بورس مصنوعی
ریحانه موسوی
سیاست‌های کلان اقتصادی دولت در حمایت از صنایع خاص، وضع مقررات خاص گمرکی یا بانکی، نرخ تورم، نرخ بهره بانکی و حتی اوضاع و شرایط سیاسی و اقتصادی منطقه و جهان می‌تواند در کل بازار بورس و سهام شرکت‌ها اثر‌گذار باشد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و خط مشی اعمال شده توسط دست اندرکاران اقتصادی، می‌توان شاهد تاثیرات مختلفی بر روی صنایع گوناگون بود.
دامنه این عوامل بسیار متنوع است و طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. عواملی مانند نرخ تورم، بیکاری، اشتغال، سبد هزینه خانوار، توزیع درآمد و … و همچنین عوامل سیاسی، اجتماعی مانند بروز تنش‌ها و رخدادهای مهم می‌تواند به نوبه خود بر اوضاع عمومی بازار سهام موثر باشد.
تحقیق و تفحص مجلس از بورس چقدر مطلوب است؟
کمیسیون اقتصادی مجلس در حالی تحقیق و تفحص از سازمان بورس را کلید زده،که اعمال سیاست دامنه نامتقارن، بعد از ممنوعیت معاملات الگوریتمی، نوسانگیری روزانه، تغییر ضریب اعتبار سهام و… هم نتوانسته ثبات را به این بازار بازگرداند.
سید ناصر موسوی‌لارگانی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده مردم فلاورجان در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «متوسط زیان سهامداران در بورس به ۵۰ درصد رسیده و کسانی که اوایل تابستان وارد بورس شدند، حتی تا ۷۰ درصد سرمایه‌شان آب رفته است. چه‌کسی پاسخگوی نابودی سرمایه مردم است؟ کنترل بورس دست دولت است، اما احساس مسئولیت ندارد. باید سازمان بورس مستقل شده و دولت نتواند هر‌طور خواست یکه‌تازی کند. در این راستا تدوین طرح استقلال بورس از دولت را آغاز کرده‌ایم. همچنین جهت روشن‌شدن وقایع رخ‌داده در بورس، بررسی رانت‌ها و مفاسد رخ داده و حمایت از حقوق سهامداران، طرح تحقیق و تفحص از بورس هم با امضای ۵۰ نماینده تدوین و در کمیسیون اقتصادی تصویب و به‌زودی در صحن علنی مطرح می‌شود.»
بورس آینه تمام قد اقتصاد
یک اقتصاددان در خصوص این موضوع می‌گوید: بورس آینه تمام قد اقتصاد یک مملکت است. در بازار سرمایه که همان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس خرید و فروش می‌شود، متغیر‌های بسیاری دخیل است اما ما باید در آن یک مرکز خرید و فروش سالم داشته باشیم.
نیکو اقبال: وقتی شرکتی در حال شکوفایی است بورس نباید به صورت مصنوعی کار کند، زیرا باعث می‌شود آن شرکت موقعیت خود را از دست بدهد. همچنین شرکت‌هایی که سوددهی مناسبی ندارند، بهتر است که از بورس خارج شوند و در جاهای دیگری سرمایه‌گذاری کنند تا دچار زیان نشوند
علی اکبر نیکو اقبال استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتگو با «صبح امروز» ادامه می‌دهد: به محض اینکه بخواهند در بورس دستکاری انجام دهند و از آن سوء استفاده نمایند، از جریان عادی خود منحرف می‌شود. زمانی که دولت تا حدودی شرکت‌های بزرگ خود را موظف کرد تا دست به خرید و فروش بزنند و قیمت سهام را بالا برده و در مدت سه تا چهار ماه در آن ۱۳۰ تا ۱۴۰ درصد سوددهی ایجاد کنند، دخالتی مصنوعی ایجاد شد.
سود ۵۰ هزار میلیاردی دولت از بورس
وی با بیان اینکه بورس باید نشانگر وضعیت اقتصادی یک کشور باشد، اما با این رشد اقتصادی منفی چهار تا پنج درصدی در سه سال اخیر و تورم عجیب، هیچ‌گاه نمی‌توان به آن اعتماد کرد، تصریح می‌کند: دولت به خاطر نیم درصد مالیاتی که از خرید و فروش سهام در بازار بورس دریافت می‌کند، حدود ۵۰ هزار میلیارد سود به دست آورد، اما پس از آنکه دست اندازی به بورس پایان یافت، قیمت‌ها به حالت معمولی بازگشت.
این اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران عنوان می‌کند: اکنون چندین هفته است که قیمت‌ها به حالت عادی باز‌گشته و بین یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۴۰۰ بالا و پایین می‌شود، که نشان دهنده عکس‌العمل سرمایه‌داران و سپرده‌گذاران است که می‌تواند این میزان نوسان را به وجود بیاورد.
بورس چه زمانی رشد می‌کند؟
وی با ابراز اینکه وقتی اقتصاد ما در یکسال گذشته تورم ۴۸ درصدی داشته و برآورد‌ها نیز حاکی از آن است که این میزان در سال آینده نیز همین مقدار خواهد بود، اتفاق خاصی در بورس نمی‌افتد تشریح می‌کند: زمانی نرخ بورس افزایش پیدا خواهد کرد که اکثریت سرمایه‌گذاران و سهامداران، سود خوبی ببرند و یا برآورد کنند. اگر تولیدات شرکت‌های حاضر در بورس خوب باشد، فروش مطلوبی داشته باشند و قیمت‌هایشان در سطوح بین‌المللی بالا برود، طبیعی است که سهام آنها بالا می‌رود و خرید آن به‌صرفه است.
محورهای طرح تفحص از بورس
خبرها حاکی از آن است که رشد حبابی شاخص، علت تشویق روحانی به حضور مردم در بورس بدون آموزش، گرانفروشی سهام، فروش سهام کاغذی، سرنوشت پول ها و رانت حاصله از محورهای مهم طرح است.
دلیل سکوت وزیر اقتصاد چیست؟
نکته جالب توجه این که برای پیگیری وضعیت اسفناک این روزهای بورس هم وزیر اقتصاد از اظهار نظر خودداری می‌کند! که این اقتصاددان در خصوص این مورد توضیح می‌دهد: اظهار نظر‌های وزیر اقتصاد شدیدا مورد انتقاد اقتصاد‌دانان قرار گرفت، وی تعریف و تمجید‌هایی از بازار بورس کرده بود در صورتی که این بازار و تعداد عرضه‌کننده و تقاضا‌کنندگان آن از شفافیت‌هایی که باید داشته باشد برخوردار نیست.
وی در ادامه مطرح می‌کند: بورس ایران یک بازار متعادل و خوب نیست و اظهارات وزیر اقتصاد نیز غیر علمی است، زیرا برآورد‌هایی که راجع به چند سهم انجام داده بود درست از آب در نیامد که نشان دهنده آن است که ایشان بورس شناس نیست.
وظایف رئیس جدید سازمان بورس چیست؟
به نظر می‌رسد چالش اصلی بازار سرمایه بحث بلاتکلیفی اقتصاد ایران در خصوص مولفه‌هایی مثل نرخ ارز و…باشد .بر این اساس به جای تجویز مسکن‌هایی که تنها باعث تشدید چالش می‌شوند رئیس تازه منصوب شده سازمان بایستی بدنبال اقدام مناسب برای ایجاد ثبات در بازار از طریق پاسخ مشخص به پرسش‌هایی مثل چشم انداز ارز و سود بانکی باشد. نیکو اقبال استاد اقتصاد دانشگاه تهران در این خصوص خاطرنشان می‌کند: رئیس سازمان بورس در کشور ما انتسابی است و از طرف دولت تعیین می‌شود، در نتیجه توانایی اجرای سیاست‌های صحیح را ندارد و کمکی به سالم‌سازی بورس نمی‌کند.
تاثیر وضعیت اقتصادی کشور بر بورس
وی ادامه می‌دهد: وقتی وضعیت کل اقتصاد کشور نامناسب است، بورس نمی‌تواند سیاست‌های صحیحی به کار ببرد، زیرا باید فرآیند اقتصاد را به ما نشان بدهد و به تنهایی کاری کند تا وضعیت اقتصاد را از این حالت نجات بدهد اما نمی‌تواند و فقط باید ببیند سیاست‌های اقتصادی کشورمان به کدام سمت وسو می‌رود و در این بازار، واقعیت و حقیقت خود را نشان دهد.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران تفویض می‌کند: وقتی شرکتی در حال شکوفایی است بورس نباید به صورت مصنوعی کار کند، زیرا باعث می‌شود آن شرکت موقعیت خود را از دست بدهد. همچنین شرکت‌هایی که سوددهی مناسبی ندارند، بهتر است که از بورس خارج شوند و در جاهای دیگری سرمایه‌گذاری کنند تا دچار زیان نشوند.
وی با بیان اینکه بهترین بورس آن است که شفافیت داشته باشد و رقابت را خوب منعکس کند، اظهار می‌کند: بالارفتن و پایین آمدن قیمت‌ها باید بر اساس واقعیت‌های اقتصادی کشور باشد نه دستوری و ریسک بورس باید به این صورت عمل کند و تحت تاثیر سیاست‌ها و قدرت‌های اقتصادی قرار نگیرد.
امنیت و سوددهی، شروط سرمایه‌گذاری
علی‌اکبر نیکواقبال با عنوان اینکه سرمایه‌گذاری در کشور نیاز به امنیت و سوددهی دارد که در حال حاضر این امکان در بورس وجود ندارد، بیان می‌کند: سیاستی که در آن کنترلی وجود نداشته باشد نباید اجرا شود. باید راه‌حلی اساسی پیاده شود تا جلوی این نقاط ضعف را بگیرد. اکنون قیمت دلار حدود ۲۶ هزار تومان است و اگر تمام شرکت‌های بورسی با این نرخ خاک نیز صادر کنند، اقتصاد جان می‌گیرد در صورتی که وضعیت واردات و صادرات بسیار بد است.
سوتیتر:
برچسب‌ها: