ماشین‌سواری با سهام عدالت
سیده ریحانه موسوی
درحالی که هنوز گروهی از افراد با گذشت چندین ماه از ثبت‌نام در سایت شرکت‌های خودرو‌ساز، خودروی خود را دریافت نکرده‌اند سیدعلی موسوی، عضوکمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی طرح «خودرودار شدن خانوارهای کمدرآمد و دهک‌های پایین جامعه را از طریق سهام عدالت» مطرح کرده است.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» مدتی است که خریدوفروش خودرو تبدیل به منبع درآمدی برای دلال‌های خودرو شده است. این افراد با ثبت‌نام خودروهای داخلی و با استفاده از نوسان قیمت‌ها در بازار، خودروی تحویلی خود را با قیمتی بیشتر به فروش می‌رسانند و از این طریق سود بسیاری به دست می‌آورند. این اقدامات در کنار تغییرات نرخ ارز، انحصار در بازار تولید و سودجویی‌های برخی تولیدکنندگان خودروهای داخلی برای بالا بردن قیمت خودرو در بازار وضعیت نامناسبی را برای خریدوفروش این محصول به وجود آورده به طوری که بسیاری از اقشار جامعه قدرت خرید خود را برای تهیه خودرو از دست داده‌اند. وجود چنین شرایطی نمایندگان مجلس انقلابی یازدهم را بر آن داشته تا طرح «خودرو دار کردن دهک‌های پایین جامعه با سهام عدالت» را ارائه دهند، اما دیدگاه مردم نسبت به چنین طرحی چیست؟ آیا امکان عملی شدن آن وجود دارد؟
قرائی: ممکن است در این بین افرادی سهام عدالت برخی از خانواده‌ها را برای استفاده از این طرح خریداری کنند، اما می‌توانند کاری کنند تا در اقساط بلند‌مدت، سند به نام شخص زده نشود و به‌صورت لیزینگ باشد در این صورت نمی‌توانند اقدام به خریدوفروش آن کنند
به میان مردم رفتیم تا نظر آنان را در خصوص این طرح بدانیم، گروهی موافق این طرح بودند و اظهار داشتند که اقشار ضعیف جامعه می‌توانند پس از خودرودار شدن با آن کار کنند و کمک خرجشان باشد، اما گروه مخالف طرح معتقد بودند که مردم برای تهیه مایحتاج و خورد و خوراک خود با مشکل مواجه هستند و دولت و مجلس ابتدا باید مشکلاتی از قبیل مسکن، خوراک و پوشاک مردم را حل کند سپس به فکر خودرودار کردن مردم و عملیاتی کردن چنین طرح‌هایی باشد.
یک نمایشگاه‌دار خودور می‌گوید: اگر این طرح عملی شود نتیجه بسیار خوبی به همراه دارد؛ چراکه تعداد زیادی از افراد دیگر توان خرید خودرو را ندارند، مثلا کارگری که ماهیانه ۲ تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در‌آمد دارد با هزینه‌های سرسام‌آور امروز چور می‌تواند خودرو بخرد؟
احمد قرائی در گفت‌وگو با «صبح امروز» ادامه می‌دهد: دلیل اینکه شرکت‌های خودرو‌ساز به وعده‌های خود عمل نمی‌کنند تغییرات قیمت قطعات خودرو از زمان ثبت‌نام تا زمان تحویل آن است. درواقع شرکت‌های تولیدکننده خودرو نیز برای جلوگیری از ضرر خود دیر‌تر اقدام به تحویل خودرو‌ها می‌کنند. ثبات قیمت‌ها برای ما اهمیت زیادی دارد؛ چراکه به عنوان مثال مشتری‌هایی داریم که ۷۰ میلیون تومان پول فراهم می‌کنند تا خودرویی بخرند، اما وقتی برای خرید ماشین مورد نظر خود مراجعه می‌کنند با افزایش قیمت‌ها روبه‌رو می‌شوند و این چرخه مدام ادامه دارد.
نوسانات قیمت خودرو باید در حد 500 هزار تومان باشد نه 20 میلیون
وی با بیان اینکه «مهم‌ترین اقدام در این حوزه ثابت نگه‌داشتن قیمت خودرو است» اظهار می‌کند: دولت و مجلس هر اقدامی که انجام می‌دهند باید در راستای کاهش نوسانات قیمت باشد و اگر قرار است افزایش قیمتی رخ دهد در حد ۵۰۰ هزارتومان باشد نه ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان؛ چراکه این شرایط به ضرر تمام اقشار از جمله مردم و نمایشگاه‌داران است.
سود‌جویی از طرح ماشین‌دار کردن مردم با سهام عدالت
به گفته قرائی، نمایشگاه‌داران برای شرکت در این طرح می‌توانند به طور واسطه‌ای بین مردم و سرمایه‌داران عمل کنند تا با این کار به قشر آسیب‌پذیر و کمدرآمد جامعه کمک شود. ممکن است در این بین افرادی سهام عدالت برخی از خانواده‌ها را جهت استفاده بیشتر خود خریداری کنند، اما می‌توان کاری کرد تا در این اقساط بلند‌مدت سند به نام شخص زده نشود و به‌صورت لیزینگ باشد در این صورت افراد اقدام به خریدوفروش آن نخواهند کرد.
طرح ماشین‌دار شدن با سهام عدالت قیمت‌ها را کاهش نمی‌دهد
یک نمایشگاه‌دار دیگر نیز در خصوص این طرح می‌گوید: از آنجایی که بسیاری از وعده‌های دولت بی‌نتیجه مانده، این طرح نیز ممکن است در حد حرف باقی بماند و عملی نشود. اما اگر انجام شود اقدام مثبتی‌است به شرط آنکه واقعا برای اقشار ضعیف باشد و به نفع گروهی خاص نباشد. باید بدانیم این طرح باعث کاهش قیمت‌ها نخواهد شد؛ زیرا سرمایه‌داران عامل اصلی قیمت‌گذاری در بازار هستند.
بشاش: از آنجایی که بسیاری از وعده‌های دولت بی‌اثر مانده، این طرح نیز ممکن است در حد حرف باقی بماند و عملی نشود، اما اگر انجام شود اقدام مثبتی خواهد بود به شرط آنکه واقعا برای تمام اقشار ضعیف باشد نه به نفع گروهی خاص
علی بشاش ادامه می‌دهد: بسیاری از اقشار نیازمند، دارای سهام عدالت نیستند، اما از سوی دیگر افرادی که به آن هیچ نیازی ندارند از سهام عدالت برخوردارند؛ به همین دلیل تمام اشخاص ضعیف نمی‌توانند از این مزیت استفاده کنند. همچنین ممکن است که روند اجرا و عرضه آن نیز به طول بیانجامد.
قشر ضعیف جامعه توانایی پرداخت استهلاک خودرو را ندارد
محمد ابراهیمی نیز که صاحب نمایشگاه خودرو است، در این رابطه توضیح می‌دهد: در حال حاضر قیمت خودرو و هزینه استهلاک آن به قدری افزایش پیدا کرده که اکنون طبقه‌ای به نام متوسط نداریم و جامعه تنها به دو قشر ثروتمند و ضعیف تقسیم شده است. اقشار ضعیف جامعه نیز توانایی پرداخت هزینه استهلاک خودرو را ندارند؛ بنابراین بهتر است که دولت این طرح را در قالب کمک‌هزینه خرید منزل اجرایی کند.
به گفته وی از آنجایی که سرمایه‌داران قیمت‌ها را مشخص می‌کنند و هیچ‌گاه به نفع اقشار ضعیف اقدامی انجام نمی‌دهند، افزایش عرضه در اثر این طرح نیز نمی‌تواند به کاهش و ثبات قیمت‌ها کمک کند. من به عنوان یک فعال در بازار خودرو به‌شدت با این طرح مخالف هستم و معتقدم که کمکی به رفع مشکلات اقتصادی نخواهد کرد.
دولت اول باید تکلیف خودروهای ثبت‌نامی را مشخص کند
رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران خودرو با بیان اینکه «من قادر به هیچ‌گونه برداشتی از این طرح نیستم و متوجه منظور نمایندگان مجلس از این طرح نمی‌شوم» می‌گوید: اکنون افرادی که برای خرید خودرو ثبت‌نام کرده‌اند، نمی‌توانند آن را از شرکت‌های تولیدکننده دریافت کنند. همچنین مشخص نیست که این طرح جدید چه میزان موفقیت‌آمیز خواهد بود؛ بنابراین ابتدا باید تکلیف تحویل خودروهای ثبت‌نامی مشخص و سپس از طرحی جدید رونمایی شود.
حمید‌رضا حیدری می‌افزاید: صنف ما با مشکلات زیادی چون رکود و تورم حاکم بر بازار، مالیات متمم و همچنین مالیات بر ارزش افزوده روبه‌رو است؛ بنابراین از عرضه هرچه بیشتر خودرو در بازار و تامین تقاضای مردم خوشحال می‌شویم؛ چراکه باعث شکسته شدن قیمت‌ها می‌شود، بازار به ثبات می‌رسد و قیمت‌ها به حالت اولیه باز‌می‌گردد. از سویی دیگر باید توجه داشت که بومی‌سازی قطعات خودرو نیز امری مثبت است که ما همیشه به دنبال آن بودیم تا مشکل عرضه آن در کشور حل شود.
خرید خودرو از سایت‌های اینترنتی مشکل‌آفرین است
حیدری با بیان اینکه «خرید از سایت‌های اینترنتی از جمله شیپور و بازار برای خریداران اتومبیل مشکل به وجود می‌آورد» تصریح می‌کند: جمعه بازار ماشین هم به نفع نمایشگاه‌داران و اتومبیل‌فروشان مشهد نیست و توجیهی ندارد و این بازار بیشتر برای کسب سود شهرداری است.
با وجود اینکه جنبه‌های عملیاتی این طرح مشخص نیست و هنوز هم برای قشرهای گوناگون جامعه اجرایی شدن آن شفاف نشده و انتقاداتی نسبت به آن وجود دارد، اما سیدعلی موسوی، عضو کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی که طراح اصلی آن است، نظری مخالف در برابر انتقادها دارد و معتقد است که این طرح قابلیت عملیاتی شدن دارد.
احداث کارخانه‌های خودرو‌سازی در مناطق محروم
نماینده مردم ملکان در گفت‌وگو با «صبح امروز» با بیان اینکه «از آنجایی که فاصله طبقاتی بین اقشار جامعه ما رخنه کرده است، در این طرح تیراژ خودرو بالا خواهد رفت و جهش تولید به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت» بیان می‌کند: همچنین کارخانه‌های جدیدی در مناطق محروم و شهر‌های کمتر توسعه‌یافته ایجاد خواهد شد و نکته جالب طرح این است که در آن پولی رد‌و‌بدل نخواهد شد.
وی ادامه می‌دهد: در گفت‌وگویی که چند روز پیش با رئیس سازمان بورس داشتیم، ایشان اظهار کردند که مبلغ سهام عدالت خانوارهای کمدرآمد و دهک‌های پایین جامعه که یک میلیون تومان بود به ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان افزایش یافته است؛ از آنجایی که معیار و اولویت ما خانواده‌های چهار نفره هستند به راحتی می‌توانند خودرودار شوند.
موسوی با بیان اینکه «این طرح خودرو‌ساز را نیز توانمند می‌کند» تصریح می‌کند: با این طرح هم سهام افراد باقی می‌ماند و هم صاحب خودرو می‌شوند. از سوی دیگر به دلیل اینکه این سهام‌ها از شرکت‌های بسیار معتبر است نوعی سرمایه‌گذاری نیز محسوب می‌شود. در این طرح افراد ابتدا ۲۰ درصد از سهام خود را واگذار می‌کنند و در مدت‌زمان یک تا دو سال که مهلت پرداخت آن را دارند سهام‌دار شرکت محسوب می‌شوند.
این نماینده مجلس در پاسخ به انتقاد برخی از افراد در خصوص اینکه «مجلس باید اول به فکر معیشت و مسکن مردم باشد» توضیح می‌دهد: مجلس در خصوص تمام مسائل همه‌جانبه حرکت می‌کند و به تازگی طرحی دو‌فوریتی برای خانه‌دار کردن مردم به تصویب رسید و طرح معیشتی حمایت از خانوارهای کمدرآمد را نیز بنده مطرح کردم.
توانمند‌سازی خودرو‌سازان بهانه‌های آنان را رفع می‌کند
عضو کمسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: در مجلس شورای اسلامی تمام سعی خود را می‌کنیم تا این طرح پس از تصویب، در مدت‌زمان یک ماه اجرایی شود. در این اقدام با ایجاد کارخانه‌های جدید و توانمند‌سازی خودرو‌سازان، دیگر بهانه‌ای برای عدم رعایت تعهدات این شرکت‌ها در قبال تحویل به‌موقع خودرو وجود نخواهد داشت.