ستارگان سالمند
سرویس فرهنگ
می‌گویند در جوانی باید موفق شد تا در پیری بهره برد. اما گاهی اتفاق افتاده است که زندگی روی خوش خود را، دقیقا در دهه ششم و هفتم سال‌های عمر نشان داده و تلاطم جوانی را دوباره به جویبار زندگی برگردانده است.
سینما و تلویزیون ایران همیشه دستخوش تغییرات بوده و بارها با معرفی چهره‌های جدید، روزگار تازه‌ای را رقم زده است. چهره‌های غالبا مردمی و اجتماعی که تا پیش از این اگر از کنارشان می‌گذشتیم ممکن نبود که توجه‌مان را جلب کند، اما با یک انتخاب هوشمندانه توسط کارگردانیا فیلم‌ساز، هم روال زندگی آنها تغییر کرده است و هم روزگار سینما.
در این بین چهره‌های مسنی که غالبا از لفظ سالخورده یا پیر برای آنها استفاده می‌کنیم هم کم نیستند و در این گزارش به بهانه درگذشت یکی از پیرمردهای جذاب سینما و تلویزیون، بازیگرانی که در سالمندی مشهور شدند را معرفی می‌کنیم.
پیرترین بازیگر سینمای ایران
اردشیر کاظمی را با عصا و صورت صامتش به یاد داریم، او که ملقب به پیرترین بازیگر حال حاضر سینمای ایران است. به گفته رسانه‌ها ۹۹ سال دارد و این اواخر هم در تیزر تبلیغاتی یکی از محصولات غذایی حضور داشته است. کاظمی از آن دست هنرپیشه‌هایی است که بدون گفتن کمترین دیالوگ تنها با تیکه بر چهره و نگاه‌های شیرینش، مورد توجه قرار گرفته است. هر چند مردم او را در مجموعه «پژمان» به یاد دارند، اما او از سال ۱۳۸۰ وارد دنیای بازیگری شده است.
اردشیر کاظمی، بازیگر تلویزیون و سینما، سال ۱۲۹۹ در شهر بندرانزلی به دنیا آمده است. او روزنامه‌نگار، تاریخ‌دان و بازیگر است. حمید جبلی سال ۱۳۸۰ کاظمی را به عنوان یکی از بازیگران فیلم سینمایی «خواب سفید» انتخاب کرد و موجب ورود او به عالم سینما شد. اردشیر کاظمی همان سال در فیلم «قارچ سمی» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور حضور داشت و با ایفای نقش در فیلم «دایره زنگی» در کنار بازیگرانی چون مهران مدیری و امید روحانی، بیشتر شناخته شد. در کارنامه فعالیت‌های هنری او نقش‌آفرینی در ۱۷ اثر سینمایی و چهار نمایش صحنه‌ای به چشم می‌خورد.
خاله دوست‌داشتنی تئاتری‌ها که سیمرغ گرفت
شیرین یزدان‌بخش متولد اصفهان است. پیش از حرفه بازیگری به مدت ۳۲ سال کارمند دولت در اداره دخانیات بود. وی براساس مصاحبه‌هایی که انجام داده است، پس از بازنشستگی یکی از طرفداران پروپاقرص تئاترها و رویدادهای فرهنگی و از علاقه‌مندان به هنر موسیقی بوده است. تا جایی که هنرمندان تئاتر او را خاله دوست‌داشتنی تئاتر می‌خواندند. تا اینکه به طور اتفاقی و بنابر درخواست افشین هاشمی، با ایفای نقش در فیلم «لطفاً مزاحم نشوید» وارد عرصه بازیگری سینما شد و حالا یکی از مادرهای معروف سینمای ایران است. اما بازی متفاوت او موجب شده است که یزدان‌بخش تنها یک مادر نباشد و موجب شکل‌گیری نقش‌های ماندگاری مانند شخصیت احترام‌السادات در فیلم «بوسیدن روی ماه» شده است. او به خاطر ایفای نقش در فیلم « ابد و یک روز »، نامزد دریافت جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر شده است. همچنین وی به خاطر ایفای نقش در فیلم «لطفاً مزاحم نشوید» برنده جایزه سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن از بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر شده است. دیپلم افتخار بهترین بازیگری در بخش جلوگاه شرق – سینمای آسیا از سی‌امین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «بوسیدن روی ماه» اشاره کرد. از آخرین نقش‌آفرینی‌های او می‌توان به بازی در فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» اشاره کرد.
از خاله فروغ تا مادربزرگ
همبازی دوست‌داشتنی شیرین یزدان‌بخش در فیلم «بوسیدن روی ماه» رابعه مدنی بود که در آن فیلم با شخصیت خاله فروغ او را همراهی می‌کرد. همراهی این دو بازیگر در آن فیلم لحظه‌های به یاد ماندنی را ساخت. رابعه مدنی درباره بازی دراین فیلم گفته است: «بوسیدن روی ماه» خیلی فیلم احساسی برای من بود و برایم فقط بازیگری نبود. برایم با فیلم‌های دیگری که بازی کرده بودم، تفاوت داشت. زمانی که فیلم‌نامه را خواندم عنوان شد که این فیلم بیان احساسات است و تأکید کردم که از این لحاظ وحشت دارم که نتوانم از پس نقش بربیایم. امیدوارم توانسته باشم این کار را به درستی انجام دهم. روزی که من رفتم ستاد معراج بازی کردم، فردای آن روز زیر سرم بودم، زیرا با تمام وجود بازی کردم و مدام حس می‌کردم که خاله فروغ قصه هستم.
وی، یکی از سالمندان شیرین سینمای ایران است که دیر به سینما وارد شده است. رابعه مدنی در سال ۱۳۲۰ در همدان متولد شده و پیش از آنکه بازیگر شود، مهم‌ترین ارتباطش با دنیای سینما مربوط به پسرش امیر شهاب رضویان یکی از کارگردانان سینمای ایران است. رابعه مدنی به مدت ۳۰ سال معلم پیش‌دبستانی و کارمند آموزش و پرورش بود و پس از بازنشستگی وارد عرصه بازیگری شد. او فعالیت سینمایی خود را از سال ۱۳۸۰ با فیلم سفر مردان خاکستری آغاز کرد. رابعه مدنی در سریال‌هایی نظیر «وضعیت سفید»، «بوسیدن روی ماه» و «پایتخت ۲»، بازی کرده است. او تندیس حافظ بهترین بازیگر زن را برای بازی در فیلم «برف» در کارنامه دارد. مخاطبان تلویزیون مدنی را به عنوان مادربزرگ مهربان و صبور و خوش‌لهجه سریال «وضعیت سفید» به یاد دارند.
«بی‌بی» سینمای ایران
مادر دیگری که به واسطه پسر کارگردانش وارد دنیای بازیگری شد، «بی‌بی» معروف سریال « قصه‌های مجید » است. پروین‌دخت (فاطمه) یزدانیان متولد ۱۳۰۶در نجف‌آباد و مادر کیومرث پوراحمد، کارگردان مطرح سینمای ایران بود. او از سال ۱۳۷۰ با ایفای نقش بی‌بی در سریال تلویزیونی قصه‌های مجید به کارگردانی فرزندش کیومرث پوراحمد، وارد دنیای بازیگر شد و سپس در سال ۱۳۷۱ با بازی در فیلم‌های صبح روز بعد و شرم به کارگردانی پسرش وارد سینما شد. پروین‌دخت یزدانیان در فعالیت کوتاه‌مدت خود در سینما پس از این دو فیلم، حضور در فیلم‌های نان و شعر -۱۳۷۲، خواهران غریب -۱۳۷۴ و شب یلدا -۱۳۷۹ را به کارگردانی فرزندش کیومرث پوراحمد و ایفای نقش در فیلم مهریه بی‌بی- ۱۳۷۳ ساخته اصغر هاشمی را تجربه کرد. حاصل این حضور هم دو دیپلم افتخار و یک نامزدی در جشنواره فیلم فجر بود. وی همچنین در سریال سرنخ بازی کرده بود. با این همه مخاطبان سینما و تلویزیون او را با نام بی‌بی به خاطر داشتند. کیومرث پوراحمد در مصاحبه‌های بسیاری در مورد بازی بی‌بی گفته است: او در مجموعه قصه‌های مجید همان کاری را می‌کرد که همیشه در خانه خودش انجام می‌داد، همان لباس‌ها را می‌پوشید و همان رفتار را داشت. پروین‌دخت یزدانیان پس از ابتلا به بیماری آلزایمر، در ۵ فروردین ۱۳۹۱ درگذشت.
«خاله‌قزی» و اجرای نقش طنز
بیشتر او را با دیالوگ معروفی که می‌گفت: «تو جیب ما رو نزن» می‌شناختند. حلیمه سعیدی(زاده ۱۳۱۳ در ضیاآباد قزوین) بازیگر سینما و تلویزیون ایران است. او بیشتر در آثار طنز تلویزیونی حضور داشته است. اولین حضور او جلو دوربین در فیلم دکتر «قریب» در نقش مادر علی بوده است. اما پیشنهاد رضا عطاران برای بازی و بردنش مقابل دوربین سریال تلویزیونی موجب شهرت او شد. بیشتر او را با نقش «خاله قزی» در سریال خوش‌نشین‌ها به خاطر دارند. حلیمه سعیدی علاوه بر بازی در سریال‌های «متهم گریخت» و « بزنگاه» به کارگردانی رضا عطاران و «عید امسال» و «زن‌بابا» به کارگردانی سعید آقاخانی، در فیلم‌های سینمایی «اخراجی‌ها» و «طلا و مس» و… هم بازی کرده است.
خداحافظ پیرمرد طناز
مرحوم احمد پورمخبر، بازیگر سینما و تلویزیون کشورمان در سال ۱۳۱۹ در محله گلوبندک تهران متولد شد. پورمخبر پس از بازنشستگی در سال ۱۳۷۵ برای اولین بار در چند سکانس کوتاه فیلم «بچه‌های آسمان» جلو دوربین رفت و از همان موقع زندگی هنری‌اش را آغاز کرد. اما شهرت اصلی وی از دو سریال متهم گریخت (رمضان ۸۴) و ترش و شیرین (نوروز ۸۶) بود که کارگردانی هر دو آنها بر عهده رضا عطاران بود.
