پایان تملک اجباری خانه های مردم بعد از 25 سال
علی نژاد
طرح بافت پیرامونی حرم مطهر رضوی با هدف ساماندهی برخی مشکلات و چالش های بافت اطراف حرم مطهر رضوی آغاز شد، طرحی که تعریف و تمجیدهای زیادی از آن شد اما وقتی به مرحله اجرا رسید انتقادات زیادی به آن واردشد، تخریب بافت، اجتماعی، فرهنگی و تاریخی و کوچ اجباری ساکنان از جمله آسیب های ناشی از این طرح بود. البته نارضایتی ها و اعتراضات مردمی و از این طرح از اواسط دهه 80 آغاز شد و کار به جایی رسید که مقام معظم رهبری در سال 86 طی نامه ای به استاندار خراسان رضوی مواردی را ابلاغ کردند، با این وجود در عمل انتظاراتی که مردم داشتند تامین نشد و روند تملک و کوچ اجباری چندان تفاوتی نکرد و هر روز بافت از مردم خالی تر شد تا این که در فرآیند رسیدگی به طرح جامع مشهد، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران صدای مردم و کارشناسان را شنید و توقف طرح بهسازی و نوسازی بافت اطراف حرم مطهر را تصویب کرد، شورای اسلامی شهر و شهرداری از طریق دیوان عالی کشور دستور توقف این مصوبه را گرفت و وزارت راه و شهرسازی به دنبال اصلاح طرح بود، با تغییر شورای اسلامی شهر و شهرداری در دوره پنجم با شهرداری به توافق رسید و مشاور جدیدی برای طرح انتخاب شد و طی یکسال گذشته مشاور با مردم، نخبگان و دانشگاهیان مشورت کرده و طرحی همه جانبه تهیه شد که به حقوق ساکنان و افرادی که سرمایه گذاری کرده اند توجه کرده است.
بازنگری پس از 25 سال
به گزارش صبح امروز دبیر کمیسیون ماده 5 قانون شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در این باره گفت: پس از گذشت ٢۵سال از آغاز طرح توسعه بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع) و به منظور حفظ شأن و جایگاه حرم مطهر در سیمای شهری محدوده، استمرار هویت معنوی زیارت، ارتقای شاخص‌های خدمات عمومی و تسهیلات اقامتی برای کلیه اقشار و نیز حمایت از جمعیت مجاور باقیمانده، و احیای بافت تاریخی موجود، از انتهای سال گذشته بازنگری طرح با هدایت وزارت راه‌وشهرسازی و همکاری دستگاه‌های محلی در قالب “طرح ویژه تفصیلی” در دستور کار قرار گرفت.
قدرت اله ابک با اعلام این خبر گفت: با توجه به اهمیت این مسأله، مراحل تهیه طرح طی بازه فشرده یک ساله و با مشارکت متخصصان ملی و محلی حوزه شهرسازی به انجام رسید.
تغییرات لازم برای غنابخشی و همگرایی
وی افزود: به جهت دریافت نظرات دستگاه‌های ذیربط استانی از جمله آستان قدس رضوی، ارکان قضایی و نظارتی استان، استانداری و مجموعه مدیریت شهری مشهد طرح در قالب جلسات متعددی مورد بررسی قرار گرفته و تغییرات لازم در جهت غنابخشی و همگرایی بیشتر صورت پذیرفت.
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با اشاره به اینکه ماحصل این جلسات که به تدبیر معتمدیان استاندار خراسان رضوی برگزار شد، اجماع کامل همه سطوح مدیریتی استان بر روی طرح جدید و در نهایت تصویب آن در جلسه پنج شنبه ٢٣بهمن کمیسیون ماده۵ استان خراسان رضوی بوده است، افزود: پس از بررسی اصلاحات نهایی مورد نظر، طرح جهت تصویب نهایی و ابلاغ به شورایعالی معماری و شهرسازی کشور ارسال شد.
خروج 3هزار پلاک از تملک اجباری
وی افزود: با تصویب این طرح، بیش از ٣٠٠٠پلاک از تملک اجباری خارج و نوسازی پلاک‌های باقیمانده بر پایه ضوابط تسهیل کننده طرح جدید و توسط مردم و ساکنان صورت می‌پذیرد.
ابک تصریح کرد: همچنین افزایش سهم اماکن اقامتی متناسب با گروه های مختلف درآمدی، افزایش سرانه فضای سبز و سایر کاربری‌های خدماتی نسبت به گذشته و احیای ساختارهای فرهنگی اجتماعی و تاریخی بافت از مهمترین نتایج طرح مصوب است.
احیای 27 محور تشرف
مدیرکل راه و شهرسازی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه حفظ حرائم منظری، حفظ کلیه مساجد و حسینیه هاو عناصر هویتی، ارائه ضوابط ویژه برای آثار ملموس و ناملموس فرهنگی و هویتی، احیای ٢٧ محور تشرف و نیز رونق‌بخشی به سایر گذرهای تاریخی از دیگر ویژگی‌های طرح حریم رضوی است که مورد تأکید کمیسیون ماده۵ قرار گرفت.
10هزار محل پارک خودرو
همچنین اختصاص زمین به بیش از ١٠هزار محل پارک خودرو در قالب پارکینگ‌های عمومی در حاشیه محور شارستان با جانمایی مناسب و نیز تقویت حمل و نقل عمومی و جانمایی ایستگاه‌های مترو در این طرح به تأیید رسید.
وی خاطرنشان کرد: از دیگر مصوبات این جلسه، اختصاص فرصت دو ماهه جهت تعیین تکلیف پروژه‌های سرمایه گذاری واقع در محدوده پیرامون حرم در چارچوب طرح جدید است.