اعلام آمادگی شهرداری مشهد برای مشارکت در احیای برج و باروی توس
شهردار مشهد برای مشارکت در پروژه احیای برج و باروی شهر تاریخی توس اعلام آمادگی کرد و گفت:آمادگی داریم با دریافت مصوبه و تایید شورای اسلامی شهر مشهد برای احیای بخشی از برج و بارو نیز مشارکت کنیم و به‌زودی لایحه‌ای در این خصوص به شورای شهر ارائه خواهد شد.
به گزارش صبح امروز محمدرضا کلائی در جلسه با مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی ضمن به اقدامات آن اداره‌کل برای احیای برج و باروی منطقه باستانی توس اشاره و بیان کرد: تمام تلاش بر این است که پروژه‌های عمرانی توس تا پایان امسال به سرانجام برسد و از نوروز امسال به بعد رویدادهای ملی و بین‌المللی در توس اجرا شود.
وی همچنین به تفاهم با اداره‌کل میراث فرهنگی خراسان رضوی برای بازپیرایی پردیس توس واقع در حدفاصل جلوخان آرامگاه فردوسی تا دروازه رودبار اشاره و بیان کرد: برای بازپیرایی و واگذاری پردیس به بخش خصوص نیز آمادگی داریم با میراث فرهنگی مشارکت و همکاری کنیم.
شهردار مشهد با اشاره به برگزاری مسابقه ملی طراحی پل کشف‌رود نیز افزود: ۸۵۰ دانشجو از سراسر کشور در این مسابقه شرکت کردند و جریانی از توجه دانشجویان به توس به راه افتاده است که در نوع خودش کم‌نظیر بوده است.
وی بر نقش موزه‌ها در حفظ و احیای هویت تاریخی فرهنگی شهر مشهد هم تاکید و بیان کرد: برای راه‌اندازی موزه‌های کودکان، هنرهای سنتی و معاصر و دیگر موزه‌هایی که می‌تواند در حفظ هویت و ترویج فرهنگ و تاریخ این شهر مؤثر باشد هم آمادگی مشارکت داریم و باید از ظرفیت خانه‌های تاریخی برای تبدیل آنها به موزه استفاده کرد.
کلائی همچنین گفت: اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی آن دسته از خانه‌های تاریخی این شهر را که در اولویت قرار دارند برای انتخاب به شهرداری مشهد معرفی کند.
اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی اجرای عملیات مرمت برج و باروی شهر باستانی توس را از مهر ماه پارسال آغاز کرده است.
ارتفاع برج اصلی شهر تاریخی توس ۹ متر و عرض آن ۶ متر است. شهر تاریخی توس دارای ۱۰۶ نیم برج، چهار دروازه شامل رودبار، مرو، نیشابور و رزان و وسعت منطقه آن هفت هزار مترمربع است.
اعتبار در نظر گرفته شده برای مرحله نخست مرمت برج و باروی این شهر تاریخی ۱۶ میلیارد ریال است که در سفر سال گذشته رییس جمهوری به خراسان رضوی ۹۰ میلیارد ریال برای اجرای این پروژه منظور شد. در این چارچوب از سال ۹۷ به مدت سه سال و هر سال ۳۰ میلیارد ریال از این حجم اعتبار اختصاص می یابد و به فراخور تخصیص اعتبار عملیات مرمت انجام می شود.
شهر تاریخی توس با محوطه ۳۶۰ هکتاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. منطقه توس در سده دوم هجری مجموعه‌ای از آبادی‌هایی همچون نوغان، سناباد و توس بود که این آخری آبادترین آنها محسوب می‌شد و امروز همه آن آبادی‌ها درون شهر مشهد قرار دارند.
پس از شهادت حضرت امام رضا(ع) در خراسان، تاریخ‌دانان محل دفن پیکر مطهر و حرم ایشان را ‘ارض توس’ عنوان کردند. توس در زمان حمله مغول ویران اما پس از مدتی تجدید عمارت و چندمرتبه مقر فرمانروایان مغول شد.
بازسازی عمارت قلعه توس پس از مرگ تیمور صورت گرفت. در دوره‌های بعد نام توس را با نام مشهد یک‌جا می‌بردند اما مشهد به تدریج به واسطه اهمیت مذهبی، شهر توس را تحت الشعاع خود قرار داد و مرکز خراسان شناخته شد.
توس تا بهمن ۱۳۹۱ یکی از روستاهای تابع مشهد شناخته می‌شد اما با تایید شورای عالی معماری و شهرسازی این روستای تاریخی که مقبره حکیم ابوالقاسم فردوسی در جوار آن قرار دارد به عنوان یک محدوده منفصل شهری به شهرداری مشهد واگذار شد. هم اکنون توس زیر نظر شهرداری منطقه دوازدهم مشهد اداره می‌شود.
خراسان رضوی حدود دو هزار و ۶۰۰ اثر، بنا، محوطه و تپه تاریخی و میراث معنوی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران دارد.