جبران خسارات ناشی از کرونا برای مشاغل فرهنگی
مهناز اصغری
روز گذشته رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد، مهمان اهالی تحریریه صبح امروز بود و باهم ساعاتی را به گفتگوی دوستانه گذراندند.
محمد جواد استادی در ارتباط با حمایت از فعالیت‌های فرهنگی در دوره بحران کرونا بیان کرد: هرساله در سه هفته آخر اسفند، نگارخانه‌های زیادی آثار خود را به فروش می‌گذاشتند و یا مشاغل خانگی محصولات خود را ارائه می‌دادند و به تبع آن، ما نیز برنامه‌ریزی‌هایی برای این سه هفته داشتیم. سال گذشته و قبل از کرونا قدم‌های خوبی برداشته شد و در حوزه پرداخت وام‌ها و حمایت از کسب و کارها، از طریق وزارت خانه افراد ذی‌صلاح را به بانک معرفی کردیم که اگر بحث کرونا پیش نمی‌آمد، اخبار خوبی بود. اما در حال حاضر، شرایط در حدی بحرانی است که با توجه به منابع محدود ارشاد و اعتبارات آن، جبران شرایط کار آسانی نیست و از اعتبارات وزارت‌خانه نیز خارج است و دولت باید برای این موضوع فکر اساسی کند.
فراخوان دریافت اطلاعات صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای
استادی ادامه داد: در حال حاضر اتفاق خوب این است که وزارت تعاون سامانه کارا را فعال کرده و افراد می‌توانند در آنجا با اعلام خوداظهاری و میزان خسارت از تمهیدات در نظر گرفته شده استفاده کنند. خوشبختانه در رسته‌های پیش‌بینی شده دولت، رسته کسب و کارهای فرهنگی نیز اعمال شده است که برای آن وام 12درصدی در نظر گرفته شده و تنفس سه ماهه داشته و افراد می‌توانند به شرط حفظ مشاغل از آن استفاده کنند. چندی پیش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای، فراخوان دریافت اطلاعات صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای متقاضی دریافت حمایت دولتی برای جبران خسارت کرونا را اعلام کرده و برای بهره‌مندی از بسته‌های حمایتی دولت، صاحبان مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای متقاضی دریافت حمایت دولتی برای جبران خسارت کرونا می‌توانند با مراجعه به درگاه اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آدرس www.farhang.gov.ir درخواست خود را ثبت کنند.
رسته‌های فعالیت فرهنگی، هنری و رسانه‌ای
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: به همین منظور دفتر اقتصاد فرهنگ و هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سامانه را برای مشاغل فرهنگی، هنری و رسانه‌ای که در بحران کرونا آسیب دیده‌اند فعال کرد تا افراد با کد ملی، شماره موبایل، مشخص کردن رسته فعالیت و دریافت رمز عبور اطلاعات خود را در آن ثبت کنند. این سامانه طبق دفتر اقتصاد فرهنگ و هنر وزارت ارشاد در سه دسته پیش‌بینی شده‌است. رسته فرهنگی شامل کتاب فروشی‌ها، موسسات و مجتمع‌های فرهنگی هنری، موسسات قرآن و عترت، چاپخانه‌ها و واحدهای وابسته به چاپ و نشر، فروشگاه‌های فرهنگی، کافه کتاب‌ها، مراکز مهارت آموزی زبان خارجی با مجوز ارشاد، دفاتر خدماتی زیارتی، فروشگاه‌های عرضه محصولات فرهنگی، مراکز پخش و توزیع کالاهای فرهنگی و دیگر فعالیت‌های مرتبط است. همچنین رسته هنری شامل موسسات تک منظوره هنری، گروه‌های آزاد هنری، سینمایی، موسیقی، تئاتر، بازی‌های نمایشی، سالن‌های سینما و سینما سیارها، استودیوهای صوت و تصویر، مزون‌ها به معنای خانه‌های مد و لباس که از ارشاد مجوز دارند، سالن‌های نمایش تماشاخانه‌ها، فروشگاه‌ها و بازارچه‌های آثار هنری، آموزشگاه‌های آزاد هنری، نگارخانه‌ها، کافه گالری‌ها، کارگاه‌های تولید آثار هنری، هنرستان‌های زاد توزیع و پخش فیلم و سایر فعالیت‌های مرتبط است. همچنین در زیر مجموعه رسته رسانه‌ای و تولید محتوای دیجیتال، موسسات و یا شرکت‌های فرهنگی دیجیتال، ناشرین دیجیتال، مراکز تکثیر هنرهای دیجیتال، استودیوهای صوت و تصویر، خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های آنها، موسسات مطبوعاتی رسانه‌ای، خبرنگاران، طراحان و عکاسان مطبوعات، کیوسک‌های فروش مطبوعات، دفاتر روزنامه و نشریات، مراکز پخش نشریات، دفاتر سرپرستی نمایندگی مطبوعات، کانون‌های آگهی تبلیغات، فرشگاه‌های عرضه محصولات فرهنگی و دیجیتالی، مراکز شتاب دهی نوآوری حوزه نشر دیجیال، گیم نت‌ها، منتشرکنندگان بازی‌های دیجیتال، شرکت‌های توزیع بازی‌های دیجیتال، مراکز بازی‌های رایانه‌ای و دیگر فعالیت‌های مرتبط قرار داده می‌شود. طبق زمانبندی در نظر گرفته شده، 16 و 17 اردیبهشت برای رسته‌های هنری، 18 و 19 اردیبشهت برای رسته‌های فرهنگی و 20 و 21 اردیبهشت ماه سال جاری برای ثبت نام رسته‌های تولیدات رسانه‌ای و محتوایی در سامانه در نظر گرفته شده است.
آغاز به کار با رعایت پروتکل‌ها
استادی با اشاره به اینکه تعطیلی فضای آموزشی پیش بینی نشده بود بیان کرد: هم اکنون پس از گذشت چند ماه، به آموزشگاه‌ها با رعایت پروتکل‌های وزارت بهداشت و دریافت شناسه، اجازه بازگشایی از اول اردیبهشت ماه داده شد. هرچند در بخش‌هایی مثل موسیقی، غالبا آموزش‌ها به شکل تک نفره انجام می‌شود و مشکلی نداریم. نگارخانه‌ها نیز اگر مراسم افتتاحیه و اختتامیه برگزار نکنند، با رعایت فاصله‌گذاری‌ها و پروتکل‌ها، از ابتدای اردیبهشت اجازه کار داشتند. البته بر روی فروش‌ها و حراج‌های آنلاین نیزمتمرکز هستیم. ضمن اینکه برخی نگارخانه‌ها در این ایام، نمایشگاه‌ها و یا ورکشاپ‌های خاص خود را به صورت مجازی برگزار کردند که حتی برای برخی از این نمایشگاه‌ها که با هماهنگی و اطلاع وزارت بهداشت بوده، گواهی نیز صادر شد تا هم دلگرمی باشد و هم به عنوان سابقه از آن بهره ببرند.
وی افزود: در فعالیت‌هایی مثل هنرهای نمایشی که نیاز به آموزش جمعی دارد، با محدودیت روبه‌رو هستیم و عملا در فضای مجازی امکان‌پذیر نیست. چراکه مثلا آموزش تئاتر نیازمند حضور فیزیکی افراد است و به صورت جمعی انجام می‌شود. امیدواریم با سفید شدن شرایط، هرچه زودتر بتوانیم آموزش‌ها را نیز پیگیری کنیم. توجه به فضای مجازی و پیچیدگی آن نیز در این دوران مهم است و خیلی تک بعدی نمی‌توان به آن پرداخت و باید برنامه‌ریزی‌های لازم در این زمینه انجام شود. به طور نمونه ما باید بدانیم که پلت فرم‌های مجازی، ظرفیت لازم را دارد یا خیر؟ درعرصه هنر نیز در بین هنرمندان اختلاف نظر است که آیا می‌توان در فضای مجازی کار کرد یا نه؟
آموزش‌های الکترونیک
استادی ادامه داد: در حوزه آموزش به این فکر کردیم که آموزش‌های الکترونیک داشته باشیم و برخی موسسات این کار را آغاز کردند. در زمینه اعطا مجوزها نیز به آنها کمک کردیم تا آموزش‌ها را به فضای مجازی ببرند. به طورکل در این اندیشه هستیم که جدای از بحران فعلی کرونا، اتاق فکری داشته باشیم و با نگاه ویژه، به فضای مجازی و این که چه کارهایی را می‌توان در این فضا انجام داد بپردازیم.
محدودیت دسترسی‌های فرهنگی در دوران کرونا
محمدجواد استادی اظهار کرد: در این مدت، محدودیت دسترسی‌های فرهنگی داشتیم که این اتفاق باید با تمهیدات صحیح جبران شود. هرچند این مدت بحران کرونا که بسیاری را خانه نشین کرد، باعث شد تا به طور مثال محتواهای خوبی در زمینه فیلم‌نامه تولید شود و همین حالا تعداد زیادی در خواست بازخوانی فیلم‌نامه داریم و با توجه به اینکه تصویربرداری‌ها متوقف است و وزارت خانه برای ساخت فیلم مجوز صادر نمی‌کند، بازخوانی‌ها انجام شده و امیدواریم شرایط تولید فراهم شود.
وی بیان کرد: مشخصا به چرخه بسیاری از کسب و کارها صدمه اقتصادی وارد شده و به طور نمونه سالن‌های نمایش مدتی تعطیل بودند و در پساکرونا در حوزه‌های فعال تولید، باید به شکل عادلانه امکانات در اختیار آنها قرار بگیرد و تمهیداتی هم صورت خواهد گرفت. البته طبق روال سال‌های قبل وزارت ارشاد وامی تحت عنوان توسعه کسب و کارهای فرهنگی را در سامانه تحفه در نظر گرفته که مبلغ قابل توجهی است.