چه خبر از 1400؟
علی روغنگران
همانطور که پیش بینی می شد دو جناح اصلی کشور و احزاب و تشکل های سیاسی، فعالیت جدی خود برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری 1400را به پس از روشن شدن نتیجه انتخابات آمریکا موکول کردند و به همین دلیل هفته اول آذرماه، پرخبرترین بازه زمانی در مدت گذشته بود؛ تکلیف انتخابات آمریکا مشخص شده بود و معلوم بود جمهوری اسلامی در آینده با چه شرایطی روبروست، در این وضعیت طبیعی بود که آرایش جریان‌های سیاسی مشخص‌تر شود و حتی حزب کارگزاران سازندگی لیست مقدماتی خود برای انتخابات 1400 را منتشر کرد. به جز حزب کارگزاران که اولین لیست انتخاباتی را در میان احزاب کشور منتشر کرد، حزب اعتماد ملی نیز دست به کار شد و خبر داد که نامزد انتخاباتی آنها در هفته های آتی معرفی می‌شود. روابط عمومی حزب اعتماد ملی خبر داده که «پس از تصمیم‌گیری نهایی در دفتر سیاسی و کمیته تعامل، مصوبات به شورای مرکزی حزب ارجاع خواهد شد و پس از تشکیل جلسه شورای مرکزی و تصمیم‌گیری درباره مصوبات دفتر سیاسی، تصمیمات و نامزد تشکیلاتی حزب اعتماد ملی برای انتخابات ریاست‌جمهوری، در هفته‌های آتی از طریق سخنگو یا روابط عمومی حزب به اطلاع عموم رسانده خواهد شد.»
همانطور که پیش بینی می شد دو جناح اصلی کشور و احزاب و تشکل های سیاسی، فعالیت جدی خود برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری 1400 را به پس از روشن شدن نتیجه انتخابات آمریکا موکول کردند و به همین دلیل هفته اول آذرماه، پرخبرترین بازه زمانی در مدت گذشته بود؛ تکلیف انتخابات آمریکا مشخص شده بود و معلوم بود جمهوری اسلامی در آینده با چه شرایطی روبروست، در این وضعیت طبیعی بود که آرایش جریان‌های سیاسی مشخص‌تر شود
حزب اعتماد ملی در جریان انتخابات مجلس دهم و شورای شهر چهارم بسیار موفق بود و چند نماینده به مجلس فرستاد و حتی بعد از کنار گذاشتن نجفی، توانست شهردار تهران را از حزب خود روی کار بیاورد. این حزب نشان داد در کار تشکیلاتی بسیار قوی است. حالا هم که مهدی کروبی از حصر پیام فرستاده که اصلاح طلبان حتما جدی مشارکت کنند، حزب اعتماد ملی حتما برنامه‌هایش را قوی‌تر از گذشته پیش می‌برد.
رقیب بی‌خطر برای اصولگرایان
سورنا ستاری یکی از چهره‌هایی است که برخی گروه‌های اصلاح طلب از احتمال نامزدی او حمایت می‌کنند. جالب آنجاست همان وقتی که سخن از احتمال کاندیداتوری ستاری به میان آمده بود، او با محمدباقر قالیباف جلسه داشت. شاید به همین دلیل است که چهره‌های محافظه کار از نامزدی سورنا ستاری استقبال می‌کنند. اخیرا ابراهیم فیاض چهره اصولگرا گفته «به نظرم رقابت در انتخابات ریاست جمهوری 1400 بین بذرپاش و ستاری است، چون معتقدم تکنوکراسی بومی در انتخابات ریاست جمهوری آینده، پیروز می‌شود.»
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیات رئیسه مجلس هم گفته «از طیف اصلاح‌طلبان، آذری جهرمی، سورنا ستاری و اردکانیان به عنوان گزینه مطرح هستند.» با این حال اصولگرایانی مثل محمدحسن قدیری ابیانه دراینباره اینگونه تحلیل می‌کنند که «ستاری آدم خوشنامی است و در زمینه مسئولیت‌های خودش نسبتا خوب عمل کرده است، اما مسئولیت ریاست جمهوری فقط مسائل فناورانه نیست.»
ویدئوی تبلیغاتی سردار دهقان
در میان گمانه‌زنی‌‌های انتخاباتی یک نفر اما چراغ را روشن کرد و فیلمی منتشر کرد که در آن رسما خبر نامزدی خودش برای انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرد: سردار حسین دهقان. دهقان تنها چهره‌ای بود که هم در دولت‌های محمود احمدی‌نژاد و هم در دولت حسن روحانی در پست‌های عالی دولتی ایفای نقش کرد. او پس از آنکه در دولت دوم حسن روحانی با کرسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح خداحافظی کرد، به عنوان مشاور رهبری منصوب و مشغول فعالیت شد. او در مصاحبه ویدیویی درباره چرایی کاندیداتوری‌اش گفته که «خودم را یک عنصر کاملا ملی و انقلابی و فردی می‌دانم که آنچه تا به امروز برایم مهم بوده، در اختیار گذاشتن ظرفیت فکری، اجرایی و ذهنی خودم برای پیشبرد اهداف و منافع نظام و انقلاب بوده است.» روزنامه اعتماد نوشته پیش از این اخباری مبنی بر حمایت علی شمخانی، محسن رضایی و محمدباقر قالیباف از او برای حضور در انتخابات منتشر شده بود. دهقان خود را نماد تفاهم ملی خوانده اما در لیست مقدماتی انتخاباتی حزب کارگزاران سازندگی که تلاش می‌کند رابطه دوستانه‌ای با همه نهادهای قدرت و ثروت برقرار کند هم جایی برای سردار دهقان نبود. با این وصف پیش‌بینی وضعیت سایر احزاب اصلاح طلب چندان سخت نیست. در میان اصولگرایان نیز تصور اینکه کسی بخواهد از محمد باقر قالیباف یا ابراهیم رئیسی بگذرد و با حسین دهقان ائتلاف کند، کمی دشوار است. در چنین شرایطی اینکه بتوان سردار دهقان را نماینده «فضای اجماع و تفاهم در سطح ملی» بدانیم هم سخت است.
مناظره درباره رئیس جمهور نظامی
مناظره میان سیدمصطفی تاجزاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب و احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار و فعال ملی-مذهبی با موضوع «رئیس‌جمهور نظامی؟» هفته گذشته توسط انصاف‌نیوز برگزار شد. تاجزاده در این مناظره گفته بود «جمهوری اسلامی یک نظام هیبریدی و ترکیبی یعنی یک نظام نیمه بسته و نیمه‌باز یا نیمه انتخابی و نیمه انتصابی است. عوامل زیادی در این که هر لحظه و در هر دوره کدام یک از این نیمه‌ها دست بالا را پیدا کنند، نقش ایفا می‌کند. یعنی هر قدر که
مردم فعال‌تر باشند، مشارکت داشته باشند و مطالبات خود را بروز دهند، کف مطالبات ملی بالا می‌رود و برعکس هراندازه که مردم منفعل باشند این مطالبات پایین‌تر می‌آید. البته شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی هم در این مسئله تاثیرگذار است. برای مثال اگر در همین انتخابات اخیر آمریکا ترامپ پیروز می‌شد شرایط به نفع گروه‌های انتصابی رقم می‌خورد لذا بی‌دلیل نبود که وقتی ترامپ شکست خورد واقعا عزا گرفتند چرا که می‌دانستند که پیروزی بایدن، کفه را به نفع تعامل، تنش‌زدایی، رفع تحریم‌ها و گفتگو سنگین می‌کند.»
زیدآبادی با بیان اینکه با حضور رئیس‌جمهور نظامی، فضا بسته نخواهد شد، اینگونه تحلیل کرده بود که «با حضور رئیس‌جمهور نظامی فضا خیلی هم بسته نخواهد شد. برای مثال علیرغم سخت‌گیری‌ها در این سال‌ها حوزه‌هایی مانند موسیقی و فیلم محدود نشد و یا در مسئله حجاب موفق نشدند آنچه مدنظر داشتند را اجرا کنند. تصور نمی‌کنم رئیس جمهور نظامی بعد از روی کار آمدن بخواهد دوباره گشت ارشاد راه‌اندازی کند و با زنان برخورد کند یا اینکه فضای مجازی و اینترنت را به‌طور کلی تعطیل کند.»
حمایت موتلفه از قالیباف
دوگانه قالیباف – رئیسی یکبار در انتخابات 1396 پیش آمد و آنجا قالیباف کنار کشید. این بار اما بخشی از اصولگرایان معتقدند باید رئیسی کنار بکشد. حمیدرضا ترقی گفته «منصوبان از جانب رهبری برای کسب سمت خاص منع شده‌اند. با توجه به اینکه حکم‌های مقام معظم رهبری معمولا پنج‌ساله و سه‌ساله است، شرایط اقتضا می‌کند که فرد منصوب بتواند برنامه خود را به سرانجام برساند.» ناظران اینگونه تحلیل کردند که منظور ترقی ابراهیم رئیسی است؛ چه آنکه رئیس مجلس منصوب رهبری نیست. البته خود ترقی اشاره‌اش را تکمیل کرده و گفته «قالیباف به‌عنوان نماینده مجلس منتخب مردم است و انتصابی از سوی رهبری در مورد ایشان صورت نگرفته است؛ بنابراین فکر نمی‌کنم ایشان مشمول چنین منعی باشد؛ مگر اینکه خود وی تشخیص دهد که جایگاهش در اجرا مفیدتر است یا مجلس.»
پیش از این سلیمی نمین فعال سیاسی اصولگرا خبر داده بود که «کسانی را که از ایشان (رهبری) حکم داشتند و دارند، از کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری منع کرده‌اند.» ظاهرا اصولگرایان تمایل دارند اینبار قالیباف کاندیدای اصلی باشد نه ابراهیم رئیسی.
نامزدی سعید محمد از گمانه زنی تا واقعیت
در هفته گذشته کمپینی در فضای مجازی راه‌اندازی شد که در آن جمعی از جوانان انقلابی از سعید محمد درخواست کردند برای انتخابات ریاست جمهوری حضور یابد. سعید محمد البته درباره احتمال حضورش در انتخابات گفته «ما اهل کار هستیم و کارگریم. قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا آن قدر ماموریت‌های مهم در زمینه اقتصاد مقاومتی در کشور دارد که تمام فکر خود را در تحقق منویات مقام معظم رهبری در این زمینه متمرکز کرده‌ایم.»
او در پاسخ به اینکه «اگر از شما خواسته شود در انتخابات شرکت کنید، چه تصمیمی خواهید گرفت»، گفته «بستگی به شرایط دارد. باید توجه کنیم که شرایط این دوره از انتخابات پیچیده است باید جلوتر برویم و ببینیم چه اتفاقاتی در انتظار ما است.»