نیم نگاه اصلاح طلبان به ناطق نوری و لاریجانی
چهره هایی که می توانند معادلات انتخاباتی را به چالش بکشند
علی روغنگران
هر چند اغلب اصلاح‌طلبان تاکنون بر این امر پافشاری کردند که در این دوره از نامزدی یک اصلاح‌طلب واقعی حمایت خواهند کرد. با این حال، شواهد نشان می دهد گروهی از اصلاح طلبان با توجه به کم بودن شانس این جریان در انتخابات پیش رو نیم نگاهی به ائتلاف با اصولگرایان معتدلی همچون علی لاریجانی و علی اکبر ناطق نوری دارند. در روز‌های اخیر برخی نمایندگان ادوار و نمایندگان نزدیک به لاریجانی و حتی اصلاح‌طلب از احتمال نامزدی او و ترکیب طلایی لاریجانی-ظریف به عنوان ترکیب ائتلافی اصولگرایان میانه با اصلاح‌طلبان در 1400 نام بردند. در این ترکیب، لاریجانی به عنوان رئیس‌جمهور و ظریف وزیر امور خارجه دولت احتمالی، خواهد بود. پس از جلسات لاریجانی با جمعی از نمایندگان ادوار مجلس، حالا برخی نیرو‌های سیاسی نیز به عرصه آمده و از نامزدی لاریجانی حمایت می‌کنند. جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی اصلاح‌طلب و نماینده مجلس، گفته اگر آقای لاریجانی مورد اجماع اصلاح‌طلبان و اصولگرایان میانه‌رو قرار گیرد و در انتخابات حضور پیدا کند و پیروز هم شود، ترکیب ریاست‌جمهوری آقای لاریجانی و وزارت امور خارجه آقای ظریف یک ترکیب طلایی خواهد بود؛ اما اینکه آیا همه این فرضیات محقق شود یا خیر، هنوز مشخص نیست. از نظر او اصلاح‌طلبان نیم نگاهی به نامزدی ظریف دارند، هر چند ظریف خود گفته چنین تصمیمی ندارد. غیر از او کمال‌الدین پیرموذن از دیگر نمایندگان ادوار و اصلاح‌طلب در واکنش به احتمال کاندیداتوری لاریجانی در انتخابات 1400 گفته است: “اگر گروه‌های مرجع، بزرگان دین و ملت و دلسوزان نظام و کیان از ایشان برای حضور در انتخابات دعوت کنند خواهد آمد.”
یک چهره نزدیک به ناطق‌نوری در آذرماه گفته بود: آقای ناطق‌نوری به طور تلویحی از نامزدی لاریجانی حمایت کردند. به گفته او ناطق‌نوری در این باره بر این نظر است که علی لاریجانی، کسی است که می‌تواند منجی شرایط فعلی نظام باشد و تنش‌های داخلی و خارجی را کم کند و آرامش را به کشور بازگرداند، پس باید با او برای حضور در انتخابات صحبت کرد
این اظهارات درحالی صورت می‌گیرد که از یک سو برخی معتقدند لاریجانی واقعا تصمیم جدی برای آمدن ندارد. چنانچه منصور حقیقت‌پور، از نیرو‌های نزدیک به لاریجانی به‌تازگی گفته بود تا این لحظه همچنان باور دارد که علی لاریجانی تصمیمی برای شرکت در انتخابات ندارد. از سوی دیگر هم ظریف هر چند به صراحت از عدم تمایل خود برای نامزدی در انتخابات 1400 سخن گفته، اما از پست وزیر امور خارجه در دولت بعدی استقبال کرده است که می‌تواند شاهدی بر تایید گمانه ترکیب طلایی این طیف سیاسی باشد. علاوه بر این‌ها، در حالی‌که در میان حامیان لاریجانی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب نیز حضور دارند، اما برخی از اصلاح‌طلبان معتقدند که این اصولگرایان میانه هستند که حامیان جدی نامزدی لاریجانی و ترکیب طلایی لاریجانی-ظریف هستند چرا که اصلاح‌طلبان عزمی بر معرفی نامزدی غیراصلاح‌طلب ندارند. جلال جلالی‌زاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب و نماینده سابق مجلس با تاکید بر سردی فضای انتخابات درباره ترکیب طلایی لاریجانی و ظریف گفته: “ظاهرا حامیان آقای لاریجانی و ظریف مشغول فعالیت، تشکیل ستاد، جمع‌آوری و جذب نیرو هستند، اما در بین اصلاح‌طلبان هنوز به طور جدی شخص یا اشخاص خاصی خود را مطرح نکردند. تا زمانی هم که اصلاح‌طلبان نامزدهای خود را مطرح نکنند نمی‌شود اظهارنظر کرد. اما اگر قرار باشد آقای لاریجانی انتخاب اصلاح‌طلبان باشد یعنی دیگر جدال اصولگرا و اصلاح‌طلب تمام شده است و دیگر هیچ کدام هویت اصلی خود را در مطرح کردن مسائل سیاسی ندارند.”
وی معتقد است؛ نمایندگان ادوار که بیشتر اصولگرایان میانه هستند از حامیان لاریجانی و در این راستا مشغول فعالیت هستند. آن‌ها خیلی برای این موضوع تلاش می‌کنند. لاریجانی هم به دلیل مشی معتدلش می‌تواند اقشار میانه‌رو را به سمت خود جذب کند، اما اینکه اصلاح‌طلبان بخواهند از او حمایت کنند بعید است. اصلاح‌طلبان هنوز به نتیجه نرسیده‌اند که آیا واقعا کاندیدایی از خود داشته باشند یا نه. قبلا اظهاراتی درباره تمایل حزب کارگزاران سازندگی به نامزدی لاریجانی شنیده شده، اما هنوز به‌طور قطعی و علنی از لاریجانی حمایت نکردند، اما در گزینه‌هایشان هست. احزابی مثل حزب اعتماد ملی هم اعلام کردند کاندیدای حزبی معرفی می‌کنیم، اما هنوز نامزدهای خود را علنی نکرده اند و باید منتظر بود. اینکه اصلاح‌طلبان از ظریف حمایت کنند قطعی نیست. چون در جلساتی که برای تصمیم‌گیری تشکیل شده این مسئله علنی و قطعی نشده است. اما خرازی و ظریف هم مشغول فعالیت هستند. شاید هرچه به انتخابات نزدیکتر شویم کاندیدا‌های دیگری هم اعلام حضور کنند. به نظر می‌رسد فضای سرد انتخابات موجب شده تا افراد خیلی تمایلات خود را درباره نامزدی در انتخابات 1400 بروز ندهند. شاید هر چه به انتخابات نزدیک شویم با گرم‌تر شدن فضای انتخاباتی اعلام حضور افراد صریح‌تر و بیشتر شود. در مجموع، احتمال حضور لاریجانی در انتخابات 1400 با توجه به جلسات و فعالیت‌هایی که در استان‌ها برقرار است، خیلی بالاست. بنابراین احتمال حضور او نسبت به ظریف بیشتر است. در این میان برخی هم از احتمال حضور ناطق نوری به عنوان یک سناریو در انتخابات 1400 سخن می‌گویند. احتمال حضور ناطق نوری در انتخابات خیلی پیش از این با حضور او در جلسه جامعه روحانیت مبارز پس از 10 سال دوری قوت گرفت و حتی از سوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب همچون علی صوفی بیان شد. به تازگی هم علی‌محمدی نمازی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی یکی از سناریو‌های انتخاباتی 1400 را حضور ناطق نوری دانست که می‌تواند تا حدی معادلات انتخاباتی را به چالش بکشد. این در حالی است که برخلاف چهره‌های اصلاح‌طلب، محمدرضا باهنر رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری پیش از این به صراحت از عدم حضور ناطق‌نوری در انتخابات 1400 سخن گفته و حتی نقش آفرینی او در مقام کارگردان جریان اعتدال در عرصه سیاسی را رد کرده بود. یکی از نزدیکان ناطق‌نوری در آذرماه درباره حضور او در انتخابات گفته بود: چهره‌های زیادی با ایشان برای حضور در انتخابات 1400 صحبت کرده‌اند، اما آقای ناطق صریحا تاکید کرده به عنوان نامزد در انتخابات حضور نخواهد یافت. حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه نیز با رد احتمال نامزدی ناطق‌نوری در 1400 گفت: چنین احتمالی در میان اصولگرایان مطرح نشده و بحثی در این باره نشده است. این مباحث بیشتر جنبه سرگرمی دارد. نه ایشان علاقه‌ای به این کار دارد و نه زمینه‌ای برای این موضوع وجود دارد. از نظر ترقی، برخی با طرح چنین موضوعاتی قصد دارند تا افکار عمومی را از مسائل اصلی دور و منحرف کنند. حسین کنعانی‌مقدم دبیر کل حزب سبز و فعال سیاسی اصولگرا هم در این باره در گفته: آقای ناطق‌نوری، شخصیتی تأثیرگذار در انتخابات مختلف هستند و قطعا ایشان در انتخابات حضور پیدا خواهند کرد، اما نه به‌عنوان نامزد انتخاباتی. ولی عقبه سیاسی ایشان در انتخابات از یکی از نامزد‌ها حمایت و پشتیبانی می‌کنند. وی مصوبه جدید مجلس درباره محدودیت سن نامزد‌ها به زیر 70 سال را مانع حضور ناطق‌نوری در انتخابات 1400 دانست و درباره حمایت جریان‌های سیاسی از او گفت: شخصیت آقای ناطق‌نوری، طوری است که هر دو جناح ایشان را قبول دارند. هر چند اصلاح‌طلبان در انتخابات 76 در رقابت بین آقای ناطق‌نوری و آقای خاتمی، آقای ناطق‌نوری را از رده انتخاباتی خارج کردند، اما همواره به او به‌عنوان یک رقیب نگاه می‌کنند نه یک دشمن. وی ادامه داد: خیلی از طیف‌های اصول‌گرایی و کسانی که دغدغه انقلاب را دارند هنوز ایشان را به‌عنوان یک چهره انقلابی می‌شناسند. کنعانی‌مقدم درباره تصمیم و عزم ناطق‌نوری برای حضور در انتخابات 1400 نیز عنوان کرد: در جلسات خصوصی که در مقاطع مختلف با آقای ناطق‌نوری داشتم خود ایشان اظهار می‌کنند تمایلی به این کار ندارند و مایل نیستند که وارد عرصه انتخاباتی به‌عنوان نامزد انتخابات بشوند. ولی این فعال اصولگرا بر این نظر است که اگر این‌بار ایده دولت ائتلافی شکل بگیرد ناطق‌نوری می‌تواند شخصیتی اثرگذار بر ائتلاف بین جریان‌های مختلف باشد. وی دراین باره افزود: حالا که بحث شکل‌گیری ائتلاف میان آقای ظریف و لاریجانی در حال طرح است؛ قطعا آقای ناطق‌نوری، پتانسیل بیشتری از این ائتلاف خواهد داشت و آن‌ها احتمالا به آقای ناطق می‌پیوندند. اوهمچنین درباره حامیان ائتلاف به محوریت ناطق‌نوری اظهار کرد: کسانی که دغدغه انقلاب و ارزش‌های انقلاب را دارند و جریان‌های وابسته به روحانیت، تمایل دارند که چهره‌های وابسته به انقلاب و ارزشی وارد عرصه انتخابات بشوند که یکی از آن‌ها می‌تواند آقای ناطق‌نوری باشد. اظهارات کنعانی‌مقدم در حالی است که یک چهره نزدیک به ناطق‌نوری نیز در آذرماه گفته بود: آقای ناطق‌نوری به طور تلویحی از نامزدی آقای لاریجانی حمایت کردند. به گفته او ناطق‌نوری در این باره بر این نظر است که علی لاریجانی، کسی است که می‌تواند منجی شرایط فعلی نظام باشد و تنش‌های داخلی و خارجی را کم کند و آرامش را به کشور بازگرداند، پس باید با او برای حضور در انتخابات صحبت کرد.