سکوت سازها
ماه‌ها از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد و صدماتی که این نوع شیوع نابهنگام، بر بدنه بسیای از هنرها وارد کرده، بر کسی پوشیده نیست. این روزها هرکس در حرفه خود با مشکلات جدیدالظهوری دست و پنجه نرم می‌کند و ما، هربار اخبار ناخوشایندتری را مرور می‌کنیم.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» به نقل از هنر آنلاین، درست زمانی که فکر می‌کنید بدتر از این نمی‌شود، بدتر از آن هم پیش می‌آید. این حکایت این روزهای فعالان حوزه موسیقی است؛ هنرمندانی که در سال‌های گذشته از فروش کم آلبوم‌ها به سمت برگزاری پیاپی کنسرت در تهران و شهرستان‌ها روی آورده بودند، حالا گزینه کنسرت را هم از دست داده و بدون هیچ منبع درآمدی مانده‌اند. آینده نامعلوم کرونا در ایران و جهان نیز آن‌ها را روز به روز نسبت به آینده وحشت‌زده‌تر می‌کند.
ماجرا از آنجا شروع شد که تمامی کنسرت‌ها در اسفندماه سال گذشته به خاطر شیوع ویروس کرونا لغو شدند؛ کنسرت‌هایی که بسیاری از آن‌ها از قبل بلیت‌فروشی شده بودند. این مسئله علاوه بر خسارت مالی شدید به موسیقی ایران، باعث شد هنرمندان موسیقی طلایی‌ترین زمان برای اجرای کنسرت را هم از دست بدهند. در ابتدا کمتر کسی باور می‌کرد این ماجرا ادامه‌دار باشد و بخواهد به کنسرت‌های نوروزی هم ضربه بزند، اما الآن حدود پنج ماه است که هیچ کنسرت موسیقی با حضور تماشاگران در ایران و جهان برگزار نشده و هیچ هنرمند موسیقی از این راه به درآمد نرسیده است.
البته عده‌ای معتقد هستند برگزار نشدن کنسرت خوبی‌هایی هم داشته و مثلاً آن‌ها را صاحب وقت بیشتری کرده تا با حوصله‌تر و با دقت بیشتر آهنگ بسازند و بخوانند. از طرفی یک عده می‌گویند حال روحی مناسبی ندارند و در این فرصت نتوانسته‌اند هیچ قطعه جدیدی را ضبط کنند. از مرحله تولید که بگذریم، هنرمندان موسیقی با نحوه عرضه آثارشان هم مشکل دارند. شاید پیش از کرونا هم کمتر کسی به خرید آلبوم موسیقی رغبت نشان می‌داد ولی حالا کرونا هم مزید بر علت شده تا هنرمندان موسیقی یک منبع درآمد دیگر خود را از دست بدهند. این روزها بیشتر از هر چیزی شاهد انتشار تک آهنگ‌هایی هستیم که به غیر از قطعاتی که برای تیتراژ فیلم‌ها و سریال‌ها خوانده می‌شود، سایر آهنگ‌ها هیچ سود مالی برای هنرمندان موسیقی ندارد.
در ادامه این گزارش نظر برخی از اهالی موسیقی شامل داریوش پیرنیاکان، رضا یزدانی، بهروز همتی، نوید دهقان، مجتبی عسگری، مینا افتاده، مسعود برزی و بابک ریاحی‌پور را درباره تاثیر کرونا در حوزه موسیقی منتشر می‌کنیم.
موسیقی ضربه خورده است
داریوش پیرنیاکان نوازنده تار، سه‌تار و پژوهشگر موسیقی گفت: کرونا مثل همه شاخه‌های دیگر در همه جای دنیا به موسیقی ما هم ضربه زیادی زده است. حالا در این شرایط یک آدم 50-60 ساله شاید بتواند در خانه بماند ولی یک جوان نمی‌تواند. کم کم ناهنجاری به وجود می‌آید. دو نوع مشکل وجود دارد؛ یکی این که خانواده‌ها از نظر اقتصادی مشکل پیدا می‌کنند و جنبه دیگر آن مشکل روانی است. کرونا یک سری ناهنجاری‌ها را به وجود آورده است. دعا می‌کنم هر چه سریع‌تر شر این ویروس از سر دنیا کنده شود.
شرایط برای انتشار آلبوم مناسب نیست
رضا یزدانی خواننده موسیقی پاپ راک درباره این موضوع گفت: اکنون شرایط برای هنرمندان بسیار سخت شده است. هزینه زیادی صرف تولید قطعات جدید می‌کنم ولی نمی‌توانم از آن‌ها درآمدی کسب کنم. در حال حاضر شرایط برای انتشار آلبوم و برگزاری کنسرت مناسب نیست و همین مسئله فعالیت‌های ما را محدود کرده است.
این خواننده ادامه داد: این روزها با عواملی که با من کار می‌کنند صحبت می‌کنم و از آن‌ها درخواست دارم فعلاً از من دستمزد نگیرد. اجازه بدهند شرایط بهتر شود تا کنسرت برگزار کنم و بتوانم با آن‌ها تسویه کنم. در این روزها اگر مهربانی نکنیم به این راحتی‌ها نمی‌توانیم از بحران کرونا عبور کنیم.
وی در پایان به مشکلات مالی نوازنده‌ها اشاره کرد و گفت: از زمان شیوع ویروس کرونا کنسرت‌ها تعطیل شدند و تولیدات موسیقی کاهش چشمگیری داشتند که همین مسئله باعث می‌شود نوازنده‌ها در شرایط مناسبی از نظر مالی به سر نبرند چرا که تمام درآمد آن‌ها از بین رفته است. امیدوارم برای این دوستان فکر شود تا کمی از مشکلات آن‌ها کاسته شود.
کرونا برای آدم‌هایی که فعال بودند ضرر چندانی نداشت
مینا افتاده نوازنده سنتور و مدرس موسیقی توضیح داد: اگر بخواهیم از یک دید دیگری به کرونا نگاه کنیم، به نظرم کرونا به موسیقی ضربه نزد چون یک وقت بیشتری برای موزیسین‌ها پیش آمد که بیشتر کار کنند، اما طبیعت جوان‌ها این است که از زیر کار در بروند. من راجع به شاگردان هنرستانم صحبت می‌کنم که همه آن‌ها در این مدت کم‌کارتر شده‌اند. در کل کرونا برای آدم‌هایی که فعال بودند ضرر چندانی نداشت.
جنبه مثبت تاثیر کرونا بر موسیقی
بهروز همتی نوازنده تار و مدرس موسیقی اظهار داشت: من نمی‌توانم از این ماجرا ارزیابی داشته باشم چون فکر می‌کنم در درازمدت بهتر می‌توانیم برآورد کنیم. فقط یک موسسه یا معلم هم نمی‌تواند نظر قطعی بدهد. باید ببینیم که درمجموع چه بازخوردی در جامعه دارد ولی قطعاً تأثیر منفی دارد. البته ناگفته نماند کرونا برای بعضی افراد یک نکته مثبت داشته و برای کار کردن فرصت بیشتری پیدا کرده‌اند. من این مسئله را در کار برخی از هنرجویان خودم به‌وضوح دیدم و احساس کردم این خلوت به آن‌ها کمک کرده است چون کیفیت کارشان بهبود پیدا کرده بود.
کرونا نمی‌تواند ریشه هنر را بخشکاند
نوید دهقان نوازنده کمانچه و آهنگساز گفت: هزاران بیماری مانند کرونا در مقابل ضربه‌ای که موسیقی ایران در این سال‌های اخیر خورده است، هیچ هستند. با این حال موسیقی در جهان هر چقدر ضربه بخورد، ضربه به شاخ و برگ‌هاست. هیچ‌کس نتوانسته ریشه هنر در جهان را بخشکاند و هیچ‌کس هم نخواهد توانست. تا زمانی که انسان روی کره زمین زندگی می‌کند هنر باقی خواهد ماند.
موسیقی اولین هنری است که ضربه دید
مجتبی عسگری خواننده و مدرس موسیقی سنتی درباره این ماجرا گفت: کرونا به همه مشاغل ضربه زده است ولی قطعاً موسیقی اولین هنری است که می‌تواند به آن ضربه بزند. حقیقتاً من به کنسرت در این شرایط فکر نکرده‌ام، اما وقتی شرایط به‌گونه‌ای باشد که آدم باید خودش را با آن وفق بدهد چاره‌ای نیست. اگر اسپانسری بالای کار باشد که بتواند هزینه‌ها را متقبل شود ممکن است این کار را انجام بدهم. البته سیستم کاری من به‌عنوان یک خواننده‌ای که به دور از حاشیه و شهرت‌های کاذب هستم بسیار فرق می‌کند. کسی که در سالن‌های بزرگ کشور کنسرت برگزار می‌کند می‌تواند با نصف جمعیت سالن هم کنسرت اجرا کند ولی من که معمولاً به خاطر جنس موسیقی که دارم، برگزاری کنسرت با 200-300 نفر تماشاگر در تالار رودکی برایم موفقیت‌آمیز است، برگزاری کنسرت با نصف ظرفیت به‌صرفه نیست.
خسارت مالی شدید موسیقی
مسعود برزی مدیر بخش موسیقی سایت تیوال با اشاره به ضرر تهیه‌کنندگان موسیقی، درباره تاثیر کرونا در این حوزه بیان کرد: کرونا ضربه شدیدی به هنر زده و به تبع آن موسیقی هم دچار خسارت مالی شدید شده است که در صورت ادامه‌دار شدن شرایط بسیار رقم چشمگیری می‌شود. امیدوار هستم با همدلی همدیگر از کنار این بحران عبور کنیم و بار دیگر کنسرت‌های موسیقی رونق بگیرند.
ضربه سنگین کرونا بر نوازندگان صحنه
بابک ریاحی‌پور آهنگساز، نوازنده گیتار بأس و عضو گروه اوهام درباره تأثیرات کرونا بر روی فعالیت‌های موسیقی خاطرنشان کرد: کرونا فقط باعث شد چند کنسرتی که می‌خواستم اجرا کنم لغو شود ولی خوشبختانه ضبط قطعاتم زیاد شد. فکر می‌کنم بزرگ‌ترین ضربه را نوازندگانی خوردند که اجرای زنده می‌رفتند. من نوازنده استودیویی هستم و ضربه زیادی ندیدم