خیز مجلس برای استیضاح روحانی 

علی روغنگران

روز جمعه جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی در یک توئیت خطاب به نمایندگان مجلس از آن‌ها خواست با طرح سوال فرصت استیضاح رئیس جمهور را نسوزانند. کریمی قدوسی در صفحه توئیترش نوشت: «سوال از رئیس جمهور اثرش خنثی شدن ظرفیت استیضاح رئیس جمهور است، همکاران برای حفظ این ظرفیت که شاید ضرورت آن پیش آید از انجام سوال خودداری کنند.»

سیر روند مجلس یازدهم تا کنون نشان می‌دهد که تصور همراهی مجلس با دولت خطاست. رویه‌ای که شاید نخستین گام آن با توئیت کریمی قدوسی درباره خروج از برجام و انتقادات تند و تیز نمایندگان مجلس از فضای مجازی برداشته شد که دومی در جلسه با وزیر ارتباطات و فناوری بیشتر نمود یافت. سپس نوبت به جلسه با وزیر کشور شد تا یکی دیگر از صحنه‌های تقابل با دولت رونمایی شود. اما روند تقابل با دولت به همین جا ختم نشد. روسای کمیسیون‌های مجلس دست به کار شدند و در نامه‌ای انتقادی به رئیس جمهور بار دیگر نشان دادند مجلس سر یاری با دولت ندارد و یک سر انتقاد از دولت است. چنانچه روسای کمیسیون‎های مجلس به محض پایان کار و تشکیل کمیسیون‌های مجلس در نامه خود با لحنی تند و گزنده رئیس جمهور را به خاطر وضعیت کنونی شماتت کردند. در این نامه آمده بود «از شما تقاضامندیم نصیحت این برادران ایمانی خود را بپذیرید و روند هفت ساله مدیریت خود را تغییر دهید چرا که مجلس یازدهم با هدف احیای انقلابی‌گری پا به میدان گذاشته و بر سر آرمان‌های خود خواهد ایستاد، پس بنای آنچه سابقا با مجلس داشته‌اید را کنار بگذارید و بدانید نمایندگان مردم در مجلس یازدهم در مقابل حقوق مردمی که در طول تاریخ بی‌نظیرند، سکوت نخواهند کرد.»

شاید طرح سوال از رئیس جمهور خیز مجلس برای حمله بعدی به دولت آن هم با طرح استیضاح رئیس جمهور باشد؛ خیزی بلند که حتی سوال از وزرای اقتصادی دولت را رد کرده و راهی میان بر از طریق طرح سوال از رئیس جمهور را برگزیده است. راهی که شاید برد خبری آن خیلی بیشتر از طرح سوال از وزرای اقتصادی باشد

این نامه نشان می‌داد مجلس یازدهم قرار دارد طرحی متمایز از مجلس دهم در برابر دولت بیندازد؛ طرحی که هر چه باشد قرار بر مدارا و تعامل ندارد. آن‌ها دراین نامه جز این که از روحانی خواسته بودند از مسیر هفت ساله مدیریت خود به عقب بازگردد توصیه دیگری نداشتند. نامه‌ای که به گفته محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس یک تذکر به رئیس جمهور بود. تذکری که سپس با رونمایی از طرح سوال از رئیس جمهوری جدی‌تر شد. آنچه که می‌تواند پیش بینی‌های پیش از این برای مقابله با دولت را بیشتر محقق سازد و این را عیان سازد که طرح استیضاح رئیس‌جمهور از سوی مجلس اقدامی دور از ذهن نیست. اقدامی که پیش از این در زمان انتخابات، برخی از آن‌ها وعده‌اش را داده بودند. بر این اساس شاید طرح سوال از رئیس جمهور خیز مجلس برای حمله بعدی به دولت، آن هم با طرح استیضاح رئیس جمهور باشد؛ خیزی بلند که حتی سوال از وزرای اقتصادی دولت را رد کرده و راهی میان بر از طریق طرح سوال از رئیس جمهور را برگزیده است. راهی که شاید برد خبری آن خیلی بیشتر از طرح سوال از وزرای اقتصادی باشد.

در ماه های منتهی به انتخابات مجلس در سال گذشته، مجموعه‌ای از افرادی‌که امروز قوه مقننه کشور را به دست گرفته اند بحث‌هایی را برای مردم مطرح می‌کردند و در رسانه‌هایی که در اختیار داشتند به مردم قول‌هایی می‌دادند که مهمترین آن‌ها رفع مشکلات اقتصادی و وعده آرامش اقتصادی بود. اما بعضی از آن‌ها که سیاسی‌تر بودند رسما اعلام می‌کردند؛ کسانی به مجلس بیایند که برای استیضاح رئیس جمهور آمادگی داشته باشند یعنی کسانی که حوصله این کار‌ها را ندارند تلاشی برای آمدن به مجلس نکنند. معنی این حرف‌ها این بود که پیش از ورود به مجلس نقشه راهی برای خود آماده کرده بودند که اگر به مجلس راه پیدا کنند استیضاح رئیس جمهور را امضا و اجرایی کنند. آن زمان عده‌ای حرف‌های آن‌ها را جدی نمی‌گرفتند، اما حالا به تدریج عیار آن مشخص شده و می رود تا به واقعیت تبدیل شود. به این معنی که هنوز یک ماه و نیم از عمر مجلس نگذشته به جای ارائه راه حل در مقابل دولت ایستاده اند. چون سوال و انتقاد کردن خیلی آسان است و می‌توان به همه انتقاد کرد و ده‌ها محور انتقادی را پیش کشید. اما آنچه مسلم است انتقاد اگر جنبه سازندگی داشته باشد و منتقد هدفش اصلاح امور باشد باید در لحن و بیانش و تعیین ادبیاتی که برای سخن گفتن انتخاب می‌کند دلسوزی و همراهی برای حل مشکل به چشم بخورد. اگر در مسیر انتقاد خود از دولت، راه حل ارائه می‌کردند طبیعتا مشخص می‌شد هدفشان اصلاح امور است در غیر این صورت شرایط کشور را که همه به خوبی می‌دانند.

قاعدتا یکی از مهمترین وظایفی که مجلس دارد نظارت است که با سوال و استیضاح صورت می‌پذیرد. اما در شرایط فعلی ما نیاز داریم که قوا دست به دست هم بدهند و مسائل را حل و فصل کنند. در چنین شرایطی شاید گزینه بهتر این باشد که جلسه سران قوا، تشکیل شود و درباره مسائل اقتصادی از رئیس جمهور سوال شود و اگر راهکاری هست ارائه شود. اما کشاندن این مباحث به صحن علنی مجلس با توجه به التهابات موجود در جامعه و مسائل و مشکلات موجود، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مشکلی به مشکلات دیگر اضافه می‌کند و آن این است که دولت در شرایطی که با بیماری کرونا و مسائل دیگر درگیر است باید عکس العمل نشان بدهد و این نتیجه‌ای نخواهد داشت جز اینکه با مباحثی که در جلسه مجلس مطرح می‌شود دولت تطهیر خواهد شد و موجب نخواهد شد تا دولت، رفتارش را تغییر بدهد و مسائل حل و فصل شود. اما اگر جلسه سران قوا تشکیل شود باید رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه با رئیس جمهور همفکری کرده و اگر کمکی لازم است انجام دهند. اگر قانونی لازم است وضع شود، اگر قوه قضائیه باید کاری کند انجام دهد و دولت هم تعهد بدهد از راهبرد‌های قوای مقننه و قضائیه در مسائل اقتصادی استفاده کند و نگذارد شرایط بیش از این بحرانی‌ شود. رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه می‌توانند درخواست تشکیل این جلسه را بدهند. اما در این جلسه قرار بر این نباشد که روحانی را محکوم و تنبیه کنند بلکه جلسه‌ای برای یافتن راهکار باشد تا دست به دست هم مشکلات را حل کنند و گر نه دعوا بین قوا منفعتی برای مشکلات کشور ندارد. مجلس یازدهم از ابتدای تشکیل خود می‌خواهد از قدرت نظارتی خود نهایت استفاده را بکند. اما رقابت سیاسی بین قوا سم مهلکی برای کشور است و باید از آن پرهیز شود. رقابت مربوط به زمان انتخابات است و نباید پس از استقرار قوا این رقابت سیاسی تاثیری بر عملکرد سران قوا داشته باشد.