تئاتر، ابزار پیشگیری از وقوع جرم
سیده ریحانه موسوی
معاون دادستان مشهد گفت: در مبحث پیشگیری از وقوع جرم استفاده از ابزار هنر و تئاتر در عرصه‌های مختلف بسیار کارآمد است که متأسفانه کمتر به آن پرداخته می‌شود.
به گزارش خبرنگار” صبح امروز”، معاون دادستان مشهد نیره عابدین زاده پیش از ظهر دیروز در نشست خبری و رونمایی از پوستر نمایش «آنومی» که با حضور هنرمندان، مسئولان استانی و اصحاب رسانه در پردیس تئاتر مستقل مشهد برگزار شد، عنوان کرد: در مبحث پیشگیری از وقوع جرم استفاده از ابزار هنر و تئاتر در عرصه‌های مختلف بسیار کارآمد است که متأسفانه کمتر به آن پرداخته می‌شود. ما در قوه قضاییه بینش هنری نداریم و وظیفه ما تحقیق پژوهش و قضاوت است.
معاون دادستان مشهد بیان کرد : در اصل هنرمندان دستگاه قضا را برای پرداختن به موضوعات اجتماعی پذیرفته‌اند و از دو سال پیش که این گروه هنری در روند پرونده کیفری در دادگاه مشهد قرار گرفتند، در تمام جلسات طولانی محاکمه حضور داشتند و از نزدیک شاهد روند پرونده بودند و این برای ما، ارزشمند است .
پیشگیری از جرم ،وظیفه دستگاه قضا
عابدین زاده با اشاره به وظایف دستگاه قضا در قانون بیان کرد: یک وظیفه مهم دادگستری و دستگاه قضا که در قانون بدان اشاره‌شده است پیشگیری از وقوع جرم است.
معاون دادستان مشهد، پیشگیری از وقوع جرم را وظیفه مهم‌تری نسبت به مجازات برای دستگاه قضا دانست و گفت: شاید کمتر به آن توجه شده باشد اما مجازات، آثار اجتماعی منفی برای خانواده مجرم و خود مجرم به وجود می‌آید که می‌تواند مقدمه جرم دیگری باشد اما پیشگیری از وقوع جرم این راه را می‌بندد.
وی افزود: در بحث پیشگیری از وقوع جرم استفاده از ابزار هنر در عرصه‌های مختلف بسیار کارآمد است که متأسفانه کمتر به آن پرداخته می‌شود.
عابدین‌زاده با اشاره به همکاری دادگستری مشهد و این گروه هنری برای اجرای نمایش بیان کرد: ارتباط دستگاه قضا با گروه‌های هنری سبب اعتماد متقابل بین این دو گروه می‌شود.
معاون دادستان مشهد یادآور شد: نویسندگان این نمایش در تمام جلسات دادگاه حتی در جلسات غیرعلنی با هماهنگی‌های لازم حضور داشتند و این حضور به خاطر آشنا شدن باروح پرونده است که این روح را فقط در جلسات حضوری دادگاه می‌توان لمس کرد.
وی گفت: از دیگر مزیت‌های این نمایش گستره مخاطب آن است که می‌تواند طیف وسیعی از مردم را که قطعاً امکان حضور در جلسات دادگاه را نداشتند با این پرونده و آسیب‌های اجتماعی آن آشنا کند.
«آنومی»؛ نمایشی بر اساس پرونده قتل 2 کودک توسط مادر
نویسنده نمایش آنومی نیز در بخش دیگری از این جلسه گفت: از یک سال پیش که از طرف کارگردان این اثر، طرحی به من ارائه شد به سراغ پرونده‌های موجود در دادگاه‌های مشهد رفتم.
شادی غفوریان با اشاره به اینکه در نمایش به ۸۰ درصد پرونده واقعی وفادار بودیم، افزود: در ابتدا نمی‌دانستم که چقدر این تئاتر مستند گونه خواهد بود و چقدر باید فیلترهای هنری را رعایت کند.
وی با بیان اینکه قطعاً هر اثر هنری باید دغدغه‌مند بوده و تلنگری به جامعه باشد، متذکر شد: مخاطب این نمایش نباید انتظار یک نمایش مفرح و سرگرم‌کننده را داشته باشد چراکه این تئاتر تلخ و قابل‌تأمل است و تئاتر ابزار خوبی برای فکر کردن است.
نویسنده تئاتر «آنومی» گفت: این نمایش بر اساس پرونده‌ای در دادگاه مشهد است که خانمی متولد سال ۶۲ یک فرزند سه‌ساله و یک فرزند ۸ ساله خود را در خواب به قتل رسانده است.
آنومی در انتظار تأیید شورای بازبینی
در ادامه کارگردان نمایش «آنومی» عادل توکلی گفت: وقتی در اسفندماه سال گذشته درخواستم را به دادگستری مشهد برای همکاری دادم فکرش را هم نمی‌کردم که این نمایش بتواند روزی ساخته شود، اما بعد از تعطیلات عید پاسخ مثبت پیشنهاد همکاری را از دادگستری گرفتم.
توکلی نسب با اشاره به ساختار کلی این نمایش اظهار کرد: این نمایش شامل پنج اپیزود می‌شود که البته هنوز یک اپیزود آن مجوز لازم را نگرفته است و امیدواریم شورای بازبینی مجوز آن را هم بدهد.
وی خاطرنشان کرد: «آنومی» یک واژه فرانسوی است و به زمانی گفته می‌شود که هنجارهای سنتی در یک جامعه از بین رفته و هنجار جدیدی شکل نگرفته است.
«آنومی» تلخ نیست، به ذات هنر نزدیک است
بازیگر نقش قاضی رضا حسینی در این تئاتر گفت: من معتقدم مسائل فرهنگی در جامعه ما بیشتر قائم به فرد است به‌عنوان‌مثال اگر امیرکبیر نبود دارالفنونی هم نبود.
حسینی افزود: این نمایش تلخ نیست بلکه به ذات تئاتر نزدیک است، تئاتر در جنس خودش آگاهی‌بخشی فرهنگی است و از قالب یک نمایش صرفاً سرگرم‌کننده درآمده است.
وی با اشاره به رسالت تئاتر و هنرمند بیان کرد: رسالت تئاتر این است که چیزهایی که در جامعه وجود دارد را بازتاب کند و وظیفه من هنرمند درمان این مشکلات نیست بلکه درمان کار سیاست‌مداران و مسئولان است.
این بازیگر تئاتر ادامه داد: در تئاتر مستند ما اصل موضوع را می‌گیریم و آن را بازسازی می‌کنیم و نزدیک شدن به واقعیت سخت است چراکه واقعیت آن‌قدر تلخ است که نمی‌توان به آن نزدیک شد.
حسینی در مورد بازی‌اش در نقش قاضی توضیح داد: چون تئاتر مستند گونه است قائدها در بازی‌ها هم باید بازیگرها اکت‌های نزدیک به واقعیت داشته باشند.
وی ادامه داد: من در جلسه‌ای که با قاضی این پرونده صحبت می‌کردم سعی در ضبط تمام حرکات و رفتار او برای استفاده در نقش خود داشتم.
تئاتر برای پیشگیری از جرم لازم است
در ادامه این نشست یکی از کارگردانان تئاتر مشهد فرشید تمری گفت: همیشه فکر می‌کردم رفتن به سمت موضوعات اجتماعی و قضایی قبحی دارد که نباید برای جامعه ریخته شود.
وی افزود: اما امروز متوجه شدم که نه‌تنها رفتن به سمت این موضوع اشکالی ندارد بلکه برای پیشگیری از اتفاقات مشابه اجرای این نمایش‌ها لازم است.
تئاتر آنومی حاصل همگرایی بین هنرمندان و مسئولان است
یکی دیگر از بازیگران این تئاتر رضا عرفانی در این نشست گفت: خراسان همیشه از تنوع فرهنگی برخوردار بوده است و در تاریخ صدوچندساله تئاتر خراسان همین ویژگی نمایان است.
عرفانی اظهار کرد: هر هنرمند خراسانی با نگاهی به پیشینه فرهنگی و هنری استان خود به خلق آثار هنری می‌پردازد و تئاتر «آنومی» هم از این قاعده مستثنی نیست و نویسندگان آن از آبشخور بزرگ فرهنگ خراسان الهام گرفته‌اند.
وی گفت: تئاتر آنومی حاصل یک همگرایی بین هنرمندان و مسئولان استان است.
تئاتر مستند گونه شروع جدیدی در مسیر تئاتر
استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد مجید فولادیان در ادامه این نشست گفت: پرداختن به موضوعات اجتماعی و جامعه را در آثار هنری، بیشتر در سینما می‌بینیم اما در عرصه تئاتر کمتر شاهد چنین موضوعات مستند گونه بودیم و من معتقدم یک کار خوب هم در این عرصه قابل‌قبول است چراکه شروع‌کننده مسیر جدیدی در تئاتر است.
گفتنی است؛ در پایان این نشست از پوستر نمایش «آنومی» رونمایی شد.