است که باید به گروه خاصی اختصاص داده شود و اگر توانایی اجرای این کار را ندارند نباید آن را انجام بدهند. افزایش یارانه قدرت خرید را بالا می‌برد، اما اگر عرضه کل بالا نردو، تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی سال‌های سال همراه ما خواهد بود.
اشتباهی به‌نام اصلاح بورس
نیکواقبال در خصوص وعده امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی مبنی بر اصلاح سه روزه بورس عنوان می‌کند: این کار خطای بزرگی است؛ بورس آیینه تمام نمای اقتصاد یک کشور بوده که گناهی ندارد، زیرا تصویری از واقعیات اقتصادی یک کشور را منعکس می‌کند.
عدم نیاز بورس به اصلاح
وی با بیان اینکه «بورس نیاز به اصلاح ندارد، آنچه که به اصلاح نیاز دارد اقتصاد کشور است» توضیح می‌دهد: اگر شاخص‌های اقتصادی رو‌به پیشرفت برود، رشد در سایه سرمایه‌گذاری، بهبود تکنولوژی و بهره‌وری ایجاد می‌شود و به تبع آن بورس نیز می‌تواند رشد پیدا کند.
نقش تجربه در موفقیت
این کارشناس اقتصادی در مورد وظایف رئیس جمهور بعدی برای نجات اقتصاد مطرح می‌کند: تجربه عامل مهمی در ارزیابی موقعیت‌ها و پیش‌بینی آینده به شمار می‌آید، روسای جمهور قبلی نتوانسته‌اند نتایج مهمی را به ثبت برسانند، در‌نتیجه فکر می‌کنم این روند ادامه پیدا کند.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: اگر اوضاع و احوال به سمتی حرکت کند که تحرکی در جامعه به‌وجود بیاید، یا حاصل بر‌آیند مولفه‌های قدرت جهت تحقق اهداف اقتصادی هم‌جهت شوند شاید بتوان کمی امیدوار بود.
مقایسه رده اسمی وحقیقی رئیس جمهور
نیکواقبال ادامه می‌هد: اگر مدیران سطح بالای کشور و نهاد‌های پر‌قدرت با یکدیگر هم‌سو نشوند، رئیس جمهور آینده نمی‌تواند موفقیتی را به دست آورد. وقتی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که رئیس جمهور تنها به‌طور اسمی و در قانون اساسی قدرت دوم است، اما انر نیروهای حاکم در کشور را مقایسه کنیم، به‌نظر می‌آید در رده سوم و چهارم باشد.
اکنون شرایط به‌گونه‌ای شده که کسی نمی‌تواند به اقتصاد کمک کند و مانند ماشینی شده است، که ترمز آن در سرازیری بریده است. امیدواریم که رئیس جمهور آینده بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند، در غیر این صورت دست‌آوردی نخواهیم داشت
کاهش توانمندیهای رئیس جمهور
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه «تعارضاتی که در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فکری و عقیدتی وجود دارد، موجب کندی حرکت کشور می‌شود» اظهار می‌کند: ممکن است توانمندیهای رئیس جمهور آینده از سایرین کمتر باشد، زیرا روند‌هایی که در گذشته وجود داشته، استقرار و استحکام یافته، و حتی ممکن است یک رئیس جمهور نتواند مدیر یک بانک یا سازمان را عوض کند، به‌خصوص اگر سایر قوا نیز با وی همکاری نکنند.
مطبوعات قوه چهارم دموکراسی
نیکواقبال تبیین می‌کند: مطبوعات آزاد قوه چهارم یک دموکراسی هستند، که می‌توانند با انتقاد از خطا‌هایی که در جامعه رخ می‌دهد، کاری کنند که اداره سازمان‌ها روی یک روال قانونی بیفتد و هرکسی نتواند با سوء‌استفاده مالی هر کاری که می‌خواهد انجام دهد.
اقتصاد در سرازیری و بدون ترمز
این کارشناس اقتصادی و استاد دانشگاه تهران در پایان می‌گوید: اکنون شرایط به‌گونه‌ای شده که کسی نمی‌تواند به اقتصاد کمک کند و مانند ماشینی شده است، که ترمز آن در سرازیری بریده است. امیدواریم که رئیس جمهور آینده بتواند نقش خود را به خوبی ایفا کند، در غیر این صورت دست‌آوردی نخواهیم داشت.