“پنج نشسته” راهی مسابقه بین‌المللی ساتریکون لهستان شد
وحدانه آخوندشریف
عکاسی هنری است که در سال 1830 میلادی اختراع شد و به‌طور عمومی ده سال بعد به رسمیت شناخته شد و امروزه عکاسی بزرگ‌ترین سرگرمی رو به رشد در جهان با سخت‌افزار به‌تنهایی یک صنعت چند میلیارد دلاری است.
به‌تبع رشد عکاسی و رشد سعودی آن به‌عنوان یک هنر لذت‌بخش و پردرآمد هرساله مسابقات عکاسی زیادی با محوریت گوناگون برگزار می‌شود و عکاسان و هنرمندان در اکثر نقاط جهان آثار خود را ارسال کرده و در مسابقات با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و اما در مسابقه بین‌المللی ساتریکون لهستان 2020 آثار هنرمندان ایران در بخش کاریکاتور زینت‌بخش نمایشگاه ساتریکون شد و هنرمندان ما در این دوره از مسابقات خوش درخشیدند.
در کنار دریافت جوایز توسط هنرمندان ایرانی تنها عکس راه‌یافته از عکاسان ایرانی در این دوره از مسابقات اثر سید علی سیدی در بخش تنهایی و طنز بود.
كارشناس امور سينمايي و سمعي و بصري اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي مشهد و عضو فعال انجمن عکاسان خراسان رضوی سید علی سیدی متولد سال ١٣٤٨ که هم‌زمان با ورود به دانشگاه از سال ١٣٦٩ شروع به عكاسی کرده و علاقه‌مند به عكاسی مستند اجتماعی و عكاسی خلاقانه می‌باشد. وی عضو اصلي انجمن عكاسي خراسان رضوي، عضو انجمن سينماي جوانان مشهد و كلوپ عکاسی آبگینه، عضو انجمن ملی عکاسی ایران و عضو صندوق حمایت از نویسندگان، روزنامه‌نگاران و هنرمندان، عضو شركت خدمات سينمايي هنر جاويد شرق، عضو هيئت مؤسس موسسه توسعه سينمايي فارابي خراسان رضوي و عضو عكاسان حوزه هنري خراسان رضوي می‌باشد و در بيش از پنجاه نمايشگاه عكس گروهي در داخل كشور و در نمایشگاه‌ها و مسابقات عکس داخلی و بین‌المللی شرکت کرده است. همچنین كسب مدال طلاي شصت و پنجمين نمايشگاه بین‌المللی عكاسي آساهي شيمبون ژاپن، كسب مقام اول و دريافت مدال طلا و لوح افتخار نمايشگاه بین‌المللی عكاسي و نيز كشور ايتاليا در سال 2005 ميلادي و كسب جايزه اول مدال نقره رياست جمهوري ايتاليا و همچنين لوح نقره موسسه مالي سيفا A در سال 2005 ميلادي جوایز و افتخارات بسیار دیگر در رزومه درخشان این هنرمند می‌باشد. به سراغ وی رفته تا بیشتر در جریان جزئیات کارهایی که تاکنون انجام داده است قرار بگیریم.
علاقه‌مندی و تجربیات خود در گرایش به عکاسی به چه صورت بوده است؟
از کودکی به خط و نقاشی علاقه داشتم. در دوره راهنمایی علاوه بر خوشنویسی، نقاشی‌هایی ترسیم می‌کردم. به دبیرستان که وارد شدم فرصت عکس گرفتن نیز برایم فراهم شد. از آن پس به مدت ۵ سال با یک دوربین کوچک روسی (لاما) عکس می‌گرفتم. وارد دانشگاه که شدم، پس از گذراندن خدمت سربازی مسئول آرشیو فیلم‌های ۳۵ و ۱۶ میلی‌متری امور سینمایی انجمن شدم و در کنار آن به فعالیت‌های عکاسی خود ادامه دادم. علاوه بر این موارد مدتی نیز دستیاری دوربین‌های سوپر ۸ را انجام دادم و انیماتوری را تجربه کرده و از سال ۱۳۷۸ عکاسی را به‌طورجدی ادامه دادم.
نگاه شما در عکاسی بیشتر به چه چیزی معطوف است؟
بیشتر با توجه به روحیه شوخ‌طبعی نگاهم در عکاسی در بیشتر آثار مستند اجتماعی با زیر مایه طنز آمیخته‌شده که این از ضمیر ناخودآگاه من است. نگاه در عکاسی با ممارست و مطالعه در امور هنری و کسب تجربه در طول زمان به دست می‌آید، دید و نگاه خلاقه در هنر در فطرت آدمی است و در صورت ورود در هنر توسط هنرمند می‌تواند با ممارست و… ظهور پیدا کند. عکاسی من نگاه آزاد است. البته بیشتر به سوژه‌های اجتماعی با ته‌مایه طنز که می‌تواند نیشخند یا نوشخند به مسائل اجتماعی روز باشد، در واقع عکاس مثل هر انسانی موقع عکاسی فقط از فرصت‌ها استفاده می‌کند که این به آمادگی ذهنی تکنیک و مهارت کافی و آشنایی با اصول هنر و… بستگی دارد تا بتواند در آن لحظه قطعی آن لحظه ناب و تأثیرگذار را درست ثبت کند .
ورود در مسابقات بین‌المللی عکاسی از چه سالی شروع شد؟
ورود در مسابقات بین‌المللی عکاسی را از سال۲۰۰۳ شروع کردم. در سال ۲۰۰۵ برنده جایزه خانه بلغارستان شدم و هم‌زمان پذیرش اثر در سال ۲۰۰۵ در ساتریکون لهستان داشتم.
آثار ارسالی به مسابقات عکاسی چه ویژگی‌هایی دارند
از نظر فنی عکس‌هایی انتخاب می‌شود که علاوه بر ارتباط با موضوع مسابقه به نگاه حرفه‌ای گرفته‌شده باشد، یعنی عکس حس داشته باشد، منظور از نگاه تمام ویژگی‌های یک عکس خوب اعم از زاویه دید عکاس، سنجش نور و … می‌باشد البته برخی عکاسان به دنبال چیدمان در عکاسی هستند، هرچند این امر می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای عکاسی‌های بعدی باشد اما تداوم آن خوب نیست، بلکه باید دید عکاسی هر فرد تقویت شود. البته ازنظر عمومی نیز آثاری را در جشنواره‌ها شرکت می‌دهیم که اعتقادات و ارزش‌های جمهوری اسلامی را زیر سؤال نبرد.
اولین ورود به مسابقه عکاسی طنز را به خاطر دارید؟
بله، در سال 1383 برگزار شد که در آن نفر دوم اولين مسابقه عكس طنز بین‌المللی حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي تهران شدم.
تاکنون چند نمایشگاه برگزار کرده‌اید؟
برگزاري اولين نمايشگاه عكس طنز ايرانيان در خانه طنز و هزليات كشور بلغارستان در سال ٢٠٠٦ ميلادي با عنوان طنز در عکاسی و عکاسی طنز صورت گرفت. دومین نمايشگاه عكس طنز ايرانيان در خانه طنز و هزليات كشور بلغارستان در سال 2008 میلادی با عنوان خنده‌درمانی، برگزاري سومین نمايشگاه عكس طنز ايرانيان در خانه طنز و هزليات كشور بلغارستان در سال 2010 میلادی با عنوان باهم بخندیم – به هم نخندیم، چهارمين نمايشگاه عكس طنز ايرانيان در خانه طنز و هزليات كشور بلغارستان در سال 2013 میلادی با عنوان باهم طنز در زندگي روزمره از 21 نوامبر تا پايان سال 2013 ميلادي برگزار کرده‌ام.
نمایشگاه‌های داخلی
برگزاري اولين نمايشگاه عكس طنز در مشهد در سال 1388 با عنوان باهم بخندیم در نگارخانه ميرك مشهد، برگزاري دومين نمايشگاه عكس طنز در مشهد در سال 1389 با عنوان خانه طنز در نگارخانه ميرك مشهد، برگزاري نمايشگاه عكس طنز اجتماعي براي طرح استقبال از بهار سال 1390 در نگارخانه فرهنگسراي بهشت مشهد ازجمله فعالیت‌های من بوده است.
در مسابقه بین‌المللی ساتریکون لهستان 2020 اثر شما به‌عنوان تنها عکس راه‌یافته از عکاسان ایرانی در این دوره از مسابقات بوده است، در این خصوص توضیحی بفرمایید؟
در مسابقه بین‌المللی ساتریکون لهستان 2020 آثار هنرمندان ایران در بخش کاریکاتور در این دوره زینت‌بخش نمایشگاه ساتریکون شد و آثار محمدامین آقایی، احسان چراغی، احسان جنکی، مرضیه خانی زاده، محمدحسین اکبری، علیرضا پاک‌دل، سجاد رفیعی، سامان ترابی، مهناز یزدانی و همچنین اثر من به‌عنوان تنها عکس راه‌یافته از عکاسان ایرانی در این دوره از مسابقات بود. این عکس را در حاشیه عکاسی از سریال قصه‌های قرآنی در مشهد گرفتم. این عکس در عین سادگی بیان یک جریان اجتماعی را دارد، در این عکس به‌هیچ‌عنوان غلو نشده و یک عکاسی ساده از یک موضوع اجتماعی بابیان نگاه عکاس می‌باشد که دو نسل مختلف را درآن‌واحد به تصویر می‌کشد و یک طنز اجتماعی را روایت می‌کند.
هیئت‌داوران چه کسانی بودند و نتایج به چه صورت بود؟
هیئت‌داوران جشنواره بین‌المللی عکس و کاریکاتور ساتریکون لهستان در 22 فوریه سال 2020 میلادی به نمایندگی از روبرت سوا ریاست و اعضاء هیئت‌داوران شامل اولگ درگاچوف از کانادا، گانارزنیا کاسیا از لهستان، پاول کوژنسکی از لهستان، علی میرایی از ایران، الزبیتا پیترازکو، اگیم سواج از ایتالیا پس از بررسی 2703 اثر از 758 هنرمند کاریکاتوریست و عکاس از 56 کشور جهان نتایج آرا داوری خود را به شرح زیر اعلام نمودند:
جایزه بزرگ ساتریکون 2020 و مبلغ 8000 واحد پول لهستان به نوربرت سرنکی از لهستان برای اثری با عنوان ناهنجاری‌های اقلیمی(کاریکاتور) اختصاص یافت.
بخش خلوت یا تنهایی
در این بخش، مدال طلا و مبلغ 6000 واحد پول لهستان به کارولینا جمترک از لهستان برای اثر با عنوان ساعت(کاریکاتور)، مدال نقره و مبلغ 5500 واحد پول لهستان به اندری پوپوف از روسیه برای اثری با عنوان پنگوئن(کاریکاتور)، مدال برنز 5000 واحد پول لهستان به ولادیمیر کازانوسکی از اوکراین(کاریکاتور) و دو جایزه برابر به مبلغ 4000 واحد پول لهستان به علیرضا پاک‌دل از ایران برای اثری با عنوان خانواده و آندرزج پوپیل از لهستان برای اثری با عنوان هشداردهنده. (کاریکاتور) اختصاص یافت.
بخش طنز و جوک
در این بخش مدال طلا و مبلغ 6000 واحد پول لهستان به اوکسی کوستاوسکی از اوکراین با اثری با عنوان آهنربا. (کاریکاتور)، مدال نقره و مبلغ 5500 واحد پول لهستان به جوگوسلاو ولاوسک از لهستان(کاریکاتور)، مدال برنز و مبلغ 5000 واحد پول لهستان به ایلیا کاتز از اسرائیل برای اثری با عنوان سورپرایز.(کاریکاتور) و دو جایزه برابر به مبلغ 4000 واحد پول لهستان به ملو سیلوانو از برزیل برای کار خود با عنوان مظنونان و خانم مرضیه خانی زاده از ایران برای کار خود با عنوان گرگ‌ها در کمین هستند. (کاریکاتور) اختصاص یافت.
جایگاه هنر عکاسی مشهد در کشور چگونه است؟
ویژگی مهم عکاسان خراسان پیگیری آن‌هاست. نشریه‌ی هنری نیست مگر آن‌که در آن خبر موفقیت چند عکاس خراسانی در مسابقات کشوری و یا بین‌المللی درج‌شده باشد، به‌عنوان نمونه در ژاپن مسابقات آساهی شیمبون غالباً چند عکاس مشهدی حضور دارند و در چندین سال اخیر که عکاسان ما شرکت کرده‌اند همه‌ساله چند عکاس مشهدی حضورداشته‌اند البته با تمام موفقیت‌های عکاسان خراسانی، در زمینه‌ی علمی به مطالعه نیازمندیم. هرچند برخی مطالعات علمی زیادی دارند و در رشته‌های مرتبط دانشگاهی تحصیل‌کرده‌اند. در حال حاضر دانشکده‌ای که در زمینه‌ی عکاسی دانشجو تربیت کند در مشهد نداریم، اما برخی آموزشگاه‌ها دوره‌های مقدماتی و پیشرفته‌ی عکاسی را تدریس می‌کنند، دانشگاه علمی کاربردی که در رشته‌ی فیلم‌سازی و انیمیشن دانشجو تربیت می‌کند، عکاسی را نیز آموزش می‌دهد.