بودجه زیارت و حاشیه شهر در مسیر بهبود
مریم اصغری
کاهش بودجه حاشیه کلان شهرها از مواردی است که همواره به عنوان نکته کلیدی در مبحث به‌سازی و نوسازی اهمیت دارد و به عنوان یک دغدغه برای مسئولین ذی‌ربط و نمایندگان مجلس مطرح است. به گفته کارشناسان بی‌شک با کاهش سهم حاشیه شهر، تبعیض در ساختارهای اقتصادی و به تبع آن نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی را شاهد خواهیم بود. بد نیست به این موضوع نیز اشاره کنیم که ساکنان حاشیه شهر الزاما آسیب زده، منحرف و بزهکار نیستند. بلکه اکثر قریب به اتفاق ساکنان حاشیه شهرها افرادی شرافت‌مندف محترم و دارای جایگاه اجتماعی هستند که اقتصاد شکننده و فقر، امان آنان را بریده و ناخواسته مجبور به سکونت در حاشیه شهر شده‌اند. بنابراین تجدید نظر در سیاست‌های نادرست گذشته در چگونگی مواجه با نگهداشت جمعیت و همچنین توجه جدی به تولید و اشتغال در این مناطق به توزیع عادلانه قدرت و ثروت می‌انجامد و ضروریست که این نوع نگرش مورد توجه قرار گیرد.
نوبخت: با توجه به ویژگی‌های خراسان‌رضوی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و زیارتی بودجه این استان ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این بودجه برای سال آینده ۳۴۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که با توجه به ظرفیت استان برای توسعه، به صورت واقع‌بینانه تنظیم شده است
از دیگر مواردی که در لایحه بودجه کلان شهر مشهد حائز اهمیت است، مبحث ردیف مستقل بودجه زیارت است. چراکه این شهر به عنوان پایتخت معنوی کشور همواره میزبان هزاران مسافر از اقصی نقاط دنیاست و حضور زائران و مسافران در آن به ایام خاصی منوط نمی‌گردد. مسافرانی که زیارت حریم مطهر امام هشتم (ع) جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین انگیزه‌های آنها از سفر به حساب می‌آید. بنابراین مشهد نیازمند این بودجه است تا در جهت بهره‌مندی زائرین از خدمات گوناگون درمانی و گردشگری آن را لحاظ کرده و با این اقدام بخشی از نیازهای زیرساختی در حوزه پذیرایی از زائران را فراهم کند. با این همه، نگاه مسئولان و برنامه ریزان دولتی در تخصیص امکانات و اعتبارات به این شهر به عنوان مرکز استان خراسان رضوی و در کنار آن به دیگر شهرهای این استان به عنوان مبادی ورودی به این کلانشهر در قد و قامت نیازها و ضرورت‌های آن نبوده و گلایه‌های مسئولین و نمایندگان تا پیش از این نیز اعلام شده است.
مشهد نیازمند نگاه ویژه‌ای است
به گزارش روزنامه «صبح امروز» رییس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی در جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان که با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و در سالن شهید سلیمانی استانداری خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: به دلیل تراکم فاصله‌‌ای که در اعتبارات با شاخص‌های حوزه جمعیت، مساحت و محرومیت استان داریم، نیازمند بررسی مجدد سهم واقعی خراسان رضوی از اعتبارات کل کشور هستیم.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر با اشاره به اینکه بحث مشهد نیازمند نگاه ویژه‌ای است، بیان کرد: مسئله حاشیه شهر مشهد از موضوعات مهمی است که بارها مورد تأکید مقام معظم رهبری و دستگاه‌های امنیتی بوده و نیازمند اختصاص ردیف بودجه‌ای مستقل است. همچنین در بخش ارائه خدمات به زائران نیز نیازمند اعتبارات بیشتری هستیم، زیرا اگر دست ما در این حوزه بسته باشد، مجبوریم خدمات گران‌تری را ارائه دهیم، اما تمام تلاش ما این است که بهترین خدمات را به زائران ارائه کنیم.
مدیریت حاشیه شهر مشهد نیازمند عزم ملی است
استاندار خراسان رضوی نیز در بخشی دیگری از این جلسه با تأکید بر این مطلب که حاشیه شهر مشهد از موضوعات اولویت‌دار است، گفت: سرانه پایین آموزشی در حاشیه شهر مشهد و کمبود واحدهای بهداشتی و درمانی از مباحث مهم است. در حاشیه شهر مشهد در بخش‌های بهداشتی و درمانی حداقل نیازمند احداث ۴۰ مرکز بهداشتی و درمانی هستیم. از نظر سرانه آموزشی نیز در حاشیه شهر مشهد کم‌ترین سرانه آموزشی را داریم.
معتمدیان: اختصاص ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام و طرح‌های جهش تولید از دستاوردهای مهم سفر رییس سازمان برنامه و بودجه کشور به این استان است
محمد صادق معتمدیان به تردد بیش از ۴۰ میلیون زائر در استان نیز اشاره کرد و افزود: مدیریت حاشیه شهر مشهد نیازمند عزم ملی است و یک میلیون و سیصد هزار نفر جمعیت در این مناطق ساکن هستند که معادل جمعیت دو استان خراسان جنوبی و شمالی است.
در خراسان رضوی یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در حاشیه شهر زندگی می‌کنند
در بخش دیگری از جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان؛ مدیرکل دفتر فنی، امور عمرانی، حمل و نقل و ترافیک استانداری خراسان رضوی با اشاره به اینکه برنامه بازآفرینی یک برنامه چند وجهی است که در آن به پرهیز از فشار مالی بر دولت تاکید شده است، گفت: ۳۰ درصد جمعیت شهری کشور در بافت‌های ناکارآمد شهری هستند و یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در خراسان رضوی در حاشیه شهر زندگی می‌کنند.
مهدی سالیانی افزود: در خراسان رضوی ۳۰ بافت فرسوده وجود دارد و در حال حاضر هفت منطقه از مشهد مشغول طرح بازآفرینی هستند.
ردیف مستقل برای حاشیه شهر مشهد
در این جلسه محمد باقر نوبخت، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور با اشاره به ماموریت سفرهای استانی گفت: سفرهای استانی دو مأموریت دارد، نخست آنکه مدیران استانی و منطقه‌ای مشکلاتشان را بیان کنند و مسئولان ملی نیز زمانی داشته باشند تا باتوجه به سیاست‌های کلان کشور که برای توسعه ملی و منطقه‌ای است از این زمان استفاده کنند و مسائل ملی را بیان کنند.
نوبخت در حاشیه جلسه در جمع خبرنگاران در خصوص بودجه حاشیه شهر مشهد اظهار کرد: برای حاشیه شهر مشهد یک ردیف مستقل داشتیم که بر این اساس عمل می‌شد و و ردیف دیگری به نام “شهید برونسی” در مشهد وجود داشت که با تزریق اعتبار می‌توانستیم به تکمیل زیرساخت‌ها در این زمینه اقدام کنیم.
پژمانفر: مسئله حاشیه شهر مشهد از موضوعات مهمی است که نیازمند اختصاص ردیف بودجه‌ای مستقل است. در بخش ارائه خدمات به زائران نیز نیازمند اعتبارات بیشتری هستیم، زیرا اگر دست ما در این حوزه بسته باشد، مجبوریم خدمات گران‌تری را ارائه دهیم
وی با اشاره به اینکه «تاکنون از محلات مشهد و حاشیه این شهر بازدیدهای مختلف داشتم» افزود: از آنجایی که سایر استانها مانند سیستان و بلوچستان نیز متقاضی این اعتبارات بودند، برای اینکه تعداد این ردیف‌ها زیاد نشوند، همه ردیف‌ها در مجلس به ردیف متمرکز تحت عنوان زیرساخت حاشیه شهرها اختصاص پیدا کرد.
نیاز به اعتبار 300میلیارد تومانی برای حاشیه شهر مشهد
نوبخت با بیان اینکه «اهمیت و اولویت توجه به حاشیه مشهد برای مسئولان ملی و منطقه‌ای روشن و متمایز بود» تصریح کرد: از آن جا که توجه به حاشیه شهر مشهد برای مسئولین کشور متمایز است، موافقت دولت را برای ایجاد یک ردیف مستقل برای حاشیه شهر مشهد جزو مصوبات این جلسه قرار دادیم. مطابق پیشنهاد استاندار خراسان رضوی ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل پروژهای حاشیه شهر مشهد در این سفر تصویب خواهیم کرد.
معاون رئیس جمهور از لزوم تکمیل ۸ هزار واحد تعهد شده در سفرهای قبلی گفت و با بیان این که ۲ هزار واحد از این تعداد در حاشیه شهر قرار دارد، افزود: ما وظیفه خود را نسبت به حاشیه شهر مشهد به هر صورت انجام خواهیم داد.
آمادگی دولت برای تخصیص اعتبار زیارت
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص بودجه زیارت مشهد نیز مطرح کرد: هر استان و هر شهری در کشور یک مقبره امامزاده دارد و وقتی بحث اعتبار ویژه پیش می‌آید، بقیه مناطق کشور نیز خواستار استفاده از این بودجه هستند، درحالی که حجم زائر و مسافر در مشهد مقدس قابل قیاس با هیچ جای کشور نیست. جایگاه شهر مشهد برای دولت و مجلس بسیار حائز اهمیت است. به دلیل حضور میلیونی زائر و نیازهای مربوط به آنها و مباحث مربوط به امور فرهنگی طبعا باید سهمیه ویژه در نظر گرفته شود. به همین دلیل دولت آمادگی خود را برای تخصیص اعتبار ویژه مربوط به زائران در این کلانشهر اعلام کرده است
نرخ ارز در لایحه بودجه 11هزار و 500 تومان است
از دیگر مباحث مهم مطرح شده در حاشیه جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه خراسان رضوی تکلیف سهم نفت در بوجه ۱۴۰۰ بود. در این خصوص نیز معاون رییس جمهور بیان کرد: مجلس و یا دولت حدود ۲۳ درصد سهم نفت را در نظر گرفته است، کمیسیون تلفیق مجلس ۳۰ هزار میلیارد تومان سهم نفت را افزایش داد. در مجموع ۱۲۸ هزار میلیارد تومان و در جمع حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان به منابع افزوده شده است. اظهار نظر اولیه مبنی بر اینکه حجم بودجه زیاد است کارشناسی شده و تمام نیازهای کشور بررسی شده است، بنابراین رقم زیادی نیست. مجلس به دلیل حجیم بودن آن انتقاداتی داشت. امیدوارم مجلس در جلسات علنی خود تصمیاتی بگیرد که برای کشور نافع است.
نوبخت در خصوص پیش‌بینی‌اش از قیمت نفت و دلار در لایحه خاطرنشان کرد: برای نفت حدود ۴۰ دلار را پیش‌بینی کرده‌ایم. با توجه به وضعیت کنونی بازار نفت امکان تحقق آن وجود دارد. ارز را هم به طور متوسط ۱۱۵۰۰ تومان دیده‌ایم که امیدواریم به این عدد دست پیدا کنیم. امیدوارم رقم ۱۷۵۰۰ تومان در جلسه علنی مجلس نیز به ۱۱۵۰۰ تومان تقلیل پیدا کند. افزایش قیمت ارز غیر منطقی و احساسی بود و باید به رقم‌های متعادل‌تری بازگردد.
تعیین تکلیف اعتبار 52 پروژه نیمه تمام استان خراسان رضوی
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در شورای برنامه‌ریزی و توسعه خراسان رضوی نیز بر تکمیل پروژه‌های نیمه تمام تاکید کرد و گفت: ۵۲ پروژه مهم نیمه‌تمام در خراسان رضوی با مبلغ هزار و ۱۰۵ میلیارد تومان برای تکمیل تا پایان فعالیت دولت تامین اعتبار می‌شود که البته تاکنون ۳۳۹ میلیارد تومان از اعتبار مورد نیاز پرداخت شده و مابقی نیز تامین می‌شود.
معاون رئیس جمهور ادامه داد: در سفر امروز به این استان حدود ۱۲۰ پروژه با اعتبار هزار و ۴۹۳ میلیارد تومان برای جهش تولید در نظر گرفته شده که با عملیاتی شدن آنها هشت هزار و ۵۶۰ فرصت شغلی به صورت مستقیم و ۲۶ هزار و ۴۵۰ فرصت شغلی به صورت غیرمستقیم در استان ایجاد می‌شود.
موافقت کمیسیون تلفیق با افزایش ۷۰ درصدی بودجه خراسان رضوی
شایان ذکر است محمدباقر نوبخت در برنامه تلویزیونی اشاره که شامگاه ۲بهمن ماه سال جاری از سیمای خراسان‌رضوی پخش شد، در مورد بودجه سال ۱۴۰۰ برای خراسان‌رضوی خاطر نشان کرد: لایحه بودجه سال ۱۴۰۰در وقت مقرر به مجلس شورای اسلامی تقدیم گردید و در این بودجه ۴۷ درصد رشد در سطح ملی نسبت به سال جاری در نظرگرفته شده است که با توجه به ویژگی‌های خراسان‌رضوی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و زیارتی بودجه این استان ۷۰ درصد افزایش پیدا کرده است. این بودجه برای سال آینده ۳۴۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده که با توجه به ظرفیت استان برای توسعه و به صورت واقع‌بینانه تنظیم شده است. خوشبختانه این افزایش۷۰ درصدی برای استان تا اینجا مورد تایید کمیسیون تلفیق نیز قرار گرفته است.
معاون رئیس جمهور با تاکید بر اینکه «باید بدانیم که این تصمیم در شرایط محاصره کامل اقتصادی گرفته شده است» بیان کرد: تلاش دولت این بوده است که باروهای دشمن متخاصم را از بین ببرد.
برای تکمیل پروژه‌های استانی 609میلیارد تومان دیگر نیاز است
نوبخت اظهار کرد: در سفرهای گذشته برای توسعه استان ۱۱۷پروژه و طرح تصویب شد، که برای اجرای این طرح‌ها چیزی حدود سه هزار و ۳۴۷ میلیارد تومان در نظرگرفته شد که تاکنون چهار هزار و ۶۷ میلیارد تومان پرداخت شده یعنی ۱۲۱ درصد تعهدات محقق شده است. اگرچه تاکنون بیش از تعهد مقرر به استان پرداخت شده است، اما با توجه به تغییر قیمت‌ها و افزایش مدت پروژه‌ها به ۶۰۹ میلیارد تومان دیگر برای تکمیل پروژه‌های استانی نیاز است.
وی تصریح کرد: از ۸۰۰۰ واحد مسکونی تصویب شده برای نیازمندان استان، ۴۰۰۰ واحد مسکونی با اولویت مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی تحویل داده شد. مابقی واحدها در مرحله نهایی است و امید است تا پایان سال جاری به نیازمندان تحویل داده شود.
اختصاص ۲۵۰۰ میلیارد تومان؛ دستاورد سفر نوبخت به خراسان رضوی
بد نیست این نکته را نیز مطرح کنیم که روز گذشته استاندار خراسان رضوی از اختصاص ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل پروژه‌های نیمه تمام و طرح‌های جهش تولید خبر داد و بیان کرد: این اعتبار از دستاوردهای مهم سفر رییس سازمان برنامه و بودجه کشور به این استان است. در این راستا هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل ۵۲ پروژه نیمه تمام عمرانی در استان خراسان رضوی علاوه بر بودجه های جاری و عمرانی اختصاص یافت. همچنین هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در خصوص ۱۲۰ پروژه و طرح مرتبط با جهش تولید در این استان اختصاص یافت.
و در آخر…
شایان ذکر است افتتاح چهار هزار واحد مسکن محرومین در روستای چناران و افتتاح بیمارستان 200 تخت خوابی خیرساز ناظران ویژه درمان سرطان و بازدید از بیمارستان امداد و نجات مشهد در شهرک سلامت از برنامه‌های رییس سازمان برنامه و بودجه کشور در سفر 2 روزه به استان خراسان رضوی بود.
آنچه از شواهد سفر دوروزه رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور به مشهد بر می‌آید این است که دولت تدبیر و امید در راستای انجام وظایف قانونی خود و همچنین فراهم آوری شرایط مناسب برای توسعه کشور نگاهی ویژه به استان خراسان رضوی دارد. محمدباقر نوبخت در این سفر سعی کرد شرایط برای انجام تعهدات دولت دوازدهم در ماه های آخر به گونه ای فراهم و برنامه ریزی شود که تعهدی از این دولت برای دولت بعدی باقی نماند.