کاهش حاشیه‌ی الیت
علی نژاد
ساماندهی ترافیک خیابان‌های مشهد ازجمله گرفتاری‌های کلان‌شهری مانند مشهد است که همواره دغدغه همه مدیریت شهری بوده است و باوجود راهکارهای مختلفی که دنبال شده است اما هم چنان این چالش جدی وجود دارد، چراکه هرقدر هم راهکارهای جدیدی ارائه می‌شود اما رشد روزافزون خودروها و افزایش تراکم باعث شده تا به هر میزان فضای پارک و تردد به خودروها اختصاص یابد بازهم تردد و توقف خودروها در خیابان نیازمند مدیریت است.
بسیاری از خیابان‌ها و میدان‌های مشهد ازجمله شهدا، خیابان احمدآباد، خیابان سجاد، بلوار وکیل‌آباد، باوجود عرض مناسب معابر، در ساعات مختلف روز با کندی تردد مواجه است و در این میان، آنچه قصه را غم‌انگیزتر می‌کند که خودروهایی است که در حاشیه‌های خیابان‌های مهم پارک می‌کنند.
برای مقابله با این معضل که هرروز شهر را بیشتر درگیر خود می‌کرد، مدیریت شهری مشهد در دوره‌های مختلف سیاست‌های ترافیکی تعیین کردند تا برای مردم استفاده از حمل‌ونقل عمومی به‌صرفه‌تر از تردد با خودروی شخصی باشد؛ هرچند آنچه امروز به‌عنوان محصول این سیاست‌ها در سطح شهر مشهود است، اهداف دیگر و حاشیه‌ای را پررنگ‌تر نشان می‌دهد.
یکی از این سیاست‌ها، پولی کردن پارک‌های حاشیه‌ای در سطح شهر بود، متولی این امر هم به یک شرکت خصوصی سپرده شد به نام الیت که پس از مدتی به‌طور کامل زیر نظر شهرداری قرار گرفت.
وضعیت قبلاً چگونه بود؟
پیش‌ازاین مدیرعامل شرکت الیت (توسعه ارتباطات ترافیکی شهرداری مشهد) در شهریورماه 1397 گفته بود: درباره بحثی که درباره تقسیم فضای عادلانه پارک مطرح است، باید بگویم آمارها نشان می‌دهد که قبل اجرایی شدن پروژه الیت، یعنی در سال 88 و 89، توقف‌های کمتر از نیم ساعت در مشهد 25 درصد بوده و 75 درصد مردم ترجیح می‌دادند که توقف‌های طولانی در حاشیه خیابان‌ها داشته باشند.
آمار 18 درصدی توقف طولانی مشهدی‌ها در حاشیه خیابان‌ها
در حال حاضر رفتار ترافیکی مردم تغییر کرده و این آمار تقریباً برعکس شده و 72 درصد مردم ترجیح می‌دهند کمتر از نیم ساعت در حاشیه خیابان‌ها پارک کنند و 18 درصد هم توقف طولانی دارند، حتی در مقطعی آمار تا 76 درصد هم داشتیم که با کاهش تعرفه از 800 تومان به 600 تومان، رفتار ترافیکی مردم در خیابان‌های خاصی تغییر کرد.
بنابراین الیت در یک جنبه موفق بوده که آن‌هم بیشتر به واکنش مردم برمی‌گردد و جنبه دیگر هم که مربوط به درآمدها و هزینه‌های خودش بوده، نتوانسته موفق عمل کند؛ نیروی انسانی زیاد مدیریت دولتی هزینه‌بر، استراتژی‌هایی که شاید نیاز نبوده و توسعه ناپایدار شهری، همه این‌ها باعث شده که الیت هزینه‌بر باشد.
58 درصد کاهش پارک در حاشیه خیابان
اکنون بعد زا حدود دو سال مدیرعامل شرکت توسعه ارتباطات ترافیکی شهرداری مشهد درباره وضعیت توقف خودروها در پارکینگ‌های حاشیه‌ای و غیر حاشیه‌ای گفت: از ابتدای فروردین‌ماه تا پایان شهریورماه امسال توقف خودروها در فضاهای پارک حاشیه‌ای شهر ]الیت حاشیه خیابان[ نسبت به مشابه سال گذشته 58.3 درصد کاهش داشته است.
محمدمهدی اسدی در این خصوص افزود: بر اساس آمار از ابتدای فروردین تا پایان شهریورماه امسال 7میلیون و73 هزار و 158 توقف در فضاهای پارک حاشیه‌ای از سوی خودروها ثبت و میانگین توقف روزانه در این مدت 51هزارو219 توقف بوده است.
وی اضافه کرد: این در حالی است که در شش ماه ابتدایی سال 98 درمجموع 16 میلیون و 950 هزار و 799 توقف در پارک حاشیه‌ای شهر ثبت‌شده است که میانگین روزانه در این مدت 114هزار و486 توقف بوده است.
اسدی تصریح کرد: مقایسه این دو آمار نشان‌دهنده کاهش 58.3 درصدی توقف خودرو در فضاهای پارک حاشیه‌ای شهر در شش‌ماهه اول امسال نسبت به مشابه سال 98 است.
کاهش 36 درصد پارک غیر حاشیه‌ای
اسدی به میزان استفاده از پارک غیر حاشیه‌ای طی شش‌ماهه گذشته از سال 99 اشاره کرد و ادامه داد: طی این مدت یک‌میلیون و850 هزار و 230 توقف در پارکینگ‌های غیر حاشیه‌ای ثبت‌شده که این آمار به‌صورت میانگین روزانه 12هزار و610 توقف بوده است.
مدیرعامل شرکت توسعه ارتباطات ترافیکی شهرداری مشهد خاطرنشان کرد: این در حالی است که این میزان در مدت مشابه سال گذشته 2میلیون و 771 هزارو 789 توقف و میانگین روزانه آن 19هزار و 5 توقف بوده است.
وی افزود: مقایسه این دو آمار نشان‌دهنده آن است که میزان توقف خودروها در پارکینگ‌های غیر حاشیه‌ای در شش‌ماهه ابتدایی سال 99 نسبت به مشابه سال گذشته بیش از 36 درصد کاهش داشته است.
اسدی ادامه داد: درمجموع شیوع ویروس کرونا و تعطیلی یک‌ماهه پارک حاشیه‌ای یکی از دلایل اصلی کاهش میزان استفاده مردم از پارکینگ‌های حاشیه‌ای و غیر حاشیه‌ای بوده است.