نسخه سران قوا برای حمایت بورس
ریحانه موسوی
در جلسه روز دوشنبه ستاد عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، هفت پیشنهاد سازمان بورس و اوراق بهادار جهت حمایت از بازار سرمایه با اصلاحات جزئی، به تصویب رسید و این مصوبات بعد از تایید مقام معظم رهبری برای اجرا ابلاغ خواهند شد. حال می‌خواهیم به بررسی چند و چون برخی از این مصوبات بپردازیم.
واریز ۸۰ درصد مالیات به صندوق تثبیت سرمایه
خبر‌ها حاکی از آن است که محمد علی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به نظر مساعد روسای محترم سه قوه در خصوص بسته پیشنهادی سازمان بورس که پیشتر در هیات دولت مصوب شده بود، از تایید نهایی این مصوبات با اصلاحات جزئی خبر داد و گفت: مقرر شد ۸۰ درصد از مالیات نقل و انتقال سهام در سال ۱۴۰۰ به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود.
وی افزود: در این جلسه با انتشار ۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی توسط صندوق تثبیت بازار سرمایه و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه با تضمین دولت جمهوری اسلامی ایران موافقت شد.
گفته شده که ۸۰ درصد مالیات حاصل از معاملات به حساب این صندوق واریز شود زیرا منابعی که قبلاً بانک‌ها می‌توانستند تامین کند و اکنون نمی‌توانند از طریق این آورده تامین شود و این صندوق بتواند به مأموریت اصلی خود بهتر عمل کند
اهداف صندوق تثبیت سرمایه
صندوق تثبیت بازار سرمایه از جمله مهمترین ارکان در روز‌‌‌های رکود و فشار عرضه‌ها در بازار سرمایه به شمار می‌رود، این صندوق در راستای اجرای ماده ۲۸ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی و با هدف تثبیت، کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرا دستگاهی، حفظ شرایط رقابت منصفانه، جلوگیری از ایجاد و تداوم ترس فراگیر در زمان وقوع بحران‌های مالی و اقتصادی و اجرای سیاست‌های عمومی و حاکمیتی در بازار سرمایه، جلب اطمینان سرمایه‌گذاران خرد برای تداوم فعالیت در این بازار تشکیل شده و هم اکنون در حال فعالیت است.
لازم به ذکر است که موضوع فعالیت این صندوق، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اخذ تسهیلات، خرید و فروش دارایی‌های مالی و سپرده‌گذاری است.
هیات امنای این صندوق از وزیر اقتصاد، رییس بانک مرکزی، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی و رییس سازمان بورس تشکیل شده است که ریاست آن برعهده وزیر اقتصاد بوده و دبیر هیات امنای صندوق آن رییس سازمان بورس است.
طی سال‌های گذشته برای حمایت از بازار صندوق‌ها و دستورالعمل‌های متفاوتی وضع شده که نقطه مشترک همگی، جواب‌دهی کوتاه مدت آنها است، به‌گونه‌ای که همیشه بعد از مدتی، راه حل خود به معضل تبدیل شده و باید برای آن نیز چاره‌ای اندیشیده شود.
درخصوص حمایت از بورس توسط صندوق توسعه بازار یا صندوق تثبیت بازار بحثی که مطرح می‌شود بحث انتفاع است؛ به این معنا که پولی که به این صندوق واریز می‌شود باید نفعی برای مجموعه خود داشته باشد، در غیر این صورت از نظر اقتصادی توجیهی ندارد.
تامین‌کنندگان مالی صندوق تثبیت سرمایه
حال این سوال مطرح است که تامین‌کنندگان مالی این صندوق ها چه کسانی هستند؟ آن چه که مسلم است اگر قرار باشد حمایتی از این صندوق صورت گیرد برای کمک به بنیان مالی و زیرساخت‌های آن باشد نه برای حفظ شاخص و جلوگیری از منفی شدن روند بازار؛ چراکه نوسان جزئی از ذات بازار است و نمی‌توان آن را حذف کرد.
رسالت صندوق تثبیت سرمایه
یک کارشناس تحلیلگر مدرس و معامله گر بازار بورس در این خصوص می‌گوید: رسالت اصلی صندوق توسعه مشترک بازار سرمایه این است که، از نوسانات شدید بازار چه در زمان رشد و چه در زمان افت جلوگیری کرده و به بازار کمک کند.
مهندس محمد‌هادی نورپوری در گفتگو با «صبح امروز» ادامه می‌دهد: اگر قرار بازار باشد ریزش سختی داشته باشد، مأموریت این صندوق این است که این ریزش را کنترل کند، ضرب‌آهنگ آن را بگیرد و کندتر نماید، همچنین اگر رشد‌های انفجاری نیز اتفاق بیفتد سهام خود را می‌فروشد و در آنجا تامین نقدینگی می کند، در حقیقت حکم یک کاتالیزور را دارد.
مأموریت و چشم‌انداز صندوق توسعه ملی برای چیز دیگری تعریف شده و باید در پروژه‌های زیربنایی کشور، زیرساخت‌های اساسی و پروژه‌های ملی که منافع کلان دارد سرمایه‌گذاری کند، اما اگر منابع تزریق شوند این مصوبه نیز می‌تواند به بازار سهام کمک کند
جبران وظیفه بانک‌ها
وی با بیان اینکه سهامدار این صندوق بانک‌ها هستند که یک سری منابع را تأمین کردند، هر بانکی درصدی پول گذاشته تا به ایجاد تعادل در بازار سرمایه کمک کند، تصریح می‌کند: گفته شده که ۸۰ درصد مالیات حاصل از معاملات به حساب این صندوق واریز شود زیرا منابعی که قبلاً بانک‌ها می‌توانستند تامین کند و اکنون نمی‌توانند از طریق این آورده تامین شود و این صندوق بتواند به مأموریت اصلی خود بهتر عمل کند.
نورپوری اظهار می‌کند: این اقدام می‌تواند درست باشد زیرا از سهامدار مالیات گرفته می‌شود و در مسیر درستی در حال هدایت شدن است و برای خود بازار هزینه می‌شود، اما اینکه در آینده چه اتفاقاتی می‌افتد به چشم انداز‌های اقتصادی دولت، برنامه‌های شرکت‌ها، واردات و صادرات بستگی دارد و صرفاً یک تصمیم نمی‌تواند به طور کامل اثرگذار باشد.
وی ابراز می‌کند: وقتی چشم‌انداز مثبت باشد، سهامداران به طور اتوماتیک وارد بازار شده، سرمایه وارد می‌شود و روند مثبت شروع خواهد شد، بنابراین عوامل کلان در آن اثر گذار است و این مصوبه حالت مسکن و مقطعی دارد.
در بخش دیگر این خبر، سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه با اشاره به مفاد ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید تصریح کرد: پیرو مصوبه این جلسه بانک‌ها و موسسات اعتباری برای برنامه‌های حمایت از بازار سرمایه در چارچوب مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی از شمول ماده ۱۶ و ۱۷ قانون رفع موانع تولید خارج خواهند بود.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: در این جلسه به منظور تشویق حمایت از بازار سرمایه مقرر شد شرکت‌هایی که از سهام خود یا شرکت‌های زیر مجموعه‌شان حمایت کنند، مالیات بر درآمد آنها در سال جاری امهال و به سال بعد موکول شود. همچنین شرکت هایی که سود تقسیم نشده سال ۱۴۰۰ آنها به حساب سرمایه منتقل می‌شود، مشمول مالیات با نرخ صفر خواهند بود.
سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی
دهقان دهنوی از اجازه سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی در بازار سرمایه براساس مصوبات جلسه سران قوا خبرداد و گفت: بر اساس این مصوبه صندوق توسعه ملی مجاز به سرمایه‌گذاری در بازارهای پولی و مالی داخلی از جمله بازار سرمایه شد. اما این کار چقدر درست بوده و به نفع بازار است؟
مأموریت صندوق توسعه ملی
محمد هادی نورپوری در این خصوص می‌گوید: مأموریت و چشم‌انداز صندوق توسعه ملی برای چیز دیگری تعریف شده و باید در پروژه‌های زیربنایی کشور، زیرساخت‌های اساسی و پروژه‌های ملی که منافع کلان دارد سرمایه‌گذاری کند، اما اگر منابع تزریق شوند این مصوبه نیز می‌تواند به بازار سهام کمک کند.
جبران زیان پالایش یکمی‌ها
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص مصوبه مربوط به جبران زیان خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم تصریح کرد: در این جلسه مقرر شد تا زیان محقق شده آن دسته از خریداران واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق قابل معامله پالایش یکم که واحدهای مذکور را از دولت خریداری کرده و تاکنون به فروش نرسانده‌اند، از طریق اعطای سهام جبران شود.
اهمیت افق سرمایه‌گذاری
نورپوری، کارشناس و مدرس بازار سرمایه می‌گوید: سرمایه‌گذاری در بازار بورس برای کسی که می‌خواهد وارد آن شود، به افق آن بستگی دارد و تجربه نشان داده که یک افق حداقل سه ساله دارد تا افت و خیز‌های بازار را رد کند و به یک نقطه خوب برسد و از آن خارج شود.
عدم نگاه سفته‌بازی به بورس
وی با اشاره به اینکه اکنون حدود ۸ ماه است که بازار منفی شده؛ اما قرار نیست تا انتها منفی بماند زیرا ماهیت بازار سرمایه همانطور که از اسم آن مشخص است سرمایه‌گذاری است و بازه زمانی دارد تا رشد کند و به نتیجه برسد، عنوان می‌کند: افراد نباید با نگاه نوسان‌گیری و سفته‌بازی به این بازار نگاه کنند نه اینکه اصلاً این موضوع در بازار وجود ندارد، بلکه کسانی که این کار را انجام می‌دهند حرفه‌ای هستند نه مردم عادی.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: مردم باید آگاه باشند که وقتی وارد بازار سرمایه می‌شوند سهام خوبی بخرند و صبوری کنند تا به نتیجه مطلوبی برسد از آن گذشته نباید بر اساس حرف دیگران وارد آن شوند بلکه باید منطقی پشت تصمیم آنها باشد. اصول سرمایه‌گذاری هم‌سنگ اصول زندگی است، اگر من فردی هیجانی هستم باید به یک گونه در بازار رفتار کنم و چنانچه آرام هستم باید به طرز دیگری عمل کنم.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با ابراز امیدواری از تاثیرات مطلوب اجرای این مصوبات برای سرمایه گذاران در بازار سرمایه خاطر نشان کرد: این مصوبات در صورت تایید مقام معظم رهبری برای اجرا ابلاغ خواهند شد.
حذف قیمت‌گذاری دستوری
وی در ادامه با اشاره به پیشنهادات خوب ارائه شده از سوی سران قوای مقننه و قضائیه اظهار داشت: از جمله این موارد پیشنهاد مجلس شورای اسلامی در خصوص حذف قیمت گذاری دستوری از محصولات شرکت‌های بورسی بود که مقرر شد تمامی این پیشنهادات در کمیسیون مقدماتی شورای عالی هماهنگی اقتصادی بررسی و سپس در جلسات بعدی سران قوا مطرح شوند. بدین ترتیب حمایت سران سه قوه به مصوبات این جلسه بسنده نشده و ادامه خواهد داشت.
بهبود روند سودآوری
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که حذف قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند به بهبود روند سودآوری و پایداری آن در شرکت‌ها کمک کند که در نهایت منافع آن به سهامداران شرکت‌های پذیرفته شده بورسی می‌رسد و به‌طور کلی این موضوع به نفع اقتصاد کشور است و به تولید ثروت عمومی کمک می‌کند.