آنچه بر جشنواره فجر گذشت!
مریم اصغری
روز چهارشنبه پرونده سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر سال جاری نیز بسته شد و آئین اختتامیه این جشنوار همانند سال‌های قبل در مرکز همایش‌های برج میلاد با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و همچنین رییس سازمان سینمایی برگزار و برگزیدگان این دوره معرفی گردیدند.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» این دوره از جشنواره را جدای از بحث دوران شیوع کرونا می‌توان متفاوت‌ترین دوره برگزاری این رویداد خواند، چراکه هم تیم متشکل از هیات داوران مورد نقد بود و هم اعتراضات برخی سینماگران پس از برگزاری مراسم به حاشیه‌هایی انجامید.
ترکیب داوران و بخش سودای سیمرغ سی و نهمین جشنواره فیلم فجر
ترکیب متفاوت هیات داوران این دوره از جشنواره متشکل از محمد احسانی (مدیر فرهنگی) ساره بیات (بازیگر)، مرتضی پورصمدی (مدیر فیلمبرداری)، بهرام توکلی (نویسنده و کارگردان)، نیما جاویدی (نویسنده و کارگردان)، سیدجمال ساداتیان (تهیه‌کننده) و مصطفی کیایی (نویسنده و کارگردان) بود و برخی حضور پررنگ سینماگران جوان و مستقل در آن را وجه تمایزش با هیأت‌های داوری دوره‌های گذشته جشنواره قلمداد کردند.
بهترین بازیگر نقش اصلی مرد و زن
در این مراسم سیمرغ بلورین در بخش «بهترین بازیگر نقش اصلی مرد» به رضا عطاران برای فیلم «روشن» رسید و این بازیگر ضمن تشکر از هیات داوران بیان کرد: به روح‌الله حجازی بابت فیلم خوبش و انتخاب من تبریک می‌گویم. دوست دارم از عوامل فیلم «شیشلیک» هم تشکر کنم. امیدوارم برای هر شهر یک آمپول‌زن نداشته باشیم و تزریق واکسیناسیون سراسری هرچه سریع‌تر انجام شود تا این بیماری ریشه کن شود.
در ادامه سیمرغ بلورین «بهترین بازیگر نقش اول زن» به رویا افشار برای بازی در فیلم «مامان» اهدا شد. افشار گفت: مطمئنم این انتخاب برای گروه داوری سخت بود و من تشکر می‌کنم. افتخار می‌کنم که تلاش کردم که چهره‌ای صادق از مردم را ارائه دهم و از مردم کشورم سپاسگزارم و آرزوی روزهای خوب برای مردم سرزمینم دارم.
دیپلم افتخار در این بخش نیز به ستاره پسیانی برای نقش‌آفرینی در فیلم «یدو» اهدا شد.
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و زن
سیمرغ بلورین در بخش «بهترین بازیگر نقش مکمل مرد» نیز به پوریا رحیمی سام، برای فیلم «زالاوا» و «بهنرین بازیگر نقش مکمل زن» به گلاره عباسی برای فیلم «ابلق» اهدا شد.
رحیمی سام در بخشی از صحبت‌های خود گفت: من به نمایندگی از تمام بازیگران این فیلم اینجا هستم. چهارده سال پیش در همین روز پدرم را از دست دادم و در آن زمان نتوانستم در مراسم خاکسپاری‌اش باشم، چهارده سال است که منتظر این روز هستم و حالا این جایزه را با خود به خانه می‌برم.
گلاره عباسی نیز از نرگس آبیار تشکر کرد که در این مدت به او اعتماد کرده است و در ادامه گفت: پیش از این که اینجا بیایم، پدرم گفت اگر جایزه گرفتی از ما تشکر نکن، از آن‌جایی که هیچ‌وقت دختر حرف گوش کنی نبودم، این بار نیز جایزه را به پدر و مادرم تقدیم می‌کنم.
بهترین کارگردانی
در ادامه سیمرغ بلورین «بهترین کارگردانی فیلم اول» به ارسلان امیری برای فیلم «زالاوا» اهدا شد.
امیری اظهار کرد: جایزه طبق آیین‌نامه به کارگردان اهدا می‌شود، اما این جایزه سنگین دسترنج تمامی عوامل است و از هیات داوران ممنونم و امیدوارم سلامت به سینمای ایران برگردد و مدافعان سلامت، سالم باشند. من فیلمسازی را از آیدا پناهنده، همسرم آموختم.
دیپلم افتخار این بخش نیز به حسین دارابی کارگردان فیلم «مصلحت» تعلق گرفت. دارابی، طی سخنانی بیان کرد: از هیات داوران تشکر می‌کنم و خدا را شاکرم که از بچگی کنار من بوده و به حضرت ولیعصر (ع) سلام می‌کنم و از عوامل فیلم، خانواده، همسر و دو فرزندم تشکر می‌کنم.
سیمرغ بلورین بخش «بهترین کارگردانی» نیز به مهدی جعفری برای فیلم «یدو» تعلق گرفت و این کارگردان بیان کرد: این آثار بخشی از هویت سینمای ایران هستند و به نظرم هر سیمرغی که اینجا داده می‌شود، یک گروه پشت آن ایستاده است.
در ادامه مراسم نیز سیمرغ بلورین جایزه ویژه هیات داوران به محسن قرایی، کارگردان فیلم «بی همه چیز» اهدا شد.
بهترین فیلمنامه
سیمرغ بلورین در بخش «بهترین فیلمنامه اقتباسی» به محسن قرایی و محمد داوودی برای فیلم «بی‌همه‌چیز» رسید.
قرایی از هیات داوران و عوامل فیلم تشکر کرد و در ادامه محمد داوودی گفت: امسال سال سختی برای سینما بود و امشب جای خالی مردم را بیش از هر زمان دیگری حس کردیم. امیدوارم هرچه سریع‌تر از این ویروس منحوس رها شویم.
سیمرغ بلورین در بخش «بهترین فیلمنامه» نیز به آیدا پناهنده، تهمینه بهرام و ارسلان امیری برای فیلم «زالاوا» رسید.
تهمینه بهرام یکی از نویسندگان فیلمنامه، گفت: از ارسلان امیری بابت اعتمادشان ممنونم. حالا که سیمرغ بهترین فیلمنامه در دستم است، نمی‌توانم از فیلمنامه «تی‌تی» به کارگردانی آیدا پناهنده یاد نکنم.
ارسلان امیری، به زبان کردی صحبت کرد و ادامه داد: این فیلم در کردستان ساخته شده و جایزه را به مردم کردستان تقدیم می‌کنم.
بهترین فیلم
سیمرغ بلورین در بخش «بهترین فیلم» نیز به محمدرضا مصباح، تهیه‌کننده فیلم «یدو» رسید. مصباح به همراه میلاد صویلاوی بازیگر کار به روی صحنه آمد و ضمن ادای دین به فیلم «باشو غریبه کوچک» گفت: افتخار می‌کنم در رقابتی حاضر بودم که فیلم‌های ارزشمندی در آن حضور داشتند. «یدو» سخت‌ترین و متفاوت‌ترین کار من بود و همه عوامل جهادمندانه پای این کار ایستادند. امیدوارم ساخته شدن این قبیل فیلم‌ها بتواند به بهتر شدن وضعیت معیشت مردم خوزستان کمک کند.
سیمرغ زرین جشنواره فیلم فجر
سیمرغ زرین جشنواره فیلم فجر با گرامیداشت یاد سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به علی غفاری و ابراهیم اصغری، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «تک تیرانداز» اهدا شد.
ابراهیم اصغری، گفت: از خانواده عبدالرسول زرین تشکر می‌کنم که به ما اجازه دادند درباره زندگی این شهید بزرگوار فیلم بسازم، از خانواده و عوامل کار هم ممنون هستم. هیات داوران بیش از تماشای این فیلم، آن را شنید و من بسیار از این بابت خوشحالم.
علی غفاری نیز اظهار کرد: از مدیران و مسئولان مربوطه تقاضا دارم که فیلم‌های دفاع مقدس را بیشتر دریابند و کمک کنند. منوچهر شاهسواری، مدیر عامل خانه سینما برای اهدا سیمرغ «بهترین فیلم از نگاه تماشاگران» به روی صحنه آمد.
در این بخش، فیلم‌های «شیشلیک» ساخته محمدحسین مهدویان و فیلم «بی همه چیز» محسن قرایی در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند و سیمرغ بلورین، بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به «ابلق» ساخته نرگس آبیار تعلق گرفت.
آبیار گفت: فیلم «ابلق» صدای فروخورده همه زنان در شرایط پیچیده‌ای است که جامعه به آنان تحمیل می‌کند. کار ما به تصویر کشیدن این ناهنجاری و زخم بود. امیدوارم زمانی برسد که فریاد عدالت‌خواهی کتمان نشود.
محمد حسین قاسمی، تهیه کننده ابلق نیز طی سخنانی بیان کرد: از مردم ممنونم که در این شرایط سخت ما را تنها نگذاشتند. در این سامانه در روزهای اول اختلالی ایجاد شده بود، اما خوشبختانه با رفع مشکل بیشترین آرا فیلم در نهایت به ما رسید. اگر نیاز به بررسی و رصد بیشتری هم در سامانه «سمفا» باشد این جایزه به دست ما امانت است، تا رفع ابهام شود.
از دیگر برگزیدگان و عوامل
بد نیست به این نکته نیز اشاره کنیم که برگزیدگان؛ بهترین جلوه‌های ویژه میدانی: ایمان کرمیان برای فیلم «تک تیرانداز»، بهترین جلوه‌های بصری: فرید ناظرفصیحی و بهترین چهره‌پردازی: ایمان امیدواری برای فیلم «ابلق»، بهترین طراحی لباس: مارال جیرانی برای فیلم «بی همه چیز»، بهترین طراحی صحنه: سهیل دانش اشراقی برای فیلم «روزی روزگاری آبادان» بودند. همچنین برگزیده بهترین صدابردار: رشید دانشمند و بهترین صداگذار: امیرحسین قاسمی برای فیلم «یدو»، بهترین موسیقی متن: حامد ثابت و بهترین تدوین: عماد خدابخش برای فیلم «بی همه چیز» و بهترین فیلمبرداری: مرتضی نجفی برای فیلم‌های «روشن» و «یدو» معرفی گردیدند. در این بخش دیپلم افتخار نیز به محمد رسولی برای فیلم «زالاوا» اهدا شد.
انتقادها به این ترکیب داوران و حضور فیلم‌های ارگانی
شایان ذکر است خبرگزاری مهر در مطلبی انتقادی به جشنواره سی و نهم نوشت: داوری جشنواره فیلم فجر، همواره حساس و پرحاشیه بوده و امسال این حساسیت و حاشیه به‌واسطه شرایط خاص جشنواره، بیشتر از همیشه بود. انتشار فهرست نامزدها نقطه آغاز انتقادها از عملکرد هیأت داوری به‌واسطه نادیده گرفتن برخی چهره‌ها به‌ویژه در حوزه بازیگری بود و این انتقادها شب گذشته و با معرفی نهایی برگزیدگان، ضریب هم گرفت. نکته جالب اینکه زاویه اصلی انتقادها به این ترکیب داوران مستقل، حضور پررنگ فیلم‌های ارگانی هم در ترکیب ۱۶ فیلم راه‌یافته به جدول اکران و هم در ترکیب جوایز نهایی اعطایی از سوی آن‌ها بود!
حدود ۱۰ هزار نفر در مشهد به تماشای فیلم ها نشستند!
شایان ذکر است از پانزدهم تا بیست و دوم بهمن ماه، همزمان با برگزاری سی و نهمین جشنواره فیلم فجر، در مشهد نیز در هجدهمین دوره این جشنواره حدود ۱۰ هزار نفر، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به تماشای فیلم های این دوره از جشنواره در سینماهای هویزه، آفریقا(سینمای رسانه)، سیمرغ، اطلس، گلشن و ویلاژ توریست در ۲ سیانس ۱۵ و ۱۸ نشستند. سینمای آفریقا نیز به عنوان سینمای رسانه در هر سیانس، میزبان یکصد نفر از اهالی رسانه و یکصد و پنجاه نفر از اصحاب فرهنگ و هنر بود.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: جشنواره فیلم فجر با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی، نمونه بارزی از زیست کرونایی بود.
جعفر مروارید افزود: حضور مردم در سینماها با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی، الگویی از “مشارکت همراه با سلامت” مردم در سینماها، بود و این الگو می‌تواند برای سایر رویدادهای فرهنگی و هنری کشور، نیز نهادینه شود.
دبیر هجدهمین جشنواره فیلم فجر مشهد، ادامه داد: ژانرهای درام اجتماعی، آسیب شناسی فرهنگی، دفاع مقدس، انتخاب های اخلاقی، فن زندگی، عدالت خواهانه و کمدی اجتماعی، در این دوره جشنواره، حضور داشتند.
وی در خصوص برنامه‌های جنبی این جشنواره گفت: سومین جشن سیمرغ سینمای خراسان نیز، همزمان با این جشنواره به مدیریت انجمن سینمای جوان برگزار شد و ۱۳ فیلم در ۲ روز، از هنرمندان خراسانی در سینما هویزه مشهد، اکران و مورد استقبال مخاطبین و هنرمندان واقع شد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی افزود: رونمایی مستند” از فرش تا عرش” با نگاهی به زندگی عالم وارسته مرحوم ”واله” رضوان الله علیه، و نیز امضای تفاهم نامه حمایت از فیلم های مستند هویت بخش و فیلم‌های کوتاه با شهرداری مشهد، از دیگر برنامه‌های جنبی این جشنواره بود.
سخت‌گیری در رعایت پروتکل های بهداشتی
مروارید، سخت‌گیری در رعایت پروتکل‌های بهداشتی را از دیگر ویژگی‌های این جشنواره دانست و گفت: به دلیل شرایط شیوع کرونا، یک سوم از ظرفیت سالن‌های سینمایی مشهد در زمان نمایش فیلم‌ها مورد استفاده قرار گرفت و همه پروتکل‌های بهداشتی اعم از فاصله گذاری بین صندلی‌ها، استفاده از تب سنج در هنگام ورود، گندزدایی و ضدعفونی کردن مداوم سالن‌ها، قرار دادن محلول‌های ضدعفونی کننده در سالن‌های انتظار و جلوگیری از تجمع تماشاگران در هنگام خروج و ورود، رعایت شد.
وی در پایان از همکاری صمیمانه شهرداری مشهد، دانشگاه علوم پزشکی و همچنین مدیران سینماهای مجری جشنواره در مشهد قدردانی نمود.