پیدا کنید پرتقال فروش را!
مهناز اصغری
حوالی زمستان سال قبل قیمت میوه‌ها به قدری سرسام اور شده بود که بخش کثیری از جامعه عملا توان خرید آن را نداشتند اما اکنون چند روزی می‌شود که خبرها حاکی از آن است که هزاران تن پرتقال و سیب، آن هم در شرایطی که بسیاری از مردم به دلیل فشار‌های اقتصادی، قادر به تهیه آن نبودند، به دلیل عدم عرضه به موقع در بازار فاسد شده است.
در این بین مسئولین معتقدند که دلالان و واسطه‌ها با طمع سود بیشتر از عرضه پرتقال‌های دپو شده به بازار در شب عید با قیمت مناسب خودداری کردند و اکنون این میوه‌ها در حال فاسد شدن است. حال در کنار اینکه از بین رفتن هزاران تن میوه در انبارها، کام بسیاری از مردم را تلخ کرده است، موضوع این است که هیچکدام از دو وزارت صمت و کشاورزی به عنوان دو وزارتخانه مسئول تولید و تنظیم بازار، مسئولیت این اتفاق را برعهده نگرفته و هر کدام به نوعی از پاسخگویی سر باز می‌زنند.
ماجرای 30هزار تن پرتقال نابود شده!
به گزارش روزنامه «صبح امروز»، چند روز پیش بود که رئیس اتحادیه میدان مرکزی میوه و تره‌بار در گفت‌وگوی تلفنی با برنامه «سلام صبح بخیر» در مورد موضوع فساد میوه‌های دپو شده در انبارها و سردخانه‌ها صحبت کرد و با اذعان به اینکه موجودی پرتقال کشورحدود 100 هزار تُن است که 80 درصد این موجودی در انبارها و 20 درصد آن در سردخانه‌هاست، صحت نابودی 30هزار تُن پرتقال در انبارها و سردخانه‌ها را تائید کرد و گفت: 80درصد این میوه‌های دپو شده متعلق به دلالال و واسطه‌ها است.
مصطفی دارایی‌نژاد معتقد بود: انبار محصولات به نیت افزایش قیمت نه تنها باعث ایجاد تنش و افزایش فشار به معیشت و اقتصاد خانواده‌ها و برهم خوردن آرامش بازار می‌شود، بلکه با کاهش قدرت خرید مردم، نتیجه‌ای جز تحمیل خسران به دلالان نخواهد داشت.
وی با تکذیب نقش ستاد تنظیم بازار در این موضوع، تصریح کرد: این بارها و فساد محصولات دپو شده در انبارها و سردخانه‌ها ربطی به ستاد تنظیم بازار و وزارت صمت ندارد، و میوه‌های خریداری شده برای تنظیم بازار شب عید، تنها 20 هزار تُن بوده است که طبق روال هر سال به منظور جلوگیری از افزایش قیمت‌ها و تامین کالا در بازار انجام شد که بخشی از آن در ایام عید به بازار عرضه شد و بخش باقی مانده نیز در حال عرضه است و این دو موضوع کاملا مجزا از هم هستند.
ماجرای 500هزار تن سیب در آستانه فساد
در چند روز اخیر نیز بهنام تاج‌الدینی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران خبر داد که 500 هزار تن سیب در سردخانه‌ها و انبارهای استان آذربایجان غربی در حال فاسد شدن است، در حالی که سیب شب عید کمتر از هر کیلو 15 هزار تن به دست مصرف کننده نرسید و کشاورز نیز هر کیلو را بیشتر از 5 هزار تومان نفروخت، بنابراین مشکل از جای دیگری است.
سیب‌های در آستانه فساد خراسان شمالی
روز گذشته نیز رئیس اتحادیه میوه و تره بار مرکز خراسان شمالی از فاسد شدن سیب‌های این استان در سردخانه‌ها خبر داد. امید فیروزه در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به اینکه «متاسفانه سیب‌های دپو شده در سردخانه‌های خراسان شمالی در حال فاسد شدن است» اظهار داشت: در روزهای ابتدایی سال و بهار میوه‌های بهاری به بازار می‌آیند و به همین دلیل بازار میوه‌هایی مانند سیب و پرتقال افت کرده و قیمت هر کیلو سیب دماوند که 16 تا 17 هزار تومان بود، اکنون به 10 تا 11 هزار تومان کاهش یافته است.
وی معتقد است سیب‌های بازار در خراسان شمالی از نوع درجه یک است و سیبی که در سردخانه دپو شده کیفیت ندارد و به همین دلیل مشتری کمی دارد.
به گزارش تسنیم این روزها خبر فاسد شدن بیش از 1000 تن سیب در سردخانه‌های خراسان شمالی منتشر شده و به گفته سردخانه‌داران این استان، در حالی که سیب استان خراسان شمالی مشتری ندارد و پول باغداران پرداخت نمی‌شود، سیب مورد نیاز بازار خراسان شمالی از استان آذربایجان غربی تامین می‌شود.
داستان هرساله از بین رفتن محصولات کشاورزی
با این توضیحات باز هم به سر خط ماجرا باز میگردیم که چرا این محصولات به درستی و در زمان مناسب عرضه نشد که هم مصرف کننده توان خرید داشته باشد و هم سرمایه کشاورزان و کشور به هدر نرود؟
در این بین تاکنون هر زمان داستان مکرر و هرساله از بین رفتن محصولات کشاورزی و یا اختلال در تنظیم بازار یک محصول کشاورزی مطرح می‌شود، هر دو وزارتخانه کشاورزی و صمت، خود را فاقد هر گونه مسئولیتی در رابطه با مشکل پیش آمده می‌دانند و مسئولیت را بر عهده وزارتخانه دیگر می‌اندازند.
مقصر ماجرا محتکرانند؟
رئیس اتاق اصناف تهران مقصر این اتفاق را خریدارانی و به عبارتی محتکرانی دانست که میوه را در انبارها و سردخانه‌ها دپو کردند و حاضر نبودند، در زمانی که تقاضا در بازار وجود داشته، آن را با قیمت مناسب و پایین عرضه کنند و حالا که تقاضای این اقلام کاهش یافته است، با تهدید فساده میوه روبرو شدند.
قاسم نوده فراهانی گفت: وزارت صمت مسئولیت فروش میوه تولید شده را ندارد و موضوعی که به ستاد تنظیم بازار در این خصوص مربوط است، بحث خرید و تامین برخی اقلام از جمله میوه برای تنظیم بازار و جلوگیری از افزایش نامتعارف قیمت‌هاست.
وزارت صمت مقصر است؟
از سوی مقابل نیز رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی درباره دپوی سیب در انبارها و احتمال فاسد شدن آن به ایسنا، گفت: وظیفه همه دستگاه‌هایی که در موضوع تنظیم بازار و عرضه محصولات کشاورزی هستند، کاملاً مشخص است.
محمد شفیع ملک زاده ادامه داد: قانون در سال 91 به صراحت مشخص کرده بود که کلیه وظایف بازرگانی بایستی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی باشد و تا زمانی که این وظایف با وزارت جهاد بود هرچند کُند، اما مشکلات رو به مرتفع‌شدن بودند. اما در سال 97 این وظایف به وزارت صمت واگذار شد و متأسفانه از آن زمان نه تنها مشکلات این بخش حل نشده، بلکه وضعیت عرضه و بازرگانی محصولات کشاورزی بدتر هم شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه تنظیم بازار و عرضه محصولات کشاورزی اعم از میدان میوه و تره بار، بازارچه‌ها و همچنین خرده فروشی‌ها در اختیار وزارت صمت است، با کوتاهی‌های صورت گرفته، وزارت صمت مقصر است و وزارت جهاد کشاورزی تنها وظیفه تولید را بر عهده دارد.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی گفت: کلیه بازارچه‌ها، میادین میوه و تره‌بار و خرده‌فروشی‌ها در اختیار وزارت صمت است و هیچ اهرم قانونی در اختیار وزارت جهاد نیست که مسئولیت این کار را برعهده بگیرد. ولی متأسفانه وزارت صمت توپ را در میدان وزارت جهاد کشاورزی می‌اندازد.
چرخه معیوب توزیع را درست کنید
درمیانه این گزارش بد نیست اشاره‌ای به تذکر شفاهی نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس به وزیر صمت داشته باشیم. ولی اسماعیلی، در ارتباط موضوع دپو و فساد میوه‌ها در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «رئیس اتحادیه بارفروشان گفته ۳۰ هزار تن پرتقال در انبارها فاسد شده است. اینکه به وزیر صمت تذکر شفاهی دادم چرخه معیوب توزیع را درست کنید، یعنی همین! مردم شب عید میوه پیدا نکردند اما پرتقال‌ها به خاطر سوء‌مدیریت فاسد شد. قطعا از تمام ابزارهای نظارتی استفاده و وزیر را پاسخ‌گو خواهیم کرد.»
دو وزارتخانه دست دلالان را از زنجیره قطع کنند
به گفته برخی فساد میوه‌های تنظیم‌بازاری اتفاقی جدید نیست و هر سال شاهد آن هستیم و مقصران مختلفی تاکنون اعلام شده‌‌اند. بدون تردید هیچکس با دپو محصولات کشاورزی با نیت تنظیم بازار مخالف نیست، اما هدر رفت زحمات کشاورزان و بالتبع سرمایه کشور، داد همه را در می‌آورد! خبرگزاری فارس در بخشی از یک گزارش خود نوشت: «اینکه روسای برخی از اتحادیه‌های صنفی یک وزارتخانه را مقصر و وزارتخانه دیگری را در رابطه با این مسائل بی‌گناه جلوه دهند، راهکار نیست، بلکه پاک کردن صورت مساله است، لذا نباید به بهانه وجود دلالان و واسطه‌ها هر نوع بی کفایتی در تنظیم بازار را به دلالان و واسطه‌ها نسبت داد، بلکه وزارت کشاورزی و وزارت صمت به عنوان دو وزارتخانه مسئول باید بنا بر مسئولیتی که بر عهده دارند، دست دلالان و واسطه‌ها را از زنجیره تولید و عرضه محصولات کشاورزی قطع کنند و با برنامه‌ریزی دقیق بین دو وزارتخانه و براساس اجماع نظارت کارشناسان بخش دولتی و خصوصی موانع تولید را از سر راه بردارند.»