بی‌همدم شدن همدمی‌ها
فاطمه تنانی
هر بار که وارد موسسه شدم نگاه تحسین‌برانگیزشان انرژی مثبتی می‌بخشید و انگیزه‌ام را برای دوباره آمدن به همدم بیشتر می‌کرد. دختران معلولی که برخی از آن‌ها به خوبی ساز می‌زدند، آواز می‌خواندند، آشپزی می‌کردند، نقاشی می‌کشیدند و کلی توضیح و تفسیر از طرح‌هایی که روی کاغذ آورده بودند، برایت داشتند و در درس موفق بودند. انگیزه و امید، عاملی برای این نوع زندگی جمعی برای 400 دختری شده که بیشترشان مجهول‌الهویت بوده و حتی نامی نداشتند.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» کرونا و شرایط پیش آمده ناشی از آن، همه چیز را تحت تأثیر خود قرار داد و این مجموعه نیز مستثنا نبود. اِعمال قرنطینه، ترس از انتقال بیماری و مشکلات اقتصادی ناشی از آن، باعث شده تا مجموعه در شرایط سختی قرار بگیرد. درواقع کرونا نه تنها مشکلات مالی زیادی را گریبانگیر این مؤسسه کرده، بلکه نیازهای عاطفی دختران را نیز در این شرایط تشدید کرده است. در همین راستا با زهرا حجت، مدیر مؤسسه همدم در مورد وضعیت دختران تحت پوشش این مجموعه در شرایط کرونا گفت‌وگو کردیم.
بدترین اتفاق پیش‌آمده برای بچه‌ها زمانی است که ما با خانواده آن‌ها تماس می‌گیریم، اما جوابگو نیستند. به همین دلیل برای اینکه روحیه بچه‌ها را تغییر دهیم، مجبور می‌شدیم از طریق همکاران تماس بگیریم و صدایمان را عوض کرده و با بچه‌ها صحبت کنیم تا فکر کند خواهر یا مادرش تماس گرفته است
وی با بیان اینکه «400 دختر زیر نظر خیریه همدم هستند که خانواده‌ای برای حمایت ندارند» توضیح می‌دهد: دلخوشی این دختران، افرادی هستند که به عنوان خیر و حامی از موسسه سر می‌زنند و بچه‌ها آن‌ها را پدر یا مادر خطاب می‌کنند. متاسفانه از بهمن ماه به خاطر بیماری کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بازدید خیرین از مجموعه را نداشتیم، از همه مهمتر بچه‌ها اجازه ملاقات با هیچکس را ندارند، اگر چه سرپرستی ندارند ولی اقوام یا فامیل‌شان هر از گاهی به آن‌ها سر می‌زنند که همین دیدارها باعث دلخوشی و آرامش بچه‌ها می‌شود.
دختران تحت پوشش ما، فاقد سرپرستی مناسب هستند، حتی خیلی از آن‌ها در همدم، نامگذاری شدند؛ درواقع اکثر آن‌ها دخیل بسته حرم بودند که به امید شفا دخیل‌شان می‌کردند و دیگر کسی دنبالشان نمی‌آمد
حجت با بیان اینکه «از وقتی که این ملاقات‌ها قطع شده بچه‌ها بهانه‌گیر شدند و سر هیچی گریه می‌کنند، هر چند همکارانمان تمام تلاش خود را برای سرگرمی این بچه‌ها انجام می‌دهند» می‌افزاید: بدترین اتفاق پیش‌آمده برای بچه‌ها زمانی است که ما با خانواده آن‌ها تماس می‌گیریم، اما جوابگو نیستند. درواقع این خانواده‌ها فکر می‌کنند علت تماس با آن‌ها این است که قصد داریم فرزندشان را به آن‌ها برگردانیم به همین دلیل متاسفانه این روزها جواب تماس مجموعه و بچه‌ها را نمی‌دهند.
تغییر صدا می‌دهیم تا تلفنی با بچه‌ها صحبت می‌کنیم
وی ادامه می‌دهد: به همین دلیل برای اینکه روحیه بچه‌ها را تغییر دهیم، مجبور می‌شدیم از طریق همکاران تماس بگیریم و صدایمان را عوض کرده و با بچه‌ها صحبت کنیم تا فکر کند خواهر یا مادرش تماس گرفته است. زمانیکه وضعیت کرونا قرمز نبود خانواده‌ها از پشت پنجره برای دیدن فرزندانشان مراجعه می‌کردند، بچه‌ها خوشحال بودند و به همان هم راضی بودند. این شرایط کرونا هر چند که از نظر اقتصادی برای ما دشواری‌هایی را به همراه داشته است، اما لطمه روحی که به بچه‌ها وارد کرده بسیار بیشتر است.
تهی شدن آسایشگاه از سرگرمی برای دختران
مدیر مؤسسه همدم در مورد سرگرمی بچه‌ها توضیح می‌دهد: تا قبل از کرونا یاوران آموزشی به اینجا می‌آمدند تا به بچه‌ها آموزش بدهند و آن‌ها را سرگرم می‌کردند، ولی در شرایط بیماری ورود همه افراد ممنوع شده و حتی ورود و خروج همکاران خودمان با تب‌سنج و نبض‌سنج است. متأسفانه در این دوران، بچه‌ها را محدود کرده و به هیچ عنوان بیرون از موسسه نمی‌بریم.
کسی در همدم به کرونا مبتلا شده است؟
حجت در پاسخ به این پرسش که آیا کسی از بچه‌های نگهداری شده در همدم به کرونا مبتلا شده است یا خیر، بیان می‌کند: در این دوران برخی از بچه‌ها به کرونا مبتلا شدند، ولی خوشبختانه همه درمان شدند و مرگی نداشتیم. بعد از ابتلای بعضی از دختران، پزشک، مصرف روزانه ویتامین c با دوز 50 هزار را برای بچه‌ها تجویز کرد -هر چند که تأمین این میزان از ویتامین c باعث بالارفتن هزینه‌های خیریه شد- تأمین روزانه آن را در برنامه خود قرار دادیم.
شرایط روحی دختران همدم نامناسب است
مدیر موسسه همدم در رابطه با افزایش بیماری جسمی و افسردگی دختران تحت پوشش همدم تشریح می‌کند: در دوران قرنطینه، شرایط روحی بچه‌ها خراب شده؛ بنابراین روانشناسان متخصص به سرعت حالات بچه‌ها را بررسی می‌کنند؛ بنابراین اگر نیاز به دارو باشد روان‌پزشک برای آن‌ها تجویز می‌کند. هر چند در بیشتر اوقات روانشناس تلاش می‌کند تا با تغییر برنامه‌ها حال روحی بچه‌ها را بهبود بخشد. درواقع دختران تحت پوشش ما دائم در اجتماع حضور داشتند یا در اردو و برنامه‌های مختلف شرکت می‌کردند؛ به همین دلیل کسانی که نمی‌توانند شرایط موجود را درک کنند با دارو آرام می‌کنیم.
پذیرش نداریم
حجت با اشاره به عدم پذیرش فردی جدید در خیریه، اظهار می‌کند: پذیرش بچه‌ها از طریق دفتر هماهنگی سازمان بهزیستی یا از طریق دادگستری صورت می‌گیرد. درحال حاضر هیچ‌گونه پذیرش از بیرون نداریم تا اوضاع به روال قبل برگردد؛ فقط یک یا دو مورد داشتیم که به دلیل شرایط خاصشان-جایی برای ماندن نداشتند و در معرض خطر بودند- از طریق دادگستری پذیرش کردیم.
خیلی از دختران همدم، مجهول‌الهویت و دخیل حرم بودند
مدیر موسسه همدم در مورد «دختران مجهول‌الهویت» بیان می‌کند: دخترانی که تحت پوشش ما هستند فاقد سرپرستی مناسب هستند، حتی خیلی از آن‌ها در همدم، نامگذاری شدند؛ به خاطر اینکه فرد، بدون شناسنامه و هویت به اینجا آورده می‌شود. اکثر آن‌ها دخیل بسته حرم بودند که به امید شفا دخیل‌شان می‌کردند و دیگر کسی دنبالشان نمی‌آمده و آن‌ها را به اینجا منتقل می‌کردند؛ به هیمن دلیل نام این دختران را زایرین بی‌بازگشت گذاشته‌ایم.
نیاز است تا برای جلوگیری از وقوع حوادثی چون خودکشی «ساجده»، کارشناسان به امور سازمان‌ها رسیدگی کنند، بایستی مراکز را به خوبی شناسایی کرده و با افراد تحت پوشش این سازمان‌ها آشنا شوند؛ چراکه بعضی بچه‌ها به خاطر داشتن حالات روانی شدید و خودزنی نباید در این مجموعه‌ها نگهداری شوند و این بسته به نظر کارشناس دارد
حجت با بیان اینکه «برخی از دختران تحت پوشش همدم، دارای معلولیت‌های ذهنی هستند و هزینه نگهداری آن‌ها بالاست» خاطرنشان می‌کند: درواقع برخی از آن‌ها حتی توانایی حرکت کردن ندارند و در مجموعه، توسط «مادریار» اداره می‌شوند.
تأثیر خبر خودکشی «ساجده» بر مجموعه همدم
وی درمورد «تاثیر خبر خودکشی دختری 15 ساله در بهزیستی» بر دختران تحت پوشش همدم توضیح می‌دهد: این خبر برای دختران تحت پوشش ما که اغلب سواد خواندن و نوشتن ندارند و درک پایینتری دارند، تاثیری نداشت، ولی روی مربی‌ها تأثیر زیادی گذاشت و باعث شد که میزان مراقب از بچه‌ها را بیشتر کنند. بنظر من نیاز است برای جلوگیری از وقوع چنین حوادثی، کارشناسان به امور سازمان‌ها رسیدگی کنند، بایستی مراکز را به خوبی شناسایی کرده و با افراد تحت پوشش این سازمان‌ها آشنا شوند؛ چراکه بعضی بچه‌ها به خاطر داشتن حالات روانی شدید و خودزنی نباید در این مجموعه‌ها نگهداری شوند و این بسته به نظر کارشناس دارد.
کمک‌های مردمی نباشد نمی‌توانیم خیریه را اداره کنیم
مدیر موسسه همدم در مورد تامین هزینه‌ها می‌افزاید: تامین هزینه 400 دختر پُر مصرف از نظر خوراک، پوشاک و داروهایی که از تعرفه بیمه خارج است و هزینه زیادی برای پرداخت آن‌ها می‌شود، کار را برایمان خیلی سخت کرده. درواقع ما تنها با کمک‌های مردمی و هزینه‌ای که بهزیستی پرداخت می‌کند، این دختران را اداره می‌کنیم. متأسفانه هزینه‌ای که بهزیستی در نظر گرفته خیلی کم است؛ بنابراین اگر کمک‌های مردمی نباشد، نمی‌توانیم مجموعه را اداره کنیم.
وی با اشاره به قطع شدن میزان از کمک‌های مردمی تشریح می‌کند: در این شرایط به خاطر وضعیت اقتصادی بعضی از کمک‌های خیرین قطع شده، هر چند خوشبختانه برخی از نیکوکاران، کمک‌های خود را افزایش دادند؛ چراکه وضعیت سخت امروز ما را می‌دانند. به تازگی به خاطر شرایط بیماری غذای آماده تحویل نمی‌گیریم و خیرین که درک بالایی دارند کمک‌های خود را به صورت مواد خام به ما عرضه می‌کنند تا در آشپزخانه خیریه طبخ شود و این به نفع موسسه شده است.