نگرانی بطحایی از عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس
سال تحصیلی جدید دانش‌آموزان از 15 شهریور آغاز می‌شود، کنار وضعیت بازگشایی مدرسه با توجه به شرایط مختلف قرمز، زرد و سفید مسائل و موضوعات مهم دیگری هم مطرح است که در سال تحصیلی متفاوت پیش‌ِرو نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
کیفیت آموزش‌های مجازی دانش‌آموزان، تکیه صرف به آموزش مجازی و درهای بسته مدارس به‌روی دانش‌آموزان و در مقابل ضرورت توجه به آموزش ترکیبی “مجازی و حضوری” البته با حفظ سلامت دانش‌آموزان موضوعاتی است که این روزها محل نقد و بررسی کارشناسان آموزشی و معلمان است. از سوی دیگر بحث هزینه‌های اینترنت در آموزش مجازی موضوع دیگری است که نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود چرا که گاه یک خانواده با داشتن چند فرزند دانش‌آموز باید هزینه‌ای قابل‌توجه را در سبد هزینه‌های ماهانه خانوار برای آموزش مجازی در نظر بگیرد.
به گزارش «صبح امروز» و به نقل از تسنیم، در نظرسنجی اخیر وزیر ارتباطات نیز در پاسخ به این پرسش که “در سال تحصیلی گذشته، کدام‌یک برای شما چالش بزرگتری بود، هزینه شبکه یا کیفیت خدمات شاد؟” 59 درصد اعلام کردند هزینه و 41 درصد کیفیت.
در این راستا سید محمد بطحایی، وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه «هم‌اکنون در شرایط بحرانی قرار داریم و باید با توجه به امکانات موجود، خدمات مناسبی را برای دانش‌آموزان فراهم کنیم، هیچ فردی در اینکه آموزش مجازی یک مُسکن و داروی موقت برای جبران یاددهی و یادگیری در شرایط کرونایی است، شکی ندارد» اظهار کرد: همانند بسیاری از زمینه‌های دیگر که همیشه آموزش و پرورش مورد کم‌توجهی قرار می‌گیرد در آموزش مجازی نیز این کم‌توجهی دیده می‌شود و این کم‌توجهی پلت‌فرم، اینترنت و سامانه‌هایی را که باید خدمات آموزش مجازی را در اختیار دانش‌آموزان و معلمان قرار دهد شامل می‌شود.
اگر بحث آموزش حضوری کنار آموزش مجازی طرح شود، ممکن است این موضوع پیش بیاید، مدارس امکانات کافی برای حضور دانش‌آموزان و حفاظت از سلامت آنها را ندارند؛ تراکم کلاس‌های درس بالاست و از سوی دیگر امکانات لازم برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اختیار مدارس قرار ندارد
وی افزود: از آنجا که شبکه ملی اطلاعات در کشور راه‌اندازی نشده همچنان دستمان زیر سنگ اینترنت است و اینترنت در کشور محدودیت‌های خاص خودش را دارد البته قصدم این نیست که بگویم در این شرایط بحرانی دولت و افراد مسئول شبکه ملی اطلاعات را راه‌اندازی کنند چون این طرح به‌‌این‌زودی‌ها اتفاق نمی‌افتد.
مدارس را به‌شیوه ترکیبی اداره کنند
بطحایی تصریح کرد: البته در شرایط فعلی مدارس می‌توانند به‌صورت ترکیبی اداره شوند، روش‌های آموزش ترکیبی در شرایط کرونایی در بسیاری از کشورها جریان دارد هرچند آموزش و پرورش در تلاش برای برقراری چنین وضعیتی است. در برخی کشورها با شیوه‌هایی همچون استفاده از جدا‌کننده‌های پلاستیکی، میز دانش‌آموز از سایرین جدا و تلاش شده است فاصله آنها از یکدیگر حفظ شود. تصور می‌کنم ما در ایران باید از روش‌هایی که کشورهای دیگر هم تجربه کرده‌اند، استفاده کنیم و از روش آموزش ترکیبی بهره ببریم.
آموزش مجازی تیغ دولبه!
وی با بیان اینکه« از مسئولان مؤثر در تصمیم‌گیری تقاضا دارم که به آموزش مجازی به‌عنوان تیغ دولبه توجه داشته باشند» گفت: درست است که نیامدن دانش‌آموزان به مدرسه و پیگیری آموزش‌ها به‌شکل مجازی سلامت آنها را تضمین می‌کند، اما در سوی مقابل هم قطع ارتباط طولانی‌مدت دانش‌آموزان با مدرسه و فضای حضوری در کلاس درس لطمات بسیاری را به آنها وارد می‌کند. می‌توان برای حضور دانش‌آموزان در مدرسه آنها را به چند گروه تقسیم کرد و بعضی از درس‌ها به‌صورت حضوری ارائه شود و برخی دروس کاملاً مجازی تدریس شوند حتی می‌توان دانش‌آموز را هفته‌ای دو یا سه ساعت به مدرسه بیاوریم تا محیط مدرسه را حس کند و رابطه‌اش با مدرسه قطع نشود.
وزیر سابق آموزش و پرورش ادامه داد: بنده همیشه مخالف هستم که یک نسخه واحد برای تمام مدارس کشور پیچیده شود، قطعاً در کلاسی که 40 دانش‌آموز دارد اجرای روش ترکیبی دشوار است، اما بسیاری از کلاس‌های درس 20 یا 25 دانش‌آموز دارند، چرا می‌خواهیم با یک نسخه واحد با تمام مدارس رفتار کنیم؟
دانش‌آموزان حتی یک هفته در میان به مدرسه بیایند
بطحایی تشریح کرد: در مدارسی که تراکم دانش‌آموزان آنها خیلی بالاست امکان آموزش ترکیبی وجود ندارد، اما بنده می‌گویم حتی اگر می‌توانیم دانش‌آموزان را یک هفته درمیان برای ساعات محدود به مدارس بیاوریم حتی کلاس 40 نفره را می‌توان به گروه‌های 10 نفره تقسیم کرد و دانش‌آموزان دو هفته یک بار به مدرسه بیایند مثلاً به هر دانش‌آموزی بگوییم هر 15 روز یک بار به مدرسه بیاید، این روند بسیار بهتر از نیامدن کامل به مدرسه و قطع ارتباط با کلاس درس است.
دغدغه‌مندان تعلیم و تربیت نگران فاصله دانش‌آموز با مدرسه باشند
وی خاطرنشان کرد: همه افرادی که دغدغه تعلیم و تربیت دارند باید نگران فاصله دانش‌آموز با مدرسه باشند که به‌صورت قهری ایجاد شده و شرایطی که اتفاق افتاده این فاصله را ایجاد کرده، اما اگر این روند ادامه یابد ممکن است به‌تدریج این تفکر در جامعه ایجاد شود «پس می‌توانیم مدرسه نداشته باشیم و برخی دروس را از طریق مجازی ارائه کنیم». بحث بسیار مهمی در این ماجرا مطرح بوده و این است که محتوای کتاب‌های درسی بخش کوچکی از سبد یادگیری دانش‌آموزان است و آنها در مدرسه طی تعامل با یکدیگر بسیاری از مسائل را فرامی‌گیرند اینکه دانش‌آموز صبح‌ها باید رأس ساعت معینی به مدرسه بیاید نظم را فرا می‌گیرد و بخش عمده‌ای از اهداف دوران مدرسه این موارد است نه حفظ کردن فرمول‌ها.
این سبک یعنی ارائه بخشی از دروس به‌شیوه مجازی می‌تواند در کاهش هزینه‌های آموزش و پرورش و از سوی دیگر مقوله کمبود معلم به دولت کمک کند
چرا عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس مشکل‌آفرین می‌شود؟
وزیر سابق آموزش و پرورش با بیان اینکه «طی چند ماه اخیر مصرف اینترنت و استفاده از فضای مجازی توسط دانش‌آموزان و معلمان و حتی مردم بسیار افزایش یافت و شرکت‌هایی که خدمات اینترنت ارائه می‌دهند، سود کلانی به دست آوردند» گفت: این شرکت‌ها باید مکلف شوند بخشی از مسئولیت اجتماعی خود را در قبال دانش‌آموزان این کشور بپذیرند در حقیقت باید مکلف شوند برای دانش‌آموزان و معلمان در ساعات معین که از پلت‌فرم آموزشی آموزش و پرورش استفاده می‌کنند، اینترنت را به‌صورت رایگان یا با هزینه بسیار اندک تأمین کنند؛ هم‌اکنون برخی دانش‌آموزان توانایی پرداخت هزینه اینترنت را ندارند، بماند که در برخی نقاط کشور هم دسترسی به اینترنت وجود ندارد.بطحایی افزود: اینکه در کشوری که در شرایط بحران قرار گرفته است، مدارس تعطیل شده‌اند، معلم و دانش‌آموز تجهیزات ندارند، اپراتور ارائه‌دهنده خدمات اینترنت به سودهای کلان خود در 6 ماه گذشته ببالد، جای تأسف دارد.