تلفیقی مناسب از گونه‌های متفاوت
قریب به 3دهه است که تلویزیون در ماه مبارک رمضان سریال‌های ویژه‌ای را پخش میکند که بسیاری از آن‌ها تا سال‌ها در خاطر مخاطبان باقی مانده و هنوز هم بازپخش چندین ساله‌شان مشتری پروپاقرص دارد.
پخش سریال‌های ماه رمضان به طور جسته گریخته اوایل دهه هفتاد از شبکه‌های یک و دو آغاز شد که همزمانی نوروز و ماه مبارک رمضان آن را رقم زد. در واقع مناسبتی دو جانبه، دلیل پخش سریال‌هایی بود که خسرو ملکان و حسن فتحی کارگردانی‌شان کردند. به مرور نیز پای سایر شبکه‌ها به پخش سریال‌های ماه رمضانی باز شد. از آن پس به جز دو سال 75 و 77 که هیچ کدام از شبکه‌ها تدارکی برای پخش سریال ویژه این ماه ندیده بودند، هرساله سریال سازان برای ایام بعد از افطار دست به ساخت مجموعه‌هایی زدند که بسیاری از آن‌ها نیز تاکنون مورد توجه مخاطبان صدا و سیمای ملی قرار گرفته است.
صندلی کارگردانی سریال‌های ماه رمضان سال دو صفر
به گزارش روزنامه «صبح امروز» و به نقل از هنرآنلاین، هر چند نام‌هایی که روی صندلی کارگردانی سریال‌های ماه رمضان سال دو صفر نشسته‌اند شاید تکراری باشند اما از چهار مجموعه امسال فقط یک نام آشناست و مجموعه‌های مناسبتی ۱۴۰۰ را می‌توان تلفیقی مناسب از گونه‌های متفاوت دانست.
«زیرخاکی»، «بچه‌مهندس ۳»، «سرباز» و «پدر پسری» سریال‌های ماه مهمانی خدا در سال ۹۹ بودند که در نخستین رمضان کرونازده تاریخ تا حدودی توانستند رضایت مخاطبان را جلب کنند. امسال از میان این نام‌ها، «بچه‌مهندس» با فصل چهارم همچنان در دقایق و ساعت‌های پس از افطار همچنان حضور دارد و سه نام تازه دیگر تلاش می‌کنند رمضانی خاطره‌انگیز برای مردم روزه‌دار رقم بزنند.
از چهار سریال ماه رمضان سال دو صفر دو مجموعه را برادران افخمی ساخته‌اند؛ علیرضا و بهروز. علیرضا افخمی با سریال‌هایی چون «او یک فرشته بود»، «پنجمین خورشید» و «پنج کیلومتر تا بهشت» در مناسبت رمضان حضور داشته و به گونه‌ای می‌توان او را بانی سریال‌های ماورایی تلویزیون دانست. سعید سلطانی با پیشینه «ستایش» و احمد کاوری دیگر کارگردانان مجموعه‌های رمضان ۱۴۰۰ هستند.
شبکه یک – «احضار» در مایه‌های ماورایی و ارواح
مجموعه تلویزیونی «احضار» به کارگردانی علیرضا افخمی سریال ماه رمضان شبکه یک است. افخمی ۱۶ سال پیس از «او یک فرشته بود» برای رمضان شبکه دو، امسال سراغ عرفان‌های کاذب رفته و داستان سفر چند دختر جوان را به دل جنگل دستمایه کار قرار داده است. آرش مجیدی، افسانه چهره‌آزاد، علی دهکردی، رضا توکلی، نسرین نکیسا، مرتضی کاظمی، آدرینا صادقی، مینو آذرمگین، نازنین هاشمی، دینا هاشمی، میلاد میرزایی، خیام وقار کاشانی، درسا بختیار، غزال نظر و صالح میرزاآقایی بازیگران «احضار» هستند.
در خلاصه داستان سریال آمده است: مائده و زهره دخترعمه و دختردایی هستند و همراه با دو تن از دوستان خود سوسن و شکیبا برای یک سفر تفریحی عازم شمال شده‌اند. یکی از آن‌ها نسبت به مائده حسادت می‌ورزد و این سفر بهانه‌ای می‌شود تا کینه‌ورزی‌های او برملا شود. با پیوستن محسن، خواستگار قبلی مائده به این جمع، ماجراهایی پیش می‌آید که زندگی و سرنوشت مائده و زهره را دگرگون میکند.
شبکه دو – ادامه ماجراهای «بچه‌مهندس»
پس از سه فصل نسبتا موفق و جلب نظر تماشاگران، فصل چهارم «بچه‌مهندس» به شبکه دو می‌آید تا یادآور ماه رمضان سال گذشته با فصل پیشین همین سریال باشد. البته با این تفاوت که یکی از بازیگران اصلی مجموعه حضور ندارد و جای خود را به چهره‌ای تازه داده است. ضمن اینکه احمد کاوری با پیشینه ساختن «وارش» و «شرم» در دو سال اخیر روی صندلی کارگردانی نشسته و جای علی غفاری را گرفته است.
«بچه‌مهندس ۴» در شهرهای مشهد و تهران برابر دوربین رفته و محمدرضا رهبری نقش جواد را در آن ایفا کرده است. ثریا قاسمی، فرهاد قائمیان، مهشید جوادی، سیما خضرآبادی، سهند جاهدی، کورش سلیمانی، عبدالرضا اکبری، عباس جمشیدی‌فر، سیاوش چراغی‌پور، شیوا خسرومهر، عزت‌الله مهرآوران، شهین تسلیمی، محمدرضا هدایتی، امید روحانی، رضا استادی، رحیم نوروزی، علیرضا جلالی‌تبار، بهنام شرفی، وحید نفر، ساغر عزیزی و… بازیگران سریال هستند.
شبکه سه – «یاور» با خاطره «ستایش»
شبکه‌ای که همیشه یکی از پربیننده‌ترین سریال‌های ماه رمضان را در جدول پخش داشت، سال گذشته با مجموعه قدرنادیده «سرباز» قافیه را به رقبا باخت و امسال هم کار را به کارگردانی سپرد که با «ستایش» نشان داده رگ خواب مخاطب را خوب می‌شناسد. حالا باید دید امسال قرعه فال به نام مدیران شبکه سه می‌خورد یا دیگر شبکه‌ها می‌توانند گوی سبقت را از علی فروغی و دوستانش بربایند.
«یاور» با بازی داریوش ارجمند در نقش اصلی و حضور سعید مطلبی در مقام نویسنده بسیار یادآور «ستایش» است. امید علیمردانی، ارسلان قاسمی، محمد حاتمی، زهرا سعیدی، شبنم فرشادجو، فقیهه سلطانی، مهوش افشارزاده و اسماعیل محرابی دیگر بازیگران «یاور» هستند که بسان دیگر سریال‌های سلطانی درونمایه اجتماعی دارد و اگر شبیه فضای «ستایش» باشد، می‌تواند در جلب نظر تماشاگران موفق باشد.
شبکه پنج – «رعد و برق» اولین تجربه رمضانی افخمی
بهروز افخمی که پس از «عملیات ۱۲۵» سراغ سریال‌سازی نرفته بود، پس از حدود یک دهه به تلویزیون بازگشت و این بار زلزله سال ۹۹ را دستمایه کار خود قرار داد. «رعد و برق» به تهیه‌کنندگی داود هاشمی در استان‌های لرستان، خوزستان، گلستان و تهران جلوی دوربین رفت و ناگهان برای پخش برای در ماه رمضان سال ۱۴۰۰ از شبکه تهران انتخاب شد تا شاید تجربه ناکام «پدر پسری» سال گذشته را از یادها ببرد.
محمد فیلی، مهران رجبی، شهین تسلیمی، مختار سائقی، شهرام قائدی، مهدی زمین‌پرداز، مرتضی کاظمی، نیوشا مدبر، مریم عبادی، سیما محمدی، مزدک رستمی، حسن اسدی، ویدا موسوی، سپیده موسوی، امیر موسوی، ابراهیم یوسفی، مجید درستی و… از بازیگران اصلی «رعد و برق» هستند که در اوج دوران کرونا تولیدی بسیار سخت داشته و کوشیده است صحنه‌های سیل را به بهترین شکل ممکن بازسازی کند.
ساعت پخش سریال‌های رمضان ۱۴۰۰
به سنت هر سال، مجموعه‌های نمایشی رمضان با شبکه سه آغاز و به شبکه پنج ختم می‌شود. «یاور» ساعت ۲۰:۴۵ روی آنتن شبکه سه می‌رود و بعد نوبت به «بچه‌مهندس ۴» در شبکه دو می‌رسد که ساعت ۲۱:۳۰ پخش می‌شود. «احضار» برای پخش از شبکه یک در ساعت ۲۲:۱۵ در نظر گرفته شده و «رعد و برق» هم ساعت ۲۳ در جدول پحش رمضانی شبکه پنج قرار گرفته است.
آنطور که باید و شاید انتظار مخاطبان را برآورده میکند؟
به گفته کارشناسان هنری؛ فیلمنامه، ایده‌پردازی و اجرای تکنیک‌های هنری، شاخص‌ها و رمز موفقیت سریال‌های خاطره‌انگیز تلویزیون در ماه مبارک رمضان بودند. آن‌ها معتقدند قطعا اگر به تکنیک‌های خلق اثر تلویزیونی توجه کنیم، امروز هم می‌توانیم سریال‌های موفق بسازیم. نوستالژی و ماندگاری آثار به ایده، پلان، فیلمنامه و اجرای درست گروه برمی‌گردد و یک بازیگر، یا کارگردان و حتی نویسنده به تنهایی نمی‌تواند سریال تلویزیونی را به موفقیت برساند.
بنابراین بدون تردید داشتن سوژه‌های بکر و برنامه داشتن برای ساخت سریال‌های رمضانی، باید نقطه تمایز این سریال‌ها با سایر مجموعه‌های پخش شده در طی سال باشد.
امسال نیز طق روال هر سال، ظاهرا بازار پخش سریال ماه رمضان داغ است اما هنوز مشخص نیست که آنطور که باید و شاید انتظار مخاطبان را برآورده می‌کنند یا نه؟