بودجه استان در هاله‌ای از ابهام
ریحانه موسوی
استان خراسان رضوی ۸ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد. اما میزان بودجه‌ای که در لایحه بودجه ۱۴۰۰ به آن اختصاص داده شده ۲ هزار و ۲۶۰ میلیارد تومان است. نماینده مردم کاشمر در مجلس شورای اسلامی نیز در همین راستا گفت: بودجه اختصاص داده شده به خراسان رضوی به خصوص در بخش‌های عمرانی و فرهنگی نیاز به اصلاحات زیادی دارد، در واقع به بودجه خراسان رضوی به صورت قطره‌چکانی نگاه کرده‌اند.
حجت‌الاسلام جواد نیک‌بین در خصوص سهم خراسان رضوی در بودجه ۱۴۰۰، اظهار کرد: بودجه اختصاص داده شده به خراسان رضوی به خصوص در بخش‌های عمرانی و فرهنگی نیاز به اصلاحات زیادی دارد. امور مساجد خراسان رضوی در این بودجه دیده نشده، در حالی که به امور مساجد تهران کاملا توجه شده است.
میزان بسته‌شدن بودجه یک بحث است و محقق شدن آن موضوعی دیگر به حساب می‌آید که در تحقق آن تردید وجود دارد که مسئله‌ای بسیار مهم و جدی است و باید در مجلس مورد بحث قرار بگیرد
وی افزود: همچنین حاشیه شهر مشهد چندان مورد توجه قرار نگرفته است. این بدین معنا است که هیچ اقدام کارشناسی روی بودجه انجام نشده است. نسبت به موضوعات زیربنایی، عمرانی و راه‌های مواصلاتی استان بودجه لازم دیده نشده و به بودجه خراسان رضوی به صورت قطره‌چکانی نگاه کرده‌اند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: قرار است در پنجشنبه هفته جاری نمایندگان خراسان رضوی در مجلس شورای اسلامی، جلسه‌ای بگذارند تا تصمیمی واحد برای خراسان رضوی بگیریم.
ارقام بودجه ۱۴۰۰ محقق نخواهد شد
نیک‌بین با بیان اینکه بودجه برخی از بخش‌ها ۷۰ تا ۸۰ درصد افزایش یافته، در حالی که مشخص است این عدد و رقم‌ها محقق نخواهد شد، افزود: این افزایش بودجه به این معنی است که نمی‌خواهیم بودجه تخصیص داده شده محقق شود. بودجه‌ای برای این بخش‌ها در نظر گرفته شده، زیرا قطعا تخصیص نخواهد یافت. پس با این وجود چرا نباید به این بخش‌ها بودجه واقعی اختصاص داده شود؟
نماینده مردم کاشمر در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: وقتی دولت بدون منابع بودجه را افزایش می‌دهد، توقعی برای مردم از دولت بعدی ایجاد می‌کند، دولت بعدی نیز نمی‌تواند این بودجه را محقق کند، در نتیجه نارضایتی ایجاد می‌شود.
بودجه یعنی تخصیص عادلانه ثروت
وی تصریح کرد: تخصیص بودجه به این شکل نیست که باید نسبت به سال گذشته حتما افزایش داشته باشد. در بسیاری از بخش‌ها بودجه باید کاهش یابد. تخصیص بودجه یعنی ثروت میان نهاده‌ها و مراکز مختلف به صورت عادلانه توزیع شود. طبیعتا در بخش بهداشت و درمان بودجه باید افزایش یابد، اما در برخی بخش‌ها بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته است. توزیع عادلانه یعنی در برخی بخش‌ها بودجه افزایش و در برخی دیگر کاهش یابد.
به سراغ یکی از نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی رفتیم تا دلیل عدم تناسب بودجه استان با نیازهای آن را مورد بررسی قراردهیم. نماینده مردم مشهد و کلات می‌گوید: متاسفانه بودجه ۱۴۰۰ با کسری بسته شده و اصل آن با مشکل مواجه است؛ مصارف قطعی درآن پیش‌بینی شده اما درآمدها نا‌مشخص است و ۴۰ درصد وابستگی مستقیم و غیر‌مستقیم به نفت وجود دارد.
عدم تناسب بودجه با درآمدها
فاطمه رحمانی در گفتگو با «صبح امروز» با بیان اینکه «بودجه جاری تقریبا ۷۴ درصد افزایش پیدا کرده و اگر درآمدها محقق نشود، مشکل جدی خواهیم داشت» بیان می‌کند: میزان بسته‌شدن بودجه یک بحث است و محقق شدن آن موضوعی دیگر به حساب می‌آید که در تحقق آن تردید وجود دارد که مسئله‌ای بسیار مهم و جدی است و باید در مجلس مورد بحث قرار بگیرد.
رشد ۴۳ درصدی بودجه استان
وی تصریح می‌کند: در خصوص میزان اعتبارات اختصاص داده شده به استان تصریح می‌کند: جمع اعتبارات استان نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد رشد داشته، که نسبت به رشد عمومی کشور و بودجه استان‌ها که ۵۶ درصد را نشان می‌دهد، ۱۳ درصد کمتر است.
رشد ۵۸ درصدی هزینه‌های استان
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی ابراز می‌کند: بودجه تملک دارایی استان ۴۰ درصد رشد داشته که تقریبا با میانگین کشور اختلافی ندارد و مشابه است، همچنین بخش درآمد‌های اختصاصی ۹۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد، یعنی در سال گذشته حدود یک هزار میلیارد تومان بوده که امسال به کمتر از ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده است. در زمینه جمع هزینه‌های استان، اعم از ردیف‌های ملی استانی در سال ۹۹، ۱۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که این رقم در بودجه ۱۴۰۰ به بیش از ۲۱ هزار و۵۰۰ میلیارد تومان رسیده که با توجه به این موضوع جمع هزینه‌های استان نسبت به سال گذشته ۵۸ درصد رشد را نشان می‌دهد.
وی در خصوص بودجه اختصاص داده شده به شهر مشهد اظهار می‌کند: در‌آمد خزانه از محل در‌آمد استان یک هزار و ۲۰۰ میلیارد افزایش دلشته، که با‌توجه به شرایط ناشی از ویروس کرونا و اقتصاد وابسته به زائر، تحقق این مبلغ در هاله‌ای از ابهام است؛ یعنی در سال ۹۹ پنج هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان بوده که در سال ۱۴۰۰ حدود ۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بسته شده است.
عدم تخصیص بودجه به حاشیه‌نشینی
فاطمه رحمانی با اشاره به اینکه «برای حاشیه‌نشینی بودجه‌ای در نظر گرفته نشده است» خاطرنشان می‌کند: بودجه کشف‌رود در شهر مشهد ۲۵ میلیارد تومان است که بسیار ناچیز است، همچنین پروژه برقی‌سازی قطار مشهد_ تهران نیز تقریبا صفر است. گرچه بودجه مترو این کلان‌شهر نسبت به سال گذشته حدود هشت میلیارد تومان افزایش یافته، اما نسبت به ۴۵ میلیاردی که پیش‌بینی شده بسیار ناچیز است. در امر زیارت نیز بودجه‌ای به آن اختصاص داده نشده است و برای حرم‌های مطهر امام رضا ( ع ) ، شاهچراغ و حضرت معصومه جمعا یک هزار میلیارد تومان بودجه در‌نظر گرفته شده که پاسخگوی نیاز نیست.
دلیل عدم تناسب بودجه با نیازچیست؟
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که (( دلیل عدم تناسب بودجه با میران مورد نیاز آن چیست؟ )) تبیین می‌کند: نیازهای تعریف شده در توسعه استان، همیشه بیش از اعداد و ارقام بوده، از‌سوی دیگر اصلاح ساختار بودجه‌ای که تاکید مقام معظم رهبری نیز بوده و می‌تواند حل مشکلات کشور را به دنبال داشته باشد، اتفاق نیفتاده است.
با توجه به اهمیت موضوع تخصیص بودجه، در گزارش بعدی خود به گفتگو با یکی از اعضای قوه مجریه خواهیم پرداخت تا نتیجه‌گیری بهتری از این بحث داشته باشیم و دلایل آنان را نیز بشنویم.