جزئیات طرح مجلس برای تغییر نحوه سهمیه بندی بنزین
طرح سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار” در صحن علنی مجلس به صورت عادی اعلام وصول شده است، براساس این طرح ماهانه به هر فرد ۳۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای پرداخت خواهد شد که به کارت سرپرست خانوار واریز می‌شود و سرپرست فرصت دارد تا پایان ماه آن را مصرف کند و اگر مقداری از آن باقی ماند زمانی که دولت می‌خواهد کارت سرپرست را مجدد شارژ کند. موظف است کل باقی مانده آن را براساس قیمت ۹۰ درصد فوب خلیج فارس خریداری و به حساب سرپرست واریز کند که زیرساخت‌های این طرح توسط شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی آماده شده است.
به گزارش «صبح امروز» و به نقل از فرارو، مجلس قصد دارد نحوه سهمیه‌بندی بنزین را تغییر دهد. بر این اساس به جای اختصاص سهمیه بنزین به خودرو این سهمیه به هر فرد تعلق گیرد، در این رابطه سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس می‌گوید: اگر طرح جدید سهمیه‌بندی بنزین به تصویب نمایندگان مجلس برسد و شورای نگهبان هم آن را تأیید کند سهمیه‌بندی بنزین از هر خودرو به هر فرد و کد ملی هر ایرانی تغییر خواهد کرد.
مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفت: در این طرح مقرر شده افرادی که فاقد خودرو هستند و خانوار‌هایی که خودرو ندارند در یک نظام عادلانه‌تر از یارانه انرژی بنزین بهره‌مند شوند. طبق آمار‌ها بیش از ۵۰ درصد خانوار‌های ایرانی فاقد خودرو هستند البته برخی از این خانوار‌ها هم بیش از یک دستگاه خودرو دارند؛ بنابراین عادلانه نیست که افرادی که خودرو ندارند از یارانه انرژی در این بخش محروم باشند.
وی افزود: بنا داریم با حفظ میزان مصرف بنزین در کشور و محاسبات انجام شده به ۷ دهم تا ۸ دهم لیتر در روز به ازای هر کد ملی رسیده‌ایم که به هر فرد و اعضای خانوار‌ها و روی کارت بانکی سرپرست خانوار شارژ شود و اگر آن‌ها سهمیه خود را استفاده کردند از یارانه انرژی بهره بردند و اگر هم از این سهمیه استفاد نکرده و یا به صورت ناقص استفاده کردند می‌توانند در سامانه‌ای سهمیه خود را به دیگران واگذار کنند.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفت: در سامانه در نظر گرفته شده قیمت واگذاری آن زیر ۳ هزار تومان (قیمت دوم بنزین) خواهد بود و اگر هم نخواست آن را بفروشد در پایان ماه به دولت بازمی‌گردد تا دولت بتواند آن را صادر کرده و از این طریق مابه‌التفاوت آن را روی کارت بانکی سرپرست خانوار شارژ کند تا خود افراد سرپرست نحوه استفاده از آن را مدیریت کنند.
جزئیاتی از طرح مجلس برای تغییر نحوه سهمیه‌بندی بنزین
گفتنی است عضو هیئت رئیسه مجلس با تشریح جزییات طرح سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار از الزام دولت به خرید باقیمانده سهمیه سوخت مردم با ۹۰ درصد قیمت فوب خلیج فارس خبر داد.
احمد امیرآبادی فراهانی با اشاره به «طرح سهمیه‌بندی بنزین سرانه خانوار» در صحن علنی مجلس به صورت عادی اعلام وصول شد، اظهار کرد: براساس این طرح ماهانه به هر فرد ۳۰ لیتر بنزین سهمیه‌ای پرداخت خواهد شد که به کارت سرپرست خانوار واریز می‌شود و سرپرست فرصت دارد تا پایان ماه آن را مصرف کند. اگر مقداری از سهمیه باقی بماند زمانی که دولت می‌خواهد کارت سرپرست را مجدد شارژ کند، موظف است کل باقی مانده آن را براساس قیمت ۹۰ درصد فوب خلیج فارس خریداری و به حساب سرپرست واریز کند که زیرساخت‌های این طرح توسط شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی آماده شده است.
نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در این طرح قیمت سی. ان. جی و گازوئیل گران نخواهد شد، افزود: تاکید داریم که سرانه مورد نیاز حمل و نقل عمومی گران نشده و سهمیه بنزین هم به تاکسی‌ها تعلق گیرد. اگر نفت گران شود و قیمت فوب افزایش پیدا کند کسی که مصرف بنزین کمتری دارد پول بیشتری دریافت خواهد کرد. ما بنزین به کسی نمی‌دهیم بلکه یارانه بنزین می‌دهیم.
عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اثر تورمی اجرای این طرح گفت: براساس بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس اثر تورمی این طرح در دهک‌های بالا چهار درصد بوده و در دهک‌های پایین حتی ضریب جینی را بهبود می‌بخشد. برخی دنبال این طرح را قبول ندارند؛ بنابراین می‌گویند که هرکسی باید به پمپ بنزین مراجعه کند و سهم خود را در گالن بگیرد، اما اینگونه نیست.
وی با بیان اینکه «پیش‌بینی شده ۲۰ درصد از درآمد دولت از این طریق به گازسوز کردن تاکسی‌ها و وانت‌بار‌ها اختصاص یابد، البته به آن‌ها فرصت داده می‌شود تا خودرو خود را گازسوز کنند تا کرایه‌ها گران نشود»، توضیح داد: ۲۰ درصد از این درآمد نیز به مردم اختصاص می‌یابد تا خودرو خود را گازسوز کنند که این مبلغ به صورت وام خواهد بود. ۶۰ درصد باقیمانده نیز برای اشتغال‌زایی در اختیار دولت قرار خواهد گرفت. پیش‌بینی می‌کنیم با اجرای این طرح ۱۰ تا ۱۵ میلیون لیتر کاهش مصرف خواهیم داشت.
امیرآبادی در پاسخ به این سؤال که چنین شرایطی در طرح هدفمندی یارانه‌ها هم پیش‌بینی شده بود، اما آنگونه که باید به بخش‌های لازم اختصاص پیدا نکرد، گفت: در طرح هدفمندی یارانه‌ها قانون به درستی اجرا نشد، رئیس‌جمهور وقت در این طرح به همه یارانه داد، در حالی که ۵۰ درصد این طرح اختصاص یارانه نقدی بود.
عضو هیات رئیسه مجلس به خانه ملت گفت: در این طرح به کسی یارانه مستقیم پرداخت نمی‌شود که با کمبود منابع مالی روبرو شویم، بلکه به هر فرد ۳۰ لیتر بنزین تعلق می‌گیرد که به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود، سرپرست می‌خواهد این بنزین را مصرف کند یا اجازه دهد دولت بفروشد، تصمیم با خودش است.
نظام توزیع پرداخت یارانه در ایران عادلانه نیست
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه طرح مجلس برای تغییر نحوه سهمیه‌بندی بنزین از خودرو به فرد دارای ابعاد مختلفی است، اظهار کرد: این که نظام یارانه‌ای کشور ما عادلانه نیست، شکی در آن وجود دارد، به طوریکه یک خانواده ثروتمند ۲۰ برابر بیشتر از یک خانواده فقیر از یارانه‌ها استفاده می‌کند، این در حالیست که میزان تخصیص یارانه‌های پنهان نیز بیش از هزار هزار میلیارد تومان است.
وی افزود: در حالیکه طرح مجلس می‌تواند عدالت اقتصادی و اجتماعی را بیشتر کند، اما یک نکته مهم تأمین منابع مالی این طرح است. در حال حاضر بین ۴۰ تا ۵۰ درصد خانوار‌های ایرانی خودرو ندارند و طبعا یارانه بنزین نیز به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد، اگر قرار باشد دولت بخواهد طرح مجلس را اجرا کند باید به ۱۰ تا ۱۲ میلیون خانوار نیز یارانه بنزین بدهد که اجرای این طرح به منابع عظیمی احتیاج دارد که تأمین آن از عهده دولت خارج است.
شقاقی با تاکید بر اینکه نظام توزیع یارانه در ایران به هیج عنوان بر اساس عدالت انجام نمی‌شود، گفت: در حالیکه در کشور‌های دیگر فلسفه وجود پرداخت یارانه این است که به اقشار ضعیف و کم درآمد کمک شود، اما متاسفانه در ایران برعکس است و هرکه درآمد و ثروتش بیشتر باشد از مواهب یارانه‌ای نیز بهره مضاعفی خواهد برد. به قول این مثل؛ هرکه بامش بیشتر، برفش بیشتر، هرچند که طی این سال‌ها تلاش‌های زیادی برای اصلاح این رویه انجام شده، اما متاسفانه نتیجه حاصل نشده است.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه میزان یارانه پنهان در ایران مشخص نیست، بیان کرد: در این زمینه آمار شفاف و دقیقی وجود ندارد، اما چیزی که مسلم است یارانه پنهانی که در بخش انرژی توزیع می‌شود به هیج عنوان عادلانه نیست، این مسئله نیز ریشه در سالیان متمادی دارد که این یارانه‌ها بدون هیج حساب و کتابی توزیع شده و حال که کشور با کمبود بودجه روبرو شده، دولت بنزین را گران کرد، اگر از اول روی حساب و کتاب نظام یارانه‌ای بنا نهاد می‌شد، امروز این همه گرفتاری روبرو نبودیم.
دولت منابع مالی لازم برای اجرای این طرح را ندارد
وی اضافه کرد: دولت از توان کافی برای اعطای یارانه بنزینی به همه خانوار‌ها نیست؛ زیرا که اگر قرار باشد به هر فرد هر ماه ۲۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی تعلق بگیرد و متوسط یک خانوار را چهار نفره در نظر بگیریم، باید ماهی ۱۲۰ هزار تومان به خانوار‌هایی که خودرو ندارند، یارانه پرداخت کند که با توجه به ۱۰ تا ۱۲ میلیون خانواری که خودرو ندارد، دولت به طور قطع نمی‌تواند چنین منابعی را هر ماه علاوه بر یارانه نقدی توزیع کند.
شقاقی با بیان اینکه «همواره سیاست‌گذاران این خطای راهبردی را مرتکب می‌شوند که معنای اصلاح نظام یارانه‌ای، تنها افزایش قیمت حامل‌های انرژی است» ادامه داد: در حالی که باید در کنار واقعی کردن قیمت‌ها، منابعی که از این طریق به دست می‌آید، به طرز درستی بین جامعه هدف توزیع شود، این در حالیست که در کشور چنین اتفاقی رخ نداده و شاهد اتلاف منابع در این بخش هستیم. از سویی بخشی از این منایع نیز باید صرف افزایش میزان بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید به خصوص در مدیریت مصرف انرژی و سوخت شود، که متاسفانه هیچ اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: ضعف بزرگی که در زمینه پرداخت منابع حاصل از افزایش حامل‌های انرژی از جمله بنزین وجود دارد این است که اطلاعات درستی از جامعه هدفی که باید این منابع به دست آن‌ها برسد، وجود ندارد و شاهد حیف و میل منابع در برخی اوقات هستیم. به طور کلی ضعف آماری یکی از نقصان‌های بزرگ اقتصاد ایران است که باید فکری جدی به حال آن شود.
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: در حال حاضر دولت می‌خواهد از خانه‌های خالی مالیات اخذ کند، اما در این زمینه نیز آمار درستی وجود ندارد، در حالیکه دولت وزارت راه و شهرسازی را مکلف کرده که سامانه ملی املاک و اسکان را اجرایی کند، اما شاهد هستیم تاکنون این مسئله به نتیجه نرسیده است. این در حالیست که بدون در اختیار داشتن اطلاعات به روز معاملات و همچنین بانک داده‌ی که مشخص کند، افراد چه تعداد ملک به نام آن‌ها است، اخذ مالیات از خانه‌های خالی امکان ندارد.