رقابت جلیلی و رئیسی جدی‌تر می شود
علی روغنگران
در شرایطی که نامزدهای انتخابات تنها تا روز چهارشنبه برای تبلیغات فرصت دارند آخرین تلاش های خود را برای ورود به پاستور در روزهای پیش رو انجام خواهند داد. از آن سو بحث‌ها و اظهارنظرها در فضای مجازی و در میان افکار عمومی نیز بیشتر شده است. چند روز پیش پدرام سلطانی در متنی انتقادی خطاب به سعید جلیلی نوشت که او ضعف اطلاعات دارد و ساختارها را نمی‌شناسد و درکی از مسائل اقتصادی ندارد. جلیلی گفته بود: «من به اکثر مرز‌های کشور رفتم و در پایانه‌های مرزی به‌خصوص در غرب حضور یافتم. من در سفری به بانه نگاه می‌کردم که جوانان ما نشستند که باری بیاید و کولبری کنند. من طرح مفصلی دارم که 7 میلیون مرزنشین به صادرکننده تبدیل شوند که اقتصاد کشور را فعال کنند.»
این وعده او، اما با واکنش پدرام سلطانی عضو اتاق بازرگانی ایران مواجه شد. او در توئیتی خطاب به جلیلی نوشت: «کل صادرات پیله‌وری ما حدود 700 میلیون دلار در سال است، که بخش بزرگی برای عدم ایفای تعهد ارزی است. اگر این میزان در 4 سال، 4 برابر هم شود، به هر نفر 400 دلار صادرات و حدود 40 دلار سود در سال می‌رسد.»
سلطانی البته فقط وعده جلیلی را نقد نکرده بود. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، دیگر کاندیدای انتخابات 1400 هم وعده داده بود که نظام مالیاتی را جوری اصلاح کنیم که در روستا‌ها مالیات کمتری داده شود. این فعال بخش خصوصی در واکنش به این وعده هم نوشت: «یعنی او نمی‌داند کشاورزی، دامداری و صنایع روستایی کلا از مالیات معاف هستند؟»
ماجرای گاف‌های سعید جلیلی به همینجا ختم نمی‌شود. وی در توئیتی نوشته بود: من ده ها شهرک صنعتی را رفتم؛ مهمترین مشکل آنها نقدینگی است و این در حالی است که روزانه دوهزار میلیارد دلار در کشور خلق پول صورت می‌گیرد.»
این توئیت هم با واکنش پدرام سلطانی مواجه شد و درباره آن نوشت: «حجم کل نقدینگی کشور حدود سه هزار و 700 هزار میلیارد تومان، معادل تقریبا 150 میلیارد دلار است. ایشان می‌فرمایند (روزی دو هزار میلیارد دلار) در کشور خلق پول می‌گردد. ای خدا!»
یکی از انتقادهای شدیدی که به چهره‌هایی همچون سعید جلیلی و ابراهیم رئیسی مطرح می‌شود، این است که آنها شناختی از اقتصاد و مسائل مالی ندارند بنابراین این عدم درک باعث می‌شود مشکلات مردم روز به روز بیشتر شود چون به تصمیمات غلط منجر می‌شود. هرچقدر منتقدان جلیلی از عدم درک او نسبت به مسائل اقتصادی می‌گویند، حامیان معتقدند ساده‌زیستی و دستپاکی او باعث حل مشکلات خواهد شد زیرا جلیلی تعهدی دارد که دیگران ندارند. در روزهای گذشته تصویری از سعید جلیلی روی بسته‌های کاه و یونجه در یک مزرعه منتشر شد که به سرعت در فضای مجازی دست به دست می‌شد. طرفداران جلیلی این تصاویر را توصیف سادگی جلیلی می‌دانستند و اینکه با حضور او رئیس جمهوری خواهیم داشت که حرف مردم را می‌فهمد. پیش از این نیز تصاویر جلیلی با خودروی ساده تیبا منتشر شده بود که ساده‌زیستی او را نشان دهد. در مقابل اما منتقدان نوشته‌اند اینها ظاهرسازی است. یکی از کاربران توئیتر تعداد دوربین‌های موجود در تصویر را شمرده و متنی به این مضمون نوشته که اینکه جلیلی بخواهد در میان کشاورزان باشد و حرف آنها را بشنود، ایرادی ندارد اما اینکه حامیانش از این تصویر ذوق کرده‌اند و آن را نماد ساده‌زیستی می‌دانند، جای تعجب دارد چراکه فقط در همین عکس کوچک دست‌کم هشت دوربین عکاسی وجود دارد که برای پوشش همه جانبه تبلیغات جلیلی حضور دارند!
عبدالناصر همتی نیز در توئیتی به جلیلی کنایه زده و عکس او را در مزرعه منتشر کرده و نوشته «وقتی گفتم مدل مطلوب این دوستان کره شمالی است، برخی باورشان نشد.»
محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین درباره سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری گفت‌وگویی کرده و توضیح داده که «همه کاندیداهای احراز‌صلاحیت‌شده در انتخابات ریاست‌جمهوری خودآگاه یا ناخودآگاه رقیب آقای رئیسی هستند، این در حالی است که همین افراد می‌توانند با موج‌آفرینی در انتخابات با رئیسی در سبد آرای وی کمک کنند، اما در عمل همه کاندیداهای جریان انقلاب از سبد رای رئیسی استفاده می‌کنند.»
باهنر همچنین در یک گفت‌وگوی ویدئویی با خبر فوری به‌صراحت گفته که برخی نامزد‌ها که ثبت‌نام کرده‌اند تا 28 خرداد کاری ندارند و برای بعد از 28 خرداد است که سهمیه و حق‌وحقوقی می‌خواهند. حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی هفته گذشته درباره احتمال کناره‌گیری کاندیداهای اصولگرا به نفع ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 گفت‌وگویی کرده و گفته «بنا نیست کاندیدایی به نفع ابراهیم رئیسی کناره‌گیری کند. سعید جلیلی نیز بنا ندارد که از انتخابات کناره‌گیری کند و در صحبت‌های اخیر او نقطه نظری دال بر اینکه بخواهد کناره‌گیری کند ندیده‌ام.»
در روزهای گذشته کانال‌ها و صفحات تبلیغات سعید جیلی بسیار پرکار بوده‌اند و به نحوی فعالیت می‌کنند که ظاهرا قرار نیست او کنار بکشد. بخشی از اصولگرایان سعید جلیلی را گزینه اصلح می‌نامند و معتقدند ریاست جمهوری او برای کشور مفیدتر از ابراهیم رئیسی است. پیج بصیرت عمار که در اینستاگرام جزو فعال‌ترین و جریان‌سازترین صفحات اصولگراست، برای جلیلی تبلیغ می‌کند. این پیج این هفته تمام کاندیداهای اصولگرا را در مقابل ابراهیم رئیسی قرار داد و نداشتن برنامه توسط آنها را نقد کرد. از آن سو بخشی از اصولگرایان صرفا بر پایه نظرسنجی‌ها معتقدند شانس آنها با اجماع بر سر رئیسی است بنابراین گزینه‌های دیگر باید کنار بکشند. آنها هر نظرسنجی که در آن رئیسی نفر اول نباشد را نظرسازی توصیف کرده‌اند. چنانچه لاله افتخاری عضو شورای وحدت اصولگرایان در گفتگو با برنا در رابطه با آخرین نظرسنجی‌ها در مورد کاندیداهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفته «آمار‌ها متفاوت است، اما بحث بر سر این است که اگر مردم به خوبی گوش بدهند می‌ببینند رئیسی با رعایت ادب و انصاف اقدام به مناظره می‌کند و دست خوبی در این مناظره دارد. اما کسی که تخریب می‌کند پس از ریاست جمهوری چگونه می‌خواهد حقوق مردم را احیا کند.»
افتخاری گفته «نظرسنجی‌هایی که ریزش آرای رئیسی را مطرح می‌کنند، نظرسازی است البته که قطعا شرایط در روز آخر تغییر می‌کند و مناظرات هنوز باقی هستند.»
به جز جلیلی، قاضی زاده هاشمی نیز این تصور را دارد که بعد از دو مناظره توانسته تصویر مناسبی از خود در ذهن مخاطبان ایجاد کند و این موضوع باعث افزایش آرای او شده است. شاید به همین دلیل بود که زهرا شیخی‌مبارکه رئیس ستاد انتخاباتی سیدامیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی در توئیتر به سیدابراهیم رئیسی پیشنهاد داده به نفع سعید جلیلی کنار برود! این پیشنهاد برای آن بوده که رقابت میان قاضی زاده هاشمی و سعید جلیلی رخ دهد. یوسفیان ملا نماینده سابق مجلس پیش‌بینی کرده که قاضی زاده هاشمی و علیرضا زاکانی کنار می‌کشند اما وضعیت جلیلی و رضایی معلوم نیست. او گفته «دو نفری که احتمال کنار کشیدن‌شان وجود دارد زاکانی و قاضی‌زاده هاشمی است اما احتمال کنار کشیدن آقای جلیلی خیلی کمتر است؛ از سویی آقای محسن رضایی نیز تا حدودی خودش را برنده انتخابات می‌داند و معتقد است اگر در دور اول هم برنده نشود، دور دوم برنده انتخابات خواهد بود، لذا کنار کشیدن او تقریبا محال است؛ در دوره‌های قبل نیز کنار نکشید و تا آخر انتخابات ماند و در بین این چند نفر فقط دو نفر کنار می‌کشند.»
مصباحی مقدم عضو جامعه روحانیت مبارز صبح روز شنبه درباره انصراف یا عدم انصراف کاندیداها گفت‌وگویی کرده و پیشنهاد داده که «کاندیداها براساس نظرسنجی‌ها وقتی می‌بینند، وزن پایینی دارند و رقابت برای آنها معنی‌دار نیست خوب است که به نفع یکی از کاندیداها که رای بیشتری دارد که در اینجا آقای رئیسی است، کنار بروند تا تجمیع آرا اتفاق بیفتد که نتایج بهتری به بار می‌آورد مگر اینکه تردید کنند که آرا آنها به سبد رای آقای رئیسی، نرود.»
در آخرین نظرسنجی ایسپا از میان افرادی که در انتخابات شرکت می‌کنند و نامزد مدنظرشان را انتخاب کرده‌اند، 65.8 درصد ابراهیم رئیسی، 6.9 درصد محسن رضایی، 3.4 درصد سعید جلیلی، 2.8 درصد عبدالناصر همتی، 2.8 درصد امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، 2 درصد علیرضا زاکانی و 0.7 درصد محسن مهرعلیزاده را برگزیده‌اند.
جواد موگویی مستندساز در یادداشتی اینستاگرامی نوشت: «تنها باری که امام رای خویش را آشکار کرد، روزی بود که گفت: «رای من جمهوری اسلامی است. لکن، تمام مردم آزادند که آرای خودشان را بنویسند. پس از آن دیگر کسی برگه انتخاباتی او را ندید. اگرچه در انتخابات اسفند 58 طرفداران بنی‌صدر شایعه کردند که رای امام به بنی‌صدر است، اما امام رای خویش را مخفی نگاه داشت تا ده‌سال بعد که در نامه به آیت‌الله منتظری نوشت: والله قسم! من به بنی‌صدر رای ندادم.
تاکتیک رای مخفی، مشی و اراده آیت الله خامنه‌ای نیز بوده و هست: «من به کسی نمی‌گویم، نگفته‌ام و نخواهم گفت به چه کسی رای بدهید، به چه کسی رای ندهید؛ رای من مربوط به خود من است. این مال ملت است.»
استفتای نابخردانه اعضای ستاد جلیلی از رهبری در باب انتخاب میان «صالح مقبول» و «اصلح» در این لحظات حساس انتخاباتی، بازنمایی جز القای رای رهبری به جلیلی ندارد. برای همین دفتر رهبری از بیم این القا آن را بی‌اعتبار خواند. طرفداران جلیلی نبایستی انتخابات را تقلیدی کنند. بصیرت سیاسی با استفتا همه‌گیر نخواهد شد و راه آن از تقلید جداست. ترویج سیاست‌ورزی دین‌مدارانه، تببین می‌خواهد نه استفتای مرجع!»