پایان غیر واقعی
اهمیت دوران پسا استیضاح برای ترامپ و جمهوریخواهان
علی روغنگران
روز چهارشنبه به وقت آمریکا، در اتفاقی قابل پیشبینی، محاکمه استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، با تبرئه وی به پایان رسید. مجلس سنا که در اختیار جمهوریخواهان است، رای به تبرئه ترامپ در دو اتهام «سوء استفاده از قدرت» و «کارشکنی در تحقیقات کنگره» داد. برای برکنار کردن ترامپ در محاکمه استیضاح، میبایست حداقل دو سوم سناتورها به عزل چهل و پنجمین رئیس جمهور آمریکا رای میدادند. اما اینطور نشد. در جلسه صدور حکم، تمام دموکراتها ترامپ را در هر دو اتهام، «مجرم» شناختند. جمهوریخواهان نیز در اتهام کارشکنی، همگی ترامپ را تبرئه کردند. ولی در اتهام سوء استفاده از قدرت، از میان جمهوریخواهان فقط سناتور میت رامنی، رای به مجرمیت ترامپ داد. با این حال، این انشقاق، تاثیری بر نتیجه محاکمه نداشت و در واقع فقط کدورت میان رامنی و ترامپ را نشان داد. در هالیوود اصطلاحی به نام «پایان غیرواقعی» دارند؛ به این معنی که گاهی، فیلم ظاهرا به پایان میرسد، اما در واقع، فیلم هنوز ادامه دارد. مجموع تحلیلها درباره تبرئه ترامپ و پایان محاکمه استیضاح وی نیز همینطور است. یکصد سناتور مجلس سنا درباره سرنوشت ریاست جمهوری رای گیری کردند و ماجرای استیضاح ظاهرا به پایان رسید. اما رای گیری واقعی زمانی اتفاق خواهد افتاد که 150 میلیون شهروند آمریکایی در انتخابات سوم نوامبر 2020 سرنوشت ریاست جمهوری ترامپ را تعیین خواهند کرد. محاکمه استیضاح در شرایطی برگزار شد و به پایان رسید که ترامپ به امید انتخاب مجدد، ستاد انتخاباتی خود را بار دیگر فعال کرده است. او نخستین رئیس جمهور آمریکاست که بعد از استیضاح شدن، دوباره در انتخابات نامزد میشود. از همین رو، بسیاری از ناظران معتقدند که تبعات سیاسی استیضاح، نه الان، بلکه در سوم نوامبر مشخص خواهند شد. آن زمان معلوم خواهد شد که تصمیم دموکراتها برای استیضاح ترامپ، نتایج دلخواه را محقق کرده است یا نه؟ با این حال، هم اکنون نیز میتوان با در نظر گرفتن برخی فاکتورها مانند میزان محبوبیت ترامپ در نظرسنجیهای اخیر و همچنین کمکهای مالی به ستاد وی در دوران استیضاح، تبعات کلی استیضاح و اینکه ضرر و زیان این امر برای دموکراتها و جمهوریخواهان چقدر است، را تا حدودی مشخص کرد.
در رابطه با نظرسنجیها، گزارشها حاکی از این است که کل ماجرای استیضاح تاثیر چندانی بر میزان محبوبیت ترامپ نگذاشته است. در حالی که محاکمه ترامپ هنوز در جریان بود، در هفته گذشته، نتایج نظرسنجی موسسه گالوپ منتشر شد. این نظرسنجی نشان داد که میزان محبوبیت ترامپ نه تنها کمتر نشده بلکه به بیشترین میزان خود پس از سال 2017 رسیده است. بر اساس دادههای گالوپ، محبوبیت کلی ترامپ به 49 درصد ارتقا یافته و 97 درصد جمهوریخواهان نیز از او حمایت میکنند. نظرسنجی گالوپ در بحبوحه محاکمه استیضاح، بین 16 تا 29 ژانویه انجام شد. در همین نظرسنجی، 52 درصد آمریکاییها خواستار تبرئه و 46 درصد خواستار محکومیت و عزل ترامپ شدند. گالوپ، علاوه بر استیضاح، سه عامل دیگر را در افزایش محبوبیت ترامپ دخیل میداند. در همین نظرسنجی، 53 درصد آمریکاییها از ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، که در یک حمله پهپادی آمریکایی در سوم ژانویه در بغداد ترور شد، حمایت کرده و 45 درصد مخالفت کرده بودند.
عامل دوم، تجارت خارجی است. در دوره اجرای نظرسنجی، ترامپ با مکزیک و کانادا یک توافق تجاری امضا کرد. عامل سوم نیز عملکرد اقتصاد آمریکاست. به گفته گالوپ، اعتماد آمریکاییها به اقتصادشان در بالاترین سطح در دو دهه گذشته قرار دارد. همچنین، رضایت ملی در بالاترین سطح در 15 سال گذشته قرار دارد. هم اکنون، 63 درصد آمریکاییها از نحوه مدیریت اقتصاد توسط ترامپ راضی هستند. این میزان رضایت، از زمان ریاست جمهوری بوش پسر بی سابقه بود. افزون بر ترامپ، محبوبیت حزب جمهوریخواه هم بیشتر شده و از 43 درصد در سپتامبر به 51 درصد در ژانویه رسید. این در حالی است که محبوبیت حرب دموکرات از 48 درصد در سپتامبر به 45 درصد در ژانویه رسیده است. نظرسنجی جدید رویترز و ایپسوس، نتایج کم و بیش مشابهی نشان داد. نتایج این نظرسنجی نشان داد که استیضاح، بر محبوبیت ترامپ میان آمریکاییها تاثیری نگذاشته و میزان محبوبیت ترامپ بعد از استیضاح تقریبا در همان سطح قبل از استیضاح است. نظرسنجی رویترز و ایپسوس که در سوم تا چهارم فوریه انجام شد، نشان داد که 42 درصد بزرگسالان آمریکایی از عملکرد ترامپ راضی هستند، ولی 54 درصد مخالف هستند. قبل از استیضاح، محبوبیت ترامپ تقریبا همین مقدار بود. به نظر میرسد که عملکرد خوب اقتصادی و مسئله اسیتضاح، موقعیت انتخاباتی ترامپ را تقویت کرده است. به نحوی که طبق نتایج گالوپ، نصف آمریکاییها میگویند ترامپ مستحق انتخاب مجدد است. در اینجا باید به یک نکته اشاره کرد؛ چنانچه ارتقای محبوبیت ترامپ ناشی از خشم مردم از استیضاح است، ممکن است بعد از مدتی، این خشم فروکش کرده و میزان محبوبیت ترامپ نیز کاهش پیدا کند. این اتفاق برای بیل کلینتون رخ داد و میزان محبوبیت وی مدتی بعد از تبرئه، به سطح قبل از استیضاح رسید. اما اگر افزایش محبوبیت ترامپ ناشی از عملکرد خوب اقتصادی باشد، این محبوبیت ممکن است تا زمان انتخابات نوامبر ادامه پیدا کند.
اما علاوه بر نظرسنجی ها، یکی از نشانههای موثر بودن یک نامزد، کمکهایی است که ستاد انتخاباتی وی دریافت میکند. ستاد انتخاباتی ترامپ از این منظر قابل توجه است. در چهار ماه آخر سال 2019، در حالی که استیضاح در جریان بود، ستاد ترامپ 46 میلیون دلار کمک انتخاباتی جمع کرد که رقم قابل توجهی است. به گفته مقامات جمهوریخواه، این مبلغ تاحدود زیادی به این دلیل جمع آوری شد که حامیان ترامپ از تلاش دموکراتها برای برکناری رئیسجمهور خشمگین شده بودند.
از همین رو، برخی محافل سیاسی و رسانهای هشدار میدهند که حتی بعد از استیضاح نیز احتمال انتخاب مجدد ترامپ کم نیست. شبکه CNN، که روابط تیرهای با ترامپ دارد، در تحلیلی به قلم دوگلاس های، اعلام کرد که استیضاح ترامپ اشتباه بزرگی بود. به گفته های، دستاورد دموکراتها از استیضاح ترامپ ناچیز بود. چون دموکراتها در کل روند استیضاح، به دو واقعیت مهم توجه نکردند: اول اینکه فرآیند استیضاح یک فرآیند سیاسی است نه قانونی. اگر جمهوریخواهان با احضار شهود و مدارک جدید مخالفت میکردند هیچ شاهد و مدرکی ارائه نمیشد. دوم اینکه ترامپ از نتیجه محاکمه استیضاح به نفع خود استفاده خواهد کرد و یک توری به راه خواهد انداخت که در آن ادعای بی گناه بودن خواهد کرد. امری که فقط به انتخاب مجدد او کمک خواهد کرد. ترامپ دلیل خوبی برای راه اندازی این تور دارد. ارائه تصویری از دموکراتها به عنوان دشمن، به پایگاه حامیان وی انرژی میدهد. افزون بر این، مدیران استیضاح از حزب دموکرات نتوانستند مجلس سنا و افکار عمومی آمریکا را متقاعد کنند که ترامپ گناهکار است. از این رو، های تصریح میکند که استیضاح از نظر جلب کمکهای مالی به ستاد ترامپ یک نعمت بود. همانطور که قبلا ذکر شد، ترامپ در ربع آخر سال 2019 به نحو قابل توجهی 46 میلیون دلار پول جمع کرد. این در حالی است که هم اکنون نامزدهای دموکراتها پولهای خود را در رقابت با یکدیگر هزینه میکنند.
های در پایان نوشت: «{نانسی} پلوسی به ما یادآوری کرد که (تاثیر) استیضاح “همیشگی” است. این بدون شک درست است. اگر لکه دار کردن میراث ترامپ، هدف دموکراتها بود، ماموریت انجام شد. اما اگر دموکراتها با استیضاح ترامپ به انتخاب مجدد وی کمک کنند، ممکن است چهار سال از “همیشگی بودن” مهمتر باشد.»