تزریق ۵۰ میلیون دلاری
ریحانه موسوی
(( مدام می‌گویند همتی تقاضا را سرکوب کرده، کجای دنیا دیده می‌شود علیه یک بانک مرکزی که تحت شدیدترین تحریم‌ها هم هست و همه راه‌های ورود کالا و نقل و انتقال پول را به رویش بسته‌اند، بگویند اجازه نمی‌دهد هر واردکننده‌ای هر چه خواست وارد کشور کند؟ یعنی چه که گفته می‌شود بدون انتقال ارز اجازه ورود داده شود!؟ این افراد ارز را از کجا می‌آورند؟ جز آن است که از کف بازار خرید می‌شود و جز این است که با فشار، قرض بالا می‌آورند؟
به من می‌گویند شما چرا مخالفی که مرزنشینان کالا وارد کشور کنند؟ به من گزارش داده‌اند که به اسم ته لنجی، لنج‌ها را تا کله پر می‌کنند و کالا وارد کشور می‌شود، این یخچال‌های ساید بای ساید و این تلویزیون‌ها از کجا وارد کشور می‌شود؟ ارز آن از کجا می‌آید؟ بعد می‌گویند چرا همتی نمی‌تواند ارز را کنترل کند. اگر جلوی این‌ها (قاچاقچیان) را نگیرند، خب چطور کنترل کند؟ اقتصاد مقاومتی فقط حرف در جلسات است، یکی نیست جلوی این‌ها را بگیرد. بانک مرکزی باید جلوی مرزها را بگیرد؟ خیلی جدی می‌گویم ما اگر این‌ها را نتوانیم کنترل کنیم، در مقابل این فشارها (تحریم‌ها) باخته‌ایم.))
این جملات را عبدالناصر همتی در بهمن ماه سال گذشته و دقیقا یک روز پیش از اعلام رسمی شیوع کرونا در ایران، طی همایش سالانه اقتصاد مقاومتی، با چهره‌ای برافروخته و لحنی گلایه‌آمیز مطرح کرد. همتی با ورود خود به بانک مرکزی در مردادماه ۱۳۹۷، توانست آرامش و ثبات را به بازار از هم گسیخته ارز برگرداند. بازاری که در هفته‌های اخیر مجددا دچار چالش نوسانات ارزی شده، نوساناتی که به نگرانی مردم و فعالان اقتصادی تبدیل شده است.
حال در روز‌هایی که بازار دلار آشفتگی و مشکلات فروانی را تجربه می‌کند بانک مرکزی از طرحی جدید رونمایی کرد که طبق آن، سقف خرید بانک‌ها و صرافی‌ها در بازار متشکل ارزی به 500 هزار دلار افزایش می‌یابد و بانک مرکزی روزانه 50 میلیون دلار در بازار مزبور به صورت اسکناس عرضه خواهد کرد.
بنابراین، با هدف مدیریت و تنظیم بازار ارز کشور مقرر شد سقف خرید کارگزاران ( بانک ها و صرافی ها) در بازار متشکل ارزی از روز کاری دوشنبه مورخ 1399.7.21 یعنی دیروز به 500 هزار دلار افزایش یابد. همچنین بر این اساس بانک مرکزی، روزانه از طریق بازار ساز 50 میلیون دلار در بازار یاد شده به صورت اسکناس عرضه خواهد کرد.
اما آیا این اتفاق می‌تواند بازارارز را تحت تاثیر قرار دهد و حباب دلار می‌ترکد؟
عدم شفافیت درمیزان تزریق ارز
به گزارش (( صبح امرور )) اولین موضوعی که وجود دارد این است که هیچ شفافیتی در این زمینه وجود ندارد، زیرا مشخص نیس که قبل ازاین چه مقدار ارز به بازار تزریق می‌شده، از آن گذشته حجم بازار و میزان مبادله ارز در صرافی‌ها و بازار‌های غیر رسمی نامعلوم است، موضوع دیگرنیز این است که اصلا آیا در این میان دلاری معامله می‌شود و یا اینکه فقط بر‌روی کاغذ است؟
شاید تزریق ۵۰ میلیون دلار در بازار باعث شود تا قیمت سکه طی چند روزوبه مقدار بسیار کم کاهش پیدا کند، اما به دلیل اینکه روند تورمی و است مجددا روبه افزایش می‌رود، دلیل این امر نیز این است که اعلام سیاست‌ها آن را خنثی می‌کند
یک اقتصاددان در این خصوص می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مشکلات، عدم شفافیت در آمار معاملات ارزی است. اگر هدف بانک مرکزی کنترل بازار ارز است، تا نهایی شدن یک سیاست نباید آن را اعلام کند، بلکه باید خود ارز را وارد بازار کند، اگر حجم آن به میزانی باشد که بتواند بازار را تامین کند، قیمت را پایین می‌آورد. اما با اعلام این خبر بازار دچار شوک می‌شود و مردم شروع به فروختن ارز می‌کنند، بعد از آن بانک مرکزی دلار‌هایی را که مردم گران خریده‌اند از آنان ارزان می‌خرد و مدتی بعد دوباره آن را به افراد گران‌تر می‌فروشد.
اعلام سیاست‌ها، لو دادن اقدامات است
دکترعلی کاشمری در گفتگو با (( صبح امروز )) با بیان اینکه (( اعلام سیاست‌ها توسط بانک مرکزی در شرایط فعلی به هیچ‌وجه خوب نیست، گویی که قصد دارند اقدامات خودرا لو بدهند و بازار نیز خود را با این‌گونه اخبار تطبیق می‌دهد. )) در خصوص تاثیر این اقدام بر‌روی بازار سکه و طلا توضیح می‌دهد: قیمت جهانی طلا در حال افزایش است، ضمن اینکه افرادی‌که اقدام به خرید ارز نمی‌کنند به این دلیل نیست که تمایلی ندارند، بلکه ارز پیدا نمی‌کنند و به‌جای آن سکه می‌خرند، اما وقتی ارز وجود داشته باشد، افراد هر دو را دارند و به عبارتی از بازار موازی استفاده می‌کند.
عدم تاثیر تزریق ارز بر بازار طلا
این استاد دانشگاه تصریح می‌کند: شاید تزریق ۵۰ میلیون دلار در بازار باعث شود تا قیمت سکه طی چند روزوبه مقدار بسیار کم کاهش پیدا کند، اما به دلیل اینکه روند تورمی است مجددا روبه افزایش می‌رود، دلیل این امر نیز این است که اعلام سیاست‌ها آن را خنثی می‌کند. در تمام کشور‌ها فردی به نام سخنگو وجود دارد که در رابطه با نرخ بهره و سیاست‌هایی که بانک مرکزی آن کشور در قبال آن دارد صحبت می‌کند، زیرا سرمایه‌گذاران باید بدانند که تولیدات کشورشان در هر بخش به چه صورت است و درآینده چه وضعیتی پیدا خواهد کرد.
وضعیت ارز و بورس ارتباطی به رئیس بانک مرکزی ندارد
وی ادامه می‌دهد: در کشورما نرخ بهره، سالانه یکبار وآن هم به صورت دستوری اعلام می‌شود و رئیس بانک مرکزی خود کار سخنگو را انجام می‌دهد و اقدامات آتی خود را زودتراعلام می‌کند که اقدامی نادرست است، از آن گذشته اعلام آنکه نرخ ارز باید فلان مقدار باشد و یا مسایلی از جمله وضعیت بورس و از این قبیل موارد به رییس بانک مرکزی هیچ ارتباطی ندارد و نباید در خصوص آن صحبت کند زیرا از‌سویی دیگر به یکباره بسیاری از مسائل لو می‌رود.
با توجه به این موضوع می‌توان چنین استدلال کرد که باید سیاست‌های کلی بانک مرکزی را سخنگوی آن اعلام کند، در اخبار کشور‌های خارجی نیز مشاهده می‌شود که روسای بانک‌های مرکزی آن‌ها به هیچ‌وجه مصاحبه نمی‌کنند و بیشتر عمل می‌کنند و کار انجام می‌دهند، در این مورد نیز تنها راه آن این که ببینیم پس از تزریق این ارز، بازار تعادلی به چه شکلی در‌خواهد آمد زیرا از پیش قابل تعیین نیست و تمام بازار‌های ما با چیزی به نام تورم، به صورت زنجیروار به یکدیگر وصل شده‌اند.
همه افراد به دنبال آن هستند تا پول خود را به سرمایه‌ای با دوام‌تر تبدیل کنند به همین دلیل کماکان به سمت بازار دلار می‌روند حتی اگر قیمت آن ۱۰ برابر شود به همین دلیل نیز قیمت آن کاهش پیدا نمی‌کند زیرا تقاضا برای خرید آن بالا است.