حباب خودرو در آستانه فروپاشی
مریم اصغری
با افزایش قیمت خودرو در سال جاری، عملا خودرو از یک کالای مصرفی، به یک بازار سرمایه‌گذاری تبدیل شد. اما این اتفاق تداوم چندانی نداشت و اکنون روند نزولی قیمت خودرو همچنان ادامه دارد و در هفته‌های اخیر همزمان با ادامه روند کاهشی قیمت ارز، قیمت خودرو نیز کاهش و عملا حباب خودرو در آستانه فروپاشی قرار گرفت. این اتفاق باعث شد چرخه عرضه و تقاضا نیز تحت تاثیر قرار گیرد و بازار با ازدیاد فروشنده و کمبود خریدار مواجه شود.
بررسی قیمت‌های اخیر نشان می‌دهدبازار همچون هفته‌های گذشته،همچنان بر مدار کاهشی است.حتی نامه‌ای که اخیرارئیس شورای رقابت به وزیر صنعت، معدن و تجارت نوشت و به مصوبه سال جاری این شورا اشاره کرد، نتوانست روند نزولی این بازار را تغییر دهد. مصوبه سال جاری شورای رقابت مبنی بر این بود که خودروسازان می‌توانند حداکثر تا سقف نرخ تورمِ بخشی اعلامی از سوی بانک مرکزی افزایش قیمت‌ها را در محصولات خود یک‌باره یا در دو مرحله انجام دهند. فعالین این حوزه و علی‌الخصوص دلالان بازار خودرو انتظار داشتند این خبر ترمز بازارِ در حال ریزش قیمتی خودرو را بکشد، اما این اتفاق نیفتاد.
فروشندگان در برابر کاهش قیمت خودرو مقاومت می‌کنند
یک کارشناس بازار خودرو در گفتگو با «صبح امروز» مطرح کرد: با رشد خیره‌کننده نرخ ارز در ماه‌های گذشته، بازار خودرو رشد عجیب و غریب و حباب گونه‌ای را تجربه کرده بود و هر کس به دلخواه خود قیمتی بر خودرو می‌گذاشت، حتی افرادی که با نگاه سرمایه‌ای در این بازار فعالیت می‌کردند، از فروش خودرو دست کشیده بودند تا به سودهای بالاتری برسند، اما اکنون که روند کاهشی نرخ ارز را شاهد هستیم، مشتری هم وجود ندارد.البته با این وجود فروشندگان نیز در برابر کاهش قیمت خودرو مقاومت می‌کنند.
حیدری: تا پیش از این سیر نزولی، بطور میانگین قیمت خودرو بین 25 تا 30 درصد حباب داشت که این حباب در خصوص خودروهای داخلی به 40درصد هم می‌رسید
وی تاکید کرد: ماه‌هاست که نرخ ارز، حرف اول و آخر را در بازار خودرو می‌زند و شاید اگر دلار به کانال ۲۰ هزار تومانی وارد شود، پراید را همچون مردادماه سال جاری مجددا با قیمت ۸۰ میلیون تومان ببینیم.
رکورد کاهشی بازار خودرو برای اولین بار
همچنین رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران خودرو مشهد در گفتگو با «صبح امروز» بیان کرد: با توجه به تعطیلی که از روز گذشته اعمال شده است، هم اکنون هیچ فعالیتی در زمینه خودرو به انجام نمی‌رسد اما پیش از این تعطیلات نیز، تقریبا معاملات در مشهد به صفر رسیده بود.
حمیدرضا حیدری با اشاره به امیدواری برای تداوم سیر نزولی قیمت خودرو افزود: خوشبختانه برای بار اولین باربازار خودرو در رکود، کاهشی بوده است. اگر این روند ادامه‌دار باشد، قطع به یقین حباب خودرو خواهد شکست.
وی با اشاره به حباب نگران کننده قیمت خودرو ادامه داد: تا پیش از این سیر نزولی،به طور میانگین قیمت خودرو بین 25 تا 30 درصد حباب داشت که این حباب در خصوص خودروهای داخلی به 40درصد هم می‌رسید.
رییس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران خودرو مشهددر پابان تاکید کرد: خودرو از یک کالای مصرفی تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده و افرادی که خرید و فروش آن را انجام می‌دهند، به دنبال کسب سود از این بازار متلاطم هستند که با این نگاه به خودرو قطعا ضرر خواهند کرد. من شخصا معتقد هستم خودرو باید به عنوان یک کالای مصرفی باقی بماند و نسبت به این امر خوشبین هستم که با توجه به روند نزولی پیش رو، این اتفاق بیفتد.
کاهش قیمت‌ها به صورت پایدار امکانپذیر است؟
در مقابل صحبت‌ها و پیش بینی‌های رئیس اتحادیه صنف نمایشگاه‌داران خودرو مشهد، تحلیلگران بازار خودرو بر این باور هستند که با توجه به اینکه زیرساخت‌های مناسب برای ثبات بازار خودرو فراهم نشده، کاهش قیمت‌ها نیز به صورت پایدار امکانپذیر نیست.
در این خصوص یک کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با اقتصاد۲۴ گفت: نرخ ارز در کشور، عامل تورم نیست بلکه معلول تورم است؛ تغییر نرخ ارز و افزایش قیمت در بخش خودرو و مسکن ناشی از این است که انتظار تورمی که از ۴ سال پیش با ترامپ در اقتصاد ایران بود، از بین رفته است؛ لذا یک بخشی از تورم انتظاری حالا با انتخاب رئیس جمهور جدید آمریکا تخلیه می‌شود.
فربد زاوه با بیان اینکه شاید برای مدت کوتاهی بازار خودرو با توجه به کاهش تدریجی دلار به یک آرامش رسیده است، اما این استمرار نمی‌تواند با توجه به ابقای مشکلات این صنعت ادامه دار باشد، گفت: شرایط امروز بازار خودرو یک وضعیت مقطعی است، چراکه این صنعت با چالش‌هایی مواجه است که سال‌ها بر رفع آن تأکید شده است.
وی با ابراز امیدواری نسبت به اینکه در این جریان قیمت خودرو بتواند آزاد شود، گفت: واقعیت این است که قیمت محصولات در بازار با قیمت کارخانه کاری ندارد و مستقل از قیمت کارخانه، متناسب با عرضه و تقاضا و سیاست‌های کلان پولی روی یک قیمتی می‌نشیند؛ در حال حاضر هم کاهش قیمت آن به علت افزایش قیمت شورای رقابت نبوده است.
هدایت بازار به سمت مدار کاهشی
این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: موضوع‌های مطرح شده در صنعت خودروسازی کشور کاملاً به سیاست‌های کلان کشور بستگی دارد. اگر سیاست‌های وزارت صمت با سیاست‌های کاهش قیمت که در بازار حاکم شده همخوانی داشته باشد و همین روند را دنبال کنند می‌تواند بازار را در همین مدار کاهشی قیمت هدایت کنند.
زاوه افزود: حالا برخلاف این روند اگر سیاست‌های کلان بر پاشنه سیاست بچرخد و وزارت صمت همچنان بدون هماهنگی با ساختار صنعت خودرو تصمیمات نابجا و ناکارآمد را اجرایی کند هیچ یک از مولفه‌های تاثیرگذار مقطعی و زودگذر بر کاهش قیمت نمی‌تواند کارساز باشد.
نبض بازار خودرو کند می‌زند
هرچند که اخیرا نبض بازار خودرو به کندی می‌زند، اما بی‌شک تداوم و ثبات قیمت‌ها، فراهم سازی زیرساخت‌های مناسب و حمایت دستگاه‌های ذی‌ربط را می‌طلبد.
بد نیست به این وضوع نیز اشاره‌ای داشته باشیم که علیرغم گذشت بیش از پنج دهه از عمر صنعت خودروسازی در کشور، هنوز هم این صنعت با موانع بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند که ماحصل این فرآیند ناکارآمد، تولید خودرو با کیفیت نه چندان مطلوب و قیمت نسبتاً بالاست که حتی با روند کاهشی قیمت، بازهم در مقایسه با خودروها در دیگر کشورها همچنان حباب دارد و مسیر آن با چالش‌های متعددی مواجه است.