پزشکیان صبح امروز می آید
علی روغنگران
ساعت 9 صبح امروز مسعود پزشکیان، سیاستمدار اصلاح طلب، برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری 1400 ثبت نام خواهد کرد. چهره ای که اعتماد به او در نهاد اجماع‌ساز، از عارف هم بیشتر شده و از کارگزاران تا اعتماد ملی و ندای ایرانیان، نام پزشکیان را میان نامزد‌های مطرح خود نوشته اند. نایب رئیس مجلس دهم و وزیر بهداشت دولت سیدمحمد خاتمی که محبوبیتی مثال‌زدنی در تبریز دارد؛ آنگونه که در اصولگرا‌ترین ادوار مجلس هم توانست کرسی خود را حفظ کند. نزدیکانش می‌گویند شبیه‌ترین سیاستمدار به میرحسین موسوی است. منقدانش اما او را به همراه عارف، بی‌خطرترین اصلاح طلبان برای حاکمیت می‌دانند که در هیچ شرایطی برخلاف منویات حاکمیت عمل نمی‌کنند. پزشکیان متولد 1333 مهاباد و فارغ التحصیل دانشگاه تبریز است. بعد از پیروزی انقلاب، انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تبریز را بنیان گذاشت. همین سابقه کافی بود که سال 80 که از طرف خاتمی به عنوان وزیر بهداشت انتخاب شد، در بیانیه انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با تاکید بر ضرورت‌ها و نیاز‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مسعود پزشکیان با عنوان موجه‌ترین و توانمندترین فرد حمایت شده باشد. پزشکیان البته همیشه رابطه خوبی با احزاب اصلاح طلب نداشته است، یک هفته پیش، مصاحبه او در خبرگزاری تسنیم با تیتر «نه به نفع لاریجانی کنار می‌روم و نه عارف، حتی اگر تَکرار کنند» منتشر شد. ساعتی بعد انصاف نیوز نوشت پزشکیان در پاسخ به خبرنگار تسنیم که پرسید «نه به نفع آقای لاریجانی و نه آقای عارف کنار نمی‌روید؟» گفت «خیر به نفع هیچ یک از آن‌ها کنار نمی‌روم» و در پاسخ به این که «حتی اگر نهاد اجماع‌ساز بگوید؟» تاکید کرد: «نهاد اجماع‌ساز این حرفی را که شما می‌گویید نمی‌زند. در این نهاد قرار شده است که نظرسنجی مردمی داشته باشند و بر آن اساس گزینه نهایی را معرفی کنند» و توضیح داد که «تا آنجایی که من می‌دانم، مبنای نظر جبهه اصلاحات ایران، نظرسنجی از مردم است. البته فارغ از این بحث‌ها، مسئله اصلی اصلاح‌طلبان این است که گزینه دیگری ندارند و معلوم نیست که حتی من یا آقای عارف نیز تایید صلاحیت شویم.» او اخیرا جلساتی را با اعضای حزب همبستگی دانش آموختگان ایران برگزار کرده که از احزاب کوچک و محفلی جریان اصلاح طلب به شمار می‌رود، اما فعلا در ساختار جبهه اصلاح طلبان دارای حق رای است. دبیر کل این حزب گفته از آنجایی که آقای پزشکیان اولین بار در دفتر حزب ما اعلام کاندیداتوری کردند، تا امروز 4 جلسه چند ساعته با ایشان برگزار کردیم و صحبت‌هایی را با ایشان داشتیم و گفتند به صورت جدی می‌خواهم به انتخابات ورود کنم؛ مطمئنا اقشار مختلف مردم هم از ایشان حمایت می‌کنند. پزشکیان اخیرا با انتقاد از احزاب، درباره برنامه‌های خود گفته «شما در این کشور هیچ حزب یا جریانی را پیدا نمی‌کنید که برنامه‌ای برای آموزش، بهداشت، اقتصاد و سیاست خارجی داشته باشد. چرا که اساسا در کشور حزب نداریم یا ساختار‌های موجود اجازه فعالیت احزاب را نمی‌دهد. در کشور‌های پیشرفته که ساختار حزبی دارند معمولا دو یا سه نفر شاخص کاندید می‌شوند و در انتخابات شرکت می‌کنند، اما در کشور ما ده‌ها نفر کاندید شدند و هیچ برنامه‌ای ندارند. من هم برنامه‌ای از پیش تعیین‌شده ندارم، اما تضمین می‌دهم که هیچگاه از من چیزی نخواهید شنید که بتوانید به من بگویید به آن عمل نکرده‌اید. من دبه نمی‌کنم. بر اساس شواهد علمی عمل می‌کنم.»
مسعود پزشکیان نسبت به سایر نامزد‌های اصلاح طلب، از اقبال خوبی در افکار عمومی به خصوص در استان آدربایجان شرقی برخوردار است. یکی از چهره‌های توئیتری حامی سعید محمد، مسعود پزشکیان را نامزد خطرناک این دوره معرفی کرده «خطر جدی مسعود پزشکیان است». وقتی پزشکیان نایب رئیس اول مجلس شد، درباره اش گفته شد که عامل اصلی کسب آرای او، وحدت ترک‌زبان‌های مجلس است که فارغ از اصلاح‌طلب یا اصولگرا بودن، نام مسعود پزشکیان را بر کاغذ رای خود می‌نوشتند. در آن مقطع او یکی از موسسین و رئیس «فراکسیون نمایندگان مناطق ترک‌نشین» بود که نماینده بندرعباس در اعتراض به این رفتار پزشکیان به او گفته بود «مجلس صدای ملت است، اگر این روند ادامه یابد دیر یا زود باید منتظر تقسیم‌بندی‌های دیگر در مورد سایر اقوام هم باشیم. بعد از تشکیل این فراکسیون متاسفانه تعدای از سایت‌های تروریستی و تجزیه طلب از تشکیل این فراکسیون حمایت کردند، مراقب باشید و به جای قبیله‌گرایی، به دنبال رفع محرومیت و بیکاری برای کل اقوام موجود در کشور باشیم.» رئیس این فراکسیون که در آن لحظه ریاست جلسه علنی مجلس را نیز برعهده داشت، در دفاع از فراکسیون ترک‌نشین‌ها برآمد و گفت: «جهت اطلاع بگویم که این بحث برای قومیت نیست، برای مناطق ترک‌نشین بودند که جمع شدند. حالا در مورد این فراکسیون در هیات رئیسه تصمیم گرفته خواهد شد که چگونه باشد. به هیچ وجه بحث خلاف قانون عمل کردن در این اقدام وجود ندارد و آن را تکذیب می‌کنم.»
پزشکیان درباره اقتصاد نظریات جالبی دارد که می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد. او می‌گوید «اگر کل یارانه‌ها در کشور حذف شود، ما به راحتی می‌توانیم به تمامی گروه هدف و به ازای هر خانواده، مثلا 10 میلیون تومان پول بدهیم. همه چیز هم گران شود. بعد قاچاق بنزین حذف خواهد شد و دولت به کشاورزان زور نمی‌گوید که گندم کیلویی 10 هزار تومان را به 4 هزار تومان بخرد. داریم به کشاورز زور می‌گوییم. چرا یک نفر گوسفندش را در عمان می‌فروشد؟ چون در آنجا 12 میلیون تومان از او می‌خرند، اما در اینجا 2 میلیون تومان قیمت دارد. اگر بازار آزاد شود، همه با قیمت آزاد می‌فروشند و راحت زندگی می‌کنند. روند‌های یارانه‌ای به نفع ثروتمندان است. محرومان روز به روز بیچاره‌تر می‌شوند. ما باید کاری کنیم که محرومان مشکل پیدا نکنند، اما به نفع ثروتمندان عمل می‌شود. اکنون زمین، ماشین و باغ گران شده است. آن‌هایی که داشتند، ثروتمندتر شدند و آن‌هایی که نداشتند، فقیرتر شدند. این وضعیت باید به هم ریخته شود.» او از معتقدان گران کردن بنزین است و گفته اینکه من می‌گویم بنزین 20 هزار تومان شود، از این منظر است نه اینکه دوباره گرانی بر مردم تحمیل شود. اگر صادقانه به مردم گفته شود، مردم خواهند فهمید که بنزین 20 هزار تومانی به نفعشان است.»
برخی فعالان سیاسی حضور پزشکیان در انتخابات 1400 را یادآور حضور مهرعلیزاده در انتخابات 84 می‌دانند که توانست رای مناطق آذری‌نشین را کسب کند و به عقیده برخی، به سبد رای اصلاح طلبان در آن انتخابات ضربه اساسی بزند. فعلا حق اوست که کاندیدای انتخابات باشد و نهاد اجماع‌ساز هم از او حمایت کرده و در رده چهارم لیست قرار گرفته اما ماجرای اصلی از آنجا آغاز می‌شود که اگر نام او به عنوان گزینه اصلی بیرون نیامد، تکلیف چیست؟ آیا او به قواعدی که جبهه اصلاحات برای بازی تعیین کرده تن می‌دهد یا آنکه قرار است تا آخرین لحظه باقی بماند؟ پزشکیان البته اهل به چالش کشیده شدن نیست و چند سال قبل گفته بود «عده‌ای به راحتی تهمت و افترا می‌زنند، اما اگر قرار باشد برای هر کدام از این‌ها بلند شوی و دنبال کار را بگیری، اصل کاری که داری زمین می‌ماند. من خیلی حرف‌ها را حتی پاسخ هم نمی‌دهم و فرصت آن را ندارم. من اگر می‌خواستم تخلف کنم نمی‌آمدم بگویم به من پول اضافه می‌دهند. ما با تمام وجود دلمان می‌خواهد به مردم خدمت کنیم و دنبال رانت و رشوه هم نیستیم. اما اینکه چطور می‌توان این وضعیت را درست کرد راه آن بردن آبروی آدم‌ها و تخریب آن‌ها نیست.»
وقتی احتمال حضور اسحاق جهانگیری مطرح شد، یکی دو جین مصاحبه برای او انجام شد و فرصت‌ها و چالش‌های کاندیداتوری او بررسی شد. چهره‌های زیادی در حمایت از او مصاحبه کردند. حتی برای مصطفی تاجزاده که احتمال رد صلاحیت او قطعی است هم صدها تحلیل در رسانه‌های مختلف انجام شد و چند بار برایش در کلاب هاوس نشست مجازی برگزار کردند. این موضوع درباره دیگر افراد همچون محمدجواد ظریف و سعید محمد و ابراهیم رئیسی و … نیز انجام شد اما مسعود پزشکیان رای بالاتری حتی از عارف آورد، اما حتی یک نفر درباره او مصاحبه‌ای نکرد که شرایط او را تحلیل کند. حقیقت آن است که بزرگترین مشکل پزشکیان این است که او تیم ندارد؛ تیمی که بتواند درباره برنامه‌های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی او نظر بدهد و پزشکیان را پشتیبانی کند. پزشکیان جایی درباره برجام گفته بود اصلا تخصص ندارد و جزئیات آن را نمی‌فهمد. آیا کسی که اینگونه صادقانه درباره یکی از مهمترین مسائل نظام می‌گوید که تخصص ندارد، نیاز به تیم برنامه‌ریز ندارد؟ پزشکیان اکنون هیچ حامی صددرصدی پشت سر خود ندارد. حزب کارگزاران با تمام قوا پشت لاریجانی است. حزب اتحاد ملت با وجود وضعیت تاجزاده به شدت از او حمایت می‌کند اما درباره پزشکیان چه می‌توان گفت؟ شاید بتوان اینگونه تحلیل کرد که تنها حامیان جدی پزشکیان، ترک‌زبانان هستند. این یعنی رای مسعود پزشکیان، رای منطقه‌ای است. اما آیا پزشکیان این قدرت را دارد که رای منطقه‌ای خود را به رای ملی تبدیل کند؟ اگر بنا باشد او کاندیدای پوششی چهره‌های دیگر همچون جهانگیری بشود، شاید این قدرت را داشته باشد که آرای منطقه‌ای خود را به صندوق جهانگیری روانه کند.