تحصیل در سایه کرونا
عاطفه خوافیان
آلودگی هوا، برودت هوا، اعتراض‌های آبان ماه و اکنون ویروس کرونا تا کنون بیش از دوماه بر تعطیلات مدارس افزوده است
به طور کلی، حدود ۱۵ روز از سال تحصیلی به مناسبت نوروز تعطیل است. تعطیلات رسمی هم حدود ۱۵ روز تعطیل دیگر را رقم می‌زنند. تعطیلات ناشی از بارش برف و باران، و تعطیلات آلودگی هوا، که از سال ۱۳۹۴ در بسیاری از شهرها معمول شده را باید به این ارقام افزود.
اما تعطیلات سال تحصیلی جاری بسیار بیش از ۳۰ روز تعطیلی است که به طور معمول در ایران وجود دارد. امسال دلایل تعطیلی مدارس و تعداد روزهای تعطیل در استان‌های مختلف متفاوت بوده‌است. به عنوان مثال، استان‌های مرکزی، لرستان و همدان به دلیل برودت هوا و بارش برف تعطیلی داشتند.
استان‌های گلستان، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، قم، سیستان و بلوچستان، خراسان‌های شمالی و رضوی و قزوین به دلیل پیشگیری از شیوع آنفولانزا روزهای تعطیل بسیاری داشتند. استان‌های تهران و آذربایجان غربی به دلیل آلودگی هوا تعطیل بودند و استان‌های خوزستان و فارس به دلیل اعتراضات مردمی تعطیل شدند.
در ۷۰ روز نخست سال تحصیلی، دانش‌آموزان استان تهران حدود ۳۰ روز تعطیل بودند و تنها ۴۰ روز به مدرسه رفتند. این میزان تعطیلی، حدود هفت روز بیش از تعطیلی‌های مناسبتی و آخر هفته بود.
افزایش تعطیلی‌های مدارس به این دلیل نگرانی‌برانگیز است که دانش‌اموزان ایرانی تنها ۱۶۷ روز به مدرسه می‌روند. بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، دانش‌آموزان دوره ابتدایی باید ۹۲۵ ساعت، دوره متوسطه اول ۱۱۱۰ ساعت و دوره متوسطه دوم ۱۳۲۰ ساعت در کلاس‌های آموزشی حاضر شوند.
با احتساب پنج ساعت آموزش روزانه در دوره ابتدایی، دانش‌آموزان باید ۱۸۵ روز درسی داشته‌باشند اما چنانچه مسعود کبیری، عضو پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در گفتگو با رسانه‌ها اظهارداشته، با وجود تعطیلی‌های متعدد، اگر همه کلاس‌های درس در طول سال تحصیلی تشکیل شود، یک دانش‌آموز ابتدایی حدود ۱۵۵ روز به مدرسه می‌رود. به این ترتیب، اکنون دانش‌آموزان دستکم ۳۰ روز کمتر از آنچه در سند تحول بنیادین آمده، آموزش می‌بینند.
با مشکلاتی که در سال تحصیلی جاری به وجود آمده، دستکم ۳۰ روز دیگر به ۳۰ روز کسری آموزش اضافه شده است. این درحالی‌است که آموزش و پرورش ایران سال تحصیلی جاری را با کمبود ۱۰۸ هزار معلم آغاز کرد. به دلیل کمبود بودجه، نه تنها استخدام در آموزش و پرورش متوقف شده، بلکه پرداخت حق‌التدریس معلمان هم حدود یکسال به تعویق افتاده‌است. حالا در این شرایط، آموزش و پرورش باید در روزهای تعطیل هزینه‌های جاری را بپردازد و افت تحصیلی دانش‌آموزان را جبران کند. چنانچه بسیاری از کارشناسان و والدین پیشنهاد می‌کنند، برای جبران کسری آموزشی، کلاس‌های درس بهتر است تا ماه تیر ادامه داشته باشد.
بر اساس محاسبات محمد جواد محسنی نیا، کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، دولت به طور متوسط ۵.۲ میلیون تومان برای هر دانش‌آموز ابتدایی، ۵.۳ میلیون تومان برای هر دانش‌آموز متوسطه اول، پنج میلیون تومان برای هر دانش‌اموز متوسطه نظری، پنج میلیون و ۶۰۰ هزار تومان برای هر دانش‌آموز متوسطه فنی-حرفه‌ای و کاردانش هزینه می‌کند.
حال با وجود تمام این تعطیلات زمزمه‌هایی از وزارت آموزش و پرورش مبنی بر اتمام سال تحصیلی شنیده می‌شود که این خود حاشیه‌هایی را به دنبال دارد.
آمادگی آموزش و پرورش برای اتمام سال تحصیلی
معاون تربیت بدنی و سلامت وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه 85 تا 90 درصد محتوای آموزشی سال تحصیلی تا امروز تدریس شده است از آمادگی آموزش و پرورش برای اتمام سال تحصیلی و برگزاری امتحانات خبر داد.
مهرزاد حمیدی با حضور در برنامه “صبح و نشاط” شبکه سه سیما به تشریح سیاست‌های حوزه تربیت بدنی و سلامت دستگاه تعلیم و تربیت در ایام تعطیلی کرونا پرداخت و از خانواده‌ها خواست که در هنگام تماشای تلویزیون و کارهای خانه، فعالیت حرکتی داشته باشند و نرمش و ورزش را فراموش نکنند که باعث نشاط خانواده‌ها و افزایش ایمنی بدن می‌شود.
او ضمن تشکر از معلمان کشور که درست چند روز پس از آغاز این تعطیلات به آموزش اینترنتی دانش‌آموزان همت گماشتند و در جهاد آموزشی شرکت کردند گفت: از ۵ اسفند مدارس تعطیل و از همان زمان پیگیری آموزش‌ها با صدا و سیما آغاز شد و از ۱۰ اسفند اولین کلاس‌های آموزشی پخش شد و شبکه‌های دیگر نیز وارد شدند.
۹۰ درصد دانش‌آموزان تحت پوشش آموزش‌های تلویزیونی و مجازی معلمان قرار داشتند
حمیدی افزود: ۹۰ درصد دانش‌آموزان تحت پوشش آموزش‌های تلویزیونی و مجازی معلمان قرار داشتند، البته قبل از ورود کرونا به کشور 70 درصد محتوای آموزشی به دانش‌آموزان آموزش داده شده بود و اکنون بیش از ۸۰ درصد محتوا آموزش داده شده است و در برخی دروس این عدد به 85 درصد می‌رسد؛ در پایه دوازدهم نیز 90 درصد محتواها آموزش داده شده است.
معاون وزیر آموزش و پرورش گفت: طبق اطلاعات سامانه رصد، از ۱۰۷ هزار مدرسه کشور، فعالیت آموزشی در ۹۷ هزار مدرسه جریان دارد؛ ضمن اینکه هنرآموزان و هنرجویان هنرستان‌های کشور، روزانه ۵۳ هزار ماسک تولید می‌کنند.
وضعیت سال تحصیلی
معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزیر آموزش و پرورش درباره وضعیت سال تحصیلی و زمان احتمالی بازگشایی مدارس گفت: این موضوع بستگی به نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا دارد و در این راستا چند سناریو پیش‌بینی کردیم؛ ما بر مبنای اعلام ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم‌گیری می‌کنیم و برای همه حالت‌ها آمادگی داریم. فعلا 85 درصد محتوای دروس آموزش داده شده است، و حتی اگر روند تعطیلی ادامه پیدا کرد، این آمادگی را داریم که سال تحصیلی را به اتمام برسانیم و امتحانات را برگزار کنیم و در نیمه اول شهریور، 15 شهریور دوباره مدارس را بازگشایی و 10 درصد دیگر را جبران کنیم.
حمیدی افزود: خانواده‌ها نگران نباشند. بیش از ۹۰ درصد دانش‌آموزان به آموزش‌های تلویزیونی و اینترنتی دسترسی دارند و مابقی که این دسترستی را ندارند، راهنماهای تعلیماتی با بسته‌های آموزشی پوشش می‌دهند.