هیات رئیسه مردانه
محمودی: ما میدانستیم مردان مجلس یازدهم به زنان رای نخواهند داد اما نخواستیم صحنه را خالی کنیم
یکی از زنان مجلس یازدهم که کاندیدای حضور در هیات رئیسه نیز شده بود می گوید: انتخابات روز پنجشنبه یک لابی پشت پرده بود اما از آنجا که آقایان اعتقادی به حضور زنان در هیات رئیسه ندارند در دایره رایزنیهایشان خبری از حضور یک زن نبود.
فائزه عباسی: برای شعار دادن و پر کردن سبد رای، صحبت از حق و حقوق زنان و لزوم حضورشان در مسندهای قدرت در خط اول سخنرانیها قرار میگیرد اما همینکه تعداد آرا به حد نصاب رسید دیگر نه خبری از آن شعارها هست و نه قدمی در این مسیر برداشته میشود.
سهم حداقلی زنان در پارلمان
۴۱ سال است که از آغاز مجلس شورای اسلامی میگذرد و در طول این سالها در حالی که بیشترین رای دهندگان زنان بودند اما سهمشان از تصمیمگیریهای تقنینی چیزی حدود ۳ درصد بوده است یعنی از جمع حدود ۳۱۹۰ نمایندهای که در طول یازده دوره مجلس در خانه ملت حضور پیدا کردهاند تنها ۱۱۱ نفر آنها زن بوده است. این آمار وقتی به مسئله انتخابات هیات رئیسه میرسد وضعیت اسفناکتری به خود میگیرد به طوری که در طول چهل و یک انتخابات هیات رئیسهای که برگزار شده تنها در چهار سال دو کرسی به دو زن اختصاص پیدا کرد؛ سهیلا جلودارزاده و شهربانو امانی تنها زنانی هستند که در مجلس ششم سهمی از سکوی هیات رئیسه مجلس به دست آوردند پس از آن حتی در مجلس دهم که برای اولین بار رکورد بیشترین حضور زنان در مجلس شکسته شد هیچ زنی به هیات رئیسه راه پیدا نکرد.
مجلس یازدهم هم که کار خود را هفته پیش آغاز کرد و اولین انتخابات هیات رئیسه را برگزار کرد با وجود کاندیدا شدن دو زن برای کرسی دبیران اما باز این طلسم چندساله شکسته نشد و هیات رئیسهای مردانه تشکیل شد.
کاهش ۵۰ درصدی آرا زنان
در جریان انتخابات اسفند ۹۴ اصلاحطلبان تقریبا ۳۰ درصد لیستشان را به زنان اختصاص دادند و همین موضوع موجب شد برای اولین بار ۱۷ زن به مجلس راه پیدا کند. خرداد ۹۵ درست وقتی اولین انتخابات هیات رئیسه تشکیل شد اکثریت برای راه پیدا کردن زنان به هیات رئیسه مجلس امید زیادی داشتند اما طولی نکشید که این روزنه این امید بسته شد هیچ زنی برای رسیدن به سکوی بهارستان نتوانست رای لازم را کسب کند. در همان مقطع نمایندگانی مانند طیبه سیاوشی، پروانه سلحشوری و فاطمه ذوالقدر لب به انتقاد باز کردند که نمایندگان مرد با وجود آنکه قول داده بودند یک رای خود را به زنان اختصاص دهند اما در لحظه رایگیری قول و قرارشان را فراموش کردند و روح مرد سالارانه مجلس مانع حضور زنان در هیات رئیسه شد.
در اولین اجلاسیه مجلس دهم پروانه مافی و سهیلا جلودارزاده برای کرسی دبیران کاندیدا شدند که در جریان انتخابات مافی توانست ۱۰۰ رای و جلودارزاده ۱۰۷ رای به خود اختصاص دهند. هرچند امیدها نسبت به حضور زنان در هیات رئیسه مجلس یازدهم با توجه به ترکیب آن به مراتب کمتر از مجلس دهم بود اما کمتر کسی تصور میکرد تعداد رای به زنان با کاهش ۶۰ درصدی روبهرو شود؛ اما واقعیت آن بود که با وجود کاندیدا شدن سمیه محمودی و معصومه پاشایی برای کرسی دبیران تعداد آرایی که در سبد آنها ریخته شد حدود ۴۰ رای بود و این یعنی بعد به نظر می رسد زنان در مجلس یازدهم هم سمهی از هیات رئیسه داشته باشند.
چینش از پیش تعیین شده هیات رئیسه بدون حضور زنان
مجلس یازدهم مجلسی یک دست از یک جریان سیاسی است که از مدتها قبل برای تعیین هیات رئیسه آن رایزنی میکردند و در این رایزنیها اگر اعتقادی به حضور زنان داشتند و سهمی برای آنها در نظر میگرفتند رقیبی وجود نداشت که برنامههای آنها را بخواهد بهم بزند اما این اتفاق نیفتاد.
«سمیه محمودی» نماینده مردم شهرضا یکی از افرادی بود که در جریان انتخابات هیات رئیسه برای کرسی دبیران اعلام کاندیداتوری کرد اما آنطور که خودش میگوید باز هم یکی نبودن حرف و عمل مردان مجلس اجازه نداد که هیچ زنی به هیات رئیسه راه پیدا کند. او به خبرآنلاین گفت: آنچه روز هشتم خرداد رقم خورد نمایی از روال مردسالارانه مجلس بود؛ آنها میگویند میخواهیم یک زن در هیات رئیسه حضور داشته باشد اما هیچ کدام اعتقادی به این موضوع ندارند.
می دانستیم مردان مجلس به ما زنان رأی نمی دهند اما…
محمودی ادامه داد: ما میدانستیم مردان مجلس یازدهم به زنان رای نخواهند داد اما نخواستیم صحنه را خالی کنیم.
او گفت: انتخابات روز پنجشنبه یک لابی پشت پرده بود اما از آنجا که آقایان اعتقادی به حضور زنان در هیات رئیسه ندارند در دایره رایزنیهایشان خبری از حضور یک زن نبود درحالی که اگر میخواستند میتوانستند این موضوع را هم در نظر بگیرند.
محمودی ادامه داد: بارها به آقایان نماینده گفتیم بیشترین رای را در انتخابات زنان به شما دادهاند حداقل به رای آنها احترام میگذاشتید و از جامعه زنان سهمی را در هیات رئیسه قائل میشدید.
چه زمانی مردان مجلس از رفتار تمامیت خواهانه خود دست برمیدارند
این نماینده مجلس با بیان اینکه ما هیچگاه عقب نمیکشیم و برای هیات رئیسه مجلس در اجلاسیه دوم،سوم و چهارم حتما کاندیدایی را معرفی خواهیم کرد گفت: در جریان انتخابات هیات رئیسه کمیسیونها نیز به همین روال رفتار خواهیم کرد و در همه کمیسیونها برای هیات رئیسه کاندیدای زن خواهیم داشت تا ببینیم کی مردان مجلس از رفتار تمامیتخواهانه خود دست برمیدارند.
سمیه محمودی با تشکر از همه مردانی که به کاندیداهای زن رای داده بودند گفت: کسانی که رای خود را از ما دریغ کردند اگر دلیلشان تجربه بود که ما تجربه یک دوره مجلس را در کارنامه داشتیم و به امور اشنا بودیم؛ اگر دلیلشان حرکت در مسیر گام دوم انقلاب و توجه به زنان بود که باز هم ما از دهه شصتیها بودیم و از خیلیها که در این انتخابات شرکت کردند و رای آوردند جوانتر بودیم.
چینش هیات رئیسه مجلس یازدهم از قبل تعیین شده بود
نماینده شهرضا با بیان اینکه کار نمایندگان زن بسیار سختتر از مردان است و بیشتر مورد هجمه و تخریب قرار میگیرند گفت: وقتی زنان با وجود این موانع موفق میشوند این یعنی توانایی قابل توجهی دارند.
او گفت: چینش هیات رئیسه مجلس یازدهم ار قبل تعیین شده بود اما در اَرنج این ترکیب هیچ سهمی برای زنان قائل نبودند.
در جدول زیر به ادوار مختلف حضور زنان و سهم شان از هیات رئیسه مجلس اشاره شده است؛
توضیحات جدول: * در مجلس دهم 18 زن در انتخابات اسفند 94 توانستند رای لازم را برای حضور در بهارستان بدست بیاورند اما «مینو خالقی» منتخب مردم اصفهان در روزهای آخر سال 94 از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شد و وزارت کشور نیز اعتبارنامه او را صادر نکرد.
* «فاطمه رهبر» منتخب تهران در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی در تاریخ 17 اسفند 98 به دلیل ابتلا به ویروس کرونا دار فانی را وداع گفت.