عناصر هویتی و مردم در اطراف حرم مطهر حفظ می‌شوند
علی نژاد
اگر چه برخی اعضای شورای اسلامی شهر مشهد اظهاراتی را مبنی بر ضرورت تائید طرح ویژه تفصیلی بافت اطراف حرم مطهر رضوی مطرح کردند و مدعی بودند که از جزئیات آن بی اطلاع هستتند البته شهردار مشهد که در جلسه کمیسیون ماد5 طرح را امضا کرده از این طرح دفاع کرد، این طرح چندی پس از این که در کمیسیون ماده 5 شورای عالی در استان به تصویب رسید، روز گذشته در جلسه شورای عالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب اعضا رسید تا تملک اجباری سه هزار پلاک به پایان برسد و در طرح جدید حفظ حریم منظری، مساجد، حسینیه ها و عناصر هویتی، پهنه‌بندی حرایم زیارت و همپیوندی حرم با شهر (ایده حرمشهر) بر اساس الگوی ساختاری تار و پود، تسهیل و ترغیب استمرار سکونت پایدار مجاوران در دستور کار قرار گیرد.
به گزارش به گزارش صبح امروز به نقل از پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، در راستای اجرای بند ۴ مصوبه مورخ ۱۳۹۹/۳/۱۹ شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، موضوع لزوم تهیه طرح ویژه تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا(ع)، با عنايت به جلسات متعدد بررسی طرح در دبيرخانه شورايعالی شهرسازی و معماری و نظر به تأیید طرح مذکور در جلسه مورخ ۱۳۹۹/۱۱/۲۳ کمیسیون ماده پنج شهر مشهد، طرح در جلسات مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۲ و ۱۳۹۹/۱۲/۶ کمیته فنی این شورا بررسی و به جلسه بیست و دوم شورايعالی شهرسازی و معماری ارائه شد.
این طرح حاصل جلسات متعدد استانی، با حضور تمام دستگاه‌های ذیربط بوده كه نهايتاً با اقناع و اجماع كليه اعضاء كميسيون ماده پنج (استاندار خراسان رضوي، شهردار مشهد، مديركل راه و شهرسازی خراسان رضوي، مديركل ميراث فرهنگي خراسان رضوي، رئيس سازمان جهاد كشاورزي خراسان رضوي) و همكاري مستمر آستان قدس رضوي، در تاريخ ۹۹/۱۱/۲۳ به تاييد كميسيون ماده پنج رسيد و با نظر موافق به شورايعالی شهرسازی و معماري ارائه شد. در جلسه بیست و دوم شورايعالی نيز پس از ارائه طرح، نقطه‌نظرات اعضا شورايعالی شهرسازی و معماری در خصوص طرح تهيه شده مطرح و در نهايت، طرح ويژه تفصيلی بافت پيرامون حرم مطهر، با تاييد مفاد صورت‌جلسه كميسيون ماده پنج، به تصويب شورای‌عالی شهرسازی و معماری رسيد.
با توجه به شأن و جایگاه منحصر به‌فرد بافت شهری پیرامون حرم مطهر امام رضا(ع) و مقیاس فراملی آن به عنوان یکی از کانون‌ها و مقاصد مهم جریان‌های مذهبی و فرهنگی جهان اسلام و ارزش‌های معنوی، فرهنگی و تاریخی موجود در بافت، طرح ویژه ارائه شده، گامی مورد تأیید در فرآیند بازنگری بنیادین اقدامات در بافت پیرامون حرم مطهر بوده و ضروری است، اقدامات در راستای اعاده هویت معنوی، فرهنگی و تاریخی بافت پیرامون حرم مطهر و استیفای حقوق عمومی ادامه يابد.
پهنه بندی حرایم زیارت، همپیوندی حرم با شهر و تهسیل و ترغیب استمرار سکونت پایدار مجاوران
پهنه‌بندی حرایم زیارت و همپیوندی حرم با شهر (ایده حرمشهر) بر اساس الگوی ساختاری تار و پود، تسهیل و ترغیب استمرار سکونت پایدار مجاوران در محدوده از طریق ارتقای کیفیت اجتماعی فضا، ارتقاء خدمات عمومی و ارائه ضوابط و مقررات متناسب به منظور نوسازی بافت توسط ساکنان؛ تقویت زمینه‌های حضور و اقامت طیف متنوع اقتصادی، اجتماعی زائران در محدوده پیرامون حرم؛ دسترس‌پذیری و تحرک مناسب و کنترل شده برای بافت (مجاوران و زائران) با اولویت پیاده‌مداری و توجه به مراتب تشرف از جمله اصول و سیاست‌های بنیادین طرح ویژه به مثابه خطوط هدایت کننده این طرح است که در تمام فرآیند تدوین تا اجرا، مي بايست مورد توجه تمام نهادهای ذیربط قرار گيرد.
جایگزین کردن این طرح پس از ۲۵ سال از تصویب طرح قبلی
هم چنین استاندار خراسان رضوی در این نشست با قدردانی از دست‌اندرکاران تدوین طرح ویژه تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی و وزیر راه و شهرسازی، گفت: جایگزین کردن این طرح پس از ۲۵ سال از تصویب طرح قبلی، نیاز به اقدامات بسیار داشت که طی چند ماه گذشته در استان و با همکاری وزارت راه و شهرسازی و مشاور طرح، اجماع خوبی در بین همه اعضای کمیسیون ماده پنج استان و اقناع سازی خوبی در افکار عمومی، بزرگان و نخبگان استان صورت گرفت.
محمدصادق معتمدیان همچنین با قدردانی از دستگاه قضایی افزود: با توجه به اینکه یکی از دغدغه‌های جدی اجرا و بازنگری این طرح، مباحث حقوقی و حقوق مکتسبه بود، تدابیر لازم در این زمینه صورت گرفت.
تصمیمی متناسب با شأن و جایگاه آقا علی ابن موسی الرضا
وزیر راه و شهرسازی در این جلسه اظهار کرد: امروز تصمیمی متناسب با شأن و جایگاه آقا علی ابن موسی الرضا (ع) اتخاذ کردیم که در تاریخ ماندگار خواهد شد.
محمد اسلامی ادامه داد: نگاه همه ما باید معطوف به منطق طرح باشد که کسی بر روی منطق آن ایراد نداشته و خوشبختانه مراحل خود را طی کرده است، نکته حائز اهمیت این است که در یک زمان‌بندی فشرده باید به سمت اجرای طرح ویژه تفصیلی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی برویم.
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در کنار استاندار خراسان رضوی و مدیریت شهری هستیم، افزود: تعیین تکلیف ساخت و سازها؛ اشتغال، تولید، برون رفت از ابهامات و شرایط سخت فعلی را به دنبال دارد.
پس از گذشت ٢۵ سال از آغاز طرح توسعه بافت پیرامون حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) به منظور حفظ شأن و جایگاه حرم مطهر رضوی در سیمای شهری، استمرار هویت معنوی زیارت، ارتقای شاخص‌های خدمات عمومی و تسهیلات اقامتی برای تمامی اقشار، حمایت از جمعیت مجاور باقیمانده و احیای بافت تاریخی موجود، بازنگری طرح با هدایت وزارت راه و شهرسازی و همکاری دستگاه‌های محلی از اواخر پارسال در قالب “طرح ویژه تفصیلی” در دستور کار قرار گرفت.
این طرح پیش از این در جلسه کمیسیون ماده پنج استان که به ریاست استاندار خراسان رضوی برگزار شده بود، پس از بررسی اصلاحات نهایی مورد نظر، برای تصویب نهایی و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی و معماری کشور ارسال شد که در نهایت امروز با حضور وزیر راه و شهرسازی و استاندار خراسان رضوی در نشست این شورا به تصویب رسید.
خروج سه هزار پلاک از تملک اجباری
با تصویب این طرح، بیش از سه هزار پلاک از تملک اجباری خارج و نوسازی پلاک‌های باقیمانده بر پایه ضوابط تسهیل کننده طرح جدید و توسط مردم و ساکنان انجام می‌شود. همچنین افزایش سهم اماکن اقامتی متناسب با گروه‌های مختلف درآمدی، افزایش سرانه فضای سبز و سایر کاربری‌های خدماتی نسبت به گذشته و احیای ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و تاریخی بافت از مهمترین نتایج طرح مصوب است.
حفظ حریم منظری، مساجد، حسینیه ها و عناصر هویتی
حفظ حریم‌های منظری، حفظ مساجد و حسینیه‌ها و عناصر هویتی، ارائه ضوابط ویژه برای آثار ملموس و ناملموس فرهنگی و هویتی، احیای ٢٧ محور تشرف و نیز رونق بخشی به سایر گذرهای تاریخی از دیگر ویژگی‌های این طرح است.
همچنین اختصاص زمین به بیش از ١٠ هزار محل توقف خودرو در قالب توقفگاههای عمومی در حاشیه محور شارستان با جانمایی مناسب، تقویت حمل و نقل عمومی و جانمایی ایستگاه‌های قطارشهری از دیگر محورهای مورد تاکید در این طرح است.