تماشای این 10 فیلم را از دست ندهید

احمد صبریان

ژانر«گنگستری» یكی از پرسابقه‌ترین گونه‌های سینمایی است و میلیون‌ها طرفدار در سراسر جهان دارد. شمار زیادی از بهترین كارگردانان سینما، بهترین آثار خود را در این ژانر ساخته‌اند و بسیاری از مطرح‌ترین بازیگران، بهترین بازی‌های خود را در این گونه سینمایی به نمایش گذاشته‌اند. سایت «متاکریتیک»، اقدام به معرفی 10 فیلم برتر گنگستری تاریخ سینما كرده است. جالب این که در این فهرست 2 فیلم از «فرانسیس فوردکاپولا»،3 فیلم از «مارتین اسکورسیزی» و 2 فیلم از«کوئنتین تارانتینو» به چشم می‌خورد. همه این فیلم‌ها در فهرست 100 فیلم برتر موسسه فیلم آمریكا قرار دارد.

پدرخوانده (فرانسیس فوردكاپولا – 1973)

«پدرخوانده» یكی از محبوب‌ترین آثار تاریخ سینماست. شاهكاری كه با كارگردانی درخشان «كاپولا» و هنرمندی چند تن از غول‌های بازیگری همچون «مارلون براندو»، «آل پاچینو»،«جیمز کان» و «رابرت دووال» به اثری تكرار نشدنی تبدیل شد. تماشای این فیلم، اغلب تماشاگران را بهت زده می‌كند و تماشای چند باره آن نیز هرگز از طراوت و زیبایی آن نمی‌كاهد. صحنه ازدواج دختر «كورلئونه»، «تیراندازی مایكل به دو رقیب پدرش»، «ترور پدرخوانده»، «غسل تعمید» و دیگر سكانس‌های درخشان فیلم كه همگی با قاب‌بندی و كارگردانی خیره كننده «كاپولا»، چشم نواز از كار درآمده و از صحنه‌های به یادماندنی فیلم است. این شاهكار فقط 3 اسكار گرفت و چندان مورد توجه اعضای آكادمی قرار نگرفت. گذشت زمان، قابلیت‌های این فیلم ماندگار را به خوبی نشان داد.

رفقای خوب (مارتین اسكورسیزی – 1990)

تماشای چندباره فیلم «رفقای خوب» ساخته تحسین برانگیز اسکورسیزی از زیبایی و جذابیت آن نمی‌كاهد. بازی‌های فوق‌العاده و درخشان «ری لیوتا»، «رابرت دنیرو»، «جوپشی»، «لوران براكو»، «دنیس فارینا» و دیگر بازیگران، به قدری جذاب و دیالوگ‌های این شاهکار به قدری شنیدنی است كه «رفقای خوب» به سرعت جای ویژه و خاص خود را به عنوان یك فیلم كلاسیك تمام عیار در سینمای آمریكا باز كرد. هوشمندی «اسكورسیزی» در خلق موقعیت‌هایی كه تماشاگر تاكنون هرگز ندیده است و تلاش حیرت‌انگیز گنگستری كه برای نجات خانواده‌اش، دست به هر كاری می‌زند، لذت تماشای «رفقای خوب» را چندین برابر می‌كند. این فیلم نامزد دریافت 6  اسكار شد اما اسكار بهترین فیلم و بهترین كارگردان را به فیلم «با گرگ‌ها می‌رقصد» ساخته «كوین كاستنر» واگذار كرد.

پدرخوانده 2 (فرانسیس فوردكاپولا – 1974)

«پدرخوانده 2» بخش‌هایی را كه در قسمت نخست فیلم و رمان «ماریو پوزو»، به تصویر كشیده نشده بود، با بازی‌های زیبای «رابرت دنیرو»، «آل پاچینو»، «دایان کیتون» و «جان کازال» به نمایش درآورد. درحالی كه مایكل كورلئونه (آل پاچینو) به شخصیت خشنی تبدیل شده كه برای هدایت خانواده، دست به انجام هر كاری می‌زند، ویتو كورلئونه جوان (رابرت دنیرو) تشكیل باند سازماندهی شده‌ای را آغاز كرده است. سكانس پایانی فیلم، خیره‌كننده است. این فیلم نامزد 11 اسكار شد و 6 اسكار بهترین فیلم، كارگردانی، فیلم نامه اقتباسی، بازیگر نقش دوم مرد (رابرت دنیرو) موسیقی فیلم و کارگردانی هنری را دریافت کرد «كاپولا» نشان داد چگونه می‌توان دنباله یك فیلم را باارزش تر از فیلم اول ساخت. هنوز هم هیچ دنباله سینمایی به این شاهكار سینمایی نرسیده است.

داستان عامه پسند (كوئنتین تارانتینو – 1994)

گاهی یك شاهكار سینمایی به سبب خلاقیت کارگردان، به یك فیلم كلاسیك  تبدیل می‌شود. «داستان عامه پسند» با بازی‌های درخشان «جان تراولتا»، «ساموئل ال جكسون»، «اما تورمن»، «بروس ویلیس»، «هاروی كیتل»، «روزانا آرشت»، «آماندا پلامر»، «تیم راث» و «كریستوفر واكن»، فیلم پرستاره‌ای است. اما ستاره اصلی «داستان عامه پسند» خود تارانتینو است كه دیالوگ‌های درخشانی برای این فیلم نوشته است. وی در این فیلم ثابت می‌كند استاد نوشتن دیالوگ‌های ضربتی است. فیلم، نخل طلای جشنواره کن را از آن تارانتینو کرد و نامزد دریافت7 جایزه اسکار شد که جایزه اسکار بهترین فیلم‌‌نامه غیراقتباسی را در سال 1994 از آنِ خود کرد. عمده شهرت «داستان عامه پسند» به دلیل به نمایش درآوردن ترکیبی کنایه‌‌آمیز از خشونت و شوخ‌ طبعی، داستان غیرخطی، اشاره‌‌های سینمایی، ارجاعات آن به فرهنگ عامه و دیالوگ‌‌های آن است.

در بارانداز (الیا كازان – 1954)

«دربارانداز» یكی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما، برنده 8 اسكار بهترین فیلم، كارگردانی، بازیگر نقش اول مرد (مارلون براندو)، بازیگر نقش دوم زن (اواماری سنت)، تدوین، فیلمبرداری، طراحی صحنه و تصویر است. انجمن فیلم آمریکا سال 2007 نام «در بارانداز» را در رده هفتمین فیلم برتر تاریخ سینما قرار داد که نگاهی انتقادی به فساد در اتحادیه بارانداز «هوبوکن» نیوجرسی دارد. فیلمنامه فیلم با اقتباسی آزاد از رویدادهای واقعی نوشته شده ‌است. این فیلم، نفوذ باندهای سازمان یافته جنایی را، در اتحادیه‌های كارگری نشان می‌دهد. صحنه رویارویی «رد استایگر» و «مارلون براندو» در خودرو بسیار تماشایی است. «كازان» از«براندو» خواست ناباوری و حیرت از تهدید برادر را، در چهره و بازی‌اش نشان دهد. تأثیرگذاری فیلم به حدی بود كه «كازان» با این فیلم مشهور شد و توانست مرزهای گسترده‌ای را پشت سر بگذارد.

بانی و كلاید (آرتورپن – 1967)

«بانی و كلاید» داستان زوجی را كه هم در زندگی و هم در ارتكاب سرقت و جنایت با هم شریك هستند روایت می‌كند. «وارن بیتی» و «فی داناوی» زوج جذاب و تماشایی فیلم، حس همدلی تماشاگر را برمی‌انگیزند. فیلم موفق به کسب 2 اسکار بهترین بازیگر زن نقش دوم (استلا پرسونز) و فیلم‌‌برداری شد. مشهورترین سكانس فیلم صحنه كشته شدن «بیتی» و «داناوی» است که نشان می‌دهد مرز بین آدم خوب و بد، چقدر باریك است. با وجود این كه تماشاگر فكر می‌كند آنچه آن‌ها انجام می‌دهند، شر مطلق است، اما با آن‌ها همراه می شود و دوستشان می‌دارد. به همین خاطر تماشای قتل وحشیانه آن‌ها در حالی كه غافل از همه چیز در خودروی خود هستند، بسیار تكان دهنده و فجیع است.

تاریخ خشونت (دیوید كراننبرگ – 2005)

«كراننبرگ» فیلم «تاریخ خشونت» را با درونمایه طنزی تلخ و جاری در سراسر اثر، به فیلمی تكان دهنده و جذاب تبدیل كرده است. یك رستوران دار (ویگو مورتنسون) در شهر كوچكی در «ایندیانا»، مانع وقوع یك سرقت شده و در این شهر به قهرمان تبدیل می‌شود. اما سر و كله مردی پیدا می‌شود كه ادعا می‌كند «مورتنسون» قبلا گنگستر بوده و سال‌هاست برادرش در پی اوست. بازی‌های مثال زدنی «مورتنسون» و «ویلیام هارت»، از نكات قابل تأمل فیلم است. «هارت» برای ده دقیقه حضور در این فیلم، اسكار بهترین بازیگر نقش دوم مرد را به دست آورد . نوع روایت سبب شده است «تاریخ خشونت» فیلم متفاوتی باشد. در «تاریخ خشونت» فضایی رئالیستیک جاری است و برخلاف کارهای قبلی کارگردان، صحنه‌های خشونت بار سنگین ندارد  .

كازینو (مارتین اسكورسیزی – 1995)

اسكورسیزی در فیلم «کازینو» برای روایت داستانی درباره نفوذ مافیا در لاس وگاس، جسارتی ستودنی به خرج داده است. «دنیرو» مثل همیشه بازی تأثیرگذاری از خود به نمایش می‌گذارد و در نقش شخصیتی حیله‌‌گر و جنایی ایفای نقش می‌‌کند و مستعد خشونت و خشم غیرقابل ‌کنترل است. نقش «جو پشی» شبیه نقشی است كه در «رفقای خوب» برعهده دارد. اما شخصیت او در «كازینو»، بیشتر شبیه یك سادیست است. «شارون استون» در این فیلم استعداد بازیگری خود را عیان کرد و نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن شد. بسیاری از صحنه‌های فیلم نمادین او این اثر نمونه یك كلاسیك تمام عیار است. کازینو به ‌هیچ‌ عنوان دنباله‌‌ای بر «رفقای خوب» نیست اما باید گفت هر دو فیلم ارتباط بسیاری با هم دارند و گنگسترها را در اوج قدرت خود نشان می‌‌دهند .

رفتگان (مارتین اسكورسیزی – 2006)

«اسكورسیزی» سرانجام سفر دور و دراز خود را برای كسب اسكار بهترین كارگردانی، با ساخت «رفتگان» به پایان برد و اسكار گرفت. این اثر، فیلم شدیداً سرگرم‌ کننده‌‌ای درباره خلاف کاران ایرلندی است که یک جاسوس را در سازمان پلیس ماساچوست به کار می‌‌گمارند. دراین فیلم بازیگران شاخصی چون «لئوناردو دی كاپریو»، «جك نیكلسون» و «مت دیمون»، «مارك والبرگ»، «الك بالدوین» و «مارتین شین» نقش‌آفرینی کرده‌اند. فیلم برنده 4 اسکار بهترین فیلم، کارگردانی، فیلمنامه اقتباسی، تدوین و نامزد بهترین بازیگر مرد مکمل (مارک والبرگ) شد. این فیلم تماشاگر را تا آخرین لحظه مردد نگه می‌‌دارد و وی قادر به حدس زدن حوادث و رخدادهای داستان نیست. این فیلم با استقبال خوبی از سوی منتقدان مواجه شد و جزو 250 فیلم برتر در سایت IMDB است و همچنین به موفقیت خوبی در گیشه دست یافت .

سگ‌های انباری (كوئنتین تارانتینو – 1992)

«سگ‌های انباری» نخستین فیلم «تارانتینو» ماجرای پیش و پس از یک سرقت مسلحانه را با تأثیر از سینمای اکشن هنگ کنگ و موج نو فرانسه روایت می ‌کند و نشان می‌دهد تماشاگران چه انتظاری از این كارگردان در آینده خواهند داشت. فیلم روایتگر تلاش ناكام گروهی از سارقان بانك است و «هاروی كیتل»، «تیم راث»، «مایكل مدسن»، «كریس پن»، «استیو بوسمی» و خود «تارانتینو» در آن  بازی می‌كنند. تماشاگر در طول فیلم، ماجرای سرقت را نمی‌بیند و دیالوگ‌های فیلم مانند دیگر آثار «تارانتینو»، روان است. بی‌تردید «سگ‌های انباری» فیلمی پست مدرن است. مؤلفه‌های این سبک را می‌توان در ساختار روایی و دراماتیک فیلم دید. «سگ‌های انباری» فیلمی در قالب ژانر نوآر با گوشه چشمی به ژانر گنگستری و سینمای اکشن است که مایه‌های طنز را نیز در خود دارد.