طرح‌های مسکن بدون برنامه‌های مطالعاتی
به گزارش صبح امروز، معضل تأمین مسکن به ویژه برای دهک‌های پایین جامعه از دغدغه‌های مسئولان شده است. از آنجا که مشهد، بیشترین تعداد حاشیه‌نشین را در کشور دارد برنامه‌های گوناگونی برای رفع این مسأله از سوی مسئولان گوناگون مطرح شده است. آخرین این برنامه‌ها و پیشنهادات از سوی پرویز فتاح، رئیس بنیاد مسضعفان مطرح شده است. فتاح در سفری که به خراسان رضوی داشته است، بیان کرده که این بنیاد، آمادگی ساخت مسکن برای حاشیه‌نشین‌های شهر مشهد را دارد. اما پرسش اینجاست که در صورت عملیاتی شدن این پیشنهاد چه تبعات و نتایجی به همراه خواهد آورد. برای آگاهی از این موضوع با محمود پژوم در رابطه با اقدام سازمان مستضعفان برای ساخت این خانه‌ها گفت‌وگو کردیم.
ساخت مسکن برای حاشیه‌نشین‌ها نیازمند مطالعات جامعی است
وی بیان کرد: بحث ساخت‌وساز در حاشیه شهر مشهد چندین سال است که مطرح شده. باید توجه داشت که هر تصمیم و اقدامی که در این زمینه عملیاتی شود نیازمند مطالعات دقیقی است. در طول مدت زمان 40-50 سال گذشته افرادی در حاشیه شهر ساخت‌وسازهایی را انجام دادند که برخی در این زمینه موفق بودند و بعضی ناموفق؛ بنابراین برای تحقق چنین طرحی نیازمند مطالعات جامع و تفصیلی متشکل از تجربیات دیگر کشورها در زمینه ساخت‌وساز و … هستیم. نکته اینجاست که شاید به ظاهر ساخت‌وساز بنیاد مستضعفان در حاشیه شهر مشهد، نوعی خدمت محسوب شود، اما ممکن است بدون بررسی‌های جامع و دقیق نوعی خیانت به شهروندان باشد.
وی افزود: اگر امروز شاهد نابسامانی در حوزه مسکن و وجود خانه‌های ناامن(آلونک‌ها) در حواشی شهرها به‌ویژه شهر مشهد هستیم، به دلیل کوتاهی دولت‌ها در طول سال‌ها بوده که راهکار و تصمیم‌گیری به‌موقعی در این خصوص نداشتند. از سویی دیگر جزو وظایف شهرداری‌ها و سازمان راه‌وشهرسازی‌ها است که برای جمعیت روبه‌رشد شهرها و بحث مهاجرت پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهند، درواقع عدم توجه به این مسائل به دلیل فقدان برنامه‌های مطالعاتی صحیح است.
پژوم ادامه داد: یکی از لوازم اجرایی شدن طرح ساخت مسکن توسط بنیاد مستضعفان -در حاشیه شهر مشهد- این است که آلونک‌ها و ساختمان‌های ناامنی که توسط دهک‌های پایین جامعه ایجاد شده تخریب شوند؛ چرا که در صورت وقوع زلزله ممکن است خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشند و معضلات فراوانی را برای دولت و دیگر سازمان‌ها به همراه داشته باشد.
اقشار آسیب‌پذیر، توانایی خرید مسکن‌های ساخته شده حاشیه را ندارند
وی با ارائه پیشنهادی برای خانه‌دار شدن اقشار آسیب‌پذیر جامعه بیان کرد: با توجه به قیمت ساخت‌وساز، دستمزدها، مواد و تورمی که در جامعه موجود است با توان اقتصادی اکثر حاشیه‌نشین‌های شهر مشهد، برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه بسیار دشوار است که بتوانند خرید کنند. دولت باید به جز برنامه‌ها و کمک‌های خود، خانه ناامن اقشار آسیب‌پذیر (آلونک) که 50-70 متر است را به قیمت کارشناسی از آن‌ها پیش خرید کند.
پژوم توضیح داد: نیاز است تا دولت، وام بانکی ارزان قیمت را با نرخ بهره زیر پنج درصد و دوره بازپرداخت بین 25-30 سال برای این قشر در نظر بگیرد و بعد از اینکه جابه‌جا شد، تخریب شود و آن زمین دراختیار سازمانی که متولی این امر است، ارزش افزوده‌ای پیدا می‌کند و مجددا ساخت‌وساز در آن انجام می‌شود.
وی ادامه داد: طبق آمارهایی که دولت ارائه می‌دهد، با کمبود شدید مسکن مواجه هستیم. تورمی که در کشور حاکم است، فاصله طبقاتی بین اقشار آسیب‌پذیر و برخوردار جامعه را بسیار زیاد می‌کند، که مورد قبول جامعه و مردم کشور نیست.
رئیس هیئت مدیره انجمن انبوه سازان خراسان رضوی به مشکلاتی که در ساخت‌وساز مسکن با آن روبه‌رو هستند اشاره کرد و گفت : مشکلات اساسی که چند سال در امر ساخت و ساز مسکن می‌تواند دخیل باشد، اصلاح قانون سازمان تامین اجتماعی موضوع کارگرهای ساختمانی که بلاتکلیف مانده است، اصلاح قانون نظام مهندسی مدت‌هاست که بلاتکلیف مانده است، آیین نامه اجرایی ماده 29 سازمان نظام مهندسی متاسفانه بالغ بر 24-25 سال است که در وزارت راه وشهرسازی ابلاغ نشده، درواقع موضوع مالیات‌ها در بخش‌های مختلف از مشکلات انبوه‌سازان است که هنوز تصمیمات کاملی در این خصوص گرفته نشده است.
وی خاطرنشان کرد : در این چند سال مشکلی که درجامعه داشته‌ایم را از طریق کانون سراسری انبوه‌سازان به مجلس، وزارت راه و شهرسازی، سازمان نظام مهندسی مرکزی و سایر دستگاه‌های ذیربط منتقل کردیم. ساخت‌وسازها باید فقط توسط متخصصان و افرادی که مجری واقعی ذی‌صلاح هستند، عملیاتی شود. متاسفانه امروز شاهدیم که افراد و گروه‌هایی که صرفاً سرمایه‌گذار هستند و تفاوتی برایشان ندارد که برای کدام قشر جامعه ساخت‌وساز می‌کنند روی کار آمدند. در برخی موارد است که این ساخت‌وسازها توسط مجری‌های ذی‌صلاح انجام می‌شود و نظارت‌هایی توسط سازمان نظام مهندسی صورت می‌گیرد.
وی با تاکید بر مطالعه اولیه بر ساخت‌وساز در حاشیه شهر مشهد توسط بنیاد مستعضفان، ادامه داد: ما به بنیاد مستضعفان اعلام آمادگی می‌کنیم که انبوه‌سازان استان می‌توانند بالغ بر 10 میلیون مترمربع زیربنا را اجرایی کنند. درحوزه انبوه‌سازان استان 600 عضو فعال داریم که قادرند برای هر تعدادی که بنیاد مستعضفان بنا دارد در حاشیه شهر ساخت‌وساز انجام دهد. اگرتعداد فراتر از استان باشد و از ظرفیت استان هم خارج شود می‌توانیم با هماهنگی‌های لازم با کانون سراسری انبوه‌سازان کشوری این کار را عهده‌دار شویم.
وی با بیان اینکه «این کار توسط انبوه‌سازان در قالب قرارداد با سازمان‌ها یا شهرداری بسته می‌شود و ما فقط سازنده هستیم و سیاست‌گذار نیستیم» گفت: این کار احتیاج به مطالعه جامعی دارد تا بر طبق فرهنگ، وضعیت اقتصادی کسانی که قرار است در این خانه‌ها ساکن شوند، ساخته شود و نمی‌شود مشخص کرد که تمامی خانه‌های حاشیه شهر دو یا چهار طبقه یا ویلایی ساخته شوند.