چه کسانی از نیامدن رئیسی سود می برند؟
علی روغنگران
اگرچه بعضی از فعالان سیاسی با قطعیت از کاندیدا شدن یا کاندیدا نشدن ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 صحبت می‌کنند، اما تحولات جناح اصولگرا نشان می‌دهد در این باره هنوز هیچ چیز قطعی نیست و حتی نزدیکترین افراد به رئیسی هم با تردید درباره حضور در انتخابات صحبت می‌کنند. از جمله نیکزاد رئیس ستاد انتخاباتی رئیسی در سال 96 که فعلا خود به عنوان یک نامزد در عرصه انتخابات حضور دارد و فعالیت می‌کند. البته این گمانه‌زنی وجود دارد که ثبت نام نیکزاد بیشتر در حمایت از رئیسی است و او قصد دارد نقش کاندیدای پوششی را ایفا کند؛ چه آنکه حتی در ذهن نزدیکان ابراهیم رئیسی نیز این شائبه وجود دارد که او سررشته‌ای از اقتصاد و عدد و رقم ندارد بنابراین به کسی نیاز دارد که بتواند این ضعف را پوشش بدهد. بعضی چهره‌های سیاسی اصولگرا به خصوص چهره‌های جریان نظامی، مثل علیرضا زاکانی و سعید محمد و فریدون عباسی در روز‌های گذشته ادعا کردند که رهبری با ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی هنوز موافق نیست و رئیس قوه قضائیه باید از رهبر انقلاب اجازه بگیرد. سعید محمد روز شنبه در یک نشست خبری گفته: «براساس آخرین صحبت‌هایی که شنیدیم آقای رئیسی هنوز تصمیمی برای آمدن و اذن رهبر انقلاب را نگرفتند مگر شرایط جدیدی رقم بخورد.» البته این سخن او به نحوی مقابله با رئیسی هم به شمار می رفت و این پیام را منتقل می‌کرد که او با اجازه رهبری وارد شده اما رئیسی تا این لحظه چنین اذنی ندارد. فریدون عباسی هم گفته: “رئیسی برای سمت ریاست قوه مفید فایده‌تراز ریاست جمهوری است زیرا وقتی او تولیت آستان قدس را کنار گذاشت که رئیس قوه قضائیه شود، یعنی این سمت برایش اولویت داشته بنابراین بهتر است مسیر خود را تا انتها در این سمت دنبال کند تا بتواند کار‌های اساسی را در آن تشکیلات به سرانجام برساند.”
بعضی چهره‌های سیاسی اصولگرا به خصوص چهره‌های جریان نظامی مثل علیرضا زاکانی و سعید محمد و فریدون عباسی در روز‌های گذشته ادعا کردند که رهبری با ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی هنوز موافق نیست و رئیس قوه قضائیه باید از رهبر انقلاب اجازه بگیرد. سعید محمد روز شنبه در یک نشست خبری گفته «براساس آخرین صحبت‌هایی که شنیدیم آقای رئیسی هنوز تصمیمی برای آمدن و اذن رهبر انقلاب را نگرفتند مگر شرایط جدیدی رقم بخورد.» البته این سخن او به نحوی مقابله با رئیسی هم به شمار می رفت و این پیام را منتقل می‌کرد که او با اجازه رهبری وارد شده اما رئیسی تا این لحظه چنین اذنی ندارد
پیش از این چهره‌هایی مثل محمدجواد آذری جهرمی و مصطفی تاجزاده با مصوبه شورای نگهبان از حضور در انتخابات منع شدند. ظاهرا مزه این حذف به کام بعضی نامزد‌های انتخابات شیرین بوده است؛ به خصوص نزدیکان قالیباف بسیار دوست دارند که این روند ادامه یابد تا قالیباف مثل انتخابات مجلس بدون هیچ رقیبی در صدر صندلی‌های پاستور قرار بگیرد. در هفته گذشته جلسات نامزد‌های اصولگرا تعداد و شدت بیشتری پیدا کرد که یکی از مهمترین جلسه ها، دیدار سه فرمانده سپاه با هم بود. محسن رضایی با انتشار تصویری از دیدار خود با رستم قاسمی وزیر اسبق نفت و سعید محمد فرمانده سابق قرارگاه خاتم الانبیاء در صفحه توئیتر خود نوشت: «در نگرش اسلامی ایرانی به مدیریت، «داوطلبی برای مسئولیت» با «تلاش برای کسب قدرت» کاملا متفاوت است. در انتخابات 1400 فارغ از هر نتیجه‌ای، قرار است برادرانه و همه با هم ایران را بسازیم» به این ترتیب اگر ابراهیم رئیسی در انتخابات حاضر نشود، یکی از احتمالات موجود، ائتلاف نظامی «رضایی/قاسمی/محمد» است. چه آنکه در صورت حضور رئیسی احتمال رسیدن سهمیه به گزینه‌های دیگر بسیار پایین خواهد آمد زیرا رئیسی به اندازه‌ای پایگاه رای دارد که نیازی به ائتلاف با نظامیان نداشته باشد. بعضی فعالان سیاسی معتقدند افزایش جلسات نظامیان اصولگرا و برگزاری نشست‌های مستمر خبری آنها به معنای قطعی شدن انصراف ابراهیم رئیسی است، اما به هر حال، هر چقدر به موسم انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم طبیعی است که تعداد این جلسات افزایش بیابد. چنانچه در هفته گذشته هم بیش از هر زمان دیگری نامه برای نامزدی ابراهیم رئیسی امضاء و منتشر شد. فقط اصولگرایان جریان قالیباف نیستند که منتظر تصمیم ابراهیم رئیسی مانده اند. در جناح اصلاح طلب و در میان میانه‌رو‌ها نیز برخی سرنوشت خود را به سرنوشت رئیس فعلی قوه قضائیه گره زده اند. ناصر ایمانی فعال سیاسی اصولگرا درباره وضعیت جریان اصولگرا برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم گفته: «هنوز سیدابراهیم رئیسی تصمیم خود را برای حضور یا عدم حضور در انتخابات نگرفته و تصمیم‌گیرنده اصلی خود اوست. احتمال ورود او به انتخابات بیشتر از نیامدن است، ولی اگر هم او نیاید احتمالا محمدباقر قالیباف به صحنه خواهد آمد.»
جریان نزدیک به محمدباقر قالیباف و حتی ائتلاف نظامیان اصولگر برنامه جدی برای نیامدن رئیسی دارند. سخنان روز شنبه سعید محمد نیز نشان داد او هم همین مسیر را می‌رود. سایت‌های مهم اصولگرا البته تمایلی به سعید محمد ندارند و بیشتر روی محور حضور رئیسی و قالیباف مانور می‌دهند؛ چنانچه از روز اول آنها بسیار روی «رجل سیاسی» بودن محمد مانور دادند و پس از مصوبه جدید شورای نگهبان درباره شرایط کاندیداها، گزارش‌های زیادی منتشر شد که محتوای آن یک جمله بود: «سعید محمد شرایط کاندیداتوری ندارد.» آنها روی درجه نظامی محمد «ان‌قلت» دارند اما خود معتقد است جایگاه او در «سپاسد» و «قرارگاه خاتم الانبیا» برابر با سرلشگری بوده است. به این ترتیب ظاهرا در سناریوی عدم حضور رئیسی، لبخند یاران قالیباف روز به روز نمایان تر می‌شود. معلوم نیست دوام این لبخند چقدر خواهد بود؛ فعلا شنیده شده ابراهیم رئیسی قرار است روز عید فطر کاندیداتوری خود را اعلام کند؛ 3 روز دیگر شرایط بسیار روشن‌تر خواهد شد.