وقتی گوجه‌فرنگی طلا می‌شود
ریحانه موسوی
گوجه فرنگي يکي از صيفي‌جات عمده است، اما فرآيند بازاررساني اين محصول همواره با مشکلات فراواني مواجه بوده، همچنين سهم توليدکننده از قيمت محصول نهايي در اين مسير، کمترين ميزان، يعني حدود يک چهارم است.
دلایل افزایش قیمت گوجه‌فرنگی
قیمت محصولات سبزی و صیفی از جمله گوجه‌فرنگی در روزهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. کارشناسان بخشی از این افزایش قیمت را مربوط کاهش تولید و عرضه آنها با آغاز فصل سرما می‌دانند، اما تفاوت قیمت خرید محصول از کشاورزان تا قیمت عرضه، آنچنان زیاد است که کاملا غیر‌منطقی به نظر می‌رسد و نمی‌توان تنها مقصر آن را فصل دانست.
مصدق: دو استان در کشور نمی‌توانند نیاز سایر استان‌ها به گوجه‌فرنگی را رفع کنند و این امر امکان پذیر نیست، مگر اینکه خوزستان و جیرفت نیز به کمک آنها بیایند و به کار عرضه بپردازند
به گزارش روزنامه«صبح امروز» برخی، گرانی اخیر صیفی‌جات به خصوص گوجه‌فرنگی را ناشی از کاهش تولید و نوسان نرخ ارز می‌دانند. هر یک از مسئولان نیز دلایل خاص خود را برای این گرانی‌ها در بازار مطرح می‌کنند. بسیاری از آنها بر این باور هستند که کاهش ارزش پول ملی، جذابیت صادرات، قاچاق صیفی‌جات در پی نوسان نرخ ارز، کاهش عرضه نسبت به تقاضا و تامین نیاز کشور از مناطق جنوبی، دلیل اصلی رشد چشمگیر قیمت در بازار به شمار می‌رود.
احتمال کاهش قیمت گوجه‌فرنگی
اما اخیرا معاون بازرگانی سازمان تعاون روستایی اعلام کرد که از جنوب کشور گوجه فرنگی‌های درجه یک خریداری شده و قرار است این محصول در میادین میوه و تره‌بار توزیع و با قیمت هر کیلو ۱۱ هزار تومان فروخته شود. این در حالی است که قیمت این محصول دیروز در مشهد به ۱۴ هزار تومان رسید و مدیر میدان میوه و تره‌بار نوغان مشهد در این زمینه به خبرنگار ما گفت: کماکان به دلیل کمبود عرضه، قیمت گوجه‌فرنگی بالا است و ما نیز در انتظار تزریق آن به بازار و کاهش قیمت هستیم.
دستور وزیر جهاد کشاورزی؛ عرضه گوجه به بازار
اما مرتضی معتمد معاون بازرگانی سازمان تعاون روستایی با بیان اینکه در پی دستور وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه سازمان تعاون روستایی به بازار گوجه فرنگی ورود و با تأمین و عرضه گوجه در بازار قیمت آن را به نفع مصرف‌کنندگان تعدیل کند، اظهار داشت: در راستای این دستور و به دلیل اینکه استان بوشهر در این فصل تنها تأمین‌کننده گوجه فرنگی کشور است، مقداری گوجه فرنگی درجه یک از آنجا خریداری و در حال توزیع آن در میادین میوه و تره‌بار هستیم.
معتمد: به دلیل اینکه استان بوشهر در این فصل تنها تأمین‌کننده گوجه فرنگی کشور است، مقداری گوجه فرنگی درجه یک از آنجا خریداری و در حال توزیع آن در میادین میوه و تره‌بار هستیم
وی با اشاره به اینکه قیمت گوجه فرنگی سر زمین، بسته به کیفیت آن بین ۹۵۰۰ تا ۱۰ هزار ۵۰۰ تومان است، گفت: قرار است این گوجه فرنگی‌های خریداری شده، در میادین میوه و تره‌بار تهران با قیمت هر کیلو ۱۱ هزار تومان به مصرف کنندگان عرضه شود. در حال حاضر در چندین میدان میوه و تره‌بار تهران توزیع شده و روز شنبه نیز در ۸ میدان میوه و تره‌بار دیگر شهر توزیع شد و هیچ محدودیتی در توزیع وجود ندارد.
جای نگرانی نیست!
معاون بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران اضافه کرد: اکثر کشورهای جهان مانند ایران چهارفصل نیستند. بنابراین حداکثر ۱۰۰ روز در سال گوجه فرنگی بوته یا تولید فضای باز دارند، ولی در کشور ما ۱۱ ماه گوجه فرنگی تازه وجود دارد و فقط آبان‌ماه آن هم به دلیل تغییر فصل گوجه فرنگی تازه کم می‌شود و قیمت آن هم افزایش می‌یابد.
وی تصریح کرد: از ابتدای آذرماه گوجه فرنگی‌های برخی دیگر از شهرستان‌های استان بوشهر برداشت و گوجه ارزان وارد بازار می‌شود. همچنین از ابتدای بهمن ماه گوجه فرنگی هرمزگان و از ابتدای فروردین نیز گوجه منطقه جیرفت وارد بازار خواهد شد و هیچ جای نگرانی و کمبودی نیست.
استان‌های جنوبی جوابگوی نیاز کشور نیستند
رئیس اتحادیه میوه و تره‌بار مشهد نیز در این خصوص می‌گوید: دو استان در کشور نمی‌توانند نیاز سایر استان‌ها به گوجه‌فرنگی را رفع کنند و این امر امکان پذیر نیست، مگر اینکه خوزستان و جیرفت نیز به کمک آنها بیایند و به کار عرضه بپردازند.
حسین مصدق با بیان اینکه قیمت گوجه‌فرنگی امروز در میدان میوه و تره‌بار مشهد از کیلویی ۹ تا۱۳ هزار تومان بود تصریح می‌کند: برخی مسئولان اظهار دارند که تزریق گوجه از جنوب کشور، قیمت آن را تعدیل کرده و به چهار هزار تومان می‌رساند، در صورتی که قیمت آن در تابستان که اوج زمان تولید و عرضه است به این شکل نیست، حال چگونه می‌خواهد در زمستان به این قیمت برسد؟
نقش عرضه و تقاضا بر قیمت‌ها
قیمت گوجه‌فرنگی تابع شرایط عرضه و تقاضا می‌باشد و به صورت توافقی تعیین می‌شود، به همین دلیل شاهد نوسان‌های قیمت در این محصول هستیم. این امر همواره تولیدکنندگان را در شرایط بی‌اطمینانی قرار می‌دهد، و حتی در بعضی سال‌ها به علت کاهش بیش از‌حد قیمت محصول و جبران نشدن هزینه‌های تولید، برداشت و مراحل بعد از آن، مجبور می‌شوند تا محصول آماده خود را بدون برداشت رها کنند.
نقش عمده‌فروشان چیست؟
عمده فروشان یکی دیگر از عوامل ایجاد توازن و تعادل، میان عرضه و تقاضا هستند، این گروه با فعالیت در میدان‌های میوه و تره‌بار و برقراری ارتباط با مشتریان و مغازه‌داران حتی در سایر شهرستان‌های استان، یکی از عوامل موثر در این امر به شمار می‌روند.
اما به نظر می‌رسد مواردی هم‌چون خرید تضمینی و مستقیم و همچنین حمایت از تولید کنندگان به جهت استفاده بهینه از محصولاتشان در ایجاد تعادل در این بازار ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر بر اساس سخنان معاون بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، اگر در کشور ما ۱۱ ماه در سال گوجه فرنگی تولید شود، پس باید محصول به اندازه کافی جهت عرضه در آبان‌ماه که تولید وجود ندارد، موجود باشد که این موضوع جای تامل دارد. اکنون اما باید منتظر بود و دید عرضه گوجه‌فرنگی به بازار قیمت آن را کاهش خواهد داد یا خیر؟