تسهیلات ایران برای سرمایه گذاران خارجی بسیار ناچیز است
علی مهروی
بی‌شک موتور رشد و توسعه اقتصادی سرمایه تلقی می شود. اما گاهی کشورهای در حال توسعه با کمبود سرمایه مواجه بودند. در گذشته‌ای نه چندان دور این کشورها برای جبران کمبود سرمایه از استقراض خارجی استفاده می نمودند اما به دلیل بحران‌های ناشی از بازپرداخت آن، بسیاری از آنها دچار مشکل شدند. بنابراین سعی نمودند از سرمایه گذاری مستقیم خارجی به جای استقراض خارجی جهت جبران کمبود سرمایه و ابزاری برای رسیدن به هدف رشد اقتصادی استفاده نمایند. افزایش سرمایه گذاری مستقیم خارجی، با رشد و توسعه اقتصادی بسیاری از کشورها در دو دهه اخیر همراه شده و رقابتی را در میان کشورهای جهان برای جذب بیشتر سرمایه گذاری خارجی برانگیخته است و یکی از دلایل رشد و توسعه اقتصادی کشورها به شمار می رود. طي دو دهه اخير نیز سرمايه گذاري مستقيم خارجي به عنوان يكي از پديده هاي نوظهور در عرصه حيات اقتصادي كشورها نمود بارزي يافته است.
به گزارش روزنامه «صبح امروز»، در این خصوص به گفتگوی مختصری با دکتر حسن عبداللهی، وزیر شهرسازی افغانستان در دوره ریاست جمهوری حامد کرزای پرداختیم. او سال‌ها است در ایران سرمایه‌گذاری اقتصادی انجام می‌دهد و اکنون مدیرعامل مجتمع فرهنگی خدماتی و تجاری ملل و رئیس انجمن فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران افغانستانی مقیم ایران در مشهد است. عبداللهی می‌گوید: «در ایران انجمنی را داریم به نام «انجمن فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران افغانستانی مقیم ایران» که هدف این انجمن کمک به جذب سرمایه گذاران افغانستانی در ایران، انجام پروژه های عام المنفعه برای ایجاد اشتغال، مراودات فرهنگی و تلاش برای فراهم کردن تسهیلات برای افرادی است که در ایران سرمایه گذاری کردند و ایجاد یک زبان مشترک مناسبتی با نهادهای مختلف جمهوری اسلامی ایران برای حل مسائلی که ایجاد می شود.»
بخشی از گفتگوی ما را با رئیس انجمن فعالان اقتصادی و سرمایه گذاران افغانستانی مقیم ایران در مشهد بخوانید؛
*وضعیت خدمات دولت ایران در قبال جذب سرمایه گذار خارجی چیست؟
جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که برای توسعه زیرساخت های اقتصادی جاذب سرمایه گذاری خارجی است و قانون نهادهای حمایت از سرمایه‌گذاری دارد ولی نهادها و قانون‌ها در مقایسه با کشورهای همجوار ضعیف‌تر عمل می کند و قوانین حمایت از سرمایه گذار خارجی در ایران پیچیده و سخت است.
تسهیلات جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار ناچیز است، برای مثال اولین مسئله سرمایه‌گذار اقامت است، در ایران در ازای پرداخت ۲۵۰ هزار دلار اقامت پنج ساله داده می شود ولی در ترکیه با همین مبل،غ سرمایه گذار می تواند تابعیت کشور را بگیرد.
از دیگر مسائل مهم، انتقال ارز با توجه به تحریم بودن بانک های ایران است که باید از طریق صرافی ها صورت بگیرد، ولی صرافی‌های مشخص شده‌ای که مورد تایید و حمایت دولت ایران برای سرمایه گذاران خارجی باشد، وجود ندارد.
من بیش از یک دهه است که به عنوان سرمایه گذار در ایران هستم، در این مدت تغییرات زیادی ایجاد شده ولی با توجه به تورم در ایران و امکاناتی که کشورهای منطقه همانند ترکیه،امارات و قزاقستان ایجاد کرده‌اند ناچیز است.
*نکات مثبت برای سرمایه گذاری در ایران چیست؟
جاذبه‌های فرهنگی گردشگری و امنیت از نکات بسیار خوب ایران برای جذب سرمایه گذاران افغانستانی است اما متاسفانه قوانین مبهم در این زمینه باعث کاهش سرمایه‌گذاری در ایران شده است.
جمهوری اسلامی ایران پتانسیل اقتصادی بالایی دارد، انرژی ارزان، نیروی انسانی ماهر و تحصیل‌کرده، زیرساخت های مطمئن، حمل و نقل و اقتصاد بزرگ از جذابیت‌های اقتصادی ایران است که مسئولان به اندازه کافی به این نکات مثبت توجه نکرده اند.
*قرابت جغرافیایی، معنوی و فرهنگی چقدر می تواند برای جذب سرمایه گذاران افغانستانی در ایران تاثیر گذار باشد؟
افغانستان بعد از عراق دومین شریک بزرگ تجاری ایران است و طبعاً این قرابت‌ها تاثیرات مثبتی برای جذب سرمایه گذاران خارجی در ایران دارد همچنین تسهیل و پیشرفت در حمل و نقل مثل راه آهن خواف-هرات که به تازگی مورد بهره برداری قرار گرفت به تجارت دو کشور کمک می کند.
*بزرگترین معضل در قوانین ایران برای جذب سرمایه گذار خارجی چیست؟
بزرگترین معضل، عدم شناخت و درک دقیق مسئولین حمایت کننده از سرمایه گذاری اقتصادی است که این باعث شده تعداد کمی از سرمایه‌گذاران افغانستانی، ایران را ترجیح دهند که آن هم به دلایل فرهنگی است.
*کسانی که در ایران به عنوان سرمایه گذار و خارجی هستند در چه وضعیتی قرار دارند و چه امکاناتی برای آنها فراهم شده است؟
جمهوری اسلامی ایران بیش از ۳۰ سال میزبان فعالان اقتصادی افغانستان است و با توجه به اشتغال زایی گسترده و ارزآوری فراوان این سرمایه گذاران هیچ‌گونه توجهی به آنها نشده است و بسیاری از آنها در حال انتقال سرمایه شان به کشور دیگری هستند.
در ایران کمیته اشتغال بررسی می کند که سرمایه گذار خارجی در چه جایی می‌تواند ورود کند در حالی که در کشورهای دیگر سرمایه‌گذار را به هر بهانه ای جذب می کنند، قوانین تغییر کند باید بروکراسی اداری تعدیل شود باید به علایق سرمایه‌گذار احترام گذاشته شود.
*آیا سرمایه گذاران خارجی در ایران انجمنی برای حمایت و پیگیری مطالبات خود دارند؟
تعداد سرمایه گذاران افغانستانی در ایران با توجه به تمام این مشکلات بسیار زیاد است برای اینکه آنها بتوانند مسائل صنفی را با مسئولین در میان بگذارند حتماً به انجمن رسمی و مجوز دار نیاز دارند که با نهادهای جمهوری اسلامی ایران مکاتبه داشته باشند.
در این خصوص بیش از دو سال از اقدام به اخذ مجوز برای این انجمن می گذرد اما به دلایل نامعلوم هیچ جوابی نگرفتیم و به ما ابلاغ نشده که مشکل کجا است.
*شما با سرمایه گذاری در ایران و بازار بزرگ ملل چه تعداد شغل ایجاد کرده اید؟
ایده بازار بزرگ ملل با کمک همتایان ایرانی انجام شد که پروژه ماندگاری در حاشیه شهر مشهد و در منطقه‌ای که افغانستانی ها زندگی می کنند ایجاد شود، که توانستیم بیش از ۱۰ هزار فرصت شغلی محیا کنیم و از نظر ما تفاوتی بین ایرانی ها و افغانستانی ها وجود ندارد و همه می‌توانند از این بستر استفاده کنند.
*ما با ایجاد تغییرات خوب و مثبت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و شهری در نقطه کلیدی حاشیه شهر مشهد
باعث افزایش ساخت و ساز ها با معماری زیبا، افزایش قیمت املاک اطراف مجتمع و کمک به رشد فرهنگی و اقتصادی منطقه شده ایم که این تغییرات دیدگاه مردم و مسوولان را نسبت به حاشیه شهر متحول کرده است